«Αλλάζουμε μυαλά, όχι ρούχα»: H πρώτη έρευνα που ρίχνει φως στη σύνδεση του γυναικείου ντυσίματος και της βίας

Όσο τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών πολλαπλασιάζονται, οι συζητήσεις γύρω από το ζήτημα γίνονται πιο έντονες. Στο πλαίσιο αυτού του θέματος εμφανίζεται συχνά μια σειρά από παρανοήσεις, συμπεριλαμβανομένου του πώς και γιατί εμφανίζεται η βία κατά των γυναικών. Βία κατά των γυναικών δεν σημαίνει μόνο σωματική βία. Το φαινόμενο είναι ευρύτερο και περιλαμβάνει σεξουαλική, συναισθηματική, ψυχολογική ακόμη και οικονομική κακοποίηση. Οι παρανοήσεις αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν και οι λύσεις πρέπει να είναι άμεσες.

Είμαι μια εργαζόμενη γυναίκα με πολλές υποχρεώσεις. Έχω μια δουλειά στην οποία θέλω να κάνω καριέρα και δύο παιδιά στα οποία θέλω να στέκομαι δίπλα. Οι παγκόσμιες ημέρες, όσο σημαντικές και αν είναι, μου περνούν συχνά απαρατήρητες. Δυστυχώς δεν προλαβαίνω να συμμετάσχω σε σχετικές δράσεις, ούτε καν να δημοσιεύσω κάτι σχετικό στα social media μου. Κάθε χρόνο στις 25 Νοεμβρίου, ο πλανήτης γιορτάζει τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Αυτή είναι μια μέρα που, ό,τι και αν συμβεί, δεν μπορώ να ξεχάσω. Στο άκουσμα του εορτασμού της και των σχετικών εκδηλώσεων, θυμάμαι όλα τα περιστατικά βίας που έχουν συμβεί κατά καιρούς σε μένα αλλά και στις γυναίκες γύρω μου. Θυμάμαι όλα όσα θέλω να ξεχάσω.

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω καταφέρει να μοιραστώ πολλά από αυτά. Όμως, στην Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών έχω την ευκαιρία να συμμετέχω σε δράσεις που θα με κάνουν να νιώσω ανακούφιση. Το Orange the World, είναι η 16ήμερη (25/11 – 12/12) εκστρατεία που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ για να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα γύρω από θέματα έμφυλης βίας. Την προηγούμενη χρονιά αναζητούσα κάποιον που να εκπροσωπεί την εν λόγω καμπάνια στην Ελλάδα και έτσι εντόπισα τη δράση της ΔΕΗ. Ήταν μια ιδανική ευκαιρία και για αυτό το λόγο, φέτος, κατέφυγα εκεί. Η κατεύθυνση της φετινής καμπάνιας της ΔΕΗ κατά της έμφυλης βίας με βοήθησε να μάθω πολλές πληροφορίες που δεν γνώριζα για το φαινόμενο. Εσείς πιστεύετε ότι το γυναικείο ντύσιμο πρέπει να συνάδει με την οικογενειακή ή επαγγελματική κατάσταση μιας γυναίκας; Δηλώνουν τα ρούχα που επιλέγουμε «προκλητικότητα» ή έλλειψη σοβαρότητας;

Η πρώτη πανελλαδική έρευνα, που πραγματοποίησε η ΔΕΗ μέσα από το πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «ΔΕΗ Ενεργώ» και με τη βοήθεια της εταιρείας ερευνών Focus Bari και του μη κερδοσκοπικού - μη κομματικού οργανισμού WOMEN ACT, αποτύπωσε τη σύνδεση ανάμεσα στο γυναικείο ντύσιμο και τη βία. Κι όμως, 9 στις 10 έχουμε ακούσει το σχόλιο «τα θέλει» ή «πάει γυρεύοντας με το ντύσιμό της». Το 21% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι μια γυναίκα ή ένα κορίτσι που φοράει εφαρμοστά ρούχα ή κοντή φούστα είναι υπεύθυνη, εάν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση. Το 34% πιστεύουν ότι το ντύσιμο μιας γυναίκας ή ενός κοριτσιού δικαιολογεί κάποιας μορφής παρενοχλητική συμπεριφορά. 1/5 άνδρες πιστεύει ότι μια γυναίκα πρέπει να προσέχει το ντύσιμό της, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε χώρους με άγνωστους άντρες. Το 38% πιστεύουν ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια πρέπει να προσέχουν το ντύσιμό τους, για να μην προκαλέσουν σεξουαλική παρενόχληση. Χίλια άτομα απ’ όλη την Ελλάδα, ηλικίας 18 έως 64 χρονών,απάντησαν στην έρευνα και φώτισαν την παρούσα κατάσταση του φαινομένου. Δυστυχώς, τα ποσοστά υψηλά όσο και ανησυχητικά.

Ένας ενδυματολογικός κώδικας για το ντύσιμο των γυναικών δεν θα δημιουργήσει μια ασφαλέστερη κοινωνία: ούτε για τις γυναίκες, ούτε για τους άνδρες και σίγουρα ούτε για τα παιδιά. Ο περιορισμός της ελευθερίας των γυναικών δεν θα μειώσει τη βία εναντίον τους. Αντίθετα, κάτι τέτοιο θα περιθωριοποιήσει τις γυναίκες, θα γείρει περαιτέρω την ισορροπία δυνάμεων υπέρ των ανδρών και θα αποδυναμώσει την κοινωνία. Φαίνεται ότι τα παραπάνω δεν έχουν γίνει κατανοητά από όλους. Είναι σημαντικό λοιπόν να αλλάξουμε μυαλά και όχι ρούχα.

Εγώ σήμερα ντύνομαι πορτοκαλί, όπως η ΔΕΗ ντύνει τους λογαριασμούς της στο Facebook και στο Instagram σε αυτό το χρώμα για 16 μέρες, όπου και δημοσιεύει τα ευρήματα της έρευνας. Στόχος της είναι να ενθαρρύνει τη συζήτηση τόσο στα social media, όσο και μέσα στις οικογένειες και τις παρέες. Με αφορμή αυτό, ας συζητήσουμε ανοιχτά «πώς και γιατί το ντύσιμο γυναικών και κοριτσιών μπορεί να οδηγεί στην παρενόχληση ή και στη βία» και ας αναδείξουμε τη σοβαρότητα του θέματος για τον ψυχισμό, την ασφάλεια και την ακεραιότητα των γυναικών. Για αυτήν την καμπάνια θα ξεκλέψω λίγο χρόνο να ποστάρω και εγώ. Εσύ τι λες; Σου αρέσει το πορτοκαλί;