Blessing in Disguise: Η έκθεση των Didier και Valentine Guillon στην Ύδρα

Ένα από τα τέσσερα installations που παρουσιάστηκαν στη διεθνή έκθεση Peter Pan. La nécessité du rêve, η οποία εκτίθεται αυτή τη στιγμή στο Palazzo Bonvicini στη Βενετία, η Blessing in Disguise, ανεξαρτητοποιείται και ταξιδεύει για την πατρίδα της, την Ύδρα, όπου γεννήθηκε και η αρχική ιδέα.

Τον Ιούνιο του 2021, τέσσερις καλλιτέχνες και δύο επιμελητές τέχνης συναντήθηκαν στην Villa Valentine, που ανήκει στη Les Résidences Valmont, στην Ύδρα, ως πρωταγωνιστές ενός καλλιτεχνικού καλοκαιρινού εργαστηρίου. Ο στόχος εκείνης της εβδομάδας ήταν η σύλληψη της μεγάλης έκθεσης την οποία θα παρουσίαζε το Ίδρυμα Valmont το 2022. Ο Didier Guillon, ο Silvano Rubino, o Isao και η Stephanie Blake, με την καθοδήγηση της Francesca Giubilei και του Luca Berta, εμπνεύστηκαν ένα ενιαίο έργο. Το έργο αυτό θα αποτελούνταν από κινούμενες εικόνες οι οποίες θα ερμήνευαν με σύγχρονο τρόπο τα κεντρικά θέματα που εντοπίζονται στο μυθιστόρημα του 1911, Πίτερ Παν και Γουέντι, του J.M. Barrie.

Στον Didier Guillon ανατέθηκε το θέμα διττές αντιθέσεις. Γι’ αυτήν την έννοια, ετοίμασε ένα συγκεκριμένο moodboard: ασπρόμαυρες φωτογραφίες πολέμου να συνδυάζονται με ανθισμένα πολύχρωμα λουλούδια. Η μετάφραση μέσα στο ιστορικό πλαίσιο προέκυψε φυσικά: Η δύναμη των λουλουδιών ήταν ένα σύνθημα που χρησιμοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ως σύμβολο παθητικής αντίστασης και μη βίας απέναντι στον πόλεμο του Βιετνάμ.  Η έκφραση επινοήθηκε από τον Αμερικανό ποιητή των Beat Άλεν Γκίνσμπεργκ το 1965 ως μέσο για να μετατρέψει τις πολεμικές διαμαρτυρίες σε ειρηνικά, θετικά θεάματα.

Η ιδέα

Εκείνο το απόγευμα οι κύριες δυνάμεις του νησιού είχαν διαχωριστεί ως εξής. Τα χαμένα παιδιά έψαχναν τον Πίτερ, οι πειρατές έψαχναν τα χαμένα παιδιά, οι ερυθρόδερμοι έψαχναν τους πειρατές και τα τέρατα έψαχναν τους ερυθρόδερμους. Γυρνούσαν γύρω γύρω στο νησί, όμως δεν συναντιόνταν ποτέ γιατί όλοι προχωρούσαν με τον ίδιο ρυθμό. (Barrie, 1911)

Η Χώρα του Ποτέ είναι ένα ανύπαρκτο μέρος, όπου διαφορετικά περιβάλλοντα αλληλεπιδρούν και οι χαρακτήρες που το κατοικούν έρχονται αντιμέτωποι. Τα λιβάδια όπου κατοικούν οι Ινδιάνοι εκτείνονται απρόσκοπτα μέχρι τον τροπικό κόλπο, όπου είναι αγκυροβολημένο το πειρατικό καράβι και κολυμπούν οι γοργόνες. Το εύκρατο δάσος, όπου τα παιδιά του Πίτερ κοιμούνται σε υπόγεια λαγούμια, φτάνουν μέχρι τις κορυφές ψηλών βουνών. Οι κύκλοι της φύσης ρυθμίζουν τα πάντα, από τις τελετές των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, μέχρι τις σχέσεις τους. Αυτός ο φανταστικός κόσμος, ακριβώς όπως και ο πραγματικός, διαπνέεται από συγκρούσεις και αναταραχές, οι οποίες αντισταθμίζονται μόνο από την ομορφιά και την ακρίβεια της φύσης.

Στην Blessing in Disguise, ο Didier Guillon, σε συνεργασία με την κόρη του, την Valentine, ανασυνθέτει αυτή τη διττότητα μέσα από ένα βίντεο μοντάζ παλιών ασπρόμαυρων φωτογραφιών από ιστορικές πολεμικές συγκρούσεις. Με μια μεταφορική αναφορά στις παραστάσεις από τη δύναμη των λουλουδιών, οι καλλιτέχνες αναδεικνύουν τη φύση και όλη της την ομορφιά και τη δημιουργική δύναμη, ως το εργαλείο για την οικοδόμηση ενός επίγειου «παραδείσου», ο οποίος αντιπαρατίθεται στον παραλογισμό και τη βαρβαρότητα των συγκρούσεων.

Ο καλλιτέχνης δεν δραπετεύει σε ένα ανύπαρκτο νησί, αλλά, μέσα από το έργο του, βοηθά να φανταστούμε και να δημιουργήσουμε πιθανούς νέους και ρεαλιστικούς κόσμους. Αναμιγνύοντας ασπρόμαυρες εικόνες αρχείου από πολέμους με βίντεο από πολύχρωμα άνθη σε επιτάχυνση, οι δύο καλλιτέχνες εξετάζουν την κυκλική πορεία της ιστορίας. Παράλληλα φέρνουν σε αντιπαράθεση την ανθρώπινη ανοησία, βία και καταστροφή, με τη συναρπαστική και ενστικτώδη δύναμητης φύσης για ζωή.

Γιατί στην Ύδρα;

Ένας τόπος τυχαίνει να είναι το κοινό σημείο των καλλιτεχνών μας: η Ύδρα. Το ελληνικό νησί, όντας ιστορικά ένα καταφύγιο για καλλιτέχνες που αναζητούσαν την έμπνευση, φιλοξένησε το δημιουργικό εργαστήρι το οποίο γέννησε την έκθεση. Χώρα του Ποτέ, Le pays imaginare, L’isola che non c’è: πολλά ονόματα για να περιγράψουν αυτόν τον σχεδόν ιερό προορισμό, λίκνο του δυτικού πολιτισμού.

Ιστορία, πηγή υπερηφάνειας: Ιστορικό αρχείο - Μουσείο Ύδρας

Υπάρχει ένα σημείο το οποίο συνδέει τη βασική ιδέα της Blessing in Disguise και το Ιστορικό αρχείο - Μουσείο της Ύδρας, όπου λαμβάνει χώρα η έκθεση: η Ιστορία ως λέξη κλειδί. Η έκθεση της ιστορικής μνήμης είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο επικοινωνίας με τους επισκέπτες. Ο στόχος του Ι.Α.Μ.Υ. είναι να εντοπίσει, να συγκεντρώσει, να ταξινομήσει, να απαριθμήσει και να δημοσιεύσει κάθε είδους αρχειακό υλικό που σχετίζεται με την Ύδρα, την τοπική ιστορία, την παράδοση και την κουλτούρα. Το Μουσείο, το οποίο ιδρύθηκε το 1918 εκθέτει, μεταξύ άλλων, πολιτιστικούς θησαυρούς που σχετίζονται με την Ελληνική Επανάστασητου 1821. Η νίκη των Ελλήνων αλλά και των κατοίκων της Ύδρας συνεχίζει να είναι αντικείμενο εορτασμών όπως τα Μιαούλεια.

Ο Didier Guillon κατάγεται από μια μεγάλη οικογένεια καλλιτεχνών και συλλεκτών. Από εκεί προήλθε αυτή η ακαταμάχητη παρόρμηση για δημιουργία, η οποία ενισχύεται από την ακόρεστη περιέργεια και ενέργειά του. Εξερευνά μια μεγάλη ποικιλία τεχνικών, από μεταξοτυπία, ζωγραφική, αγάλματα από χαρτόνι και γυαλί, μέχρι εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας. Η καλλιτεχνική του δουλειά τού επιτρέπει να αναλογίζεται σημαντικά θέματα.

Για τους Guillon, η τέχνη είναι οικογενειακή υπόθεση. Από νεαρή ηλικία, η Valentine έδινε έμπνευση στον πατέρα της, όπως με την ιστορία του γορίλα IVO, ο οποίος έγινε ένα από το είδωλά του. Με την Blessing in Disguise, ο Didier προκαλεί τη νεότερη κόρη του, μοιράζεται μαζί της την αντίληψή του και δίνει χώρο στη φαντασία της έφηβης. Το δίδυμο Guillon ανταλλάσσει ιδέες υπό την ώθηση του Didier. Η Valentine προσδίδει μία νεανική ματιά στην αλληλουχία των εικόνων... δίνοντας ζωή σε έναν φανταστικό κόσμο, ο οποίος είναι και τόσο πραγματικός.