Τα συναισθήματα και το υψηλό

Γιατί ο Rembrandt εξακολουθεί να μας αφορά; Πώς εξηγείται το αδιάλειπτο ενδιαφέρον των θεατών για το έργο του; Γιατί ακόμα και από ιστορικούς της τέχνης έχει θεωρηθεί ότι ο Rembrandt απεικονίζει «την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης» και απασχολεί για τη συναισθηματική δύναμη της τέχνης του;

Μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα αυτό συνδέεται με την αληθοφανή απεικόνιση του δράματος, η οποία προκαλεί την άμεση συναισθηματική απόκριση του θεατή. Ο Rembrandt μοιάζει να ζωγραφίζει τη ζωή όπως την παρατηρεί. Ταυτόχρονα, τη ζωγραφίζει στη μέγιστη έντασή της, είτε αυτό περικλείει τον τρόμο και τη βιαιότητα, είτε την έκπληξη, είτε το δέος. Ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται η αποτύπωση αυτών των οριακών συναισθημάτων συναρτάται σε μεγάλο βαθμό με τη διαχείριση της ύλης, δηλαδή του χρώματος. Η έξαρση του χρωματικού υλικού αποδίδει την έκσταση των εικονιζόμενων και οδηγεί την εκστατική απόκριση του θεατή. Αυτή η υπερβολική αποτύπωση ακραίων εμπειριών μπορεί να μεταφραστεί ως το υψηλό, το «δυσεξάλειπτο», είναι ο Ωκεανός, «οι κρατήρες της Αίτνας που ξεχύνουν ποτάμια», είναι το «θεϊκότερο εν συγκρίσει προς εμάς» του Λογγίνου, είναι αυτό «το οποίο επιστρέφει πάλι στη σκέψη μας, το οποίο... είναι αδύνατον να βγάλουμε από το μυαλό μας». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)