Η μακρά παγκόσμια ιστορία του manifesting και οι πολλές χρήσεις του

«Την πραγματικότητά σου την φτιάχνεις εσύ», λέει ένα τρομερά …βαθυστόχαστο ρητό που μπορεί να έχεις συναντήσει σε quote Δεγαμινιώτη, γραμμένο με italics. Δεν είναι απολύτως ψέμα αλλά δεν είναι και αλήθεια. Η πεποίθηση ότι μπορείς να πραγματοποιήσεις όλα σου τα όνειρα, ακούγεται υπέροχη, όμως είναι μη ρεαλιστική και μπορεί να αποβεί επικίνδυνη.

Οι άνθρωποι, λίγο έως πολύ, σιχαινόμαστε διαχρονικά και με απόλυτη συνέπεια τα πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Εάν έχεις TikTok, έχεις δει τα βιντεάκια «Αν βλέπεις αυτό το βίντεο στις τάδε του μήνα άκου με προσεκτικά. Αυτή η σελήνη είναι καθοριστική για τα ερωτικά/ επαγγελματικά/ θα υπάρχουν επιστροφές/ η Ρούλα θα τα ξαναβρεί με τον Φραν», και στη συνέχεια σου εξηγούν τι ξόρκια πρέπει να κάνεις για να επικοινωνήσεις καλύτερα με το σύμπαν. Είναι το νέο trend από το οποίο μάλιστα δήθεν influencers που υποστηρίζουν ότι η μέθοδός τους πιάνει, βγάζουν πολλά λεφτά σε πλάτες «πιστών». Πάνω κάτω αυτό είναι το manifesting ή καλύτερα η πιο σύγχρονη εκδοχή του.

Όμως, ενώ η ιδέα του manifesting μπορεί να φαίνεται σύγχρονη, το ένστικτο να συγχέουμε πνευματικές δυνάμεις, με ερωτικά, πολιτικά και οικονομικά αποτελέσματα και τις δικές μας προσωπικές επιθυμίες είναι μέρος μιας μακροχρόνιας παράδοσης που φτάνει αρκετά παλιά στη σύγχρονη ιστορία.

Μια μακρά ιστορία delulu

Για να κατανοήσουμε το πώς δημιουργήθηκε αυτό το νέο κίνημα και η κουλτούρα του manifesting και τους τρόπους που εκδηλώνεται, πρέπει να ανοίξουμε το χρονοντούλαπο της ιστορίας (I said what I said!) και να ταξιδέψουμε από τον 21ο αιώνα πίσω στον 19ο, σε μια ελάχιστα γνωστή αλλά κάποτε εξαιρετικά δημοφιλή αμερικανική θρησκευτική παράδοση γνωστή ως New Thought, ή «η θεραπεία του νου».

Το New Thought μπορεί να εντοπιστεί πίσω στο μακρινό 1800 στη Νέα Αγγλία και η φίρμα αυτής της «οργάνωσης» ήταν ο θεραπευτής Phineas Parkhurst Quimby. Ο Quimby ήταν ανήσυχο μυαλό κι αναρωτήθηκε πως γίνεται δύο ασθενείς να λαμβάνουν την ίδια θεραπεία και παρόλα αυτά να έχουν διαφορετικά αποτέλεσμα. Ποιος είναι αυτός ο παράγοντας που κρίνει την επιτυχία σε έναν άνθρωπο και την αποτυχία σε έναν άλλον;

Αφού το σκέφτηκε και το ξανασκέφτηκε, κατέληξε πως αποκλείεται να είναι λάθος η μέθοδός του και προφανώς φταίει η νοοτροπία των ασθενών του. «Φυσικά και δε φταίω εγώ. Φταις εσύ. Εγώ είμαι υπέροχος!», ή ότι είπε ο Quimby φανερά ευχαριστημένος με τον εαυτό του και λίγο ενοχλημένος με τους …μη συνεργάσιμους ασθενείς του.

Μερικοί άνθρωποι ήθελαν απλώς να γίνουν καλύτεροι περισσότερο από ότι άλλοι. Όσοι το ήθελαν αρκετά ήταν σε θέση ουσιαστικά να έρθουν σε επαφή και να εκμεταλλευτούν την ενέργεια του σύμπαντος για να θεραπευτούν οι ίδιοι. Όσοι δεν το έκαναν, απλά πέθαιναν – όντως!

Η θεωρία του Quimby - η οποία δεν άργησε να υιοθετηθεί από τους οπαδούς του, συμπεριλαμβανομένης της Mary Baker Eddy, της ιδρύτριας του κινήματος της Χριστιανικής Επιστήμης - σύντομα διαδόθηκε με ταχείς ρυθμούς. Μέχρι την αλλαγή του αιώνα, ήταν viral.

Δεκάδες βιβλία αυτοβοήθειας, συμπεριλαμβανομένων και των «Thought-Force in Business and Everyday Life» του William Walker Atkinson και του «As a Man Thinketh» του James Allen, ξεφύτρωσαν, υποστηρίζοντας ότι οι μυστηριώδεις ενέργειες του σύμπαντος θα μπορούσαν να κυριαρχηθούν –να δαμαστούν, αν θες– από την ανθρώπινη θέληση. Η ιδέα της «θεραπείας του μυαλού» άρχισε να συγχωνεύεται στη λαϊκή συνείδηση ​​με άλλες, νέες τότε ανακαλύψεις όπως ο ηλεκτρισμός και η δαρβινική εξέλιξη, που όλα φαίνονταν να υποστηρίζουν τη θεωρία της κυριαρχίας του ανθρώπινου μυαλού στη φύση. Γιατί, στο τέλος της ημέρας, ποια είναι η επιβίωση του ισχυρότερου, αν όχι η απόδειξη ότι θα θριαμβεύσει έναντι όλων;

Στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου βασίλευαν οι ανισότητες, η επιρροή της Νέας Σκέψης είχε παρεισφρήσει στην οικονομική θεωρία κι έδωσε ένα κατανοητό πλαίσιο σε έννοιες όπως η ασθένεια και η φτώχεια. Όποιος ήθελε να γίνει πλούσιος, ισχυρίστηκαν πολλά βιβλία της εποχής, δεν θα κατέληγε φτωχός – απλά έπρεπε να το θέλει πραγματικά. Με λίγα λόγια, αν ήσουν μπατίρης, έφταιγε το ότι δεν θέλεις πραγματικά να αλλάξεις και να γίνεις πλούσιος.

Όπως έγραψε ένας υποστηρικτής της Νέας Σκέψης, ο Τσαρλς Μπέντζαμιν Νιούκομμπ, στο βιβλίο του με τον αφηγηματικό τίτλο του 1897 «Όλα είναι καλά με τον κόσμο»: «Κανείς δεν είναι πραγματικά αποκλεισμένος από τη γιορτή "της ζωής" εκτός από τους αυτοεξόριστους». Όσοι ήθελαν να συμμετάσχουν στο «συμπόσιο», δεν είχαν παρά να επαναλάβουν στον εαυτό τους το ακόλουθο «μάντρα», το οποίο ειλικρινά ακούγεται πολύ σαν κάτι που μπορεί να βρείτε στο TikTok σήμερα: «Είμαι καλά. Είμαι πλούσιος. Έχω αφθονία. Ξέρω» (οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι συμπτωματική γιατί όντως έτσι έγραφε το βιβλίο).

Με αυτόν τον τρόπο, η καπιταλιστική επιδίωξη του κέρδους αναδιατυπώθηκε γρήγορα ως θρησκεία της οποίας το μόνο δόγμα ήταν η επιθυμία!

Αλλά αυτή η αισιοδοξία της εποχής για τις ανθρώπινες δυνατότητες είχε μια σκοτεινή πλευρά. Σε τελική ανάλυση, αν κάποιος μπορούσε να έχει υγεία, πλούτο και επιτυχία απλώς με το να το θέλει πολύ, η λογική ορίζει ότι το αντίστροφο ίσχυε επίσης: οι φτωχοί, οι άρρωστοι και οι ευάλωτοι είχαν επιβαρύνει τους εαυτούς τους με την αποτυχία να μην επιδείξουν την απαιτούμενη θέληση για αλλαγή. Και καλά να πάθουν, στην τελική, που δεν ακολουθούν τη θετική τοξικότητα! Έλεος με τους περίεργους και τους αντιφρονούντες.

Όπως ήταν αναμενόμενο, καθ' όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η Νέα Σκέψη υποστήριζε συχνά ότι οι ανισότητες και η φτώχεια είναι αποτέλεσμα της άρνησης των ανθρώπων να αποδεχθούν τις επιθυμίες τους και να επιδιώξουν την πραγματοποίησή τους– το σύμπαν θα ανταμείψει μόνο εκείνους που το θέλουν αρκετά και αυτή είναι η λειτουργία του.

«Αν μας λείπει κάτι», έγραψε ένας άλλος συγγραφέας του New Thought, ο Charles Fillmore, «είναι επειδή δεν χρησιμοποιήσαμε το μυαλό μας για να κάνουμε τη σωστή επαφή με το υπερμυαλό». Ο Θεός (ή η φύση ή το σύμπαν, ή οποιαδήποτε ανώτερη δύναμη επιλέξεις…) ήθελε οι άνθρωποι να είναι πλούσιοι. Και με τη σειρά τους, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να γίνουν πλούσιοι —ή υγιείς ή διάσημοι— απλώς με το να το θέλουν.

Τα επίπεδα που αγγίζει το manifesting

Η έννοια του manifesting είναι πάνω κάτω η ίδια διαχρονικά και μπορεί να ερμηνευτεί με διάφορους τρόπους, αγγίζοντας πεδία όπως η ψυχολογία, o πνευματισμός, η φιλοσοφία, ακόμα και η επιστήμη.

Κι ενώ η έννοια του manifesting ερμηνεύεται με διάφορους τρόπους σε διαφορετικούς τομείς, η βασική ιδέα εστιάζει στην πεποίθηση ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η ενέργειά μας μπορούν να επηρεάσουν την πραγματικότητά μας.

Στην ψυχολογία, το manifesting συχνά συνδέεται με την έννοια της αυτοπραγμάτωσης και αυτοβελτίωσης. Η πεποίθηση στις ικανότητες και η θετική σκέψη θεωρούνται βασικά συστατικά για την επίτευξη στόχων. Η εστίαση στην επιθυμητή κατάσταση – να οραματιστείς ουσιαστικά την ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης και ποια στάδια θεωρούνται απαραίτητα για την υλοποίησή του.

Εστιάζοντας την «ενέργεια» και τα συναισθήματά σου στον στόχο σου τότε το σύμπαν θα συνωμοτήσει για να το επιτύχεις – γιατί ήταν αύτη η σκασίλα κι ο καημός του σύμπαντος και των γαλαξιακών νεφελωμάτων: να γυρίσει πίσω ο Μιλτιάδης που σε παράτησε για να κυνηγήσει την Άννα.

Πρακτικές όπως ο οραματισμός, η θετική επιβεβαίωση και η νοητική εστίαση χρησιμοποιούνται για να προγραμματίσουν το υποσυνείδητο και να προσελκύσουν θετικά αποτελέσματα. Με πολύ απλά λόγια, αυτό που μας λένε είναι πως εάν εστιάσουμε σε έναν στόχο και τον σπάσουμε σε μικρότερα βήματα που θα μας οδηγήσουν τελικά στο επιθυμητό αποτέλεσμα αυτό έγινε εξαιτίας του manifesting.

Εάν δεν τα καταφέρεις, δεν το ήθελε το σύμπαν - ούτε εσύ!

Ενώ η έρευνα για την αποτελεσματικότητα του manifesting στην ψυχολογία είναι ακόμα μια γκρίζα ζώνη, μελέτες έχουν δείξει ότι η θετική σκέψη και η εστίαση μπορούν να επηρεάσουν βασικούς ψυχολογικούς παράγοντες όπως η αυτοπεποίθηση, η ανθεκτικότητα και η ευεξία. Φυσικά, αυτό δεν έχει ουδεμία σχέση με το σύμπαν αλλά με την ανθρώπινη θέληση – γνώμη μου.

Το manifesting μπορούμε να το συναντήσουμε και στη φιλοσοφία. Σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να ερμηνευτεί ως μια μορφή ιδεαλισμού. Η ιδέα είναι ότι η πραγματικότητα δεν είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη από το μυαλό μας, αλλά μάλλον διαμορφώνεται από τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας.

Φιλόσοφοι όπως ο George Berkeley και ο Johann Gottlieb Fichte έχουν υποστηρίξει παρόμοιες ιδέες, τονίζοντας τον ρόλο της συνείδησης στη διαμόρφωση της πραγματικότητας.

Ο πνευματιστικός κόσμο ασχολείται με πρακτικές όπως ο διαλογισμός, η προσευχή και η σύνδεση με τον «ανώτερο εαυτό» και τα θεωρεί σπουδαία βήματα για την ενίσχυση της συνείδησης και την επίτευξη του manifesting. Πρόκειται για την πεποίθηση είναι ότι η πραγματικότητα διαμορφώνεται από την συνείδησή μας και ότι έχουμε την ικανότητα να προσελκύσουμε ό,τι επιθυμούμε εστιάζοντας την ενέργειά μας σε αυτό.

Κι αναφέροντας το θέμα «προσευχή», αν το καλοσκεφτεί κανείς υπάρχουν πολλά κοινά στην προσευχή που κάνουμε στον Θεό και στις πρακτικές του manifesting. Φυσικά δεν εννοώ ότι όταν προσευχόμαστε παίρνουμε χαρτιά όπου γράφουμε αναλυτικά τις επιθυμίες μας, τα διπλώνουμε προς το μέρος μας (κλασική ψαγμένη οδηγία) και τα καίμε σε κερί. Εννοώ ότι η βασική ιδέα είναι ίδια. Απευθυνόμαστε σε μια ανώτερη δύναμη να μας κάνει τα χατίρια.

Πέρα από τα αστεία, η σύνδεση μεταξύ manifesting και προσευχής είναι ένα σύνθετο θέμα που αγγίζει φιλοσοφικές, θρησκευτικές και πνευματικές έννοιες

Από την οπτική γωνία της πίστης, η προσευχή θεωρείται επικοινωνία με μια ανώτερη δύναμη, ικανή να επηρεάσει την πραγματικότητα και να φέρει επιθυμητές αλλαγές. Σε αυτό το πλαίσιο, η προσευχή εστιάζει στην έκφραση ευγνωμοσύνης, στην ικεσία για βοήθεια ή καθοδήγηση, ή στην εξομολόγηση.

Το manifesting, από την άλλη πλευρά, εστιάζει στην πεποίθηση ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας μπορούν να επηρεάσουν την πραγματικότητα γύρω μας. Στόχος του manifesting είναι η έλξη επιθυμητών καταστάσεων και εμπειριών μέσω της εστίασης της νοητικής ενέργειας.

Συμπέρασμα: Το manifesting αποτελεί μία πολυδιάστατη έννοια που αγγίζει διάφορα πεδία, από την ψυχολογία έως τον πνευματισμό και τη φιλοσοφία. Η ερμηνεία του ποικίλει, ενώ η επιστήμη συνεχίζει να διερευνά τη σχέση του νου με την πραγματικότητα.

Εν τέλει, η αξία του manifesting ίσως έγκειται στην δύναμη που μας δίνει να επηρεάσουμε θετικά τη ζωή μας. Η πεποίθηση στις ικανότητές μας, η θετική σκέψη, η εστίαση στους στόχους μας, είναι σημαντικά βήματα στην επίτευξη μιας ζωής στραμμένης προς μια κατεύθυνση που ικανοποιεί τον καθένα. Η σημείωση της συντάκτριας πάντως είναι να μην καίτε κεριά και κάνετε ξόρκια, απλά βάλτε σαφείς και επιτεύξιμους στόχους. Delulu until it comes truelulu.