Βιβλιο

Τσέρνομπιλ: Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν από κοντά τη φρίκη

«Ένα εκπληκτικό βιβλίο από τη Σβετλάνα Αλεξίεβιτς που συστήνω ανεπιφύλακτα σε κάθε αναγνώστη ο οποίος εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο άνθρωπος είναι σαν την κατσαρίδα»

aris-sfakianakis.jpg
Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 927
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Τσέρνομπιλ: Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν από κοντά τη φρίκη

Αναγνώστης με αιτία: Παρουσίαση του βιβλίου «Τσέρνομπιλ» της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη

Ήταν Σάββατο του Λαζάρου όταν έγινε στη Λευκορωσία η καταστροφή στο Τσέρνομπιλ. Σωτήριον έτος 1986. Στην αρχή οι σοβιετικές αρχές επιχείρησαν να κρατήσουν κρυφό το γεγονός ότι μια σειρά εκρήξεων είχε καταστρέψει τον κεντρικό  αντιδραστήρα στο πυρηνικό εργοστάσιο της περιοχής. Στην Ελλάδα το μάθαμε τρεις μέρες αργότερα. Ήμουν τότε 28 ετών και βρισκόμουν για τις διακοπές του Πάσχα στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ατύχημα σε πυρηνικό εργοστάσιο; Τι σήμαινε πάλι αυτό; Και πόσο μπορούσε να μας επηρεάσει εμάς στην Κρήτη, τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά;

Στην αρχή λέγανε ότι καλό θα ήταν να αποφεύγουμε τα λαχανικά. Ύστερα τα φρούτα, αργότερα ακολούθησε το κρέας. Μα ακόμα και η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα δεν κάλυψε τέτοια απόσταση (έως την Κρήτη, εννοώ). Μόνο που σε αυτήν την περίπτωση ήταν σαν να εξερράγησαν τριακόσιες τέτοιες βόμβες στο ίδιο σημείο ταυτόχρονα. Είχαμε μουδιάσει όλοι. Και τι θα κάναμε με τα πασχαλινά αυγά; Με το τσουρέκι;

Η Λευκορωσίδα συγγραφέας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, που πήρε το νόμπελ Λογοτεχνίας πριν εννέα χρόνια, έγραψε ένα αριστουργηματικό βιβλίο όπου περιγράφει μέσα από τις μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν από κοντά τη φρίκη εκείνη και βίωσαν τα αποτελέσματά της στα πιο κοντινά τους πρόσωπα, το δυστύχημα αυτό που χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη τεχνολογική καταστροφή του 20ού αιώνα. Η συγγραφέας, δέκα χρόνια μετά το γεγονός, επισκέπτεται τον ερημωμένο τόπο και συνομιλεί με όσους εργάστηκαν  στο σημείο για να περιορίσουν τη ζημιά, αλλά και με κάθε άνθρωπο που επιβίωσε του ζόφου εκείνου.

Να πώς περιγράφει το συμβάν μια δασκάλα που απομακρύνθηκε από την  περιοχή:

«Τις πρώτες μέρες ήμασταν πολύ μπερδεμένοι. Θυμάμαι έναν μεγάλο φόβο που μας διακατείχε κι ένα περίεργο είδος προσβολής που νιώθαμε. Κάτι φοβερό είχε συμβεί δίπλα στα σπίτια μας και κανείς δεν μας  μιλούσε γι’ αυτό. Οι αρχές τηρούσαν σιγή ιχθύος, οι γιατροί δεν αποκάλυπταν τίποτε. Εμείς περιμέναμε οδηγίες από την περιφερειακή επιτροπή, η οποία περίμενε οδηγίες από το Μινσκ και το Μινσκ από τη Μόσχα. Μια μακριά αλυσίδα ανθρώπων και στο τέλος μια χούφτα άνθρωποι που αποφάσιζαν για όλα. Είχαμε μείνει εντελώς απροστάτευτοι… Θυμάμαι τον πανικό των πρώτων ημερών. Πολλοί έτρεξαν στα φαρμακεία για να αγοράσουν ιώδιο. Άλλοι σταμάτησαν να αγοράζουν γάλα, κρέας και ιδιαίτερα βοδινό. Εμείς αποφασίσαμε να μη στερηθούμε το φαγητό μας κι έτσι αγοράσαμε τα πιο ακριβά λουκάνικα, πιστεύοντας πως –αν μη τι άλλο– θα είχαν φτιαχτεί από το καλύτερο κρέας. Αργότερα όμως μάθαμε πως τους προσθέτανε μεγάλες ποσότητες μολυσμένου κρέατος ακριβώς γιατί υπέθεταν πως κανείς δεν θα τα κατανάλωνε εξαιτίας της υψηλής τιμής τους… Μια μικρή ομάδα ανθρώπων στάθηκαν ικανοί να μας σκοτώσουν. Όχι τίποτε μανιακοί ή εγκληματίες αλλά συνηθισμένοι εργάτες σ’ έναν πυρηνικό σταθμό. Όταν συνειδητοποίησα αυτήν την κατάσταση, ένιωσα βαθιά απογοητευμένη. Το Τσέρνομπιλ άνοιξε μια άβυσσο, γέννησε μια φρίκη μεγαλύτερη από το Άουσβιτς και το Ολοκαύτωμα. Δεν μπορούμε να εξαφανίσουμε τον άνθρωπο από τη Γη με τα τσεκούρια και τα τόξα ή με τις χειροβομβίδες και τους θαλάμους αερίων. Με την πυρηνική ενέργεια όμως…»

«Τσέρνομπιλ» της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, εκδόσεις Πατάκη

Ένα εκπληκτικό βιβλίο που συστήνω ανεπιφύλακτα σε κάθε αναγνώστη ο οποίος εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο άνθρωπος είναι σαν την κατσαρίδα, μια κατσαρίδα που δεν τρομάζει από κλιματικές αλλαγές και εκρήξεις σε πυρηνικά εργοστάσια.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.