Συνέντευξη του Μουράτη Κοροσιάδη με αφορμή τη νέα του συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Ήμερες ημέρες», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Του Ιωσήφ Αρνές
Η πρόσληψη του κόσμου από το ανθρώπινο υποκείμενο είναι όλως φαντασιακή. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Έτσι, μέσα από κάθε ιστορία, τόσο ο συγγραφέας όσο και ο αναγνώστης λαθρεπιβιβάζονται στις επιθυμίες των ηρώων. Σ’ αυτές που δεν τόλμησαν να επιβιβαστούν στην πραγματική τους ζωή. Τότε, που θα μπορούσαν να είναι νόμιμοι επιβάτες κόβοντας εισιτήριο. Δεν είχαν χρήματα; Τα κρατούσαν για κάποιο άλλο ταξίδι; Επιθυμούσαν έναν ασφαλέστερο προορισμό; Κανείς δεν ξέρει. Παρατηρούμε, λοιπόν, τα πάθη των ηρώων και των ηρωίδων, τα λάθη τους, τις στιγμές της απόγνωσής τους. Κατανοούμε την επιθυμία τους να θέλουν να αλλάξουν τη ροή του χρόνου, της τύχης, της μοίρας, των κοινωνικών αναπαραστάσεων. Συναισθανόμαστε την ανάγκη τους να θέλουν να εκδημοκρατίσουν ακόμα και το Θεό. Με αυτόν τον τρόπο, γινόμαστε θεατές της σκέψης και της δράσης τους πάνω στη σκηνή της ζωής, ενώ την ίδια στιγμή τους ακολουθούμε στα παρασκήνια, όπου τους βλέπουμε και τους μελετούμε την ώρα που αποσύρονται από τα μάτια των θεατών, από τη γλώσσα των ανθρώπων. Και μας δίνουν το προνόμιο μιας ιδιωτικής ανάγνωσης της σιωπής τους. Για να διαπιστώσουμε, τελικά, πως «ό,τι είναι σημαντικό για την ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να ειπωθεί και ό,τι μπορεί να ειπωθεί δεν είναι το κατ' εξοχήν σημαντικό για τη ζωή». Η συλλογή διηγημάτων «Ήμερες ημέρες» του Μουράτη Κοροσιάδη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;
Αυτό που με ωθεί στη συγγραφή είναι η επιθυμία μου να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη μέσα από ένα κώδικα αξιών, που είτε προϋπάρχει είτε δημιουργείται με την ανάγνωση. Η από κοινού, δηλαδή, αναζήτηση του νοήματος και η προσφορά της αλήθειας του ενός στον άλλο. Η σύντηξη των οριζόντων τους, ώστε να «βρίσκονται όλοι στο τέλος να κρατούν στο χέρι τους ένα μικρό Δώρο ασημένιο ποίημα».
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς να καταφέρετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;
Όσο εύκολο είναι, άλλο τόσο δύσκολο είναι. Όλοι μας έχουμε ένα κοινό ανθρωπολογικό υπόβαθρο που μας ενώνει. Όμως, είμαστε και διαφορετικοί ως ανθρώπινα υποκείμενα. Αυτό, λοιπόν, που αποτελεί ευκολία, είναι ταυτόχρονα και η μεγαλύτερη δυσκολία. Να καταφέρουμε, δηλαδή, να εκφράσουμε και το βίωμα του Άλλου. Να μεγαλώσουμε την αγκαλιά μας ώστε να χωρέσει και ο Άλλος μέσα της. Και ταυτόχρονα να «πείσουμε» τον Άλλο να κάνει το ίδιο. Να μας βάλει μέσα στη δική του αγκαλιά.
Ποιες είναι οι επιρροές σας;
Ασφαλώς, τα διαβάσματα, οι συζητήσεις, οι εμπειρίες παίζουν ρόλο και σε διαμορφώνουν. Έτσι γίνεται με τους ανθρώπους. Όσο για τις σπουδές μου στη φιλοσοφία και συγκεκριμένα στον Wittgenstein, ασφαλώς και με επηρέασαν. Ο άνθρωπος αυτός επηρέασε με τη σκέψη του τη φιλοσοφία του εικοστού αιώνα. Οι απόψεις του για τα όρια της γλώσσας, για τη σιωπή και για το ρόλο της τέχνης, είναι τόσο γοητευτικές και συνάμα τόσο στέρεα θεμελιωμένες που μόνο θαυμασμό προκαλούν. Η φράση του, «αισθανόμαστε πως, ακόμα και αν δοθούν απαντήσεις σε όλες τις δυνατές επιστημονικές ερωτήσεις, τα προβλήματα της ζωής μας δεν θα τα έχουμε καν αγγίξει. Φυσικά τότε δεν θα μένει πια καμία ερώτηση και αυτό ακριβώς είναι η απάντηση», δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.
Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;
Ο ανθρώπινος βίος. Η αδυσώπητη αλήθεια του οποίου είναι ο καθημερινός αγώνας για την επιβίωση, η διαρκής προσπάθεια, η κουραστική επανάληψη, η απογοήτευση, η αποτυχία, η φθορά, ο θάνατος. Αλλά και η παραμυθία, η παρηγοριά που χρειαζόμαστε για να αντέξουμε. Αυτά μας τα δίνει το ζωτικό ψεύδος της τέχνης. «Έχουμε την τέχνη για να μην πεθάνουμε από την αλήθεια». «Κάνουμε ποίηση για να μην έχει την τελευταία λέξη ο θάνατος». Ή αλλιώς, η τέχνη είναι το άλλο πρόσωπο της περιφρόνησης του θανάτου.
Όμως, πάντα υπάρχει η ελπίδα. Του ανθρώπου από τον άνθρωπο.
Νερό μας δίνουν οι διψασμένοι. Μας χαμογελούν οι πικραμένοι. Μας ελευθερώνουν οι φυλακισμένοι. Μας φιλοξενούν οι άστεγοι.
Οι γυναίκες έχουν δεσπόζουσα θέση στα διηγήματά μου. Οι ηρωίδες μου έχουν πίστη στον εαυτό τους και επίγνωση πως ζουν σε έναν κόσμο πατριαρχίας, προκαταλήψεων και περιορισμών και αγωνίζονται να λυθούν από τα δεσμά τους. Στην πορεία τους βοηθούν και τους άντρες να συντονίζουν το βήμα τους με το δικό τους και να περπατήσουν προς ένα κοινό ανθρώπινο προορισμό.
Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.
Οι ηρωίδες και οι ήρωες των διηγημάτων είναι άνθρωποι σε μεγάλο βαθμό εσωτερικά αποσταθεροποιημένοι λόγω των ματαιώσεων και της μοναξιάς και σε κάποια διηγήματα λόγω της οικονομικής κρίσης. Προσπαθούν να προσεγγίσουν τον Άλλο μέσα από την αποδοχή των δικών τους σφαλμάτων αλλά και την επίγνωση της τυχαιότητας στη ζωή. Το πεδίο συνάντησής τους είναι οι μνήμες, ο χρόνος, η απώλεια, η γλώσσα, η απουσία του Θεού, ο οντολογικός τους ορίζοντας. Αλλά και το βαθιά διχασμένο και αμφίσημο ανθρώπινο υποκείμενο, με τις ουλές του να ανατρέχουν στην πρώιμη παιδική ηλικία.
Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Νομίζω πως γίνεσαι.
Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας τι θα ήταν αυτό;
Θα ήθελα να μπορούσαν να μεταφραστούν λογοτεχνικά κείμενα από όλες τις γλώσσες, ακόμη και από τις ελάχιστα ομιλούμενες, τις παραγνωρισμένες ή μακρινές. Όχι μόνο από τις κυρίαρχες, τις ηγεμονεύουσες ή τις οικονομικά συμφέρουσες. Νομίζω πως το βίωμα και τα ψυχικά συμβάντα όλων των ανθρώπων είναι σημαντικά και ενδιαφέροντα. Και συγκινητικά. Με την κυριολεκτική σημασία της λέξης. Μας κινούν από τη θέση μας. Μας μετακινούν. Από κοινού με τον Άλλο και προς τον Άλλο.
Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;
Πάντα υπάρχουν κάποια σχέδια. Και, πάντα, ελπίζουμε να σταθούμε τυχεροί να τα δούμε να υλοποιούνται.
13°
