Είδαμε τη Χρυσή εποχή του Κωνσταντίνου Ρήγου στη Σερβία

Το βράδυ του Σαββάτου 12 Απριλίου, στη Σερβία, σε ένα νωχελικό, χαμηλόφωνο Νόβι Σαντ, μια ώρα μακριά από το Βελιγράδι, στην εκεί σκηνή του Κρατικού Θεάτρου και στα πλαίσια του Φεστιβάλ Χορού Βελιγραδίου, δόθηκε η παγκόσμια πρεμιέρα της ήδη πολυσυζητημένης παράστασης «Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου, από το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, λίγο πριν παρουσιαστεί στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ στις 9, 10, 14, 16 και 17 Μαΐου 2025, ενώ θα ακολουθήσει και περιοδεία σε άλλες χώρες. Η νέα αυτή συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Χορού Βελιγραδίου και η περιοδεία στο εξωτερικό υλοποιούνται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Η πόλη, με αργούς ρυθμούς και με μια υπόκωφη θλίψη που ακόμα κρέμεται από πάνω της μετά το τραγικό δυστύχημα της κατάρρευσης της στέγης στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, που συνέβη την 1η Νοεμβρίου 2024, όπου σκοτώθηκαν 15 άτομα, είχε ως αποτέλεσμα την οργή του κόσμου που ξέσπασε σε διαδηλώσεις όλο το προηγούμενο διάστημα, με αποτέλεσμα την παραίτηση του πρωθυπουργού της χώρας, ενώ σύντομα πρόκειται να ακολουθήσουν εκλογές. Η «Χρυσή εποχή», που ερχόταν από την –αγαπημένη για τους Σέρβους– μεσογειακή Ελλάδα, ήταν σαν μια υπόσχεση για ήλιο, ακριβώς τη σωστή εποχή του χρόνου.

Βέβαια, η παράσταση του Κωνσταντίνου Ρήγου, παρά τη χρυσή βροχή που πλαισιώνει προστατευτικά όλο το βάθος και τα πλαϊνά της σκηνής, κρύβει αρκετά σκοτεινά μυστικά και μια εξομολόγηση ζωής, θα έλεγε κάποιος, μια και ο Ρήγος έχει βάλει έναν διαθλαστικό φακό και παρατηρεί σκόρπιες φάσεις από τη ζωή του ίσως, κάνοντας τη «Χρυσή εποχή» το μανιφέστο ενός clubkid. Ο Κωνσταντίνος χορεύει σε όλη του τη ζωή, είτε αυτοσχεδιάζοντας στο εφηβικό του δωμάτιο, είτε μετά, πάνω στη σκηνή, είτε στις πρόβες, είτε ανάμεσα στα πολύπλευρα πρότζεκτ που αναλαμβάνει, είτε «τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, μέχρι τα χαράματα, στα κλαμπ της Αθήνας», όπως λέει ο ίδιος. Έτσι είναι: οι άνθρωποι χορεύουν για να περιγράψουν τη ζωή τους. «Some dance to remember, some dance to forget», όπως έλεγαν και οι Eagles στο παγκόσμιο χιτ των 70s, το άλμπουμ «Hotel California». Στη «Χρυσή εποχή», βλέπουμε έναν νεαρό στο δωμάτιό του να βγάζει τον δίσκο από τη θήκη του και να τον τοποθετεί στο πλατό του πικ απ. Δεν φαίνεται καθαρά, αλλά ο δίσκος έχει κολλημένη στην ετικέτα την ταινία του ετικετογράφου DYMO (όλοι το θυμόμαστε), με τα ανάγλυφα γράμματα που γράφουν το όνομα του κατόχου του ιστορικού βινυλίου: Κωνσταντίνος Ρήγος.

«Μερικοί χορεύουν για να θυμούνται, άλλοι χορεύουν για να ξεχάσουν». Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και ο υπότιτλος της παράστασης, αυτός που επανέρχεται στη σκοτεινή, υπερμεγέθη οθόνη κινητού που κυριαρχεί στο κέντρο του ολόχρυσου σκηνικού και προβάλλει, αφηγείται, δίνει λεζάντες στα διαφορετικά «επεισόδια» που συναρμολογούν τη «Χρυσή εποχή» και, τέλος, προβάλλει λέξη προς λέξη όλο το μανιφέστο του δημιουργού, ένα πυρετώδες Πιστεύω, στο οποίο παρελαύνει, σαν εξαντλητικό μπιτ, το σύμπαν της παράστασης:Από το χειροκρότημα πέφτοντας η αυλαία, στις γραφές των κριτικών, στα μπράβο του κοινού, στην ομορφιά όλων των κορμιών, στην προδοσία τους, στην «ανεκτικότητα των άλλων για τις διαστροφές μου». Οι αυταπάτες και οι φαντασιώσεις, οι «συναντήσεις στον κόσμο των σκιών, εκεί που δίνονται όλες οι απαντήσεις». Μία, σαν ερωτική εξομολόγηση πίστης στα είδωλα, στον έρωτα του Δάφνι και της Χλόης, ένα πιστεύω στη Μαντόνα, στον Σεφέρη, στον Τσαικόφσκι, στον Φράνσις Μπέικον, στον Ντα Βίντσι, στον Βισκόντι, στον Φελίνι, στον Βέρντι, στον Ντοστογιέφσκι. Ο πόνος θα σαρώσει τα πάντα, αλλά ο ήρωάς μας θα επιζήσει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Η παράσταση περιλαμβάνει ακόμα το «Dinosauria, We» (Το γένος των δεινοσαύρων, εμείς) του Τσαρλς Μπουκόφσκι. Εκεί, παίζοντας μέσα στην αγωνία να στηθεί το πάρτι του clubkid και ποτέ να μην τελειώσει, ένας αποκριάτικος δεινόσαυρος βγαίνει στη σκηνή, ανάμεσα στα άγρια, σέξι αγόρια και κορίτσια (ντυμένα σαν πολύχρωμοι, πανκ, λέδερ, μισοκατεστραμμένοι παίκτες του μπέιζμπολ), και προσπαθεί να ενταχθεί (θα τα καταφέρει άραγε;). Μόνο ο Κωνσταντίνος Ρήγος θα μπορούσε να βάλει μια τέτοια σκηνή στο πάρτι του, η οποία τελειώνει με έναν κόμπο συγκίνησης.

Μια ανατρεπτική, ίσως άβολη συγκίνηση που συμβαίνει και με τον «επί ξύλου κρεμάμενο», τον χορευτή που, αφού έχει καρφωθεί με τα ρούχα σ’ ένα ταμπλό, προσπαθεί ξέπνοος να απελευθερωθεί από τη μοίρα του, μόνο με το βάρος του κορμιού και τις ανάσες του, μπροστά σε μια γονατισμένη στα πόδια του γυναίκα.

Πολλές άλλες σκηνές ανατρέπουν αναπάντεχα τη ροή, πέρα από τα κλασικά «γυμνά κορμιά» που χαρακτηρίζουν ένα μέρος της πολύχρονης δουλειάς του Ρήγου από την εποχή της Οκτάνα. Τα δυο αγόρια που φιλιούνται και χορεύουν ένα κομψό, αρρενωπό ταγκό που κυλάει περήφανο σε όλο το εύρος της σκηνής. Ή η σκηνή με τη χορεύτρια με το κατακόκκινο φόρεμα που γίνεται η φλόγα στον πυρσό τον οποίο κρατάει το Άγαλμα της Ελευθερίας. Το χιούμορ μπερδεύεται απολαυστικά με τις προσωπικές αναφορές αλλά και τις λεπτομέρειες που κλείνουν το μάτι, όπως τα αρχικά ΕΛΣ που έχει στο κοστούμι του ένας από τους χορευτές στις σκηνές του πάρτι – αυτός που φαίνεται σαν να προστρέχει προς όλους τους άλλους χορευτές, προστατευτικός, τρυφερός, κραταιός, οργανωτικός. Εγώ αυτό κατάλαβα.

Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, ο οποίος επίσης υπογράφει και τα σκηνικά της παραγωγής, κάνοντας μια αναδρομή στις παραστάσεις που δημιούργησε από το 1990 έως σήμερα, σημειώνει: «Χρυσή εποχή, ένα νέο κύμα θα σαρώσει τα πάντα, εικόνες από το παρελθόν ή από το μέλλον, σκέψεις για τον έρωτα, την πίστη, την απουσία, την εγκατάλειψη. Ο άνθρωπος αλλά και ο τόπος. Είμαστε ντυμένοι ή γυμνοί όπως ο αυτοκράτορας; Είμαστε ελεύθεροι ή πολιορκημένοι; Είμαστε μαριονέτες του Θεού ή ταξιδιώτες στον χειμώνα, κουβαλώντας πάντα μέσα μας τις νύχτες του καλοκαιριού;

Σ’ ένα ρινγκ παλεύουμε με τον εαυτό ή με τη σκιά μας, μέσα σε λίμνες σκοτεινές αλλά και γαλάζιες. Ζούμε στη χώρα του ποτέ, σε ουτοπικές Αρκαδίες, σε μαγεμένους Κιθαιρώνες, σε ουτοπίες ή σε αόρατες πόλεις; Γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή μας αλλά και την ανθρωπότητα, ένα mixtape από μουσικές και τραγούδια σε γραμμόφωνα, μπομπίνες, πικ απ, γουόκμαν, boombox, αλλά και μια μικρή ορχήστρα που συνοδεύει, όπως στον Τιτανικό, την ανθρωπότητα που χάνεται. Μια μουσική Βαβέλ. Ψάχνουμε την ειρήνη ή ένα κομμάτι της “Αμερικής”;»

Ο Ρήγος, για τη μουσική της «Χρυσής εποχής», με συνεργάτη τον Θοδωρή Ρέγκλη, επέλεξε να έχει ένα ακαταμάχητο μπιτ που μοιάζει να σε συνεπαίρνει μαζί με όλη τη –σαν ταυτόχρονη αναπνοή– κίνηση της ομάδας των χορευτών. Από τον ρυθμό περνάει σαν τρυφερή πλέιλιστ σε πειραγμένες μελαγχολικές συνθέσεις του Βέρντι και του Μπιζέ, από την άρια «Addio del passato» σε ελληνικά τραγούδια των Χιώτη, Λοΐζου και Μαμαγκάκη, με το ακαπέλα της Ελευθερίας Αρβανιτάκη στο «Μείνε κοντά μου», με τους στίχους του Γιώργου Ιωάννου («Μείνε κοντά μου απόψε έστω για μια φορά / και το πρωί λεβέντη μου βγες στην αναφορά»). Από τη ροκ στην τζαζ, από τη νοσταλγία στη hard techno, από τα κείμενα και τα τραγούδια με τις φωνές των special guests (Μυρτώ Βασιλείου, Δημήτρης Καπουράνης, Idra Kayne, Δωροθέα Μερκούρη, Κωνσταντίνος Μπιμπής και Έλενα Τοπαλίδου) στη σιωπηλή κίνηση, μέχρι το λυτρωτικό φινάλε υπό το βλέμμα ενός ολόχρυσου τοτέμ (ή εξωγήινου;), ενός ανοιχτού σαν σε εγχείρηση ανθρώπινου θώρακα γλυπτού ή ενός Θεού που έρχεται για να σώσει τα απολωλότα;

Όποια κι αν είναι η απάντηση, το πάρτι φαίνεται να πέτυχε. Το κοινό των Σέρβων αλλά και Ελλήνων φίλων που παραβρέθηκε το βράδυ του Σαββάτου στην πρεμιέρα της «Χρυσής εποχής», χειροκρότησε όχι μόνο την άψογη ομάδα, αλλά και την ελπίδα ότι ακόμα και στις πιο ζοφερές στιγμές, στη θλίψη που κρέμεται πάνω από τις πόλεις και τις ζωές, πάντα θα υπάρχει ένας επιζήσας, ένα clubkid να κρατάει τον ρυθμό.

Info

Τη δραματουργία αναλαμβάνει η Έρι Κύργια, τα κοστούμια υπογράφει η Daglara, το εικαστικό έργο ο Πέτρος Τουλούδης, τους φωτισμούς ο Χρήστος Τζιόγκας και τα βίντεο ο Βασίλης Κεχαγιάς.

Χορεύουν: οι Βαγγέλης Μπίκος, Μάνες Αλμπέρντι, Γιάννης Γκάντσιος, Σταύρος Ικμπάλ, Έλενα Κέκκου, Γιάννης Μητράκης, Έλτον Ντιμρότσι, Πέτρος Νικολίδης, Μαρίτα Νικολίτσα, Ντανιέλε Πεκοράρι, Στέφανο Πιετραγκάλλα, Μάρτα Ριβέρο ντε Μιράντα, Αριάδνη Φιλιππάκη, Άννα Φράγκου, Γιώργος Χατζόπουλος, Δέσποινα Χρυσοστόμου

9, 10, 14, 16, 17 Μαΐου 2025
Ώρα έναρξης: 19.30
Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος