Συνέντευξη: Ο μουσικός Σταύρος Άλλος συστήνεται στην ATHENS VOICE και μιλάει για το debut album του «Για τη Νόρα»
Αν η Νόρα υπήρχε, θα έμοιαζε με τη Νόρα Βαλσάμη. Και τώρα που δεν υπάρχει, ο Σταύρος -ο ίδιος κι όχι κάποιος άλλος- μπορεί να την πλάσει ακριβώς όπως τη θέλει. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια απολύτως αναλογική ηχογράφηση -στη Δισκέξ του Σέργιου Βούδρη- γεγονός που από μόνο του προκαλεί το ενδιαφέρον. Ο καθένας θα μπορούσε να γκρινιάξει ότι ο στίχος δεν έχει πάντα τις σωστές συλλαβές, ότι η φωνή θα μπορούσε να έχει προσεχθεί περισσότερο στην ηχογράφηση ή ότι οι συνθέσεις μοιάζουν κάπως πρόχειρες σε κάποια σημεία. Τι είναι όμως αυτό που μπορεί να σε κάνει να παίξεις το βινύλιο αυτό τέσσερις και πέντε φορές στην επανάληψη; Αυτή εδώ η «Νόρα» έχει μια υπόγεια ναΐφ γοητεία που σε κερδίζει. Με τον ίδιο τρόπο -και φυσικά τηρουμένων των αναλογιών- που άκουγες στην επανάληψη Jonathan Richman ή κάποιες από τις στιγμές των Bright Eyes. Και καθώς υπάρχουν αρκετά σκοτεινά στοιχεία, όπως, ας πούμε, πώς βρέθηκε στη μουσική αυτός ο άλλος Σταύρος και ποια είναι τελικά η Νόρα, δεν έχεις παρά να κάνεις μια συζήτηση…
Σταύρος «Άλλος», δηλαδή από την άποψη άραγε ότι είσαι κάποιος άλλος από αυτόν που εκφραζόταν ως τώρα στα αγγλικά;
Δεν το είχα σκεφτεί έτσι ως τώρα είναι η αλήθεια, αλλά ισχύει σε ένα βαθμό. Η βασική μου ανάγκη όσον αφορά τα μουσικά είναι ό,τι κάνω να έχει μια δόση αστείου. Αυτόν τον καιρό είμαι σε μια παρέα με αρκετούς Σταύρους και νομίζω έτσι ξεκίνησε το «Άλλος». Επίσης, το διασκεδάζω πολύ όταν μου χτυπάνε την πόρτα στην τουαλέτα. Μου είπε ένας φίλος κάποια στιγμή ότι υπήρχε το 1960 ένας λογοτέχνης με το ψευδώνυμο «Άλλος». Έπειτα είδα ότι υπάρχει και ένας Δημήτρης Άλλος που έχει μάλιστα ένα βιβλίο που λέγεται «Ψηλός στα άχυρα»...
Με τι αγγλόφωνα σχήματα ανακατευόσουν και με τι αγγλόφωνα σχήματα ανακατεύεσαι τώρα;
Ξεκίνησα να ασχολούμαι σοβαρά παίζοντας μπάσο και γράφοντας με τους MOAN. Έπειτα κάναμε δύο δίσκους με τις Post Lovers και πιο πρόσφατα συμμετέχω στο Man from Managra του Coti K. Για ένα διάστημα έπαιζα και συνθεσάιζερ σε μια post punk μπάντα, τους Ghostland.
Τι σε κινεί, τι σε αναγκάζει να παίζεις μουσική και να γράφεις στίχους;
Η τραγουδοποιία είναι μια μορφή επικοινωνίας. Μπορείς να μιλήσεις για τα πράγματα με έναν τρόπο, που δεν γίνεται σε άλλο πλαίσιο. Για παράδειγμα, στην περίπτωση μιας ερωτικής απογοήτευσης, άλλο είναι να τα λες με φίλους, άλλο στον ταξιτζή, άλλο στον ψυχολόγο, και άλλο με τραγούδι.
Τι ανακαλύπτεις γράφοντας στίχους στα ελληνικά;
Την αμεσότητα στην επικοινωνία. Οι «ξένες» λέξεις έχουν πια για μένα μία λειτουργία αποστασιοποίησης από το συναίσθημα. Το παρατηρώ και στην καθημερινή ομιλία, π.χ. όταν θέλω να κρατήσω απόσταση, ή θέλω να μην πω όλη την αλήθεια, χρησιμοποιώ πολλές αγγλικές λέξεις και εκφράσεις. Δεν λέω ότι όποιος χρησιμοποιεί αγγλικές λέξεις σε μία ελληνική πρόταση θέλει να κρύψει κάτι, αλλά σίγουρα δημιουργεί ένα πιο light κλίμα.
Είναι ο στίχος που οδηγεί τη μουσική ή η μουσική τον στίχο στα τραγούδια σου;
Ως τώρα, οι στίχοι γράφονται την ίδια στιγμή με τη μουσική. Τουλάχιστον το πρώτο κουπλέ και το πρώτο ρεφραίν. Παντρεύονται με αυτό τον τρόπο, και αυτό έχει τα καλά του και τα κακά του. Δηλαδή, ναι μεν η μελωδία νοηματοδοτεί σε δεύτερο επίπεδο τις λέξεις, άλλα αν το κομμάτι κολλήσει κάπου είναι πολύ πιθανό να μην μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο.
Σε τι συνθήκη θα ήθελες ιδανικά να ακούσει κάποιος τον δίσκο σου;
Ιδανικά από την αρχή μέχρι το τέλος, χωρίς διακοπές και αποσπάσεις.
Πόσο έχει αλλάξει ο τρόπος που οι άνθρωποι γύρω σου ακούν μουσική;
Έχω την εντύπωση ότι έχει παρέλθει η εποχή των δίσκων ως έργων τέχνης. Όταν όλα στις μέρες μας βασίζονται στην ταχύτητα, την αποδοτικότητα, την υπερπληροφόρηση, την ανταγωνιστικότητα και την υπερκατανάλωση, είναι φυσικό και επόμενο το να ακούσει κανείς ένα δίσκο από την αρχή μέχρι το τέλος να μοιάζει τουλάχιστον ρομαντικό. Ακόμα και οι άνθρωποι που ασχολούμαστε επαγγελματικά με τη μουσική, καταλήγουμε να ακούμε με αυτόν τον τρόπο μόνο αν είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε κάποιο ταξίδι μόνοι μας. Επίσης, βλέπω όλο και πιο συχνά ηχεία HI-FI στα σκουπίδια. Νομίζω ότι τα ηχεία bluetooth υποβιβάζουν τη μουσική σε απλή υπόκρουση. Τώρα όλα αυτά αφορούν μόνο μουσική που δεν είναι χορευτική ή δεν λειτουργεί ως anthem. Επίσης, αφορούν τους ανθρώπους άνω των 30, γιατί νομίζω ότι όταν είσαι μικρός, ο ελεύθερος χρόνος και η ξέγνοιαστη διάθεση είναι με το μέρος της μουσικής.
Μέσα στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα, μέσα στις ακραίες ψηφιακές ταχύτητες, ποιο είναι το νόημα του να ηχογραφεί κάποιος έναν δίσκο και μάλιστα αναλογικά;
Είναι μια μικρή πράξη αντίστασης αφενός, και αφετέρου πιστεύω ότι έχει νόημα και για τον ίδιο τον δημιουργό να επενδύσει σε αυτόν τον διαφορετικό τρόπο. Είναι ψυχοθεραπευτική επένδυση, γιατί πρέπει να αφήσεις πίσω όλες τις διαστροφές που δημιουργεί ο καπιταλισμός. Η τελειομανία, η ανάγκη για απόλυτο έλεγχο και στιλιζάρισμα είναι πράγματα που δεν λειτουργούν στην διαδικασία της εντελώς αναλογικής ηχογράφησης. Από την άλλη, ευδοκιμούν το παιχνίδι και ο πειραματισμός.
Τι θ’ άλλαζες στο δίσκο τώρα που έχει περάσει αρκετός καιρός από την ηχογράφησή του;
Πολύ καλή ερώτηση. Μόνο τη διάθεσή μου θα άλλαζα. Να ευχαριστιόμουν τη διαδικασία περισσότερο.
Έχεις πάρει και κακές κριτικές για τον δίσκο σου. Τι πιστεύεις για τη δισκοκριτική στις μέρες μας;
Πιστεύω ότι, όπως ήταν η δισκογραφία τις προηγούμενες δεκαετίες, είχε πολύ νόημα η δισκοκριτική μιας και ο μουσικόφιλος δεν είχε εύκολο τρόπο να ακούσει κάτι καινούργιο παρά μόνον από το ραδιόφωνο ή ίσως «δοκιμάζοντας» ένα βινύλιο στο δισκάδικο της γειτονιάς του. Επομένως, οι κριτικοί ας πούμε ότι ήταν άνθρωποι που λάμβαναν πάρα πολλούς δίσκους, και εξέφραζαν μια γνώμη σε ένα ακροατήριο που είχαν «κερδίσει» γράφοντας κάθε εβδομάδα, και πολλές φορές με τρόπο ποιητικό που ήταν τέχνη από μόνος του. Σήμερα, με την ευκολία που έχει ο καθένας να δειγματίσει κάτι στο internet, δεν πιστεύω ότι έχει πραγματική σημασία. Προφανώς, αν κάποιος έχει την όρεξη να γράψει για κάτι που του άρεσε και το κάνει με τέτοιο τρόπο, που να έχει πιστούς που παρακολουθούν τη στήλη του, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Αλλά δεν βρίσκω το λόγο για μια αρνητική κριτική σε έναν δίσκο, που μπορώ με μηδενικό κόστος να ακούσω και να σχηματίσω μόνος μου γνώμη.
Πώς γνωρίστηκες με τον Σέργιο Βούδρη, που υπογράφει την παραγωγή του δίσκου; Τι σας συνδέει;
Γνωριστήκαμε στη Δισκέξ, το στούντιο που τρέχει ο Σέργιος από το 2014. Εγώ έμενα στον 3ο όροφο του κτιρίου για ένα το διάστημα, και από τότε μας συνδέει μια γερή φιλία. Έχουμε συνεργαστεί σε πολλές παραγωγές, και έχω παίξει και σε 2 συναυλιες που είχε κάνει ως The Voyage Limpid Sound.
Πώς θα έμοιαζε η Νόρα αν υπήρχε;
Με τη Νόρα Βαλσάμη!
Τι μουσικές ακούς;
Φέτος είχα την τύχη να βγάλουν δίσκο πολλοί καλοί μου φίλοι και φίλες, οπότε ακούω Σταύρο Τσαντέ, «Οι παιδικές συνήθειες του πατέρα μου», The Prisma Flower Band, το ομώνυμο ντεμπούτο τους, Τα κανονικά παιδιά, «Ασκήσεις Ισορροπίας» και ολοκαίνουργια ακυκλοφόρητα Sophie Lies, Nefeli Walking Undercover, και Κρέοντα Κανακάρη που έχω την τιμή να συνεργάζομαι πέρα από την φιλία μας.
Τι ετοιμάζεις;
Ετοιμάζομαι για μερικά καλοκαιρινά live. Αρχικά, στις 27 Μαΐου στο Μικρό Μουσικό Φεστιβάλ που διοργανώνει η λογοτεχνική ομάδα «Σαλιγκάρι» και θα γίνει στον χώρο του Πλαγκτόν, μετά στις 2 Ιουνίου στο Μαύρο Πρόβατο, στο κέντρο της Χίου, και στο Fiesta Voio, που είναι ένα φεστιβάλ στις όχθες του Αλιάκμονα στις 16 Ιουλίου. Επίσης τέλος Ιουλίου θα είμαι στο Rudu Fest στην Αμοργό.
