Μουσικη

The WaterStriders: Ήχος Αθήνας, κάπου ανάμεσα σε Λονδίνο και Σιάτλ

Ο Μάνος Αρετουλάκης, τραγουδιστής και κιθαρίστας των WaterStriders, μιλάει για το ντεμπούτο τους «My Name Is EXPECTATION»

Γιώργος Φλωράκης
11’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

The WaterStriders: Ο τραγουδιστής και κιθαρίστας της indie garage rock μπάντας, Μάνος Αρετουλάκης, μιλάει για το πρώτο τους άλμπουμ πριν την εμφάνισή τους στο 1st Athens Pop Fest and Convention.

Το όνομα αυτής της μπάντας είναι πολύ επιτυχημένο! Σχεδόν κανείς δεν ξέρει τι στο καλό μπορεί να είναι οι water striders, ακόμη κι αν τις μεταφράσει σε… γερίδες. Τα έντομα αυτά περπατούν στο νερό αλλά και σπάνε τον πάγο καθώς η πρώτη ερώτηση μιας συνέντευξης, δεν θα μπορούσε παρά να τα αφορά. Ο Μάνος Αρετουλάκης τραγουδιστής, κιθαρίστας και βασικός συνθέτης της μπάντας, διδάσκει Βρετανική Πεζογραφία, Λογοτεχνική Θεωρία, Κριτική και Αγγλική Ποίηση στον Τομέα Λογοτεχνίας και Πολιτισμού του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Πρόκειται για κάτι σημαντικό από την άποψη του ότι είναι βέβαιο ότι οι στίχοι του έχουν ενδιαφέρον και δεν έχουν συντακτικά λάθη, πράγμα που βλέπουμε συχνά -για να βγουν οι συλλαβές- σε τραγούδια ελληνικών συγκροτημάτων. Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι εδώ έχουμε να κάνουμε μ’ έναν άνθρωπο που αντιμετωπίζει τη ζωή χωρίς στεγανά: έναν άνθρωπο που κάνει σοβαρή ακαδημαϊκή καριέρα και ταυτόχρονα παίζει με πάθος σ’ έναν rock σχήμα. Χωρίς στεγανά, αντιμετωπίζει όμως και τη μουσική: εκεί που τα πιο πολλά σχήματα θέλουν να ξεκαθαρίσουν εκ προοιμίου αν είναι με την πλευρά της Αγγλίας ή της Αμερικής, οι The WaterStriders μπαίνουν με τα μπούνια και στα δύο.

Γερίδες και όχι γαρίδες, λοιπόν. Πώς σας ήρθε;
Καλησπέρα! Γερίδες, επειδή περπατούν στο νερό με μεγάλη άνεση. Λέγονται και Jesus bugs, απ’ τον Ιησού που περπάτησε στο νερό… Εκπληκτικά έντομα! Μας αρέσει και σαν ήχος το «WaterStriders», αλλά και η σκέψη ότι μπορεί κάτι ή κάποιος να περπατήσει εκεί που όλοι οι άλλοι δεν μπορούν.

Νιώθετε ότι λιμνάζει κατά κάποιον τρόπο η σκηνή στην Ελλάδα;
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχαμε σκεφτεί μια τέτοια σύνδεση ανάμεσα σε εμάς και την υπόλοιπη αγγλόφωνη σκηνή της Ελλάδας. Δεν πιστεύουμε καθόλου, ιδίως εγώ προσωπικά, ότι η σκηνή στην Ελλάδα λιμνάζει. Ιδίως τα τελευταία χρόνια, από την πανδημία και μετά, έχουν ξεπηδήσει πάρα πολύ ενδιαφέρουσες μπάντες που λειτουργούν σοβαρά και λατρεύουν αυτό που κάνουν. Πάντα είχαμε όμως στη χώρα ενδιαφέροντα σχήματα.

Είσαστε περίεργη μπάντα. Το λέω γιατί έχουμε συνηθίσει τα σχήματα που σκάνε στην Ελλάδα να ορκίζονται είτε στον ήχο της Βρετανίας είτε στον ήχο της Αμερικής. Εσείς μοιάζει να αγαπάτε και τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Πράγματι! Αν και δεν επιδιώκουμε συνειδητά να εκφράσουμε τις επιρροές μας και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αγαπάμε εξίσου τους ήχους της Βρετανίας και της Αμερικής. Τη Βρετανία για την αισθαντικότητα και αθωότητα, και την Αμερική για την ενέργεια και τον δυναμισμό της. Εννοείται βέβαια ότι η ενέργεια υπάρχει παντού, απλώς πρέπει να ξέρεις πού να ψάξεις. Φυσικά δεν μιλάμε γενικά για Βρετανία και Αμερική, αλλά για συγκεκριμένες σκηνές, σχολές, ρεύματα και τάσεις που μας εμπνέουν και μας ωθούν. Αυτός είναι και ο λόγος που οι κριτικοί, δημοσιογράφοι, αλλά και ο απλός κόσμος δεν μπορεί να μας κατατάξει εύκολα σε κάποιο συγκεκριμένο είδος, πέρα από το γενικό τίτλο του ανεξάρτητου κιθαριστικού rock. Αν και θέλουμε να αυτοπροσδιοριζόμαστε σαν μπάντα indie garage pop, εντούτοις δε σημαίνει ότι έχουμε κάποιο συγκεκριμένο χαρακτήρα ή ταυτότητα που να παραπέμπει μόνο σε αυτό. Δεν θέλουμε να ενστερνιστούμε κάποια ταυτότητα μουσική, και αντιδρούμε σθεναρά στις συμβουλές κριτικών να ενταχθούμε συνειδητά σε κάποιο είδος, και να αποκτήσουμε συγκεκριμένο χαρακτήρα, έτσι ώστε να μπορούμε να κριθούμε με συγκεκριμένα κριτήρια. Αυτό δεν θα συμβεί ποτέ μ’ εμάς, γιατί θέλουμε να λειτουργούμε με βάση τα δικά μας κριτήρια και αισθητήριο.

Τι ειδικό έχει για σας η δεκαετία 1985-1995, όπου νιώθω ότι ξεκινούν οι επιρροές σας; Είναι κάπως έτσι;
Κάπως έτσι είναι, αν και θεωρούμε ότι ασυναίσθητα αντλούμε επιρροές και παραστάσεις και από πιο πριν, από την έκρηξη του punk, το post-punk, την εμφάνιση της κιθαριστικής pop στην Αγγλία, κτλ. Βασικά, η δεκαετία που αναφέρεις εμπεριέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που μας ενδιαφέρουν και μας συναρπάζουν σήμερα. Δεν βλέπω τον τρόπο να μπορεί κάποιος εύκολα να μείνει ανεπηρέαστος από τις συνεχόμενες μουσικές επαναστάσεις ή αναμοχλεύσεις που συνέβησαν από το 1980 και μετά, για μία δεκαπενταετία. Νομίζω ότι πολλά από αυτά που γίνονται στη μουσική σήμερα στο επίπεδο του ανεξάρτητου rock έχουν την αφετηρία τους σε εκείνη την εποχή, ακόμα κι αν οι ίδιοι οι μουσικοί δεν το συνειδητοποιούν. Εμείς σαφώς είμαστε γοητευμένοι από την αθωότητα της μελαγχολικής indie pop στα μέσα του 1980 αλλά και αρχές των 90s στη Βρετανία, τις χαοτικές κιθάρες των My Bloody Valentine (που επηρέασαν τους Smashing Pumpkins από το Chicago αργότερα)  τη noise pop αισθητική των The Jesus and May Chain και Ride, γενικότερα τα shoegaze αριστουργήματα με τις θορυβώδεις κιθάρες και την υποβόσκουσα μελωδία να διαχέεται. Όμως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και το πιο in your face punk rock, garage rock την ίδια περίπου περίοδο ή λίγο αργότερα στην Αμερική. Επίσης θα ήταν ψέματα αν έλεγα ότι η μουσική μας δεν έχει αναφορές σε σχήματα όπως οι Sonic Youth, οι  Pixies από τη Βοστώνη (πολλοί αποκαλούν τους τελευταίους surf rock) ή ακόμα και κάποια στοιχεία grunge. To παράδοξο είναι ότι στο τέλος πάντα επιστρέφουμε στη Βρετανία και κάπου εκεί στην ψυχή μας καραδοκούν οι Sundays, οι Wedding Present, οι Smiths, οι Pastels, οι Lush, και άλλοι. Αν το προσέξεις, θα δείς ότι ενώ όλες οι παραπάνω αναφορές δεν έχουν μεγάλη σχέση μεταξύ τους, εντούτοις όλες αυτές οι μπάντες έχουν δανειστεί στοιχεία ο ένας απ’ τον άλλο.

Τι εννοείς ακριβώς;
Θα σου δώσω ένα παράδειγμα: Όταν ο David Grohl των Foo Fighters έγραψε το «Everlong», είχε στο μυαλό του το «Cool Τhing» των Sonic Youth, το οποίο είχαν γράψει οι τελευταίοι προσπαθώντας να φτιάξουν κάτι πιασάρικο σαν το «Smells Like Α Teen Spirit» των Nirvana, και οι οποίοι έγραψαν αυτόν τον ύμνο μιμούμενοι τους Pixies. Όλα αυτά κατά δήλωση όλων των εμπλεκομένων…

Άκουσα πολλά πεταλάκια στον ήχο του «My Name is EXPECTATION». Τι χρησιμοποιείτε;
Α! θα σου κάνω μια μικρή ξενάγηση στον ήχο μας. Χρησιμοποιούμε, μεταξύ άλλων, ένα hustle drive overdrive για τη γλυκιά τραχύτητά του, distortion πετάλι της Boss, το Big Muff fuzz, ένα αναλογικό delay, δύο-τρία χρήσιμα πετάλια chorus, reverb και distortion της TC electronic, wah, και άλλα. Αλλά δεν πειραματιζόμαστε ιδιαίτερα με μεγάλες εναλλαγές πεταλιών μέσα σε ένα κομμάτι, καθώς δεν θέλουμε να χαλάει ο χαρακτήρας του μουσικού θέματος που παίζουμε. Μας ενδιαφέρει βέβαια πάρα πολύ η εναλλαγή μεταξύ θορύβου και ηρεμίας σε κάθε τραγούδι, και προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό εμφανές στη δομή της μουσικής μας.

Άλλο ένα στοιχείο αντινομίας στον δίσκο είναι ότι τον κυκλοφορείτε με μια εταιρεία που είναι σε μεγάλο βαθμό πιο κοντά στη βρετανική σκηνή που έχει ως αφετηρία της την pop ενώ ο παραγωγός σας, ο Μπάμπης Κατσιώνης έχει βρεθεί πολύ κοντά στο metal.
Είναι όντως λίγο παράδοξο! Όμως είμαστε απόλυτα ευχαριστημένοι με τη συνύπαρξη των δύο παραγόντων που αναφέρεις. Καταρχάς η Old Bad Habits μας αγκάλιασε καθώς είδε τα πολύ έντονα pop στοιχεία μας και εκτίμησε τη συνύπαρξη διαφόρων σχολών στη μουσική μας. Εδώ να πούμε ότι θεωρούμε κόσμημα την ανεξάρτητη αυτή εταιρία στην Ελλάδα, καθώς δεν βλέπει επιχειρηματικά και κυνικά τη μουσική αλλά διαθέτει έναν ανεξάντλητο ρομαντισμό και ενθουσιασμό για την pop underground σκηνή στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εμάς μας στήριξε και μας στηρίζει τρομερά σε όλα τα επίπεδα, και είμαστε ευγνώμονες για αυτή τη στήριξη. Από την άλλη μεριά ο Bob (Μπάμπης Κατσιώνης) βρίσκεται όντως πολύ κοντά στη metal μουσική, κι όμως είναι ο παραγωγός μας! O Bob δεν είναι απλώς ένας έμπειρος μουσικός παραγωγός, είναι μουσικός ο ίδιος, ολοκληρωμένος και μάλιστα και με αυτό που λέμε διεθνή καριέρα πράγμα που του αξίζει απόλυτα. Είναι από τους καλύτερους μουσικούς στην Ελλάδα, με προσωπικούς δίσκους μεταξύ άλλων και υψηλού επιπέδου παραγωγές. Επέμεινα προσωπικά να ηχογραφήσουμε στο sound symmetry του Bob γιατί ήξερα ότι είναι γνώστης και της μουσικής που παίζουμε, του ύφους, αλλά και των ήχων που χρησιμοποιούμε. Επειδή ακριβώς προέρχεται από μια εντελώς διαφορετική σχολή, μπόρεσε να μας δώσει εκείνο το «κάτι» το απρόβλεπτο που θεωρούμε ότι προσέθεσε μια πιο ευρεία οπτική στα κομμάτια του δίσκου μας, καθώς θέλαμε να συνδυάσουμε μια pop αισθητική και αισθαντικότητα με μια πιο σκληρή garage rock αίσθηση, και νομίζω το πετύχαμε αυτό. Παράλληλα ως παραγωγός έχει φοβερές ιδέες και μια αποστασιοποίηση που μας χρησίμευσε και την οποία ίσως δεν θα είχαμε αν ηχογραφούσαμε με κάποιον παραγωγό που κάνει μόνο παραγωγές της λεγόμενης indie σκηνής. Για να συνοψίσω, το πάντρεμα των indie καταβολών της Old Bad Habits με την πιο θετικιστική (συγνώμη για την ακαδημαϊκή και ελιτίστικη γλώσσα!) και στιβαρή παραγωγή, είχε σαν αποτέλεσμα να βγάλουμε το δίσκο μας ακριβώς όπως είναι.

Έχει αρκετή ειρωνεία μέσα του ο τίτλος ή είναι μόνο δική μου εντύπωση;
Το «My name is EXPECTATIOΝ» ως τίτλος είναι και δεν είναι ειρωνικός. Αναφέρεται στην αθωότητα και τις δικαιολογημένες προσδοκίες που είναι συνυφασμένες με αυτή, αλλά και την αποφασιστικότητα να πετύχεις τα όνειρά σου ενάντια σε όλες τις δυσχέρειες. Από την άλλη μεριά, στον κόσμο των ενηλίκων αυτό μπορεί να ιδωθεί σχεδόν δικαιολογημένα ως ειρωνεία, όπως λες. Γιατί η ίδια η λέξη «προσδοκία» εμπεριέχει τη μελλοντική ακύρωσή της από την ίδια τη ζωή. Νομίζω ότι όλα αυτά τα μηνύματα υπάρχουν στο εξώφυλλο του δίσκου που είναι όντως πολύ τρελό ως αισθητική, ως λογική, και ως εικόνα.

Λένε ότι αν γράφεις στίχους σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική σου, κινδυνεύεις να γράφεις με κλισέ. Με σένα δεν συμβαίνει αυτό. Ποιες είναι οι βασικές λογοτεχνικές - ποιητικές  σου αγάπες;
Αν πίστευα ότι θα έγραφα με κλισέ, θα προτιμούσα να μην γράφω καθόλου στίχους. Μόνο μουσική. Από την άλλη, το να γράφω στα αγγλικά δεν εξυπηρετεί μόνο την επικοινωνία με τη διεθνή μουσική κοινότητα αλλά προσφέρει και την αναγκαία απόσταση ή αποστασιοποίηση που χρειάζεται για να γράψεις για θέματα που δεν αφορούν απαραίτητα εσένα ή το στενό χώρο της Ελλάδας. Το να γράφεις σε μια άλλη γλώσσα από τη μητρική σου σε βοηθά να κρατήσεις και μια απόσταση από την ίδια τη γλώσσα σου και να μεταφερθείς κάπου μακριά. Τώρα θυμήθηκα ότι ο Samuel Beckett έγραφε στα γαλλικά πολλές φορές, που δεν ήταν η μητρική του, έτσι ώστε να μπορεί να γράφει απλά και να πιάνει την ουσία των πραγμάτων. Κάπως έτσι το βλέπω κι εγώ. Μόνο που πολλές φορές δεν γράφω απλά και παρασύρομαι από την πολυπλοκότητα σκέψεων και συναισθημάτων! Βασικές λογοτεχνικές μου επιρροές, μια που με ρωτάς, είναι ο Oscar Wilde, ο ρομαντικός ποιητής Shelley, ο Dickens, o Maupassant και ο Καζαντζάκης, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους…

Πόσο εύκολο είναι να συνδυάσεις μια απαιτητική ακαδημαϊκή καριέρα με τη μουσική;
Ωραία ερώτηση! Νομίζω ότι είναι πιο εύκολο απ’ ότι φανταζόμουν καθώς και στους δύο τομείς απαιτείται performance για να διατηρείται το ενδιαφέρον του κοινού αλλά και των φοιτητών! Σοβαρά τώρα, το έχω σκεφτεί κι εγώ, νομίζω ότι ο ακαδημαϊκός χώρος -περιέργως- με βοηθά στην μουσική έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων. Καταρχάς, για να το πω απλά, και στο πανεπιστήμιο αλλά και στις εκδηλώσεις των The WaterStriders το μέσο επικοινωνίας είναι η αγγλική γλώσσα, οπότε υπάρχουν κοινά σημεία σε επίπεδο μεθοδολογίας. Από την άλλη, επειδή τον ακαδημαϊκό χώρο τον προσεγγίζω ως κριτικός λογοτεχνίας και όχι ως δημιουργός λογοτεχνίας ενώ τον μουσικό χώρο τον προσεγγίζω ως δημιουργός και όχι ως κριτικός, πιστεύω ότι καταφέρνω να τα συνδυάσω γιατί είναι συμπληρωματικά το ένα με το άλλο. Επίσης, ο ένας τομέας μου χαρίζει πνευματική εγρήγορση ενώ ο άλλος συναισθηματική και ψυχολογική ολοκλήρωση. Όσο βαρύγδουπα κι αν ακούγονται όλα αυτά!

Πώς ήταν όταν βγήκατε στη σκηνή πριν τους Frank and Walters;
Περίεργα, σχεδόν ύποπτα, γαλήνιοι, αποφασισμένοι να περάσουμε καλά, και μαζί με μας και ο κόσμος που είχε έρθει. Ήμασταν πολύ χαρούμενοι που ανοίγαμε τη συναυλία ενός τέτοιου συγκροτήματος, και είναι και φοβεροί τύποι, κάναμε πολλή πλάκα backstage. Νομίζαμε ότι θα είχαμε κάποιο τρακ στην αρχή αλλά αυτό δεν συνέβη γιατί μπήκαμε σαν να είμασταν έτοιμοι από καιρό. Να πω την αλήθεια, ήμασταν έτοιμοι από καιρό (!) στην κυριολεξία, καθώς όλα τα παιδιά στη μπάντα μας είναι πολύ προσηλωμένοι και σοβαροί όπως και ολίγον τι περφεξιονίστες σε ό,τι αφορά το αποτέλεσμα που βγάζουμε μουσικά και ηχητικά, οπότε η ώρα που παίξαμε μας φάνηκε σαν να πέρασε πολύ γρήγορα. Μας ενθουσίασε το γεγονός ότι ενώ πάρα πολλοί από αυτούς που ήρθαν στη Death Disco ήρθαν για τους Frank and Walters, πράγμα λογικό, έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μουσική μας, καθώς μας ζητούσαν και άλλα κομμάτια που δεν σχεδιάζαμε να παίξουμε. Μετά βγήκαν οι Franks και έδειξαν σε όλους από τι είναι φτιαγμένοι. Ελπίζουμε να συμμετάσχουμε ξανά σε ένα τέτοιο event.

Τι όνειρα, τι προσδοκίες έχεις για τους WaterStriders;
Αυτό που θέλουμε, και αυτό που θέλω προσωπικά, είναι να παίζουμε τη μουσική μας για όσους ενδιαφέρονται για αυτή, χωρίς όμως ποτέ, μα ποτέ, να την αλλάξουμε για να γίνουμε περισσότερο αρεστοί στο ευρύτερο κοινό. Μας ενδιαφέρει να μπορούμε να επικοινωνούμε μουσικά με τον κόσμο όσο πιο συχνά γίνεται. Επίσης, θέλουμε να δημιουργούμε, να φτιάχνουμε μουσική όσο περισσότερο γίνεται, να την κάνουμε να ζωντανεύει στη σκηνή και να νιώθουμε γεμάτοι στο τέλος ενός live.

Περπατάς καθόλου στην Αθήνα; Ποιες είναι οι αγαπημένες σου διαδρομές;
Ωχ, με γείωσες τώρα! Λατρεύω την Αθήνα, και η αλήθεια είναι ότι μου αρέσει να περπατώ όχι μόνο στο κέντρο, το λεγόμενο ιστορικό κέντρο της πόλης, αλλά να πηγαίνω και σε προάστια της πόλης να τα εξερευνώ, χωρίς απαραίτητα να κάνω κάτι συγκεκριμένο. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που έχουν όμορφο κέντρο και άσχημα προάστια, η Αθήνα έχει πολύ όμορφα προάστια, δυτικά και ανατολικά, βόρεια και νότια, σχεδόν μικρές πόλεις μέσα στην ίδια τη μεγαλούπολη. Και φυσικά, εσχάτως, και όμορφο κέντρο— εκτός βέβαια από κάποια χτυπητά παραδείγματα αντιαισθητικότητας που ελπίζουμε όλοι να εκλείψουν. Ένα είναι το σίγουρο πάντως, ότι η Αθήνα είναι από τις πιο ζωντανές πόλεις του κόσμου και γι’ αυτό είναι όμορφη.

Πώς νιώθεις που θα βρεθείτε στο 1st Athens Pop Fest and Convention;
Νιώθω κατενθουσιασμένος! Είναι η πρώτη φορά που κάτι τέτοιο θα συμβεί στην Αθήνα, με τη συμμετοχή σχημάτων του εξωτερικού που διαμόρφωσαν την εν λόγω σκηνή πριν από αρκετά χρόνια. Θα είναι ένα καταπληκτικό διήμερο που θα περιλαμβάνει και ομιλίες αλλά και  unplugged sets, συνεπώς η εκδήλωση θα έχει πολλές διαφορετικές πτυχές. Το γεγονός ότι οι The WaterStriders θα είναι στην ίδια σκηνή με όλους αυτούς τους ανθρώπους, μας γεμίζει υπερηφάνεια και χαρά. Εξάλλου και νέα, σχετικά, σχήματα του pop underground ή indie pop από Ελλάδα, Ισπανία, Γερμανία θα δηλώσουν το παρόν, οπότε θα υπάρξει και κάποια διασύνδεση του παρελθόντος με το παρόν. Ελπίζουμε ότι θα γίνει αυτό που λέμε «θεσμός» το φεστιβάλ αυτό.

Ποια είναι τα πιο αγαπημένα σου σχήματα που περιμένεις να συναντήσεις;
Ανυπομονούμε να γνωρίσουμε από κοντά τον Tim Vass, των Razorcuts, Forever People, και την τωρινή του μπάντα, τους silver biplanes που θα εμφανιστούν στο φεστιβάλ! Επίσης ο Davey Woodward των The Brilliant Corners από τα 80s που θα εμφανιστεί στο φεστιβάλ, είναι νομίζω πάρα πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση καλλιτέχνη. Ανυπομονώ να ακούσω όλες τις μπάντες και μάλιστα σε ένα καταπληκτικό χώρο σαν το Half Note. Θα ήθελα να παροτρύνω τον κόσμο να έρθει στο Half Note για το φεστιβάλ, να ακούσει όλες τις μπάντες, να δει και τους The WaterStriders που θα παρουσιάσουν κάποια κομμάτια από το δίσκο τους, και λέω «κάποια» γιατί ολοκληρωμένη παρουσίαση του δίσκου μας «My name is EXPECTATION» θα γίνει λογικά στις αρχές του καλοκαιριού, γεγονός για το οποίο επίσης ανυπομονούμε!