Jim Morrison: 52 χρόνια από τον θάνατο του frontman των Doors

Πέντε χρόνια μετά τη δημιουργία τους στο Βένις της Καλιφόρνια, οι Doors, παρά την επιτυχία του «L.A. Woman», ήταν εύθραυστοι και ο Jim Μοrrison είχε αποφασίσει να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Το Παρίσι τού ταίριαζε: είχε μακρά λογοτεχνική ιστορία και μακρά ιστορία επαναστάσεων - η πόλη φιλοξενούσε από το έτος Μηδέν τον εξεγερμένο άνθρωπο. Εκτός του ότι στο Παρίσι υπήρχε περισσότερη ελευθερία από ό,τι στις ΗΠΑ, η περίφημη French Connection έκανε εύκολη την πρόσβαση στην ηρωίνη και οι ποινές για χρήση ήταν μηδαμινές• αντιθέτως, οι ΗΠΑ είχαν αρχίσει να δημιουργούν μια τεράστια στρατιά παρανόμων και να χτίζουν καινούργιες φυλακές για να τους στεγάσουν.

Ο Morrison έφυγε τρέχοντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είχε φύγει τρέχοντας από τη συντηρητική πολιτεία της Βιρτζίνια όπου τέλειωσε το λύκειο. Η παιδική και εφηβική του ηλικία ήταν εκτός από νομαδική -ο πατέρας του, ως στρατιωτικός, μετατίθετο σε διάφορα πόστα από το Τέξας μέχρι την Καλιφόρνια και τη Βιρτζίνια- αρκετά παράδοξη για τα αμερικανικά δεδομένα. Ο Morrison έγινε ο Μοrrison μέσα από το διάβασμα: Νίτσε, Arthur Rimbaud, William S. Burroughs, Jack Kerouac, Allen Ginsberg, Louis Ferdinand Céline, Lawrence Ferlinghetti, Charles Baudelaire, Molière, Franz Kafka, Albert Camus, Honoré de Balzac και Jean Cocteau. Στα μάτια του, η Αμερική βρισκόταν πίσω από τον πολιτισμό: σε ηλικία 19 ετών, συνελήφθη στο Ταλαχάσι της Φλόριντα για απρεπή συμπεριφορά λόγω μέθης σε ποδοσφαιρικό ματς - ήταν η πρώτη από τις πολλές προστριβές του με την αμερικανική αστυνομία. Στη συνέχεια, εγκαταστάθηκε στο μποέμικο (τότε) Βένις και το 1965 αποφοίτησε από το Θεατρικό Τμήμα του πανεπιστημίου του Λος Άντζελες έχοντας γυρίσει μερικές ταινίες μικρού μήκους και συνεργαστεί με το Los Angeles Free Press, με το οποίο κράτησε επαφή μέχρι τον θάνατό του.

Η περίοδος του Βένις ήταν εξαιρετικά διημιουργική: ο Morrison έγραψε τους στίχους πολλών από τα πρώτα κομμάτια των Doors όπως το «Moonlight Drive» και το «Hello, I Love You». Σύμφωνα με τον Ray Manzarek, όταν αποφάσισαν να φτιάξουν την μπάντα, ο Morrison ζούσε με κονσέρβες και LSD και δεν μοιραζόταν την περιέργεια του κιθαρίστα Robby Krieger και του ντράμερ John Densmore για τις ανατολικές φιλοσοφίες και τους γιόγκι.

Τον Ιούνιο του 1966, οι Doors ήταν η opening act στο κλαμπ Whiskey A Go Go κατά την τελευταία εβδομάδα των συναυλιών του Van Morrison και της μπάντας του, των Them. Την επιρροή του Van στoν Jim σημείωσε αργότερα ο Brian Hinton στο βιβλίο του, «Celtic Crossroads: The Art of Van Morrison»: πράγματι, ο Jim Morrison εμπνεύστηκε από τους ποιητικούς αυτοσχεδιασμούς του Ιρλανδού και αναζήτησε τις κελτικές του ρίζες εντρυφώντας συγχρόνως στην κελτική μυθολογία. Την τελευταία βραδιά στο Whiskey A Go Go, οι δύο Morrison με τις μπάντες τους ερμήνευσαν μαζί το «Gloria»: μια δοξασμένη στιγμή στην ιστορία του ροκ.

Οι επιτυχίες των Doors συνεχίστηκαν με χιτ όπως «Break on Through (To the Other Side)», «The Unknown Soldier» και «People Are Strange», ενώ το single «Light My Fire» έμεινε τρεις εβδομάδες στην πρώτη θέση στο Billboard τον Ιούλιο/Αύγουστο του 1967. Οι γκρίνιες των media δεν έλειπαν: οι λογοκριτές επέμεναν ότι οι στίχοι προσέβαλαν τα χρηστά ήθη με ερωτικά υπονοούμενα και προτροπές για χρήση ναρκωτικών - και στο τέλος ο Morrison συνελήφθη σε συναυλία στο Μαϊάμι. Στο μεταξύ, παρότι εμφανιζόταν όλο και πιο ασυνάρτητος, μεθυσμένος και high, oι Doors έπαιξαν στο Hollywood Bowl και στην Ευρώπη: στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1968, εμφανίστηκαν στο Roundhouse του Λονδίνου μαζί με τους Jefferson Airplane - μια ακόμη ιστορική συναυλία. Όλες οι επιρροές του Morrison ήταν πια φανερές: από τον William Blake μέχρι τον μαρκήσιο de Sade κι από το θέατρο του Antonin Artaud στους μύθους και τις θρησκείες των ιθαγενών Αμερικανών. Ο Morrison δημιούργησε ένα πρόσωπο που συνδύαζε τους σαμάνους με την καλιφορνέζικη μουσική των Beach Boys και τον ερωτισμό του Elvis Presley.

Στις αρχές του 1969, ο Morrison είχε πάρει βάρος και δεν φορούσε πια τα χαρακτηριστικά δερμάτινα παντελόνια και τις ζώνες concho. Μετά τη σύλληψή του στο Μαϊάμι, πολλές από τις προγραμματισμένες συναυλίες των Doors ακυρώθηκαν και στις 20 Σεπτεμβρίου 1970, καταδικάστηκε για αισχρότητες και βωμολοχίες σε έξι μήνες φυλάκιση και πρόστιμο 500 δολάρια. Αν και εξαγόρασε την ποινή του με 50.000 δολάρια, είχε χάσει πολύ χρόνο και ενέργεια με τη δίκη στο Μαϊάμι. Επίσης, είχε αηδιάσει: όπως είπε αργότερα στο Los Angeles Press, «αν δεν είχα χρήματα θα βρισκόμουν στη φυλακή. Αυτό είναι το αμερικανικό δικαστικό σύστημα. Μερικούς μαύρους τούς δικάζουν σε είκοσι χρόνια με δίκες που διαρκούν πέντε λεπτά της ώρας». Στις 8 Δεκεμβρίου 2010 -ήταν η 67η επέτειος από τη γέννηση του Μorrison- ο κυβερνήτης της Φλόριντα Charlie Christ και το συμβούλιο της πολιτείας υπέγραψαν ομόφωνα μεταθανάτια χάρη για τον Μorrison: πόσο νόστιμο• τον φαντάζεται κανείς να καγχάζει από τον άλλο κόσμο.

Μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα, το συγκρότημα ξανασυναντήθηκε τον Οκτώβριο του 1970 για να ηχογραφήσει το τελευταίο του άλμπουμ με τον Morrison, το «LA Woman»: ένα αριστούργημα. Μετά την ηχογράφηση στο Λος Άντζελες, ο Μorrison ανακοίνωσε στο συγκρότημα την πρόθεσή του να πάει στο Παρίσι κι όλοι πίστευαν ότι ήταν καλή ιδέα. Έτσι, τον Μάρτιο του 1971, εγκαταστάθηκε με τη φίλη του Pamela Courson στην οδό Beautreillis στο Marais όπου στις 3 Ιουλίου βρέθηκε νεκρός στην μπανιέρα. Ως αιτία θανάτου αναφέρθηκε η καρδιακή ανεπάρκεια και δεν πραγματοποιήθηκε νεκροψία: οι γαλλικές αρχές δεν το θεώρησαν απαραίτητο. Αλλά είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο θάνατός του οφείλεται σε τυχαία υπερδοσολογία ηρωίνης. Είχαν περάσει δυο χρόνια μετά τον θάνατο του κιθαρίστα των Rolling Stones, Brian Jones, και περίπου εννέα μήνες μετά τον θάνατο του Jimi Hendrix και της Janis Joplin: όλοι τους έφυγαν από τη ζωή σε ηλικία 27 ετών. Τρία χρόνια αργότερα, ο Courson πέθανε επίσης από υπερβολική δόση ηρωίνης, σε ηλικία 27 ετών.

O Morrison θάφτηκε στο Père Lachaise στο Παρίσι, ένα από τα πιο τουριστικά αξιοθέατα της πόλης, όπου είναι θαμμένοι, μεταξύ πολλών άλλων, ο Μarcel Proust, o Amedeo Modigliani, o Oscar Wilde και η Edith Piaf. Το 1981, ο Κροάτης γλύπτης Mladen Mikulin πρόσθεσε μια μαρμάρινη προτομή και μια καινούργια ταφόπλακα για να τιμήσει τη δέκατη επέτειο του θανάτου του αλλά η προτομή παραμορφώθηκε από βανδάλους, και το 1988 κάποιος την έκλεψε Ο Mikulin φιλοτέχνησε άλλη μια προτομή του Morrison το 1989, καθώς και ένα χάλκινο πορτρέτο, μια μάσκα θανάτου, το 2001• εκλάπησαν κι αυτά.

Το 1990, ο πατέρας του Morrison, με τον οποίον ο Jim είχε διακόψει σχέσεις από το 1965, τοποθέτησε στον τάφο μια χάλκινη πινακίδα με την ελληνική επιγραφή: ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ, που μεταφράζεται ως «πιστός στο δικό του πνεύμα». Μέχρι σήμερα, ο Μorrison παραμένει το στερεότυπο του ροκ σταρ: σέξι, σκανδαλώδης και μυστηριώδης. Τα δερμάτινα παντελόνια του τα φόρεσε ο Bono και το 2011, οι αναγνώστες του Rolling Stone τον τοποθέτησαν στην πέμπτη θέση της λίστας «Best Lead Singers of All Time» μετά τον Robert Plant, τον Freddie Mercury, τον Bono και τον Mick Jagger.