Το πρώτο μεγάλο φεστιβάλ πριν το Woodstock και η ιστορία του

Το τριήμερο Monterey International Pop Music Festival έχει χαθεί στη λήθη του χρόνου και δεν μνημονεύεται όσο του αξίζει, παρ’ όλο που ήταν από τις σημαντικότερες μουσικές στιγμές της δεκαετίας του 1960. Με την καταγραφή του στην τετραπλή κασετίνα που κυκλοφόρησε το 1992 θα ασχοληθούμε σήμερα και φυσικά θα θυμηθούμε το πώς έγινε εκείνο το θρυλικό φεστιβάλ, προσέξτε, δύο χρόνια ΠΡΙΝ το Woodstock. Η αλήθεια είναι ότι το Monterey International Pop Festival ήταν γνωστό μεταξύ των νέων της εποχής, που σήμερα κοντεύουν, αν δεν έχουν ξεπεράσει τα 70 χρόνια, αλλά υπερκαλύφθηκε από το Woodstock το οποίο πήρε μεγαλύτερη διάσταση. Όμως ήταν το φεστιβάλ που συνδυάστηκε με το μουσικό κίνημα του Flower Power (τα Παιδιά των Λουλουδιών όπως λέμε εμείς) και ήταν το φεστιβάλ όπου οι The Jimi Hendrix Experience, The Who και Ravi Shankar έκαναν την πρώτη εμφάνισή τους στην Αμερική, το ταλέντο της Janis Joplin ξεπέρασε τη Δυτική Ακτή και η Αμερική υποκλίθηκε στη φωνή του Otis Redding.

Πού βρίσκεται το Monterey, πόσοι συγκεντρώθηκαν

Η πόλη του Monterey βρίσκεται στο νότιο άκρο της Καλιφόρνια αρκετά κοντά στα σύνορα με το Μεξικό και η ιδέα των διοργανωτών να διοργανώσουν εκεί το φεστιβάλ, είχε να κάνει με την γενικότερη μουσική άνοδο της περιοχής (Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο), αλλά και με το γεγονός ότι μπόρεσαν να βρουν εύκολα τον κατάλληλο χώρο, με αποτέλεσμα, οι ιατρικές υπηρεσίες, οι τουαλέτες, η κατασκήνωση και ο εφοδιασμός με φαγητό ήταν εύκολος. Βέβαια όλα αυτά στα χαρτιά, γιατί έως τότε οι διοργανωτές είχαν μηδαμινή πείρα από μεγάλες συναυλίες, πόσο μάλλον τριήμερα αλλά στην πραγματικότητα δεν ήξεραν τι θα συναντήσουν. Γι’ αυτό και ήλθαν σε επαφή με την τοπική αστυνομία, με βασικό φόβο την εξάπλωση και χρήση ναρκωτικών. Φυσικά κανείς δεν περίμενε τη μεγάλη όπως εξελίχθηκε, προσέλευση κόσμου. Έως τότε, μουσικά τουλάχιστον, το Monterey ήταν γνωστό για το Monterey Jazz Festival και το Big Sur Folk Festival.

To φεστιβάλ διοργανώθηκε από τον John Phillips (σ.σ. που ήταν δική του ιδέα) των The Mamas & The Papas, τους παραγωγούς Lou Adler, Alan Pariser και τον εκδότη δικαιωμάτων Derek Taylor, διήρκεσε τρεις ημέρες 16, 17 και 18 Ιουνίου 1967. Όλοι εμφανίστηκαν χωρίς να πάρουν αμοιβή, εκτός του Ravi Shankar που πληρώθηκε με 3.000 δολάρια και τους Country Joe and the Fish που πληρώθηκαν με 5.000 δολάρια όχι όμως για την εμφάνισή τους στο φεστιβάλ αλλά για τη συμμετοχή τους στην ταινία ντοκιμαντέρ που κινηματογράφησε ο D.A. Pennebaker.

Πληρώθηκαν μόνο οι πτήσεις, η διαμονή και η διατροφή τους. Κάθε καλλιτέχνης είχε τον ίδιο χρόνο συμμετοχής 40 λεπτά, εκτός του Shankar που έπαιξε περισσότερο! Πολλοί τελείωσαν την εμφάνισή τους νωρίτερα, όπως οι Who που έπαιξαν 25 λεπτά. Ο κόσμος που συγκεντρώθηκε αυτό το τριήμερο υπολογίζεται μεταξύ 25.000 και 90.000 (σ.σ. πολύ μεγάλη ψαλίδα!) και οι τιμές των εισιτηρίων κυμαινόντουσαν από 3 έως 6.5 δολάρια. Ειδικά την Κυριακή 18 Ιουνίου, υπολογίζεται ότι μπήκαν περισσότεροι από 8.000 τζαμπατζήδες!

Για να μπορέσετε να ακούσετε τα τραγούδια της 4πλής κασετίνας, δεν φθάνει να είστε rock ακροατές αλλά πρέπει να κατανοήσετε ότι ο χρόνος έχει γυρίσει 53 χρόνια πίσω (!) στην εποχή των Παιδιών των Λουλουδιών, με μια νεολαία να επαναστατεί ειρηνικά και να θέλει να αλλάξει τον κόσμο. Και μπορούσε να τον αλλάξει! Ελεύθερο sex, σπάσιμο όλων των ταμπού που είχαν επιβληθεί από τους χαρτογιακάδες με τα μαύρα κοστούμια και άσπρα πουκάμισα, μια αμερικάνικη νεολαία που απαιτούσε αλλαγή του κόσμου και της κοινωνίας. Μάλλον δεν τα κατάφερε, όπως δεν τα κατάφερε και το ατελείωτο πλήθος των νεών που πήγαν στο Woodstock αλλά τουλάχιστον, φύτεψαν μια ελπίδα. Μια ελπίδα που άνθισε τον Μάιο του 1968 στο Παρίσι, που άνθισε το καλοκαίρι του 1968 στην Πράγα, μια ελπίδα που άνθισε στην ταράτσα της Νομικής τον Φεβρουάριο 1973 αλλά και στο Πολυτεχνείο λίγους μήνες αργότερα, στην Αθήνα.

Τα μουσικά κινήματα που επικρατούσαν τότε ήταν folk μουσική, η soul που τότε είχε αρχίσει να αναδύεται, η ψυχεδέλεια τα βρετανικά συγκροτήματα του British Invasion και το ηλεκτρικό blues. Ο ήχος που λέμε σήμερα κλασικό rock δεν υπήρχε, αλλά ερχόταν σιγά σιγά. Το box set  δεν περιέχει όλους τους καλλιτέχνες που εμφανίστηκαν π.χ. Simon and Garfunkel, Grateful Dead, Laura Nyro κ.α. αλλά προσφέρει μια πολύ καλή εικόνα του τριημέρου.

Τα συγκροτήματα και η μουσική – Οι folk εκπρόσωποι

Αν και το είδος ήταν πολύ αγαπητό εκείνη την εποχή, μόνο οι Byrds συμμετέχουν στην τετραπλή κασετίνα. Έκαναν μια πολύ καλή παρουσία, με πιο χαρακτηριστικές στιγμές τους τα «So You Wanna Be A Rock’n’Roll Star» και «He Was Friend Of Mine» με αξεπέραστη σύνθεση David Crosby (αργότερα στους Crosby Stills Nash and Young), Jim McGuinn, Chris Hillman (αργότερα στους Manassass και Flying Burrito Brothers) και Mike Clarke. Όσο σκέπτομαι ότι τους ήθελαν σαν διάδοχους των …Beatles!

Οι soul εκπρόσωποι

Ο Lou Rawls έχει μόλις δύο χρόνια καριέρας αλλά συστήθηκε με τον καλύτερο τρόπο στο κοινό της Δυτικής Ακτής. Πολύ καλή η ερμηνεία του στο «Tobacco Road» (σ.σ. ο Law Rawls έγινε γνωστός στη χώρα μας στα μέσα της δεκαετίας του 70 με την επιτυχία του «You'll Never Find Another Love like Mine»). Συγκλονιστικός ο Otis Redding πραγματοποιεί την καλύτερη εμφάνιση του τριημέρου. Τα βίντεο μιλούν από μόνα τους. Οι κλασικοί Booker T. &the MG’s και ο τζαζίστας Hugh Masekela συμπληρώνουν τα soul ονόματα του φεστιβάλ.

Η ψυχεδέλεια  

Πολλοί και καλοί οι αντιπρόσωποί της. Να ξεκινήσω από τους Jefferson Airplane οι οποίοι κάνουν μια από τις καλύτερες εμφανίσεις του φεστιβάλ, τόσο βασιζόμενοι στην κρυστάλλινη φωνή της μαγευτικής Grace Slick όσο και στο παίξιμο των μουσικών που είναι εξαιρετικό! Το συγκρότημα είχε ήδη δύο σπουδαία τραγούδια στο ενεργητικό τους, το ένα καλύτερο από το άλλο. Και αναφέρομαι στα «Somebody to Love» και «White Rabbit», με αποτέλεσμα να φέρουν πολύ κόσμο στο φεστιβάλ. Από τις καλές στιγμές του φεστιβάλ και ο Scott McKenzie, με ένα ήχο μεταξύ ψυχεδέλειας και pop, κερδίζει τις εντυπώσεις με τη μεγάλη επιτυχία που έγινε ο ύμνος του Monterey Pop International Festival, το «San Francisco (Be Sure to Wear [Some] Flowers in Your Hair)» που συνέθεσε ο John Phillips (σ.σ. μέλος των Mams and Papas) ειδικά για το φεστιβάλ!

Στην ιστορία έμειναν οι ψυχεδελοpop Associations που άνοιξαν το φεστιβάλ εκείνη την εποχή ήταν πολύ γνωστοί στην Αμερική, όπως και οι Country Joe and the Fish που ταίριαζαν απόλυτα στο κλίμα της εποχής, αλλά δεν τα κατάφεραν τόσα καλά όσο στο Woodstock. Σπουδαία εμφάνιση πραγματοποίησαν οι Mamas And The Papas του John Phillips ερμηνεύοντας τα κλασικά τραγούδια τους «California Dreamin’», «Monday Monday», αφήνοντας το «Dancing In The Streets» για το τέλος, τραγούδι το οποίο έκλεισε το φεστιβάλ.

The British Invasion

Δύο τεράστια ονόματα της βρετανικής εισβολής, όπως χαρακτηρίστηκε το κίνημα βρετανικών συγκροτημάτων που στα μέσα της δεκαετίας του 1960, έκαναν επιτυχία και στην Αμερική, εμφανίστηκαν στο Monterey Pop Festival. Οι Who και ο Eric Burdon που έχει αποχωρήσει από τους Animals και έχει σχηματίσει τους Eric Burdon and the Animals. Πρώτα οι Who που ακούγονται πιο pop σε σχέση με την εμφάνισή τους στο Woodstock (σ.σ. αν μπορεί να γίνει μια σύγκρισης) αλλά με τρεις επιτυχίες στους μικρούς δίσκους με τραγούδια όπως «Pictures Οf Lily», «Substitute», «Summertime Blues», «A Quick One, While He's Away» και «Happy Jack», όλα το πολύ τρίλεπτα, αλλά με πολύ ένταση. Έως τότε στη χώρα μας αμφιβάλω αν τους ήξεραν 100 άνθρωποι! Τελευταίο άφησα το «My Generation» με το οποίο έκλεισαν την εμφάνισή τους εν μέσω καπνών (σ.σ. Πρωτόγνωρα πράγματα τότε, τον Pete Townshend να σπάει την κιθάρα του και τον Keith Moon να σκορπίζει το drum kit του στη σκηνή. Μετά αποχώρησαν ήσυχα-ήσυχα!

Ο σπουδαίος Eric Burdon συμμετέχει στο box set με 2 τραγούδια, τα «San Franciscan Nights» και «Hey Gyp». Ο ίδιος έχει πολιτικοποιηθεί όπως φυσικά και τα τραγούδια του, με έντονη στροφή προς ένα αντιπολεμικό ύφος. Η παρουσία του στο φεστιβάλ, τον ώθησε να κυκλοφορήσει τον Δεκέμβριο του 1967 το τραγούδι «Monterey».  

Η blues σκηνή

Το μεγαλύτερο μέρος των 4 CDs της κασετίνας καταλαμβάνουν blues καλλιτέχνες που εκείνη την εποχή, είχαν αρχίσει να αποκτούν όλο και μεγαλύτερο κύκλο fans. Οι Butterfield Blues Band με μουσικούς γίγαντες σαν τους Paul Butterfield φυσαρμόνικα, τραγούδι και Elvin Bishop κιθάρα, οι Canned Heat  που είχαν πάει στο φεστιβάλ έχοντας στις βαλίτσες τους την επιτυχία «Rollin' And Tumblin», οι Electric Flag των γιγάντων Mike Bloomfield,  Barry Goldberg και Buddy Miles, οι Steve Miller Band όταν ακόμα έπαιζαν Blues, οι Moby Grape, δημιούργημα του πρώην ντράμερ των Jefferson Airplane, «Skip» Spence που ανάμειξαν blues, ψυχεδέλεια και φολκ με μαεστρία κα οι νεουρκέζοι Blues Project, άφησαν ανεξίτηλο μουσικό αποτύπωμα, που ακόμα και σήμερα ακούγεται μοναδικό. Και δεν γράφω αυτές τις λέξεις για να εντυπωσιάσω, αλλά για να περιγράψω την ηχητική εικόνα που προσέφεραν!

Και τώρα, οι δύο καλλιτέχνες που από μόνοι τους ήταν μια κατηγορία μόνοι τους.

O Jimi Hendrix

Μεγάλη εμφάνιση και βέβαια παίξιμο από τον 25χρονο τότε μάγο Hendrix που ηχητικά είναι ένα βήμα μπροστά από όλους τους άλλους συμμετέχοντες. Στα 9 κομμάτια που έπαιξε, ξεχωρίζω με μεγάλη ευκολία το «Foxy Lady» που είναι η καλύτερη εκτέλεση που έχω ακούσει. Από εκεί και πέρα, αχρείαστη η διασκευή του στο «Like a Rolling Stone» (σ.σ. σύνθεση Bob Dylan), εκκωφαντικός και μοναδικός στη διασκευή του στο «Wild Thing» και κορυφαίος στα «Purple Haze», «The Wind Cries Mary» (σ.σ. τι όμορφο τραγούδι), «Hey Joe», «Can You See Me», «Rocks Me Baby» και «Killing Floor». Σπουδαίο παίξιμο. Μαζί του ο μπασίστας Noel Redding κι ο ντράμερ Mitch Mitchell.

Τελευταίο τραγούδι για την εμφάνισή του είχε αφήσει το «Wild Thing» όπου είχε προγραμματίσει να κάνει «εκρηκτική» εμφάνιση, γνωρίζοντας ότι οι Who θα έκαναν έναν κι αυτοί ένα  εκρηκτικό φινάλε. Έτσι, πριν ακόμα ανέβει στη σκηνή, είχε κρύψει πίσω από τους ενισχυτές και ηχεία ένα εύφλεκτο υγρό και λίγο πριν τελειώσει την εμφάνισή του με το «Wild Thing», έχυσε το εύφλεκτο υγρό πάνω στην κιθάρα, ζήτησε από τον κόσμο να του δώσει ένα αναπτήρα και της έβαλε φωτιά. Και αφού την έκαψε, την έσπασε και την πέταξε στο κοινό! Εννοείται ότι το γεγονός καλύφθηκε με το παραπάνω από τις εφημερίδες που άλλο που δεν ήθελαν. 

Για την ιστορία, ήταν να εμφανιστεί την πρώτη ημέρα, την Παρασκευή 16 Ιουνίου αλλά τελικά προγραμματίστηκε για την Κυριακή. Επίσης έχει διαδοθεί ευρέως ότι υπήρξε ένα τζαμάρισμα μεταξύ Hendrix και Who αλλά ο Pete Townshend αρνείται ότι συνέβη κάτι τέτοιο. «Έχω ακούσει τον Roger Daltrey (τραγουδιστής των Who) να αναφέρει ένα τζαμάρισμα αλλά απλά ο Jimi καθόταν σε μια καρέκλα κι έπαιζε». Και τα 9 τραγούδια που έπαιξε εκείνη τη βραδιά, παρουσιάστηκαν στην 4πλή κασετίνα Monterey Pop International Festival αλλά και σε μεμονωμένο cd που κυκλοφόρησε με τίτλο The Jimi Hendrix Experience Live at the Monterey (2007)

Big Brother And The Holding Company

Έως και την Κυριακή 18 Ιουνίου 1967, το συγκρότημα των Big Brother And The Holding Company και η τραγουδίστρια τους Janis Joplin, ήταν γνωστοί σε ένα μικρό κύκλο fans στην Καλιφόρνια. Η σπουδαία εμφάνιση που πραγματοποίησαν εκείνο το απόγευμα τους βοήθησε να τους μάθει όλη η Αμερική (σ.σ. εμείς τους μάθαμε μετά το Woodstock). Τουλάχιστον εξαιρετική η ερμηνεία της στο «Ball And Chain», το οποίο σημειωτέο το τραβάει πολύ και κουράζει στην αντίστοιχη ερμηνεία της στο Woodstock. H CBS τους υπέγραψε μετά από εκείνη την εμφάνισή τους που άφησε τον κόσμο με το στόμα ανοιχτό!

Trivia

British Invasion ονομάστηκε το μουσικό κίνημα επιτυχία βρετανικών συγκροτημάτων στην Αμερική. Τα ονόματα που ξεχώρισαν ήταν οι Beatles, Rolling Stones, Who, Kinks, The Dave Clark Five, Herman's Hermits, The Zombies και οι Animals.

Τι άφησε πίσω του

Μια μοναδική εμπειρία για στήσιμο συναυλίας και μάλιστα τριημέρου. Κανείς δεν ήξερε πώς θα εξελισσόταν μια τέτοια συγκέντρωση κόσμου, πώς θα αντιδρούσαν οι καλλιτέχνες και πώς θα το διαχειριζόντουσαν οι διοργανωτές. Το ότι το ηχογράφησαν και κινηματογράφησαν ήταν πολύ σημαντικές κινήσεις. Σκεφτείτε, ότι τότε οι δισκογραφικές εταιρείες δεν είχαν ούτε την εμπειρία κυκλοφορίας ενός τέτοιου φεστιβάλ, αλλά κι ούτε την ηχογράφησή του. Γιατί, ναι μεν έκαναν live ηχογραφήσεις αλλά σε μεμονωμένους καλλιτέχνες κι όχι σε φεστιβάλ με τόσα ονόματα. Ο ήχος είναι πολύ καλός, κι εννοείται ότι έχει δεχτεί την άπειρη επεξεργασία.

Το φεστιβάλ του Monterey, βοήθησε ονόματα όπως τους Mamas And The Papas, Simon & Garfunkel, Byrds (σ.σ από την Αμερική) και Who και Eric Burdon από τη Μ. Βρετανία (σ.σ. που ήταν οι μοναδικοί εκπρόσωποι της χώρας) να γίνουν γνωστοί στην Αμερική.

---

Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο rockmachine.gr