Στο μέλλον, πάνω του, πάνω στα χαρακτηριστικά του εκπάγλου καλλονής Αντρέσεν, δεν θα πατούσε μόνο το βισκοντικό όραμα περί τελειότητας, αλλά ολόκληρη η κουλτούρα των manga και το μη στερεοτυπικό περί ανδρικής ομορφιάς αφήγημα.
Ποιος να μας το ‘λεγε, όταν παιδιά ξεφωνίζαμε με τα καμώματα της Κάντι – Κάντι, ότι πρακτικά βλέπαμε μύτη Αντρέσεν, στόμα και μάτια Αντρέσεν, μαλλιά ενός 15χρονου αρσενικού ξωτικού που δεν το άφησαν ποτέ να είναι παιδί, αλλά και ποτέ να μεγαλώσει.
Πάντως, εκείνο το Φεβρουάριο του 1970, στην καρδιά του σουηδικού χειμώνα, ο Μπιορν Αντρέσεν θα είναι ένα ορφανό αγόρι, σπρωγμένο σε αυτό το κάστινγκ από τη γιαγιά του Χέλγκα Άμπεργκ που ήθελε μια διασημότητα στην οικογένεια.
Και κάπως έτσι, ο Αντρέσεν παίρνει τον ρόλο του «Τάτζιο» στο εμβληματικό «Θάνατος στη Βενετία». Εκείνο που δεν ξέρει είναι ότι η αλληγορία για τις ομορφιές ενός κόσμου που πεθαίνει, θα τον στοιχειώνει για μια ζωή. Γίνεται «το πιο όμορφο αγόρι στον κόσμο», το αερικό που ο Βισκόντι έψαχνε παντού και το βρήκε στο πρόσωπο και τη σιλουέτα του ανήλικου Σουηδόπουλου.
Χρόνια μετά την πρεμιέρα της ταινίας, ο κόσμος θα τον θυμάται έτσι, και το όνομά του, ολόκληρο και δυσκολοπρόφερτο θα το θυμήσει ξανά ενα αργόσυρτο και κάπως φλύαρο ντοκιμαντέρ των Κριστίνα Λίνστρομ και Κριστιάν Πέτρι για τον τρόπο που η βιομηχανία του θεάματος συμπεριφέρεται στις ανηλικότητες.
Εν τούτοις, αυτό το ταινιάκι περιείχε αρκετές αλήθειες για την τεθλασμένη εξέλιξη του Σουηδού ηθοποιού, μία όσο το δυνατόν γραμμική αφήγηση μιας χαωτικής ζωής: με την κάμερα πηγαινοέρχεται ανάμεσα στο τρισβρώμικο διαμέρισμα του ηλικιωμένου πια Αντρέσεν που κινδύνευε με έξωση και στο απαιτητικό βλέμμα του Λουκίνο Βισκόντι σ’ εκείνη την πρώτη τους γνωριμία.
Όσο φλύαρος δεν υπήρξε ποτέ ο Αντρέσεν –που και στη μουσική στράφηκε, και στα b-moovies, και στις ταινίες τρόμου, αλλά και στις πανήγυρεις στις οποίες μπορούσε να εκθέσει τα θέλγητρά του- τόσο φλύαρα παρουσιάζεται η ανάγκη του για όλα τα παραπάνω, αλλά με τη σωστή τους διάσταση. Και φυσικά δεν τα βρήκε ποτέ ή δεν κατάλαβε ότι τα βρίσκει, όπως αποκάλυψε.
Αγαπήθηκε απ’ όλη την πλάση και από την Ιαπωνία ειδικώς, δεν του εξηγήθηκε ποτέ η ορφάνιά του από την πλευρά της μητέρας του και η «πώλησή» του από τη γιαγιά του σε διαφημίσεις και μόντελινγκ και κάπως έτσι κατέληξε γρανάζι μιας βιομηχανίας που δεν θέλει να μιλάς πολύ, απαιτεί να γράφεις ωραία στον φακό και σε πετάει όταν δυσκολεύεται να σε εξαργυρώσει.
Στράφηκε στις εναλλακτικές στάσεις ζωής –γιόγκα και αναχωρητισμός-, προσπάθησε να εξηγήσει το τραύμα που η ανάρμοστη λαγνεία ενήλικων ανδρών του δημιούργησε και τον συνόδευσε μέχρι τα πρώτα –άντα του, άφησε να εννοηθεί ότι το βισκόντειο αποτύπωμα στα 15 του ήταν ακριβώς αυτό: το να περιφέρεις ένα παιδί σε γκέι μπαρ, κερνώντας το ποτό, τσιγάρα και ανέσεις, με αντάλλαγμα φυσικά.
Manga εμπνευσμένα από το πρόσωπο ενός θρυλικού παιδιού
Όταν ο Αντρέσεν αποφάσισε να πει τα πράγματα με το όνομά τους, η εποχή τον είχε ξεπεράσει. Για την ακρίβεια δεν τον ήθελε ενήλικα. Τον είχε μάθει ως αγόρι ντυμένο με ναυτικά και από εκείνον ήθελε αυτή την εικόνα. Κανείς δεν άκουγε πια ιστορίες ενός ξεπεσμένου σούπερ σταρ που πλέον γερνούσε στην κατιούσα με ένα μπουκάλι αλκοόλ στο χέρι. Κανείς δεν ενδιαφερόταν για τον Αντρέσεν σε κάποια άλλη παραγωγή.
Ωστόσο, εκείνος κατά καιρούς μιλούσε για όσους τον κακοποίησαν, για τη μηδενική προστασία της ανηλικότητάς του, για τα όσα συνέβησαν τότε που σήμερα θα είχαν οδηγήσει στα βράχια σκηνοθέτες και εταιρείες παραγωγής. Για μια τελευταία φορά, τα είπε όλα –ή τουλάχιστον τα περισσότερα- σε αυτό το ντοκιμαντέρ.
Για τη σχέση εξουσίας με τον αριστοκράτη Βισκόντι, για το τριετές συμβόλαιο που τον είχε βάλει να υπογράψει ότι η εικόνα του του ανήκε, για την απομόνωση που βίωνε όσο ο «Θάνατος στη Βενετία» ήταν στο προσκήνιο. Για το πώς έγινε manga idol στην Ιαπωνία και για το πώς οι φεμινίστριες δημιουργοί manga έπλασαν από το καλούπι του προσώπου του μερικά από τα πιο διάσημα σχέδιά τους (την Όσκαρ Φρανσουά Ντε Ζαρβάιγ από το δημοφιλές manga «Το Ρόδο των Βερσαλλιών» ή τον Άντονι από την «Κάντι Κάντι»).
«Η ζωή μου άλλαξε για πάντα μετά τον ‘Θάνατο στη Βενετία’. Δεν ήμουν πια παιδί. Ήμουν εικόνα», ακούγεται να λέει κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ και ακριβώς εκεί που οι δημιουργοί εστιάζουν στη μεγάλη επιτυχία που γνώρισε αυτό το όμορφο πρόσωπο σε Ευρώπη και Ασία.
Την τελειωτική κλωτσιά προς το αλκοόλ και τις ουσίες θα του τη δώσει η ξαφνική απώλεια του μόλις 9 μηνών γιου του, Έλβιν από σύνδρομο αιφνίδιου.
«Μετά τον θάνατο του Έλβιν, βυθίστηκα σε μια σκοτεινή περίοδο. Δεν ήξερα πώς να συνεχίσω. Το αλκοόλ έγινε καταφύγιο», αποκάλυψε για πρώτη φορά στο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του. Είναι η εποχή που ο επαγγελματίας όμορφος στρέφεται στη μουσική. «Η μουσική δεν με ρωτάει για την ομορφιά μου. Με ακούει», εξηγεί, όσο μπορεί να εξηγήσει κάποιος που σταδιακά χάνει τον εαυτό του.
Με τη βαριά σουηδική προφορά του, την κάμερα να κοντοστέκεται στα κάτασπρα μακριά μαλλιά και τις γωνίες του προσώπου του, πολλοί ίσως απόρησαν για το τι ήθελε να πει με αυτό το ντοκιμαντέρ, στα 68 του. Για το αν επιδίωκε μία επιστροφή στη βιομηχανία του θεάματος. Πρακτικά –και απ’ ό,τι φάνηκε- μας αποχαιρετούσε, κατοχυρώνοντας πλέον τον χαρακτηρισμό και τη συντριβή του «πιο όμορφου αγοριού του κόσμου».
Κυρίως, όμως, άφηνε ακόμα μία σκοτεινή κληρονομιά για το τι σημαίνει να είσαι παιδί –φρέσκια σάρκα με ψυχή πλαστελίνη- σε έναν κόσμο που δεν διαφέρει πολύ από το παραμύθι του Πινόκιο. Είσαι πάντα το θήραμα ανάμεσα σε αλεπούδες, γάτες και δηλητηριώδη γλυκά.
«Η βιομηχανία του κινηματογράφου έχει μια ιστορία γεμάτη θλιβερές ιστορίες παιδιών-ηθοποιών. Εγώ ήμουν ένα από αυτά», είχε πει – και προφανώς είχε δίκιο.
20°
