Τι είναι το Dogma 25, το νέο κινηματογραφικό κίνημα που παρουσιάστηκε στις Κάννες;

Μια ομάδα Δανών και Σουηδών κινηματογραφιστών επαναλανσάρει το περίφημο πειραματικό κίνημα Dogme 95 με ένα νέο μανιφέστο, προσαρμοσμένο στην εποχή του διαδικτύου.

Οι κινηματογραφικοί δημιουργοί υπόσχονται να γυρίσουν πέντε ταινίες μέσα σε έναν χρόνο, από χειρόγραφα σενάρια και χωρίς χρήση διαδικτύου ή email σε οποιοδήποτε στάδιο της δημιουργικής διαδικασίας.

«Σε έναν κόσμο όπου το σινεμά βασίζεται σε αλγορίθμους και τεχνητές οπτικές εκφράσεις αποκτούν έδαφος, η αποστολή μας είναι να υπερασπιστούμε το ελαττωματικό, το μοναδικό και το ανθρώπινο αποτύπωμα», ανέφεραν οι πέντε σκηνοθέτες σε δήλωση που διαβάστηκε στο Φεστιβάλ Καννών το Σάββατο.

Επιστροφή στον αυθεντικό κινηματογράφο χωρίς τεχνολογία

Το Dogma 25 χαρακτηρίζεται από τους ίδιους ως «αποστολή διάσωσης και πολιτιστική εξέγερση» και ιδρύθηκε στην Κοπεγχάγη από την Δανο-αιγύπτια σκηνοθέτιδα Μέι Ελ-Τούκι, 47 ετών. Η Ελ-Τούκι έγινε γνωστή από την αισθησιακή ταινία Queen of Hearts (2019), που ήταν η επίσημη υποψηφιότητα της Δανίας για τα Όσκαρ, και έχει σκηνοθετήσει επεισόδια της βρετανικής σειράς The Crown.

«Μετά τον κορωνοϊό, όλα ακριβαίνουν και τελικά παίρνουμε λιγότερο σινεμά για τα ίδια χρήματα», είπε η Ελ-Τούκι. «Αυτό είναι τεράστιο πρόβλημα για τον ανεξάρτητο κινηματογράφο, γιατί το ρίσκο έχει εξαφανιστεί. Το mainstream βασίζεται στον ανεξάρτητο – αν πεθάνει τελείως, δεν θα μείνει καμία πρωτοτυπία».

Μαζί της στην ομάδα Dogma 25 βρίσκονται οι σκηνοθέτες Μιλάτ Αλάμι, Άνικα Μπέργκ, Ισαμπέλα Έκλοφ και ο εικαστικός Γέσπερ Γιουστ, 50 ετών. Η συλλογικότητα είναι ανοιχτή σε νέα μέλη.

Το μανιφέστο του Dogma 25 έχει ήδη λάβει την υποστήριξη των ιδρυτών του αρχικού κινήματος Λαρς φον Τρίερ και Τόμας Βίντερμπεργκ, και διαμορφώθηκε σε συνεργασία με την Zentropa, την εταιρεία παραγωγής του φον Τρίερ.

Οι low-budget ταινίες του Dogme 95, όπως οι Γιορτή (Festen) του Βίντερμπεργκ και Οι Ηλίθιοι (The Idiots) του φον Τρίερ, είχαν τεράστια επίδραση στον ευρωπαϊκό και διεθνή κινηματογράφο. Περίπου 212 ταινίες απέκτησαν την επίσημη «πιστοποίηση Dogme» από το 1995, όταν το κίνημα ξεκίνησε στο Παρίσι — αν και κάποιες εμβληματικές ταινίες, όπως το Breaking the Waves ή το Χορεύοντας στο Σκοτάδι, δεν πληρούσαν τους αυστηρούς «όρκους αγνότητας» και αποκλείστηκαν.

Το νέο μανιφέστο με κανόνες χειροποίητης δημιουργίας

Το νέο Dogma 25 διατηρεί μόνο έναν από τους αρχικούς κανόνες: «Η ταινία πρέπει να γυριστεί στον τόπο όπου διαδραματίζεται η ιστορία».

Τα 10 νέα σημεία του Dogma 25 περιλαμβάνουν:

• Το σενάριο πρέπει να είναι χειρόγραφο και αυθεντικό, γραμμένο από τον ίδιο τον σκηνοθέτη.
• Χρηματοδότηση επιτρέπεται μόνο αν δεν επιβάλλονται όροι που αλλοιώνουν το περιεχόμενο.
• Πίσω από την κάμερα επιτρέπονται το πολύ 10 άτομα.
• Τουλάχιστον το 50% της ταινίας χωρίς διαλόγους, για να ενισχυθεί η δύναμη της οπτικής αφήγησης.
• Καμία χρήση μακιγιάζ ή ψηφιακής αλλοίωσης προσώπων/σωμάτων.
• Τα σκηνικά αντικείμενα πρέπει να είναι δανεικά, νοικιασμένα ή ευρεθέντα.
• Η παραγωγή πρέπει να ολοκληρώνεται μέσα σε έναν χρόνο.
• Καμία χρήση διαδικτύου στην καλλιτεχνική διαδικασία.
  (Επιτρέπεται email μόνο για διοικητικούς λόγους.)

Ο Γέσπερ Γιουστ εξήγησε ότι η απαγόρευση διαδικτύου αφορά αποκλειστικά τη φάση δημιουργίας: «Έχουμε γίνει τόσο εξαρτημένοι από το διαδίκτυο που νομίζουμε πως όλη η έμπνευσή μας προέρχεται από εκεί», είπε η Άνικα Μπέργκ. «Στόχος είναι να απελευθερωθούμε, γιατί όσο εξαρτόμαστε από τις μεγάλες εταιρείες και τους αλγορίθμους τους, είμαστε ευάλωτοι».

Η Σουηδή σκηνοθέτις Ισαμπέλα Έκλοφ, της οποίας η ταινία Holiday βραβεύτηκε ως καλύτερη δανέζικη ταινία στα Bodil Awards του 2018, αποκάλυψε πως ήδη σχεδιάζει την πρώτη της ταινία Dogma 25:

«Ήμουν σε μια σαδομαζοχιστική σχέση και δεν έχω δει ποτέ μια ταινία που να την απεικονίζει με φυσιοκρατικό τρόπο. Θέλω να κάνω μια ρομαντική, προσγειωμένη ταινία για αυτό».

(Με πληροφορίες του Guardian)