4ο KinoFest: Όσα είδαμε στο Φεστιβάλ που δίνει νέα ζωή στους ιστορικούς χώρους της Achaia Clauss

Δίπλα στην επιβλητική ξύλινη πόρτα του Achaia Clauss, βρίσκεται η επιγραφή 1861-2023, 162 χρόνια οινοποιεί. Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου, λίγο πριν βραδιάσει, μπαίνουμε στον αύλειο χώρο, της πρώτης ελληνικής οινοποιίας στην Ελλάδα, που βρίσκεται στο Πετρωτό Πάτρας. Το σκηνικό είναι τόσο γραφικό που θυμίζει με την πρώτη ματιά οινοποιείο με αμπελώνες στην Τοσκάνη. Περπατάμε στο πλακόστρωτο ανάμεσα στα πέτρινα κτίρια και κάνουμε στη συνέχεια, μια στάση για να πάρουμε ένα ποτήρι ερυθρό κρασί Άρωμα Λόφου, πριν κατευθυνθούμε στο υπαίθριο θερινό σινεμά που έχει στηθεί στο πλαίσιο του 4ου Kinofest Φεστιβάλ Γερμανόφωνου Κινηματογράφου. Είναι φρουτώδες και πλούσιο, με μακρά επίγευση. Από την πρώτη γουλιά κυριαρχούν τα αρώματα φραγκοστάφυλου, σμέουρου και βύσσινου ενώ το απολαμβάνουμε όσο παρακολουθούμε τις δωρεάν προβολές γερμανόφωνων ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους.

Το φεστιβάλ ξεκίνησε το 2019 ως σκέψη να μετατραπεί για λίγες μέρες σε κινηματογραφικό κέντρο o ιδιαίτερος χώρος του παλαιότερου οινοποιείου της Ελλάδας. Με λίγα λόγια να δοθεί μια εναλλακτική χρήση, αυτή του κινηματογράφου, σε έναν τόπο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με μια παραδοσιακή πολιτιστική δραστηριότητα, της τέχνης του κρασιού. Ως ένδειξη σεβασμού στις ρίζες του τοπόσημου, αποφασίστηκε το Φεστιβάλ να είναι Γερμανόφωνο προς τιμήν (και στη γλώσσα) του Βαυαρού ιδρυτή του, Gustav Clauss. Κι έτσι κι έγινε.

To KinoFest - Φεστιβάλ Γερμανόφωνου Κινηματογράφου ιδρύθηκε από την ABCinema το 2019 σε συνεργασία με το Goethe-Zentrum Patras με σκοπό να αναδείξει τις καλύτερες γερμανόφωνες ταινίες, προτείνοντάς τις στους θεατές και να προωθήσει την γερμανόφωνη οπτικοακουστική δημιουργία στην Ελλάδα.

«Σκέφτηκα κατευθείαν πώς η Achaia Clauss θα ήταν ο ιδανικός χώρος για το φεστιβάλ. Ήταν για ένα χρονικό διάστημα κλειστή, οπότε ήταν ευκαιρία ο κόσμος να επιστρέψει εδώ. Δεν ήθελα να είναι μια αντιγραφή αντίστοιχων φεστιβάλ π.χ ισπανόφωνων, γαλλόφωνων. Θέλαμε να ενώσουμε το παρελθόν με το παρόν, να συνδέσουμε τον τόπο με την ιστορία και την τέχνη και να τιμήσουμε την παράδοση του ιδρυτή, προσφέροντας μια διαφορετική δραστηριότητα. Δεν θέλουμε να πηγαίνουμε το σινεμά εκεί που είσαι εσύ, θέλουμε εσύ να έρχεσαι στο χώρο για να ζήσεις όλη την εμπειρία» λέει ο Αντώνης Κορκόντζηλας, διοργανωτής του φεστιβάλ.

Φέτος δέχτηκαν αιτήματα να ταξιδέψει το φεστιβάλ και σε άλλες τοποθεσίες. Ωστόσο, ο «πολιτισμός κοστίζει» όπως αναφέρει ο διοργανωτής μια και όλα στο φεστιβάλ προσφέρονται δωρεάν, οπότε κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό για την ώρα. Όσον αφορά την επιλογή του προγράμματος ταινιών, του αρέσει να «προκαλεί». Ξέρει ότι μπορεί να χάσει τον θεατή της Πέμπτης και να μην έρθει την Παρασκευή, αλλά στοχεύει αποκλειστικά σε ποιοτικές ταινίες που προκαλούν συζητήσεις. «Υλοποιούμε κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ και εκπαιδευτικά προγράμματα σε παιδιά γιατί θεωρούμε ότι η κινηματογραφική παιδεία στην εκπαίδευση θα φέρει την πραγματική αλλαγή. Η πανδημία μας περιόρισε σε αυτό το κομμάτι βέβαια, αλλά το 2024 θα επανέλθουμε με νέες προτάσεις. Είναι στα σχέδια μας να δημιουργήσουμε και κάτι ακόμη στην περιοχή» συνεχίζει.

Τι είδαμε στο 4ο KinoFest: Πρόγραμμα και κριτική

Στις 21 Σεπτεμβρίου προβλήθηκαν ταινίες όπως το “Broken Base” σε συνεργασία με τη Γερμανική Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Βερολίνου αλλά και το “Great Freedom”, ταινία που ήταν Υποψήφια για το Βραβείο Κοινού LUX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2022. Ο κόσμος τώρα τριγύρω είναι χαμογελαστός, τσουγκρίζει άλλοτε ψηλά και άλλοτε χαμηλά τα ποτήρια του, και κοιτά με προσοχή την ταινία που μόλις έχει αρχίσει.

Το "Aeiou: A Quick Alphabet of Love" (Nicolette Krebitz, Γαλλία -Γερμανία, 2022) δεν αποτελεί άλλη μια ταινία που απεικονίζει την διαφορά ηλικίας ενός ζευγαριού στη καθημερινότητα του, αλλά είναι μια ταινία ευχάριστη που κρατά ψηλά το ενδιαφέρον για το πώς δύο ερωτευμένοι άνθρωποι, έχουν παρεκκλίνει από τον δρόμο τους. Επίσης, οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι χτίζονται σταδιακά χωρίς όμως, ιδιαίτερο βάθος. Η ιστορία της Άννας και του Άντριαν που αποφασίζουν να κατακτήσουν τον κόσμο ήταν Υποψήφια για βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σεναρίου και Α’ Ανδρικού Ρόλου στα Βραβεία της Γερμανικής Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (2022) και Υποψήφια για την Χρυσή Άρκτο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου (2022).

Επόμενη ταινία προβολής είναι τo "Skin Deep" που προκάλεσε τα περισσότερα σχόλια των θεατών του φεστιβάλ -και όχι άδικα- για την πρωτότυπη ιστορία του. Όταν το πρωταγωνιστικό ζευγάρι ταξίδεψε στο μυστηριώδες και απομακρυσμένο νησί, το παιχνίδι ταυτοτήτων που ξεκίνησε σταδιακά άλλαξε τα πάντα και έκανε το κοινό να προβληματιστεί. Το σίγουρο είναι ότι αποτελεί μια αυθεντικά queer ταινία που άγγιζε διακριτικά το body discomfort. Στο τέλος, αρκετά ζευγάρια συζητούσαν για το αν θα άλλαζαν μεταξύ τους σώμα, όπως συνέβη μεταξύ της Λέιλας και του Τριστάν. Κάποιοι μάλιστα είπαν πώς δεν μπορούσαν να θυμηθούν καν την υπόθεση της προηγούμενης.

Σάββατο πρωί, σειρά έχει η έκθεση ζωγραφικής του ενήλικου τμήματος ζωγραφικής του εικαστικού εργαστηρίου «Ονείρου Δράσεις» υπό την καθοδήγηση της Χριστίνας Ανδρικοπούλου. Προσωπογραφίες, εικόνες γυναικών και παιδιών, ζώων και κάποια πιο αφαιρετικά σχέδια είναι μερικά μόνο από όσα πρωταγωνιστούν στα έργα που είναι εμπνευσμένα από την διαφορετικότητα των ανθρώπων, των τοπίων, και των καταστάσεων.

Στη συνέχεια, βλέπουμε το μοναδικό ντοκιμαντέρ του προγράμματος, το οποίο θέτει έναν ενδιαφέροντα προβληματισμό που συνδέει την Ελλάδα και τη Γερμανία: Πώς νοιώθει ένας Έλληνας που ζει στη Γερμανία και πώς ένας Γερμανός που ζει στην Ελλάδα; Η ταινία, «Με δύο βαλίτσες» (Κώστας Αυγέρης, Ελλάδα-Γερμανία, 2022) σε σενάριο και αρχισυνταξία της Άννας Ρούτση, σκιαγραφεί διεξοδικά πτυχές της ζωής των ανθρώπων από την αλληλεπίδρασή τους με την ελληνογερμανική κουλτούρα και συγκινεί. Συγκεκριμένα, αναδεικνύει μέσα από την ιστορία, και την πορεία των ομιλητών, τις επιρροές που έλαβαν οι Έλληνες από τη Γερμανία και οι Γερμανοί από τους Έλληνες που βρέθηκαν εκεί. Επίσης, φωτίζονται στοχευμένα σημεία της ιστορίας των δύο λαών, της μετανάστευσης, της παιδείας, της εργασίας, της γλώσσας αλλά και το θέμα της φιλίας, των φόβων, της συνεργασίας, της συμβίωσης και του έρωτα, καθώς και η αποδόμηση τους.

Achaia Clauss, το παλαιότερο οινοποιείο της Ελλάδας

Αφού ολοκληρώνεται το ντοκιμαντέρ, ξεναγούμαστε στο χώρο του Achaia Clauss, εδώ που ο Gustav Clauss, ιδρυτής και καθιερωτής του θεσμού του οινοτουρισμού στην Ελλάδα, σε μία από τις εξορμήσεις του, εντυπωσιάστηκε από το τοπίο και τον αμπελώνα, και αγόρασε αμπέλι 60 στρεμμάτων. Το γλυκό κόκκινο κρασί που πρωτοπαρήγαγε στον αμπελώνα, ονομάστηκε «Μαυροδάφνη», προς τιμήν της Ελληνίδας αγαπημένης του με τα μαύρα μάτια, της Δάφνης, που πέθανε σε νεαρή ηλικία.

«Την μαυροδάφνη την χρησιμοποιούσαν παλιά σαν φαρμακευτικό είδος. Σημαντικές κλινικές(και μια παιδιατρική) της εποχής καθώς και νοσοκομεία της Ευρώπης ανέφεραν ότι η χορήγηση μικρής ποσότητας βοηθάει στην ενδυνάμωση του οργανισμού και κάνει καλό στην αύξηση των αποθεμάτων του σιδήρου. Σήμερα η ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών είναι το κρασί με τις μεγαλύτερες πωλήσεις για την Achaia Clauss» αναφέρει ο Περικλής Μπαλτάς, υπεύθυνος ιστορικού αρχείου της “Achaia Clauss” που μας ανοίγει τις πόρτες του οινοποιείου.

Η μυρωδιά είναι έντονη, αναγνωρίζεις στον αέρα το ξίδι, τις τανίνες, το άρωμα των δρύινων βαρελιών που είναι τριγύρω μας γεμάτα – καθένα με τη δική του ιστορία. Ανακαλύπτουμε πτυχές της ιστορίας του χώρου και περνάμε το «Βαρελάτικο», το βαρελοποιείο, όπου κατασκευάζονταν τα δρύινα βαρέλια με ανώτερης ποιότητας ξύλο από την Ιταλία ενώ παρατηρούμε και τα παραδοσιακά εργαλεία, εικόνες, και βιβλία που σχετίζονται με την ιστορία του Κάστρου-Οινοποιείου.

Κατευθυνόμαστε έπειτα, στο κέντρο περίπου του οικισμού στο Αυτοκρατορικό Κελάρι ("Imperial Cellar") που ονομάστηκε έτσι, εξαιτίας της επίσκεψης της Πριγκίπισσας της Αυστροουγγαρίας, Σίσσυς στις 9 Οκτωβρίου του 1885 (το επισκέφτηκε για να βρει επίσης, μαυροδάφνη για φαρμακευτικούς λόγους). Η μυρωδιά εδώ γίνεται όλο και πιο έντονη αλλά δεν είναι ενοχλητική, όπως συναντά κανείς σε αντίστοιχα οινοποιία.

Ο χώρος περιέχει συνολικά 167 βαρέλια Μαυροδάφνης παλαίωσης, τα 30 από τα οποία είναι αφιερωματικά από τον ιδρυτή και τους διαδόχους του σε σημαντικές προσωπικότητες που έχουν επισκεφθεί το Οινοποιείο όπως ο Μανώλης Γλέζος στις 24 Νοεμβρίου του 2002, o Θάνος Μικρούτσικος, o Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α, o Andrew Schally, o Τίτος Πατρίκιος, η Νάνα Μούσχουρη, η Μαίρη Λίντα κ.ά. Τα δυο πιο εντυπωσιακά βαρέλια χωρητικότητας 13.195 λίτρων, είναι το αφιερωμένο στο Βασιλιά της Ελλάδος Γεώργιο Α’ και τη Βασίλισσα Όλγα ενώ 4 έχουν παραστάσεις από την Ελληνική Μυθολογία.

Το οινοποιείο από το 1918 πέρασε ωστόσο, σε ελληνικά χέρια, αυτά του Βλάση Αντωνόπουλου που ανέλαβε τη διοίκηση ενώ το 1955 όταν την επιχείρηση ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, εφοδίασε με νέα μηχανήματα το οινοποιείο και φρόντισε και για την πρόσληψη ειδικών επιστημόνων.

Περνάμε στην πορεία από την Έπαυλη του Κλάους, κτίριο των αρχών του 2^ου μισού του 19^ου αιώνα. Εκεί υπάρχουν ακόμη έπιπλα, πολυέλαιοι από τα χρόνια του Κλάους όσο και των Αντωνόπουλων αλλά και υπογεγραμμένες ευχαριστήριες επιστολές διάσημων επισκεπτών κ.ά. Τελικός προορισμός μας η Κάβα Δανιηλίδος, κτίριο το οποίο λειτούργησε αρχικά ως οικία του Θεόδωρου Άμβουργερ, συνέταιρου του Clauss. Ονομάστηκε έτσι, προς τιμήν της αρχόντισσας των Πατρών Δανιηλίδος, η οποία θεωρείται η πρώτη γυναίκα οινοποιός, που προμήθευε με κρασί τους αυτοκράτορες της εποχής.

Σήμερα, στην Κάβα υπάρχει δωμάτιο αντίγραφο του γραφείου του Clauss και στο υπόγειο λειτουργεί κελάρι παλαίωσης οίνων, το οποίο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο. Το σημαντικότερο είναι ότι στο κελάρι με τα εμφιαλωμένα κρασιά που παλαιώνουν στο σκοτάδι σε σταθερή θερμοκρασία 13 βαθμών Κελσίου και 70-75 βαθμούς σχετικής υγρασίας, έχουν ξεχωριστή θέση οι ελάχιστες εμφιαλώσεις που έγιναν το 2004 με κρασί εσοδείας 1896, με την ευκαιρία της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Εκεί τα μπουκάλια κείτονται στο πλάι για να βρέχεται ο φελλός.

Η ξενάγηση έληξε με γευσιγνωσία και δοκιμή σπάνιων ετικετών κρασιού, όπως «επιβάλλεται» σε τέτοιες επισκέψεις. Ένα από τα κρασιά που ξεχώρισα ήταν ο ερυθρός οίνος από τους Αμπελώνες Κ. Αντωνοπούλου με «πρωταγωνίστρια» την Josephine Baker. Έχε στο νου σου πώς όσες φορές και να επισκεφτείς το μέρος θα μάθεις κάτι παραπάνω, και θα δοκιμάσεις ένα ακόμη κρασί, πλούσιο σε γεύση και άρωμα. 

Extra info: Μέσα στα συνολικά 300 στρέμματα που καταλαμβάνουν οι κεντρικές εγκαταστάσεις και τα οικόπεδα της Achaia Clauss βρίσκονται και αρχαίοι μυκηναϊκοί τάφοι.

Ταινίες μικρού μήκους, παιδικό πρόγραμμα και αφιέρωμα ΛΑΟΤΚΙ+

Σάββατο 18:45 ξεκινά η προβολή ταινιών μικρού μήκους που είδε το κοινό του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Clermont-Ferrand, το σημαντικότερο φεστιβάλ ταινιών μικρούς μήκους στον κόσμο, σε συνεργασία με την AG Kurzfilm Ένωση Γερμανικών Ταινιών Μικρού Μήκους. “Recordings of a Weather Camera”, “In Between Home”, “Piece by Piece” παίρνουν την σκυτάλη για να ακολουθήσει το “Golden Years” μια αστεία, έξυπνη και συγκινητική ιστορία που δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς θα μπορούσε να είναι ακόμα καλύτερη η ζωή στα γηρατειά.

«Παρά την ελαφρότητά της, η ταινία ασχολείται σοβαρά με αυτό που δεν πρέπει ποτέ να χάνεται στη ζωή: το θάρρος για προσωπική αλλαγή» είχε σχολιάσει δικαίως το cineman.ch και ταυτιζόμαστε. Τη βραδιά κλείνει η ταινία “Axiom”, στην οποία βλέπουμε το πορτρέτο ενός παθολογικά ψεύτη ανθρώπου. Στα αρνητικά της ότι σε κάποια σημεία κουράζει η επανάληψη της κατάστασης του Julius και η μη εξέλιξη της πλοκής.

Κυριακή πρωί ξεκινά το παιδικό πρόγραμμα με το “My life as Lotta- Okey Dokey Alpaca!" (Martina Plura, Γερμανία, 2022). Η Λότα ανυπομονεί για την πρώτη της σχολική εκδρομή στο Άμρουμ. Όμως η καλή της διάθεση εξανεμίζεται όταν ο μπαμπάς της, Ράινερ, συμμετέχει στην εκδρομή ως συνοδός. Αλλά είναι ακόμα πιο άβολα όταν ο Γάλλος μαθητής του προγράμματος ανταλλαγής, Ρεμί, δεν φεύγει από το πλευρό της. Ακολούθησε διασκεδαστικό παιδικό εργαστήριο σε συνεργασία με το καλλιτεχνικό εργαστήριο «Ονείρου Δράσεις» ενώ το απόγευμα ξεκίνησε η προβολή 6 ταινιών μικρού μήκους. Από την Αnna, με ηρωίδα μια κοπέλα που η ζωή της καθορίζεται από το υπερβολικό βάρος και από την έμμονη ιδέα ότι είναι ελαττωματική, μέχρι τους τρεις τυφλούς νέους του "The Unicorn in Snowpants Suddenly Ran Off" για τους οποίους η τύφλωση δεν ήταν αναπηρία αλλά η κανονικότητά τους.

Η προβολή του αφιερώματος ΛΑΟΤΚΙ+ έκλεισε το φεστιβάλ στο χώρο του Achaia Claus με τις δυο γερμανικές ταινίες: "Zuhur's Daughters" (Laurentia Genske, Robin Humboldt) και "No Hard Feelings" (Faraz Shariat), που υποσχέθηκαν ιστορίες που εκπλήσσουν και χαράζονται στο νου. Πράγμα που όντως το κατάφεραν.

Το τοπίο του Achaia Claus αργά το βράδυ μοιάζει να είναι βγαλμένο από άλλη εποχή. Η θέα του μαγνητίζει το βλέμμα και η ατμόσφαιρα είναι κάπως μαγική. Καταλαβαίνεις ότι το Kinofest δίνει άλλη ζωή στο χώρο και συγκινεί, το βλέπεις γύρω σου στα μάτια των ανθρώπων μικρών και μεγάλων που παρακολουθούν μπροστά στην οθόνη. 

Extra info: Αξίζει να το επισκεφτείτε το για να συναντήσετε και τον Τσίλια, το αλογάκι που έχει γίνει η αγαπημένη μασκότ των παιδιών.

Από το Achaia Clauss στο Ινστιτούτο Γκαίτε στην Αθήνα

Μετά την Πάτρα το φεστιβάλ ολοκληρώθηκε στην Αθήνα με το πρόγραμμα προβολών στο Γκαίτε που περιλάμβανε μία επιλογή από τις ταινίες που παρουσιάστηκαν στην Πάτρα, αλλά και μια ξεχωριστή ταινία μυθοπλασίας. Συγκεκριμένα, τη Δευτέρα 25/9 παίχτηκαν οι επιλεγμένες μικρού μήκους ταινίες από το "Clermont-Ferrand" (18.45) και η μεγάλου μήκους ταινία "Princess του Peter Luisi" (20.30). Την Τρίτη 26/9 προβλήθηκε ξανά το ντοκιμαντέρ Με δύο βαλίτσες (18.30) και το LGBTQI+ αφιέρωμα (19.45).

Στην ταινία "Princess του Peter Luisi" (Ελβετία-Ουκρανία, 2021), που παίχτηκε μόνο στην Αθήνα, πρωταγωνιστεί ο Τζόζεφ, ένας άντρας ο οποίος θα έκανε τα πάντα για τη Νίνα, την ανιψιά του. Ακόμα και το να κόψει το αλκοόλ. Όμως, τελικά τα παρατά όταν η αδερφή του κόβει κάθε επαφή μαζί του. Πολλά χρόνια αργότερα, ο Τζόζεφ, νηφάλιος πια, μαθαίνει ότι η Νίνα έχει γίνει τοξικομανής και εγκληματίας και είναι παγιδευμένη σε μια απομακρυσμένη ουκρανική φυλακή. Τώρα είναι η σειρά του να τη σώσει. Δίνουμε το ραντεβού μας για την επόμενη χρονιά!