Υπατία Κορνάρου: Η Λίμνη Κερκίνη μέσα από τον φακό της

Η Υπατία Κορνάρου το καλοκαίρι βρέθηκε στη Λίμνη Κερκίνη, έναν προορισμό που δεν χαρακτηρίζεται ως καλοκαιρινός. Ο Βορράς αποτελεί, άλλωστε, μια διαχρονικά ανεξερεύνητη περιοχή, που θέλησε να «φωτίσει» λίγο, και, μέσα από μια σειρά φωτογραφίσεων, να μας δείξει τόσο την απρόσμενη πλευρά μιας περιπλάνησης, όσο και την καθημερινότητα των παραμεθόριων περιοχών. Έτσι, ξεκίνησε ένα μεγάλο road trip και κατέγραψε με τον φωτογραφικό της φακό τη φύση, τους ανθρώπους, τις ασχολίες και τις συνήθειές τους, τα ζώα, αλλά και το ηχοτοπίο της περιοχής, που, όπως μας είπε, μπορούμε να το φανταστούμε μέσα από τις εικόνες. Το αποτέλεσμα ήταν μια μεγάλη συλλογή φωτογραφιών με τίτλο «Η λίμνη» (The Lake). Μας εμπιστεύτηκε ένα μικρό μέρος αυτής της δουλειάς και μοιράστηκε μαζί μας τον ενθουσιασμό της και τα θετικά συναισθήματα που της δημιούργησε αυτό το ταξίδι, θυμίζοντάς μας πως η φύση αποτελεί ένα τοπίο που εμπεριέχει τον άνθρωπο. Οι ρυθμοί της υπαίθρου είναι πιο αργοί, αλλά μας επιτρέπουν να εναρμονιστούμε με το περιβάλλον με όλες μας τις αισθήσεις, μακριά από τους γρήγορους ρυθμούς και τον θόρυβο της πόλης. 

Υπατία Κορνάρου: Φωτογραφικό πρότζεκτ «The Lake», ένα διαφορετικό ταξίδι στη Λίμνη Κερκίνη

Πώς προέκυψε το project αυτό; Ήταν κάτι που προετοίμαζες καιρό ή το καλοκαίρι συνηθίζεις να επισκέπτεσαι μέρη που δεν αποτελούν κλασικούς καλοκαιρινούς προορισμούς;
Με το φωτογραφικό project «The Lake» συναντήθηκα κάπως τυχαία αλλά και συνειδητά ταυτοχρόνως. Συνήθως οι καλοκαιρινοί μου προορισμοί είναι παραθαλάσσιοι, όμως το φετινό καλοκαίρι ήρθε μια απρόσμενη πρόσκληση από φίλους που διαμένουν στη Βόρεια Ελλάδα. Κάπως έτσι λοιπόν, στη θέρμη του μεσοκαλόκαιρου, γεννήθηκε η ιδέα, ταυτόχρονα και μια διάθεση, εξερεύνησης άγνωστων προορισμών. O Βορράς είναι μια μακρινή από το Νότο περιοχή και πάντα, όσο κι αν περιπλανηθείς, θα παραμένει διαχρονικά ανεξερεύνητη. Με ενδιέφερε να σκιαγραφήσω, μέσω μιας σειράς φωτογραφίσεων, την απρόσμενη πλευρά μιας περιπλάνησης έως την καθημερινότητα των παραμεθόριων περιοχών. Κεντρικός πυρήνας των φωτογραφίσεων ήταν ο παράγοντας της τυχαιότητας που προκύπτει συνήθως σε ένα μακρινό ταξίδι. Η μεγάλη έκπληξη βέβαια, ήταν η εγγύτητα που αναπτύχθηκε με ντόπιους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της λίμνης Κερκίνης, ακόμα κι όταν η γνωριμία διαρκούσε ελάχιστο χρόνο.

Περίγραψέ μου λίγο τη διαδρομή σου: από πού ξεκίνησες, μέχρι πού έφτασες και πόσο χρόνο διήρκεσε το ταξίδι;
Το ταξίδι ξεκίνησε από την Αθήνα, με κύριο προορισμό τη Λίμνη Κερκίνη του νομού Σερρών, όμως πραγματοποίησα μια ακολουθία επισκέψεων σε νομούς της Βόρειας Ελλάδας, μέχρι και τη Βουλγαρία. Συγκεκριμένα, σε χρονικό διάστημα περίπου είκοσι ημερών, περιηγήθηκα στους νομούς Σερρών, Κιλκίς, Καβάλας, Δράμας, Ξάνθης, Κομοτηνής, Κατερίνης, Έδεσσας, αλλά και στη Σόφια και το Μπάνσκο της Βουλγαρίας, με ενδιάμεσες στάσεις σε χωριά και πόλεις.

Τι σημαίνει για σένα ο όρος «ταξίδι» και πώς το αντιμετωπίζεις φωτογραφικά; Τι καταγράφεις με την κάμερά σου;
Το ταξίδι σημαίνει αναχώρηση και επιστροφή, στο ενδιάμεσο είναι η προσμονή. Στη διαδρομή, κάποια σημεία έχουν ιδιαίτερη σημασία ή μάλλον όλα αποκτούν σημαντικότητα, διότι τότε είναι η κατάλληλη συνθήκη για να εισχωρήσουμε, με μια διεισδυτική αντίληψη, σε απαρατήρητες λεπτομέρειες, σε όσα συμβαίνουν. Εάν η ψυχολογία ενός ταξιδιού είχε πρόσωπο, θα ήταν ένα πρόσωπο σε κατάσταση έρωτα. Αυτό είναι το ταξίδι. Η καταγραφή των εικόνων λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, όπως η θάλασσα που απλώνεται μέσα στον ωκεανό. Τίποτα δεν περισσεύει, όλα είναι σπουδαία, τα πάντα είναι εντός. Χρειάζεται μόνο να βουτήξεις για να ανακαλύψεις όσα δεν φαίνονται από τη στεριά.

Τι σχέση έχει το ταξίδι σου με το γεγονός ότι έχεις χάσει την πατρίδα σου, λόγω της καταγωγής σου από τη Σμύρνη; Έχεις βρει αλλού τη δική σου πατρίδα ή εντέλει για σένα έχει περισσότερη σημασία το ταξίδι;
Επειδή η καταγωγή μου είναι από τη Μικρά Ασία, οι μνήμες της οικογένειας συναντούν το αφήγημα της προσφυγιάς. Ο ξεριζωμός των προγόνων μου είναι ο λόγος που κανένας τόπος δεν θα γίνει ο τόπος μου, αλλά ταυτόχρονα τόπος μου θα είναι ολόκληρος ο κόσμος. Όταν μια πατρίδα έχει απωλεσθεί, δεν σημαίνει πως έχει διαγραφεί, αντιθέτως παραμένει στην ψυχή ως μια αιώνια αναζήτηση της «χαμένης Ατλαντίδας». Η φωτογραφία στο έργο «Η λίμνη» είναι ένα μέσο για να διερευνήσω, με την ιδιότητα του επισκέπτη-ταξιδευτή, τα ζητήματα που αφορούν τη σύνδεση των ανθρώπων με τις ρίζες τους. Η φωτογραφική διαδικασία μετατρέπεται σε μια θεραπευτική κατάσταση αναπλήρωσης του «μετατραυματικού κενού» για την απώλεια της πατρίδας των προγόνων μου. 

Στις φωτογραφίες βλέπουμε μελισσοκόμους, κτηνοτρόφους, αγρότες, ψαράδες: τι επαγγέλματα συνάντησες και πώς ήταν η σύνδεση αυτών των ανθρώπων με το φυσικό τοπίο;
Συνάντησα όλα τα επαγγέλματα που αναφέρατε και κάποια επιπλέον, όπως εκπαιδευτές αλόγων, τυροκόμους, δάσκαλους μουσικής και χορού κ.λ.π. Το πιο σημαντικό όμως ήταν η γνωριμία με την καθημερινότητα και τις δυσκολίες των συγκεκριμένων επαγγελμάτων στις παραμεθόριες περιοχές. Ωστόσο, όσο απαιτητικά κι αν είναι τα επαγγέλματα αυτά, οι ίδιοι οι άνθρωποι, όταν συζητούσαμε, εστίαζαν στη συνθήκη του «ανθρώπου μέσα στη φύση», τη σημαντικότητα της επαφή τους με τα ζώα, αλλά και γενικότερα την αίσθηση ομορφιάς και ελευθερίας που βιώνουν μακριά από την παραμορφωτική επίδραση της πόλης. Το φυσικό τοπίο ήταν απόλυτα εναρμονισμένο με την ανθρώπινη παρουσία τους, άλλωστε η φύση είναι ένα τοπίο που περιέχει τον άνθρωπο.

Βλέπουμε και πολλά παιδιά στις φωτογραφίες. Πώς περνούσαν την ώρα τους;
Ναι, κάτι που ήταν εντυπωσιακά όμορφο! Στις μεγαλουπόλεις η προσβασιμότητα στην οπτική αποτύπωση της παιδικής αθωότητας και αναμελιάς είναι σχεδόν ανέφικτη. Αντιθέτως, στην ύπαιθρο αισθάνεσαι και πάλι εκείνη τη γνώριμη αμεσότητα να επικοινωνήσεις με τα παιδιά, χωρίς δεύτερες σκέψεις, μόνο και μόνο επειδή απλώς συνέβη να τους συναντήσεις στον δρόμο, καθώς έτρεχαν με ένα κουτάβι στην αγκαλιά τους ή όταν, σε ένα ερημωμένο γήπεδο, έβρισκαν τη χαρά στο παιχνίδι με την μπάλα. Είναι μια συγκινησιακή ανάμνηση, φυσικά πολύτιμη, και στην επιστροφή την πήρα μαζί μου.

Μπήκες και σε σπίτια ανθρώπων; Πώς σε υποδέχτηκαν; Τι παρατήρησες εκεί;
Ναι, μπήκα στα σπίτια μόνιμων κατοίκων, που δεν έχουν φύγει ποτέ από τον τόπο τους. Όσο κι αν φανεί περίεργο, αντιλήφθηκα, ίσως επειδή ήταν καλοκαίρι, πως το πραγματικό τους σπίτι ήταν η αυλή, η φύση, ο κήπος, το μποστάνι. Εκεί συναντούσα την έκφρασή τους, τα χαμόγελα, το κέρασμα, την αλήθεια τους, το φιλόξενο βλέμμα, τη διάθεση για επικοινωνία και, όταν πλησίαζε η στιγμή να αποχωρίσω, τότε μια βόλτα στην αυλή τους σήμαινε μια τσάντα γεμάτη με ντομάτες, σύκα, σταφύλια, αγγούρια, μέχρι και άγριες φράουλες. Αυτός είναι ο ελλαδικός τόπος μιας άλλης εποχής, που όμως υπάρχει ακόμα και επιβάλλεται να διατηρηθεί, γιατί είναι ο πολιτισμός μας, η κληρονομιά μας.

Ποιο ήταν το κοινό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που συνάντησες; Έχεις ιστορίες να μας διηγηθείς;
Οι άνθρωποι αυτοί κουβαλούν μνήμες από τους δικούς τους ανθρώπους, που ενδέχεται να έχουν χαθεί. Η επιστήμη της ψυχολογίας λέει πως τα χαρακτηριστικά που προσδίδουμε στους άλλους, στην πραγματικότητα είναι προβολή της προσωπικής μας ύλης και ψυχοσύνθεσης. Έχοντας αυτή την πληροφορία ως βάση, χωρίς να σημαίνει πως γνωρίζω σε τι βαθμό ισχύει, όταν ξεκίνησα το ταξίδι στον Βορρά, έψαχνα να βρω νέους κόσμους, που να περιέχουν απλότητα και καλοσύνη. Τελικά, αυτά βρήκα, γιατί είναι αδύνατον να κατοικήσουμε μέσα σε κάτι που δεν υπάρχει. Άκουσα πολλές προσωπικές ιστορίες, που κάποιες στιγμές με έκαναν να αισθανθώ άβολα, ακριβώς για τον λόγο που αναφέρατε στην ερώτησή σας. Αφορούσαν ανθρώπινες απώλειες. Δύσκολη στιγμή ήταν όταν συνάντησα μια ηλικιωμένη γυναίκα που έχασε πρόωρα τον γιο της την περίοδο του κορονοϊού. Μεταξύ δακρύων και ενός ευγενικού προσώπου που με κοιτούσε κατάματα, με χέρια απλωμένα, τρεμάμενα, προσφέροντάς μου κουλουράκια, άκουσα μια ψυχή να κλαίει στη σιωπή. Υπήρξε μια ιερότητα στη συνάντησή μας, κι ας είχαμε γνωριστεί μόλις μερικά λεπτά πριν.

Τι φωτογραφίες μοιράστηκες μαζί τους;
Αληθινές.

Πέρα από την επαγγελματική τους ιδιότητα, έκανες παρέα και με ντόπιους για να δεις πώς περνούν τον ελεύθερό τους χρόνο; Υπήρχε κάτι διαφορετικό σε σχέση με αυτά που έχουμε συνηθίσει;
Έκανα παρέα με ντόπιους, αφού έτσι κι αλλιώς ήμουν φιλοξενούμενη σε μια κατοικία φίλων που κατάγονται από την περιοχή και το τελευταίο χρονικό διάστημα αποφάσισαν την επιστροφή τους στο χωριό. Επιδίωξα να εμπλακώ και να μάθω για την καθημερινότητά τους, αλλά και για τις ασχολίες στον ελεύθερο χρόνο τους. Ανακάλυψα πως τα ενδιαφέροντά τους δεν επικεντρώνονται απαραίτητα γύρω από τις καθημερινές δραστηριότητες, αντίθετα, διψούν για τέχνη, χορό, μουσική, τραγούδι, την ύφανση και οτιδήποτε άλλο χαρακτηρίζεται από το στοιχείο της δημιουργικότητας. Κι ενώ διαπίστωσα πως έχουμε πολλά κοινά, παράλληλα εντόπισα το σημείο της διαφοροποίησής μας. Ο ελεύθερος χρόνος στον «κόσμο της υπαίθρου» κινείται αργά, περιέχει την απόλαυση.

Έχεις φωτογραφήσει και πολλές τοπικές φορεσιές. Τις φόρεσαν για σένα ή πέτυχες κάποια γιορτή;
Κατά τη διάρκεια της διαμονής μου είχα την τύχη να συναντηθώ με σπουδαίους ανθρώπους του τόπου, που ασχολούνται επαγγελματικά με την τέχνη της μουσικής και του χορού. Έτσι, σε μια ημέρα γιορτής βρέθηκα με τον παραδοσιακό-πολιτιστικό σύλλογο Ανατολικής Ρωμιλίας Λιβαδιάς Σερρών η «ΜΠΑΜΠΩ», με έτος ίδρυσης το 2003. Παρακολούθησα μέρος από τη διαδικασία της προετοιμασίας και λίγο πριν ξεκινήσουν τους χορούς στο πανηγύρι του χωριού Ποντισμένο Σερρών, πραγματοποίησα μια σειρά φωτογραφικών λήψεων. Φυσικά, μετά τη φωτογράφιση ακολούθησα όλη την ομάδα για να τους θαυμάσω επί το έργον. Ήταν μια υπέροχη βραδιά!

Οι άνθρωποι vs τα έργα τέχνης και τα αγάλματα: Πώς ένα ανθρώπινο σώμα μπορεί να μοιάζει με ένα έργο τέχνης ή το αντίθετο;
Έχει ενδιαφέρον να συναντάς την ανθρώπινη αγωνία σε όποιον τόπο κι αν ταξιδέψεις. Ο άνθρωπος δανείζεται στοιχεία από τον υλικό κόσμο για να αναπαραστήσει τον ανθρώπινο, ώστε να αποκτήσει εγγύτητα με την φθορά του χρόνου, της ύπαρξης, την απώλεια και να αναμετρηθεί με την εφήμερη προσωρινότητα των πάντων. Ένα ερώτημα είναι αν τελικά το πετυχαίνει. Ταυτόχρονα το έργο τέχνης αποκτά τη δική του οντότητα, καθώς διατηρείται αναλλοίωτο στον χρόνο με τη στατικότητά του, όπως ακριβώς συμβαίνει μ’ ένα άγαλμα. Έτσι λοιπόν, κυοφορεί ανά τους αιώνες την πληροφορία της πολιτιστικής του κουλτούρας και γίνεται μια ορατή τεκμηρίωση: πως άνθρωπος και τέχνη είναι δύο ταυτόσημα σύμπαντα. Τώρα στο σήμερα: η πλεξούδα στα μαλλιά είναι κάτι που συναντάμε συχνά, είναι μέρος των παραδόσεών μας, όμως ουσιαστικά ανήκει στην πρώιμη ιστορία των αρχαίων μας πολιτισμών. Τα δύο αυτά κάδρα μαρτυρούν τη διαχρονικότητα και τη συνδεσιμότητά μας με τις ανεξίτηλες ρίζες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, μέσα από την έκφραση των καθημερινών μας συνηθειών και απολαύσεων. Έτσι, τα αγάλματα λειτουργούν καλλωπιστικά, προσφέροντας οπτική ευχαρίστηση, και η πλεξούδα αγκαλιάζει το πρόσωπο και το σώμα, ώστε η καθημερινότητα να στολίζεται από μικρές πινελιές διαφορετικότητας.

Υπήρχαν στιγμές που ήσουν εσύ και η φύση; Δέθηκες με το τοπίο; Αισθάνθηκες αυτή την απεραντοσύνη και την ομορφιά που δεν μπορούμε να δούμε στην πόλη;
Νοσταλγώ, θυμάμαι, αγκαλιάζω τα στάχυα με κλειστά μάτια, καθώς ανεμίζουν στο θερμό φως ενός καλοκαιρινού απογεύματος. Βλέπω τα τοπία να στέκονται υπερβατικά, ως θαύμα της φύσης, για να ειπωθεί μια μεγάλη συγκίνηση, μια ουράνια εξομολόγηση. Όλα είναι ορατά μέσα στην ομίχλη μιας υγρής ατμόσφαιρας, ενώ η σιωπηλή ακινησία προέρχεται από την επιθυμία να ακούσεις την ηχοτοπία και το ηχόχρωμα της φυσικής ομορφιάς. Το χρυσαφένιο φως πέφτει απαλά πίσω από τα απροσπέλαστα βουνά κι ενώ είναι η στιγμή που θέλεις να διατηρηθεί αιώνια, εκείνο σβήνει μαζί με τα βοσκοτόπια. Ακριβώς όπως συνέβαινε όταν καθόμασταν στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου και αποχαιρετούσαμε τον χωματόδρομο μιας διαδρομής, διαπερνώντας το σύννεφο σκόνης και εγκαταλείποντας έναν φίλο που ίσως να μη δούμε ξανά. Δεν ήταν όμως μόνο ο αποχαιρετισμός, συχνά πάλι κάπου εκεί περιπλανιόμασταν, με ένα κρυφό χαμόγελο, γιατί γνωρίζαμε ότι η ζαβολιά είχε συμβεί λίγο πιο πριν, ντάλα μεσημέρι, όταν όλοι κοιμόντουσαν και πως το παγωτό προοριζόταν για να φαγωθεί αργότερα. Γι’ αυτή την ομορφιά ταξίδεψα Βόρεια, ήμουν σίγουρη ότι θα αφυπνιστούν μνήμες, ονειρικές διαθέσεις, ώστε η επιστροφή να έχει μια ανέμελη γλύκα. Ο Βορράς είναι γη, νερό και αέρας.

«Ο Βορράς είναι γη, νερό και αέρας»: Μπορείς να μου εξηγήσεις αυτή σου τη φράση όπως τη βίωσες μέσα από το ταξίδι σου; Και πώς αποτυπώνεται φωτογραφικά;
Το μυστικό στα ταξίδια είναι να μπορείς να επιστρέφεις σε ό,τι είχες παραμελήσει. Να συμβεί η παύση, η σιωπή, να σταθείς κοιτώντας από μέσα προς τα έξω. Όταν λοιπόν συστήνεσαι από την αρχή, αφαιρώντας όλα όσα έχουν επιβραδύνει τη σύνδεση με την προσωπική σου αλήθεια, είναι σαν να βλέπεις για πρώτη φορά, αναγεννιέσαι. Ο Βορράς ήταν η έμπνευση για να βιώσω την αναγέννησή μου. Ανέπνευσα με τον αέρα του, αισθάνθηκα ανθρώπινη με τη γη και πλανεύτηκα καθώς κοιτούσα τη ρευστότητα των νερών. Υπάρχουν ποικιλόμορφες οπτικές για να αποτυπώσει ένας φωτογράφος τα συναισθήματά του. Κι αυτό συμβαίνει γιατί πρωτίστως η φωτογραφία είναι συναίσθημα. Όπως και ένα φυσικό τοπίο, γεννά συναισθήματα. Η συναισθηματική μου αποτύπωση στο κάδρο εκφράζεται μέσα από τη χρήση του φωτός σε συνδυασμό με το στοιχείο της αφαιρετικότητας.

Στις φωτογραφίες βλέπουμε και ζώα. Ήταν κυρίως ζώα φάρμας; Μίλησες με τους ανθρώπους που τα φροντίζουν και τα εκμεταλλεύονται;
Η βιοποικιλότητα του υδροβιότοπου της λίμνης Κερκίνης ήταν αντιληπτή από την πρώτη στιγμή. Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη ειδικής προστασίας για τα πουλιά, προστατεύεται από τη σύμβαση Ramsar και αποτελεί μέρος του δικτύου Natura 2000. Επίσης υπάρχει έντονη δραστηριότητα κτηνοτροφικής και γεωργικής παραγωγής, κι εκεί επικεντρώθηκαν οι φωτογραφικές μου λήψεις. Επισκέφθηκα από μικρές κτηνοτροφικές μονάδες μέχρι επώνυμη φάρμα της περιοχής, που εκτρέφει ένα μεγάλο αριθμό νεροβούβαλων. Τα περισσότερα ζώα της περιοχής περνούσαν σχεδόν όλη την ημέρα τους στις όχθες, πλήρως εναρμονισμένα με τη φύση, μεταμορφώνοντας τη λίμνη σε ένα τεράστιο βοσκοτόπι. Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Ως «άνθρωπος της πόλης», μαγεύτηκα, επειδή ανακάλυψα μια άλλη διάσταση, άγνωστη για εμένα μέχρι σήμερα. Οι συνομιλίες με τους ανθρώπους που φροντίζουν και εκμεταλλεύονται αυτά τα ζώα ήταν εποικοδομητική και ανθρώπινη. Υπήρχε διάθεση για γνωριμία, ξενάγηση και οι συζητήσεις μας αφορούσαν τις δυσκολίες μιας γεωργικής-κτηνοτροφικής καθημερινότητας. Ως ταξιδευτής, εστίαζα διαρκώς στη ρομαντική οπτική όσων έβλεπα. Όμως η καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων έκρυβε αγάπη, επιμονή, απαιτούσε χρόνο και φροντίδα για τον τόπο τους.

Πέρα από τις εικόνες, έχεις και το ηχοτοπίου του τόπου, που ήταν έντονο. Πώς γίνεται να αποτυπωθεί αυτό με μια φωτογραφική κάμερα;
Οι παραστατικές τέχνες είναι ολοκληρωμένες και πιο διαδεδομένες στο ευρύ κοινό, διότι μπορούν να συμπεριλάβουν περισσότερα «εργαλεία» προκειμένου να δομήσουν την καλλιτεχνική ταυτότητα ενός έργου. Αντιθέτως, η τέχνη της φωτογραφίας διεκδικεί διαρκώς τον χώρο της, με λιγότερα μέσα, προκειμένου να οπτικοποιήσει μια «τρισδιάστατη-ζωντανή πραγματικότητα». Είναι μέρος των φωτογραφικών προκλήσεων που έχει να διαχειριστεί ένας φωτογράφος. Στον κόσμο της φωτογραφίας ο ζωντανός ήχος απουσιάζει, δεν απουσιάζει όμως η ηχοτοπία μιας αποτύπωσης. Η φωτογραφία αναπαριστά τη ζωή κι η ζωή έχει ήχους ακόμα και στη σιωπή. Έτσι, όταν αποτυπώνεις ένα τοπίο, η ανθρώπινη φαντασία αναπληρώνει την εικόνα με τον ηχητικό κόσμο που απουσιάζει, γιατί έχει τη γνώση της ύπαρξής του, λειτουργώντας συνειρμικά.

Πού θα ταξιδέψει το πρότζεκτ «Η λίμνη»;
Δράττομαι της ευκαιρίας για να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες, την ευγνωμοσύνη για τη φιλοξενία του πρότζεκτ «Η λίμνη» (The Lake), καθώς και για την όμορφη συνάντησή μας, που πραγματοποιήθηκε μέσα από μια σειρά εύστοχων και ουσιαστικών ερωτήσεων. Το έργο μόλις ξεκίνησε το δικό του ταξίδι κι, ενώ είναι αρκετά νωρίς, θα προσπαθήσω να το ταξιδέψω όσο πιο μακριά γίνεται.