Μαρίνα Βερνίκου: Το ελληνικό καλοκαίρι μέσα από τον φακό της

Τίποτα δεν λέει «Ελλάδα» πιο δυνατά και καθαρά από τις καθαρές εικόνες που απαθανατίζει η Μαρίνα Βερνίκου. Μπορεί κανείς σχεδόν να νιώσει το αλμυρό νερό και τον άνεμο απλώς κοιτάζοντας τις εικόνες της. Η γοητεία με το ποικιλόμορφο τοπίο της Ελλάδας αναδύθηκε φυσικά ήδη από την παιδική ηλικία της φωτογράφου, όταν τα κρυστάλλινα νερά συναντούσαν τα νησιά, τα βουνά κατηφόριζαν στους όρμους και οι όρμοι άνοιγαν σε παραλίες. Η ατελείωτη ακτογραμμή της χώρας υπήρξε πηγή έμπνευσης και συγκίνησης, καθώς ταξίδευε στα ελληνικά νησιά, επισκεπτόμενη κάθε χρόνο νέα μέρη – άλλοτε με την οικογένεια, άλλοτε μόνη της. Η Μαρίνα Βερνίκου δηλώνει: «Η φωτογραφία είναι η διέξοδός μου. Είναι ο τρόπος για να εκφράζομαι! Και παραμένει ο τρόπος για να συνεχίζω να “βλέπω”, ακόμη και στα πιο άσχημα, την ομορφιά».

Το φωτογραφικό - εικαστικό έργο της Μαρίνας Βερνίκου

Το εικαστικό της έργο εστιάζει στο καλοκαίρι από ψηλά: τιρκουάζ νερά, χρυσαφένιες αμμουδιές, το εκτυφλωτικό φως του ήλιου. Εικόνες που αποτυπώνουν την αίσθηση της πιο αγαπημένης εποχής του χρόνου. Το γαλάζιο κυριαρχεί στο βλέμμα, στην όσφρηση, σχεδόν στην αφή. Με την προσωπική της ματιά, η Βερνίκου σηματοδοτεί στιγμές και μνήμες ενός συλλογικού καλοκαιριού. 

Η κρητική της καταγωγή επηρεάζει την οπτική της, αλλά η έμπνευση πηγάζει και από την ίδια την πραγματικότητα. Η Κρήτη στέκει στην κορυφή της φυσικής ομορφιάς και της πολιτισμικής ιστορίας της Μεσογείου. Βαθιά επηρεασμένη από τον μεσογειακό πολιτισμό και την ιστορία, αφιέρωσε το φωτογραφικό της λεύκωμα «Κρήτη» στην αδιαμφισβήτητη γοητεία και την απεραντοσύνη του νησιού, εκεί όπου το Θείο και το Αιώνιο συνυπάρχουν μέσα στα ανθρώπινα όρια. «Φωτογραφίζοντας κατά τη διάρκεια της ημέρας ή νωρίς το μεσημέρι, καθώς και όταν ο ήλιος έλουζε το τοπίο με το φως του, προσπάθησα να εστιάσω στην αξία της στιγμής και στο συναίσθημα της ζωής, πάντα αναζητώντας ένα αποτέλεσμα αντάξιο αυτής της μοναδικής πρόκλησης», αναφέρει στον πρόλογο της έκδοσης.

Αυτή η αίσθηση την ώθησε σε δημιουργική φωτογραφική δράση, αποτυπώνοντας όχι μόνο την απεραντοσύνη του τοπίου, αλλά και εκείνους τους τόπους όπου βασιλεύει το θείο και το αιώνιο. Την Νάξο την ξεχωρίζει, πέρα από τις φυσικές ομορφιές της, για τον παραδοσιακό χαρακτήρα, τον πολιτισμό και τη γαστρονομία της. Για όσους αναζητούν εμπειρίες με νόημα, αυθεντικότητα και αισθητική, το καλοκαίρι στη Μύκονο –που σήμερα βρίσκεται σε κρίσιμο μεταίχμιο– μπορεί να αποτελέσει μια επιστροφή στην ουσία, εκεί όπου όλα κάποτε ξεκίνησαν.

Η Σίφνος πάλι για την ίδια δεν παραμένει μόνο μια σταθερή αξία αλλά και πηγή έμπνευσης. Μιλά πάντα με μεγάλο ενθουσιασμό για το ειδυλλιακό κυκλαδίτικο νησί απ' όπου κατάγεται και επισκέπτεται πιστά κάθε καλοκαίρι, με την οικογένειά της. Εκεί πριν από λίγα χρόνια παρουσίασε το φωτογραφικό της λεύκωμα με τίτλο «235», αριθμός που υποδηλώνει το σύνολο των εκκλησιών που βρίσκονται στο νησί.

Ένας άλλος τόπος που την εμπνέει είναι το Μαρόκο, όπου ταξιδεύει νοερά ακόμα και όταν είναι μακριά του. Στη τελευταία της επίσκεψη στη χώρα είχε πάρει μαζί της το drone της, γνωρίζοντας καλά ότι τα πράγματα δεν θα ήταν εύκολα. Το να περάσεις ένα drone από το αεροδρόμιο στο Μαρόκο δεν είναι απλή υπόθεση, λέει, αλλά το κατάφερε με μεγάλη δόση αγωνίας. Με τον drone της εξάλλου έχει καταγράψει εντυπωσιακά τον παλμό, το έντονο φως και τη γοητεία της συναρπαστικής αμερικανικής μεγαλούπολης στο νότιο άκρο της Φλόριντα, το Μαϊάμι.

Οιικογένεια Βερνίκου

Από την ίδρυσή της επιχείρησης της στην Κωνσταντινούπολη τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, η οικογένεια Βερνίκου παραμένει σημαντική παρουσία στην ελληνική κοινωνία. Η οικογένεια ήταν γνωστή όχι μόνο για την επιχειρηματική της επιτυχία, αλλά και για ανθρωπιστικές πράξεις: κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η «Βίλα Βερνίκου» φιλοξένησε την οικογένεια του Σαμ Μοδιάνο, δίνοντας τους προστασία, γεγονός που οδήγησε να χαρακτηριστούν ως «Δίκαιοι των Εθνών». Στις γενιές που ακολούθησαν το επίθετο Βερνίκου το έβρισκες στην τέχνη, στην πολιτική, στον ακτιβισμό, στην επιχειρηματικότητα, με έμφαση στην εμπορική ναυτιλία και τον θαλάσσιο τουρισμό. 

Φωτογραφία και ακτιβισμός

Η Μαρίνα Βερνίκου, μέσα από την έντονη φωτογραφική της δραστηριότητα αλλά και τον ακτιβισμό της, χαρτογραφεί με τον φακό την ελληνική τοπογεωγραφία. Στις εικόνες της αποτυπώνει τα χρώματα του βυθού, υπαινισσόμενη παράλληλα τις απειλές που δέχεται από τη ρύπανση και την κλιματική αλλαγή. Η φωτογραφία της δεν αποτελεί μόνο τέχνη· λειτουργεί ως εργαλείο ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης. Μέσα από τα έργα της αναδεικνύεται ο φυσικός και πολιτιστικός πλούτος της χώρας, καλλιεργώντας τη συνείδηση ότι αξίζει να προστατευτεί πριν χαθεί. Δεν περιορίζεται στο να δείξει την ομορφιά, αλλά σε κάνει να τη νιώσεις τόσο έντονα, ώστε να θες να τη διαφυλάξεις.

Από πολύ μικρή ηλικία η Μαρίνα Βερνίκου έμαθε να αγαπά τη φύση, τους διαφορετικούς λαούς, την Ελλάδα και τα νησιά της. Με οικογενειακή παράδοση από τη Σίφνο αγαπά όσο τίποτα Κυκλάδες. Έχοντας ταξιδέψει σε περισσότερες από 100 χώρες, δηλώνει πως δεν θα ήθελε να ζήσει πουθενά αλλού εκτός από την Ελλάδα. Θεωρεί ότι έχει το προνόμιο να ζει στην ωραιότερη χώρα του κόσμου. Το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, ο μίνιμαλ και αιθέριος κόσμος του βυθού, η λευκή άμμος, οι λείοι βράχοι σμιλεμένοι από το νερό, ο αχνός ορίζοντας όπου ουρανός και θάλασσα ενώνονται σε ένα – το σημείο εκείνο όπου σβήνει η διάκριση των δύο στοιχείων – αποτελούν τις κεντρικές θεματικές στο έργο της. 

Τις φωτογραφίες της δεν τις επεξεργάζεται σε βαθμό που να αλλοιώνονται. Όπως η ίδια σημειώνει: «Ο συνδυασμός των φυσικών στοιχείων, των χρωμάτων και του φωτός στην ελληνική τοπογραφία είναι μοναδικός. Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν μπορείς να βρεις τέτοια ακατέργαστη ομορφιά. Είμαστε πολύ τυχεροί και προνομιούχοι που γεννηθήκαμε στην Ελλάδα και αποκαλούμαστε Έλληνες».

Η ανθρωπιστική της δράση μέσω της Creaid, του μη κερδοσκοπικού οργανισμού που ίδρυσε πριν από δέκα χρόνια με στόχο τη στήριξη παιδιών σε ανάγκη, είναι ο τρόπος της να μετατρέπει σε πράξη την αξία της προσφοράς. Όπως έμαθε από τις γιαγιάδες της, η φροντίδα για τον άλλον είναι ο πιο ουσιαστικός τρόπος ύπαρξης μέσα στο κοινωνικό σύνολο. «Τίποτα δεν μας κάνει πιο ευτυχισμένους από το να κάνουμε τους άλλους ανθρώπους ευτυχισμένους», λέει συχνά — μια φράση που έχει γίνει προσωπικό της μότο και κινητήριος δύναμη.

Η αεροφωτογραφία, η αποτύπωση της φυσικής ομορφιάς σε μεγάλη κλίμακα, η αίσθηση της ηρεμίας και τα κυρίαρχα χρώματα του μπλε και του λευκού χαρακτηρίζουν τη δουλειά της. Στιγμιότυπα από τη ζωή της αναρτώνται συχνά στον λογαριασμό της στο Instagram, όπου οι δημοσιεύσεις της φτάνουν έως και 4,5 εκατομμύρια θεάσεις.

Σήμερα, που η ζωή μας μοιάζει όλο και πιο «αλγοριθμική», η καλλιτεχνική της ματιά δείχνει πώς η επαφή με τη φύση μπορεί να προσφέρει χαρά, να αναζωογονήσει και να μας ενθαρρύνει να σκεφτούμε διαφορετικά, οδηγώντας σε μια ουσιαστική αναθεώρηση των αξιών μας. Σε έναν κόσμο που αλλάζει λόγω της κλιματικής κρίσης, οι φωτογραφίες της γίνονται καταγραφές και μνήμες ενός θαύματος, μια γλυκιά νοσταλγία για τους ενήλικες του μέλλοντος. Στην αισθητική αρμονία που τις χαρακτηρίζει, με τον χρόνο θα προστεθεί ακόμη μεγαλύτερη αξία και νόημα.

INFO: Το βιογραφικό της Μαρίνας Βερνίκου περιλαμβάνει συμμετοχές σε διεθνείς θεσμούς όπως το National Geographic και τα Global Art Awards, συνεργασίες με εταιρείες όπως οι Mercedes, Perrier, Napapijri, Folli Follie, Sani Resort, Amanzoe, Nikki Beach Resort & Spa, καθώς και ρόλους πρεσβευτή για τους οίκους Hermès, La Prairie και Omega. Παράλληλα, έχει εκδώσει έξι φωτογραφικά λευκώματα.Το φωτογραφικό λεύκωμα από τις Εκδόσεις Teneues για το ξενοδοχείο Sani στη Χαλκιδική εκδόθηκε πρόσφατα, μετά τις εκδόσεις των προηγούμενων ετών Mykonos, Antarctica, Σίφνος 235 και Με το Φακό του Χρόνου. Αναμένεται ακόμα ένα για τη Μύκονο.

Έργα της παρουσιάζονται στον διαδικτυακό της τόπο www.marinavernicos.com, στο showroom της, σε γκαλερί και επιλεγμένα σημεία πώλησης. Στο Ίδρυμα Τέχνης Καστέλλας, ιδιοκτησίας Νικολάου Α. Βερνίκου, όπου στεγάζεται η περίφημη συλλογή με έργα σημαντικών εικαστικών που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους, εκτίθενται επίσης έργα της, τα οποία πλέον ανήκουν στη συλλογή.