Ντέρεκ Ρίτζερς: Οι Κάννες από την πλευρά των φωτογράφων

Το φωτογραφικό λεύκωμα «Cannes» του Ντέρεκ Ρίτζερς μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις IDEA. Για 12 χρόνια, από το 1984 έως το 1996, ο διάσημος Βρετανός φωτογράφος κατέβαινε στην Κρουαζέτ για να απαθανατίσει τον κόσμο του Φεστιβάλ σε καρέ εντελώς διαφορετικά από τα αναμενόμενα. Σε αντίθεση από τα συνηθισμένα πορτρέτα των παπαράτσι που παραγγέλνονται, ελέγχονται και προωθούνται από τις εταιρείες διανομής, οι φωτογραφίες του Ρίτζερς μοιάζουν περισσότερο με ένα αφιλτράριστο ντοκιμαντέρ: Απεικονίσεις φωτογράφων σε παροξυσμό που κυνηγούν το θέμα τους, σταρς που συγκεντρώνουν τα πλήθη γύρω τους, στάρλετς που προκαλούν με τις ημίγυμνες πόζες τους αλλά και ανώνυμο πλήθος.

Στην πολύχρονη καριέρα του, ο κορυφαίος πορτρετίστας έγινε διάσημος κυρίως για τις για τα πορτραίτα του από το χώρο της μουσικής, του κινηματογράφου και της νυχτερινής ζωής των κλαμπ της μόδας. Γεννημένος στο Λονδίνο, το 1950 υπήρξε ένας από τους πιο επιδραστικούς φωτογράφους δρόμου. Ξεκινώντας τη δεκαετία του '70 κατέγραψε την άνοδο των λονδρέζικων κινημάτων Blitz Kids, New Romantics, Hell and Taboo, φωτογράφισε ονόματα-μύθους, από τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι τις Spice Girls και από τον Κλιντ Ίστγουντ μέχρι τον Τζόνι Ντεπ. 

Έχει συνεργαστεί με έντυπα, όπως τα Time Out, The Sunday Telegraph, NME, The Face, Loaded, The Sunday Times, The Sunday Independent, GQ Style και Arena. Η παρατηρητική του προσέγγιση στη φωτογράφιση της ταινίας London's Youth του επέτρεψε να απαθανατίσει το υβριδικό στυλ που καθιέρωσαν διάφορες υποκουλτούρες και να εκδόσει σε λευκώματα, τα οποία αποθεώθηκαν από τους φαν του είδους.

Στα 70s στο διάσημο Blitz club, θα καταγράψει την εκκολαπτόμενη σκηνή του κινήματος των New Romantics, με τον εκκεντρικό ενδυματολογικό κώδικα, αυτούς τους ταλαντούχους φοιτητές τέχνης και μόδας από το Saint Martins, που αργότερα θα ξεχώριζαν, και θα γινόντουσαν επώνυμοι δημιουργοί. Στα 80's θα στρέψει τον φακό του στην Ίμπιζα. Εκεί θα ανακαλύψει το KU το μεγαλύτερο νυχτερινό κέντρο στην Ευρώπη όπου η ενδυμασία και η πολυτέλεια συνδυαζόταν με τον ηδονισμό, την ελευθερία, και ένα μοναδικό στιλ. Οι εκδότες αρνήθηκαν να δημοσιεύσουν αυτή τη σειρά που απορρίφθηκε από μεγάλα περιοδικά (ακόμα και από Face) και παρέμεινε αδημοσίευτη για 30 χρόνια ώσπου να βγει στο φως το 2013 και να ενθουσιάσει.

Με έργο καθαρά ανθρωποκεντρικό εξηγεί για τα κίνητρά του:

Έψαχνα πάντα για πρόσωπα που απεικόνιζαν μια ιστορία. Ανθρώπους με εκπληκτική όψη που εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή επιλέγουν να ζήσουν στα άκρα. Ήμουν ένας παρατηρητής με κάμερα. Χωρίς κάμερα, δεν θα είχα πατήσει ποτέ στα νυχτερινά κλαμπ.

Στις δικές του Κάννες κυριαρχεί η ξέφρενη διασκέδαση μέχρι σημείου ακολασίας. Όλες οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν όταν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν ανύπαρκτα, η φωτογραφία τραβιόταν σε αναλογική μορφή και εμφανιζόταν στον σκοτεινό θάλαμο.

Μου πήρε χρόνο να καταλάβω τι ακριβώς συνέβαινε. Αναρωτήθηκα συχνά τι ακριβώς ήταν οι Κάννες. Ένα φεστιβάλ επιδειξιομανίας ή ένα φεστιβάλ κινηματογράφου; Αλλά σαν φωτογράφος, επιβεβαιώνομαι από τους ανθρώπους που θέλουν να επιδεικνύονται. Χωρίς αυτούς, το αποτέλεσμα στη φωτογραφία θα ήταν άκρως βαρετό

Μακριά από τις στιλιζαρισμένες λήψεις στο κόκκινο χαλί των Καννών, ένα αίσθημα ενθουσιασμού και διέγερσης πυροδοτεί τις δικές του εικόνες στη διαδικασία της λήψης τους, για τις οποίες αναφέρει: «Ήταν συναρπαστικό, μία μάχη ευχάριστη, μέρος της όλης διασκέδασης. Την πρώτη φορά που επισκέφτηκα τις Κάννες εκ μέρους του βρετανικού μουσικού περιοδικού NME, σκοπός μου ήταν φωτογραφίσω τον Afrika Bambaataa και να πραγματοποιήσω ένα ρεπορτάζ σχετικό με την προβολή της ταινίας hip-hop “Beat Street”, η οποία συμμετείχε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα.

»Περιπλανώμενος, ανάμεσα σε πλήθη ένθερμων σινεφίλ, παρατήρησα κάποιες ομάδες φωτογράφων που κραύγαζαν στην παραλία. Όταν ρώτησα μου είπαν πώς εδώ κάποιοι ανακάλυψαν την Μπριζίτ Μπαρντό, όταν αυτή πόζαρε στην αμμώδη παραλία της Κρουαζέτ κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Έκτοτε νέες φιλόδοξοι ηθοποιοί που ονειρευόντουσαν να γίνουν σαν κι αυτήν, έκαναν το ίδιο. Επικρατούσε τρέλα. Εκατοντάδες, κυρίως ερασιτέχνες φωτογράφοι, περιπλανιόντουσαν προσπαθώντας να πείσουν νέες γυναίκες να ποζάρουν γι' αυτούς. Κάποιες στάρλετ έκαναν τα πάντα ώστε να τραβήξουν την προσοχή τους. Παραβρίσκονταν συνήθως για τα βραβεία Hot D'Or, ταινίες αυστηρά ακατάλληλες για ανηλίκους, οι οποίες προβάλλονταν παράλληλα με τις διαγωνιζόμενες. Πολύ συχνά τυχαίες νεαρές που έκαναν ηλιοθεραπεία στην παραλία προσέλκυαν το ενδιαφέρον ενός φωτογράφου για να γίνουν αμέσως μετά αντικείμενο φωτογράφισης ενός πλήθους που κρατούσε φωτογραφική μηχανή. Όλη η εκδήλωση έμοιαζε με ένα μεγάλο τρελό τσίρκο απίστευτα φωτογενές που εντυπωσίαζε.

»Το 1990 το γαλλικό περιοδικό PHOTO δημοσίευσε τις φωτογραφίες μου από τις Κάννες. Η έκδοση συνέπεσε με το φεστιβάλ εκείνης της χρονιάς. Είδα μερικούς από τους φωτογράφους με ένα αντίτυπο του εν λόγω περιοδικού, να ψάχνουν τους εαυτούς τους στις φωτογραφίες μου, αγνοώντας ότι αυτός που τις είχε τραβήξει ήταν ακριβώς δίπλα τους και τους φωτογράφιζε ξανά. Αυτό επαναλήφθηκε και το '91».

Διασκεδαστικό και ανάλαφρο το φωτογραφικό αρχείο του Ρίτζερς θυμίζει τις παλιές ανέμελες ημέρες, όταν το Φεστιβάλ απασχολούσε τις βρετανικές εφημερίδες, τις βραδινές ειδήσεις και έκανε την υδρόγειο να ονειρεύεται διασκέδαση στον ήλιο και κρουασάν στη Νότια Γαλλία. Η φωτογραφία του Ντέρεκ που δείχνει τον Χέλμουτ Νιούτον με την κάμερά του να συνομιλεί με ένα μοντέλο αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο. Με μια μικροσκοπική φωτογραφική μηχανή Canon Mju, που σφήνωσε στο κενό των τεσσάρων ιντσών του παράθυρου του αυτοκινήτου, έπιασε τον Κλιντ Ίστγουντ, στο πίσω κάθισμα καθώς πήγαινε στο ξενοδοχείο Carlton. Σε άλλη έπιασε το στιγμιαίο φιλί του Ντέιμον Άλμπαρν στην Τζαστίν Φρίσμαν στο Καζίνο της Παλμ Μπιτς.

Με δυο λόγια, όλη η επιτυχία στις φωτογραφίες του Ντέρεκ Ρίτζερς βρίσκεται σε αυτή τη λεπτή διαφορά: Τη στιγμή που όλοι οι παπαράτσι των Καννών ήταν προσηλωμένοι στο αντικείμενο του πόθου τους, ο Ρίτζερς έστρεφε ελαφρά τη μηχανή του δεξιά ή αριστερά, έτσι που το καρέ του να περικλείει τόσο το «θέμα» όσο και το παρασκήνιο του θέματος. Τόσο τον σταρ όσο και τους παπαράτσι που τον φωτογράφιζαν. Κι αυτή η ιδέα του υπήρξε τόσο μοναδική και πρωτοποριακή που του χάρισε την απόλυτη αναγνωρισιμότητα.