Εικαστικα

Athanasia-Iris Giaxidis: Μεταξύ Ολλανδίας και Καβησού

«Η τέχνη μού δίνει δύναμη, είναι η πνευματική μου διαμαρτυρία»

Villy Calliga
ΤΕΥΧΟΣ 815
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Προτζέκτορας: Μια συζήτηση με την εικαστικό Athanasia-Iris Giaxidis για την τέχνη, τις δύο πατρίδες, Ελλάδα και Ολλανδία, αλλά και τη θεραπεία μέσω της τέχνης

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ολλανδία. Στο ενεργητικό της έχει ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς και πολλές συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις, ενώ έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές καθώς και στο John Kennedy Institute της Washington. Συζητήσαμε με την Athanasia-Iris Giaxidis για την τέχνη ως στάση ζωής, μία, όπως λέει η ίδια, συνεχής προσπάθεια αναζήτησης της ουσίας και κατανόησης της αλήθειας.

Γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Ολλανδία, έμεινες στην Ελλάδα για αρκετά χρόνια, έφυγες πάλι για την Ολλανδία. Πώς είναι να μοιράζεσαι σε δυο πατρίδες;
Δύσκολο, πάντα κάτι λείπει. Θυμάμαι τα καλοκαίρια στην Ελλάδα με τους γονείς και τις αδερφές μου, όταν φτάναμε επιτέλους οδικώς στο χωριό μας, την Καβησό, ένιωθα μια απερίγραπτη ευτυχία. Η μαυροφορεμένη γιαγιά, που μας περίμενε υπομονετικά στην εξώπορτα του σπιτιού της, με έκλεινε στην αγκαλιά της και ήξερα ότι εκείνη τη στιγμή ήμουν εκεί όπου ανήκω. Ωραία καλοκαίρια, ανέμελα παιδικά χρόνια.

“Search III”, ink on paper diptych painting, 25x32cm each, 2015

Υπάρχει κάτι από την Ελλάδα, που σου λείπει;
Είναι περίεργο αυτό που συμβαίνει, τελικά όσο πιο μακριά από την Ελλάδα, τόσο πιο κοντά την νιώθω. Αυτό που μου λείπει περισσότερο από όλα είναι το πηγαίο ελληνικό φως, είναι διαφορετικό, σχεδόν μαγικό θα έλεγα. Νιώθω ότι το ελληνικό πνεύμα πάντα με συνοδεύει και με εμπνέει.

Η εικαστικός Athanasia-Iris Giaxidis

Διδάσκεις Τέχνη και Πολιτισμό μέσα από κείμενα της ελληνικής μυθολογίας και ετοιμάζεις και ένα βιβλίο εμπνευσμένο από τα αρχαία ελληνικά κείμενα, αν δεν κάνω λάθος.
Ναι, το βιβλίο μου «Plato-Aeschylus and post avant-garde art» στο οποίο το έργο μου συνδυάζεται και παραλληλίζεται πρωτοποριακά με τα αρχαία ελληνικά κείμενα του Πλάτωνα και του Αισχύλου. Αναμένεται να κυκλοφορήσει.

“Yin”, acrylics on canvas, 100x80 cm.

Μίλησέ μου για την επαφή σου με την τέχνη.
Ακολούθησα σπουδές στις Καλές Τέχνες και στα Νέα Μέσα, στο Middlesex University, στο Λονδίνο. Από πολύ μικρή ασχολούμαι με την τέχνη, το ταξίδι μου σε αυτήν τη ζωή είναι σαν μια περιπλάνηση μέσα σε ένα τρισδιάστατο έργο τέχνης. Η τέχνη μού δίνει δύναμη, με βοηθάει να διατηρήσω και να εξερευνήσω την ταυτότητά μου, είναι η πνευματική μου διαμαρτυρία. Προσπαθώ να διερευνήσω και να επικοινωνήσω μέσω της οπτικής γλώσσας τόσο τα ερωτήματα, τα συναισθήματα, τους προβληματισμούς μου όσο και τα όνειρα και τους εφιάλτες μου.

«Fragments of memory I», Indian ink & charcoal on paper, 50cmx70cm, 2015

Τη δουλειά σου πώς θα την περιέγραφες;
Παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία σε υλικά και τεχνοτροπίες. Τολμώ να περνάω με μεγάλη άνεση από το ένα υλικό στο άλλο συνδυάζοντας το άμορφο με το συμβολικό, το αέρινο με το γήινο. Τη διαρκή αναζήτησή μου για την αλήθεια την αποδίδω τόσο με τα δισδιάστατα όσο και με τα τρισδιάστατα έργα μου.

«Untitled», Handmade paper, jute, seeds, resin, ink, 13x30x5 cm, 2016

Υπάρχουν κάποια θέματα που σε απασχολούν έντονα;
Η ελευθερία αλλά και η στέρησή της, οι σύγχρονοι τρόποι εξουσίας, ο κατακερματισμός της ανθρώπινης υπόστασης, το συλλογικό ασυνείδητο. Η γλυπτική εγκατάσταση «Anthro-exit, are we still humans?» που αποτελείται από πέντε έργα (Anthro-Exit, Naked Life, Obedient Bodies, Labyrinth και Invisible Power), πραγματεύεται την ελευθερία και τη στέρησή της, τον κατακερματισμό της ανθρώπινης υπόστασης.

«Obedient Bodies», Part of the installation «Anthro-exit, are we still humans?» Ceramics, 2018

Γιατί επέλεξες να εκφραστείς μέσα από μια γλυπτική εγκατάσταση;
Ζούμε σε μια εποχή όπου επικρατεί η εικονική πραγματικότητα, το περιβάλλον μας καθίσταται όλο και περισσότερο εικονικό χωρίς να υπάρχει αντίστοιχα πραγματικό περιεχόμενο ως αντιστάθμισμα. Θέλησα να μεταφέρω τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς μου σε ένα –συμβολικό μεν, αλλά πραγματικό δε– περιβάλλον, που ενεργοποιεί τον θεατή και τον βάζει σε σκέψη. Έναν τρισδιάστατο χώρο, όπου μπορεί κάποιος να περιπλανηθεί ανάμεσα στις περίεργες φόρμες που ίσως θυμίζουν κατακερματισμένους ανθρώπους, σώματα πειθήνια, υπάκουα, πειθαρχημένα. Ένας χώρος που ίσως αφήνει μια επίγευση κάποιας «αόρατης», εκλεπτυσμένης, περίτεχνης, αλλά συνάμα αποτελεσματικής και παραγωγικής εξουσίας.

«Anthro-exit, are we still humans?», Γλυπτική εγκατάση, 2018

Η γλυπτική ενότητα «Ίκαρος» θεωρείς ότι είναι στον αντίποδα του “Anthro-exit, are we still humans?”;
Ίσως είναι η απάντηση στη στέρηση της ελευθερίας μας, μια θετική προσέγγιση του μέλλοντός μας. Γενικά, μύθοι εμπεριέχουν σύνθετο πολιτισμικό χαρακτήρα και ερμηνεία καθώς συνδέουν σχεδόν όλους τους τομείς της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως τη δομή της κοινωνίας, τη φιλοσοφία, την Τέχνη. Για εμένα, είναι το έναυσμα για δημιουργία. Απογυμνώνω το περίβλημα και στέκομαι στην ουσία του μύθου, προχωράω σε βαθύτερη ανάγνωση και ανάλυση, δίνοντας μια φιλοσοφική ερμηνεία μέσα από τη δική μου πρόταση.

«Icarus V», Ceramics, enamel, 35x25x13 cm, 2018

Ποιά είναι αυτή η ερμηνεία; Τι συμβολίζει ο Ίκαρος;
Ανέκαθεν αναρωτιόμουν για το ποιος πραγματικά ήταν ή είναι ο «Ίκαρος». Κατέληξα στο συμπέρασμα πως όλοι μας είμαστε ένα είδος σύγχρονου Ίκαρου, που προσπαθούμε, κατά τη διάρκεια αυτής της ζωής, να ανοίξουμε τα φτερά μας, να πετάξουμε, να φτάσουμε στην αλήθεια, στην ελευθερία, στο φως. Για εμένα η ιστορία του Ίκαρου περιγράφει την εξέλιξη και ανέλιξη του καθενός μας. 

«Icarus II», Ceramics, acrylics, 30x10x18 cm, 2016

Η ιστορία τελειώνει με την πτώση του όμως.
Δεν με αφορά η υποτιθέμενη πτώση του γιατί απλά για εμένα η ουσία βρίσκεται στην πτήση, στην άνοδο του ανθρώπου προς την ουσία. Τα έργα της γλυπτικής ενότητας «Ίκαρος» αποτυπώνουν το ίχνος που αφήνουν στους αιθέρες τα φτερά τους, η καταγραφή της κίνησης, η αποτύπωση του άυλου περάσματος ενός Ίκαρου που αναζητά το φως.

«Icarus X», bronze, patina, 30x10x18 cm, 2022

Το ξεχωρίζεις ως έργο;
Ο Ίκαρος για εμένα είναι έργο ζωής, καθώς από την πολιτιστική σημασία του μύθου περνάω στη φιλοσοφική εικαστική μου πρόταση. Ο Ίκαρος προβλέπεται να κάνει ακόμη πολλές πτήσεις, επίκειται εξέλιξη και προοπτική, τα φτερά του είναι ακούραστα, δυνατά, ανθεκτικά και ελπιδοφόρα. Ίσως κάποια στιγμή, κάπου να τον συναντήσετε και να σας δώσει λίγο από το φως και τη δύναμη του. Αλήθεια, πόση ανάγκη το έχουμε;

«Holon», handmade paper, jute, Indian ink, 20x20x2 cm, 2015

Εκτός από την τέχνη, τι άλλο σου δημιουργεί την αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας;
Από μικρό παιδί τρέφω μεγάλη αγάπη για τα άλογα. Συχνά πηγαίνω ιππασία σε δάση ή πεδιάδες της Ολλανδίας. Εκείνες τις στιγμές γίνομαι ένα με τα στοιχεία της φύσης και το άλογο, λες και διασχίζουμε μαζί τον χώρο και τον χρόνο. Βιώνω την ιππασία σαν μια πνευματική διαδικασία που με διακατέχει ένα αίσθημα απόλυτης ελευθερίας.

«Fragments of Memory III», Indian ink & aquarelle on ricepaper, 50 cmx70cm

Ασχολείσαι με τη θεραπεία μέσω της τέχνης. Θα μου μιλήσεις για αυτό;
Τα τελευταία δύο χρόνια, σε συνεργασία με ειδικές δομές του ολλανδικού κράτους, ασχολούμαι ενεργά με εφήβους που αντιμετωπίζουν κοινωνικά και προσωπικά θέματα. Ο δρόμος προς την ενηλικίωση, η διαμόρφωση της ατομικής ταυτότητας δεν είναι πάντα εύκολος και μπορεί να οδηγήσει σε διαφορά προβλήματα όπως την αντικοινωνική συμπεριφορά, τη ροπή στην εγκληματικότητα κ.λπ. Στους νέους αυτούς, που ξαφνικά περιθωριοποιούνται κοινωνικά και χρειάζονται εκπαίδευση και καθοδήγηση στη διαδικασία της προσωπικής ανάπτυξης και επανένταξης στο κοινωνικό σύνολο, μέσα από την εικαστική προσέγγιση και τη δημιουργική διαδικασία ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους, η αυτογνωσία και η ανακάλυψη των ιδιοτήτων και ταλέντων τους. Με αγγίζει και με ικανοποιεί που κάποιες φορές καταφέρνω να τους δείξω ένα θετικό μέλλον με χρώμα.

Δείτε τα έργα της Athanasia-Iris Giaxidis: Site, Facebook, Instagram