Μινιόν
© Nikos Daniilidis
Design & Αρχιτεκτονικη

Ομόνοια και Σταδίου, η μεγάλη επιστροφή

Μπουτίκ ξενοδοχεία, σύγχρονα γραφεία, τράπεζες και καταστήματα. Γύρω από το πιο αναγνωρισμένο σιντριβάνι της χώρας και κατά μήκος της οδού Σταδίου, ο χαρακτήρας της περιοχής αλλάζει
123648844_3742119349154412_1469692113229505605_n1.jpg
Κατερίνα Καμπόσου
ΤΕΥΧΟΣ city lives
13’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Ομόνοια και Σταδίου: Τα μεγάλα έργα από τα νέα κτήρια που φιλοδοξούν να αλλάξουν την εικόνα της περιοχής

Έχει αλλάξει πρόσωπο δεκάδες φορές κι έχει γνωρίσει στιγμές δόξας αλλά και απόλυτης παρακμής. Καθημερινές σκηνές όπου η Ομόνοια έσφυζε από ζωή, με προσεγμένα νεοκλασικά, θέατρα, πολυτελή καφενεία, ανθοπωλεία, περίπτερα, παγκάκια γεμάτα παιδιά, πάλεψαν με τον χρόνο και αποτέλεσαν παρελθόν, για το οποίο μαθαίνει κανείς μέσα από τις παλιές ελληνικές ταινίες και τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της εποχής που αναρτούνται σε διάφορες σελίδες στα social media. Από τη δεκαετία του 1980 και μετά, τα δημοφιλέστερα πολυκαταστήματα πέριξ της πλατείας, το θρυλικό Μινιόν, ο Κατράντζος, ο Κλαουδάτος, το Ατενέ, καταστράφηκαν από πυρκαγιά, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η ανάπτυξη της αγοράς της Ερμού. Στα μέσα του 2000 ακολούθησε το αποτρόπαιο έγκλημα στη ΜΑΡΦΙΝ, κάηκαν οι ιστορικοί κινηματογράφοι Απόλλων και Αττικόν και η οικονομική κρίση την υποβάθμισε σε σημείο που η άλλοτε κοσμοπολίτικη πλατεία της αρμονικής συνύπαρξης –όπως λέει και το όνομά της– μεταμορφώθηκε σε μια από τις πιο σκοτεινές και κακόφημες περιοχές της πόλης, συμπαρασύροντας ολόκληρη την πάλαι ποτέ «βιτρίνα» της Αθήνας, την οδό Σταδίου. 

Ομόνοια και Σταδίου: Τα νέα πρότζεκτ που αλλάζουν την εικόνα της περιοχής

Σήμερα, στην πτωτική πορεία της φαίνεται να μπαίνει φρένο. Oι χαμηλές τιμές των ακινήτων της περιοχής κίνησαν το ενδιαφέρον επιχειρηματιών και επενδυτών απ’ όλο τον κόσμο, πράγμα που, σε συνδυασμό με την άνοδο του τουρισμού αλλά και του εναλλακτικού night life που προσφέρει η περιοχή, οδήγησε σε μια σειρά επενδύσεων με κοινό όραμα: να μεταμορφωθεί η περιοχή γύρω από την πλατεία της Ομόνοιας σ’ ένα νέο εμπορικό σποτ, που θα φιλοξενεί μπουτίκ ξενοδοχεία, σύγχρονα γραφεία, τράπεζες, καταστήματα και χώρους εστίασης.

Τα νέα κτίρια της Ομόνοιας

Η αρχή έγινε το 2022 με το Βrown Acropol που άνοιξε στην οδό Πειραιώς 1, στη θέση του ιστορικού ξενοδοχείου της Ομόνοιας Ακροπόλ, το οποίο ήταν κλειστό για μια δεκαετία, το Dave Red Athens στα παλιά γραφεία του ΚΚΕ επί της οδού Βερανζέρου και το Lighthouse, που στέγαζε το Θέατρο της Μαρίκας Κοτοπούλη – όλα τους ανήκουν στην ισραηλινή αλυσίδα Brown. Ακολούθησε το Moxy, το οποίο στεγάζεται από το 2022 στο εγκαταλειμμένο Σαρόγλειο Μέγαρο (γνωστό και ως Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων), το πρώτο πιστοποιημένο «πράσινο» ξενοδοχείο της χώρας, του ομίλου Marriott.

Στη συμβολή των οδών Γ' Σεπτεμβρίου και Χαλκοκονδύλη, άνοιξε πρόσφατα το Vision Omonia, ξενοδοχείο με studios και σουίτες με θέα στην Ακρόπολη, πισίνα τύπου infinite στην ταράτσα, γυμναστήριο, meeting room κι εστιατόριο. Καθένας από τους 7 ορόφους είναι αφιερωμένος σε έναν Έλληνα καλλιτέχνη και κάθε δωμάτιο φιλοξενεί έργα από τον καλλιτέχνη του αντίστοιχου ορόφου, που ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αγοράσει αν επιθυμεί. Ανήκει στο χαρτοφυλάκιο του Ισραηλινού επιχειρηματία Amir Mamou και το γηρασμένο κτίριο που βρισκόταν στη θέση του αξιοποιήθηκε μέσω της επενδυτικής εταιρείας Finders.

Στην οδό Δώρου το 1916, το εμβληματικό φαρμακείου του Μπακάκου σφράγισε μια ολόκληρη εποχή. Τώρα, σε ένα πλήρως ανακαινισμένο νεοκλασικό κτίριο, στεγάζονται τα νέα γραφεία HQ της IWG, που περιλαμβάνουν εξοπλισμένους συνεργατικούς χώρους (coworking spaces), ιδιωτικά γραφεία και αίθουσες συσκέψεων, με στόχο να καλύψουν την ανάγκη που δημιουργείται στην περιοχή για ευέλικτες συνθήκες εργασίας.

Αυλαία σήκωσε το νέο Μινιόν, με την υπογραφή της Dimand. Η γλυκόπικρη ιστορία του Γιάννη Γεωργακά, που από ένα περίπτερο στην Ομόνοια έστησε το πρώτο εμπορικό καταστημα της χώρας (το Μινιόν), μέχρι που το κτίριο κάηκε και επήλθε η οικονομική κατάρρευση του επιχειρηματία, είναι λίγο-πολύ γνωστή. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Minos Digenis ανέλαβε την ανακαίνιση του εμβληματικού κτιρίου, που μεταμορφώθηκε σε ένα σύγχρονο «πράσινο» συγκρότημα γραφείων με εμπορικούς χώρους. Με συνολική επιφάνεια 18.565 τ.μ., που εκτείνεται ανάμεσα στις οδούς Πατησίων, Σατωβριάνδου, Δώρου και Βερανζέρου, είναι ένα κόσμημα για την ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας, όπου το νέο και το κλασικό συνδυάζονται αρμονικά, αποπνέοντας σύγχρονη πολυτέλεια, με σεβασμό στην αθηναϊκή ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά.

Το εμβληματικό ακίνητο αποτελείται από τα κτίρια Α και ΒΓΔΕ. Με σκοπό την επαναφορά των μόνιμων κατοίκων στο κέντρο της πόλης, στο κτίριο Α το σχέδιο περιλαμβάνει τη δημιουργία περίπου 40 διαμερισμάτων επιφάνειας 50-125 τ.μ., ενώ το ισόγειό του προορίζεται για εμπορικές χρήσεις. Το κτίριο ΒΓΔΕ πρόκειται να στεγάσει γραφεία και εμπορικά καταστήματα. Η επιστροφή του Μινιόν στον εμπορικό χάρτη έγινε με το άνοιγμα των Zara, που έχει αναπτυχθεί σε τέσσερα επίπεδα – υπόγειο, ισόγειο, πρώτο και δεύτερο όροφο. Η ίδια εταιρεία μισθώνει γραφεία στον τρίτο και τέταρτο όροφο, ενώ η ΔΕΗ θα έχει παρουσία στους υπόλοιπους ορόφους.

Νέα σελίδα και για το κτίριο που κάποτε φιλοξενούσε το εμβληματικό πολυκατάστημα Αφοί Λαμπρόπουλοι, όπου σήμερα στεγάζονται τα Notos Galleries στη Σταδίου, Αιόλου και Λυκούργου. Οι μνήμες που έχει αφήσει ως πολυκατάστημα Λαμπρόπουλος είναι ανεξίτηλες, όχι μόνο για την περιοχή των Χαυτείων αλλά και για ολόκληρη την Αθήνα. Ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τους αδελφούς Λαμπρόπουλους, με καταγωγή από την ορεινή Αρκαδία, αλλά κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και 1970 έζησε την καλύτερη εποχή του. Το πολυκατάστημα έφερε στην Ελλάδα τις τάσεις του εξωτερικού, οι περαστικοί ενθουσιάζονταν με τις εντυπωσιακές βιτρίνες του και οι διαφημίσεις του άφησαν το δικό τους στίγμα στον τότε εμπορικό κόσμο. Το 2001 το κατάστημα μετονομάστηκε σε Notos Galleries Λαμπρόπουλος, ώσπου η οικογένεια αποχώρησε από το σχήμα. Σήμερα, το ακίνητο των 8.000 τ.μ. ανήκει στην Πειραιώς και η Dimand ανέλαβε την ανακαίνισή του, με στόχο τη δημιουργία ενός κτιρίου γραφείων με εμπορικούς χώρους στο ισόγειο, όπως στην περίπτωση του γειτονικού Μινιόν, – επένδυση εκτιμώμενης ακαθάριστης αξίας 70 εκατ. ευρώ. Στο κτίριο που έχει ήδη ολοκληρωθεί επί των οδών Σατωβριάνδου και Δώρου, εξετάζονται οι χρήσεις κατοικίας και φιλοξενίας πέρα από τις εμπορικές και γραφειακές.

Αιόλου και Σοφοκλέους
© Νικήτας Κακάκης

Άλλο ένα μεγάλο κτίριο που οδεύει προς ανάπλαση στα λεγόμενα Χαυτεία είναι το συγκρότημα των περίπου 25.000 τ.μ. στη συμβολή των οδών Αιόλου και Σοφοκλέους. Αποτελεί μέρος του χαρτοφυλακίου ακινήτων του Project Skyline της Alpha Bank, που θα μεταβιβαστεί σε ένα νέο σχήμα υπό την ίδια την τράπεζα, αλλά και το σχήμα των Dimand, EBRD και Premia Properties. Εξετάζεται η ιδέα το κτίριο να μετατραπεί σε συγκρότημα μεικτών επαγγελματικών χρήσεων μαζί με εξυπηρετούμενα διαμερίσματα. 

Αιόλου και Σοφοκλέους
© Νικήτας Κακάκης

© Νικήτας Κακάκης

Μία ακόμα απόδειξη ότι το τοπίο πέριξ της Πλατείας Ομονοίας αλλάζει είναι η λειτουργία του πεντάστερου Adia Aluma Athens Curio Collection by Hilton τον ερχόμενο Ιούνιο. Το κτίριο ανήκει στην εταιρεία Aluma Hotels & Resorts, θυγατρική της ισραηλινής Isrotel Hotels (συμφερόντων της επιχειρηματικής οικογένειας Dayan). Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Λυκούργου 18 και Σωκράτους 34 και θα περιλαμβάνει 215 δωμάτια και σουίτες, σπα, γυμναστήριο, rooftop με μπαρ και πισίνα, 2 εστιατόρια στο ισόγειο και στην ταράτσα, καθώς και χώρο εκδηλώσεων.

Η Blend Development ανέλαβε την αξιοποίηση του παλιού κτιρίου γραφείων που στέγαζε την Εθνική Τράπεζα στη συμβολή των οδών Πειραιώς και Γερανίου 30. Αποκτήθηκε από την Prodea Investments και το ακίνητο θα μετατραπεί σε ένα συγκρότημα 32 διαμερισμάτων που θα λειτουργήσει η εταιρεία Limehome, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της φιλοξενίας, προσφέροντας αυτοματοποιημένες λύσεις διαμονής, με χώρο εμπορικής χρήσης στο ισόγειο. Οι εργασίες έχουν ήδη αρχίσει και το κατάλυμα θα τεθεί σε λειτουργία το 3ο τρίμηνο του 2025.

Η οδός Σταδίου ζωντανεύει

Αυτό το διάστημα τρέχουν φιλόδοξα έργα ανάπλασης σε μερικά από τα πιο εμβληματικά κτίρια της σύγχρονης αθηναϊκής ιστορίας επί της Σταδίου, κτίρια που παρέμεναν κλειστά, εγκαταλειμμένα ή υπό κατάρρευση εδώ και χρόνια.

Στο κτίριο των 5.000 τ.μ. στη συμβολή των οδών Σταδίου 54 και Εμμανουήλ Μπενάκη 1 αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται οι απαιτούμενες εργασίες από την Blend Development ώστε, μετά την ανακαίνισή του –που προγραμματίζεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2025–, να τηρεί τις σύγχρονες απαιτήσεις βιωσιμότητας. Αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο, μεσοπάτωμα, οχτώ ορόφους και δώμα. Οι υπόγειοι χώροι θα αξιοποιηθούν για όλες τις υποστηρικτικές υπηρεσίες, ενώ στο ισόγειο, όπως και στο δώμα, θα δημιουργηθούν χώροι εστίασης και το υπόλοιπο κτίριο θα λειτουργεί ως κατάλυμα 130 σύγχρονων εξυπηρετούμενων διαμερισμάτων υψηλής σχεδίασης. Θα γίνουν επεμβάσεις προκειμένου να εξυπηρετηθεί η νέα χρήση υψηλών προδιαγραφών του ξενοδοχείου, με μερική τροποποίηση των όψεων, που θα αναδεικνύουν το κτίριο. Για την ιστορία, στο παρελθόν το οικόπεδο άνηκε στον δικηγόρο Αριστείδη Μπαλάνο και το 1873 χτίστηκε στο σημείο το Μέγαρο Αριστείδη Μπαλάνου, που μετονομάστηκε σε Μέγαρο Λουκίας Μπαλάνου & Αντώνιου Ζυγομαλά καθώς δόθηκε ως προίκα για τον γάμο της κόρης του. Το 1875 εκεί στεγάστηκε το Υπουργείο Παιδείας και για αρκετά χρόνια μετά ξενοδοχεία: από το 1892 έως τον Αύγουστο του 1904 το Αστήρ, αργότερα το Πριγκίπισσα Ελένη, το 1907 το INTERNATIONAL, το 1911 το Continental και το 1913 το Όλυμπος Παλλάς. Τη δεκαετία του ’50, το κτίριο κατεδαφίστηκε και τη θέση του πήρε το σημερινό, που στέγαζε γραφεία του Ο.Α.Ε.Δ. και γραφεία ΜΚΟ για τους πρόσφυγες.

Στη διασταύρωση Σταδίου και Αιόλου υπάρχει το σπουδαίο αρχιτεκτονικό δημιούργημα που οικοδομήθηκε το 1890-1891, η οικία της Βασιλικής Μπαλάνου. Πρόκειται για ένα κτίριο με ημικυλινδρική διαμόρφωση της γωνίας, περίτεχνα κιγκλιδώματα, φουρούσια και ακροκεράματα. Ανήκει στην Εθνική Τράπεζα, η οποία εξετάζει τις κινήσεις για την αξιοποίησή του, πράγμα όχι απλό, δεδομένου ότι το κτίριο έχει κηρυχτεί διατηρητέο.

Ερωτηματικά εγείρει και το διατηρητέο τετραώροφο κεραμοσκέπαστο κτίριο με αέτωμα στη συμβολή των οδών Σταδίου 58 και Αιόλου 103, που κατασκευάστηκε πριν από το 1885 από τον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου. Σε αυτό λειτούργησε το 1884 το ξενοδοχείο Μασσαλία, που το 1904 μετονομάστηκε σε Απόλλων. Σήμερα βρίσκεται στην ιδιοκτησία του ΕΦΚΑ. Αν και το 2023 έγινε δημόσιος πλειοδοτικός διαγωνισμός που αφορούσε την αξιοποίησή του με σκοπό τη δημιουργία ξενοδοχείου 4 αστέρων, έκτοτε δεν έχουν ανακοινωθεί περισσότερα. 

Αιόλου και Σταδίου
© Νικήτας Κακάκης

© Νικήτας Κακάκης

Ατενέ - Τσιτσόπουλοι
© Νικήτας Κακάκης

Επίσης, άγνωστη παραμένει η τύχη του κλειστού και εγκαταλειμμένου κτιρίου που κάποτε στέγαζε το διάσημο πολυκατάστημα Ατενέ (αφοί Τσιτσόπουλοι) της οδού Σταδίου 35-37. Καταστράφηκε ολοσχερώς από εμπρησμό στις 3 Ιουνίου του 1981 – ταυτόχρονα με το πολυκατάστημα του Κλαουδάτου στην πλατεία Δημαρχείου. Λέγεται πως η πυρκαγιά ξεκίνησε μεταξύ 3ου και 4ου ορόφου και εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο το οκταώροφο κτίριο. 

Ατενέ - Τσιτσόπουλοι
© Νικήτας Κακάκης

© Νικήτας Κακάκης

Το πιο μεγαλόπνοο πρότζεκτ αφορά τη Στοά Αρσακείου, που περιλαμβάνει και τη Στοά του Βιβλίου, μια από τις πιο χαρακτηριστικές της πόλης. Με ιστορία 200 ετών, που ξεκίνησε στεγάζοντας χώρους εκπαίδευσης, καταστήματα, κινηματογράφο, δικαστήρια, το Ελεγκτικό Συνέδριο και το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, η στοά βρέθηκε επί χρόνια στο κέντρο της πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής της Αθήνας και σύντομα θα λειτουργήσει ως Food Hall, με το όνομα Στοά. Η Legendary Food, που ανέλαβε τις εργασίες ανάπλασης και εκμίσθωσε 12.000 τ.μ. από τα συνολικά 25.000 όλου του κτιρίου για 35 χρόνια, οραματίζεται να δημιουργηθεί ένα τοπόσημο στα πρότυπα αντίστοιχων εγχειρημάτων διάφορων μητροπόλεων, που θα αποτελείται από έναν ενιαίο πολυχώρο εστίασης, με εµπορικά καταστήµατα επί της Σταδίου.

Στοά Αρσακείου
© Legendary food

© Legendary food

Στη Σταδίου 50 βρίσκεται ένα από τα πιο εμβληματικά αθηναϊκά κτίρια στα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου Α΄, το Μέγαρο Αθηνογένους, που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης, συνδυάζοντας νεοκλασικά και μπαρόκ στοιχεία. Κατασκευασμένο μεταξύ του 1875-1880, ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας Αθηνογένους, στα τέλη του 19ου αιώνα στέγασε την Οθωμανική Τράπεζα, ενώ ο σεισμός του ’81 και η πυρκαγιά του 2004 σχεδόν το κατέστρεψαν, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να ρημάζει επί δεκαετίες. Σήμερα βρίσκεται στα χέρια του εφοπλιστή Γιώργου Προκοπίου, αποκαθίσταται πλήρως και στον χώρο πίσω του ανεγείρεται νέο οκταώροφο κτίριο, με σύγχρονη κατασκευή, η οποία θα συνδέεται λειτουργικά με το Μ. Αθηνογένους και θα περιλαμβάνει κατά βάση χρήσεις που θα απευθύνονται στο ευρύ κοινό (γραφεία κ.λπ.), σύμφωνα με το γνωστό αρχιτεκτονικό γραφείο Athens Creative, που είναι επικεφαλής των αρχιτεκτονικών μελετών. Το concept design μελετήθηκε σε συνεργασία με το γραφείο Oval Studio, ενώ την αρχιτεκτονική μελέτη του διατηρητέου κτιρίου υλοποίησαν οι αρχιτέκτονες Κ. Καραλή & Σ. Παυλίδης. 

Eν μέσω εργασιών αποκατάστασης έπειτα από μελέτη του Υπουργείου Πολιτισμού, βρίσκεται η ιστορική κατοικία του Αλέξανδρου Σούτσου. Πρόκειται για ιδιοκτησία του Κληροδοτήματος Αλέξανδρου Σούτσου –ο οποίος το 1896 με τη διαθήκη του δώρισε την οικία του στο ελληνικό κράτος, μαζί με τις συλλογές και την επίπλωσή της– που σήμερα διαχειρίζεται η Εθνική Πινακοθήκη. Χτισμένο τον 19ο αιώνα, το τριώροφο νεοκλασικό επί της Σταδίου 47, τυπικό δείγμα κτιρίου αστικού κλασικισμού, από το 1957 ως το 2012 μισθωνόταν για εμπορική χρήση. Από τότε παραμένει κλειστό, ενώ το καλοκαίρι του 2020, παραλίγο να καταστραφεί ολοσχερώς από πυρκαγιά. Στην οικία του Αλέξανδρου Σούτσου προορίζεται να ενταχθούν το Αρχείο και η Θεατρική Βιβλιοθήκη του Θεατρικού Μουσείου, που έχει χαρακτηριστεί μνημείο. 

Tο Παλαιό Εθνικό Τυπογραφείο, που έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, είναι ένα από τα πρώτα δημόσια οικοδομήματα που χτίστηκαν στην Αθήνα το 1834, το διάστημα που έγινε η πρωτεύουσα του σύγχρονου ελληνικού κράτους (νωρίτερα ήταν το Ναύπλιο). Το κτίριο, μεταξύ των οδών Σταδίου, Σανταρόζα και Αρσάκη, που γειτνιάζει µε την πλατεία ∆ικαιοσύνης, γνωστή και ως πλατεία Σανταρόζα, στέγασε το πρώτο Εθνικό Τυπογραφείο και Λιθογραφείο, και το 1907 το Πρωτοδικείο. Από τις αρχές του 2000 παραμένει κλειστό, με εξαίρεση το διάστημα που φιλοξένησε την 7η Μπιενάλε της Αθήνας, το 2021. Σήμερα έχει παραχωρηθεί δωρεάν, για 25 χρόνια, από το Ταµείο Χρηµατοδότησης Δικαστικών Κτιρίων στον Δήµο Αθηναίων, που έχει αναλάβει την αποκατάσταση και την ανάδειξή του, με όραμα να αποτελέσει χώρο πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Παράλληλα, στο κτίριο θα φιλοξενείται μια μόνιμη έκθεση για την ιστορία της ελληνικής Δικαιοσύνης, με ευθύνη του Υπουργείου Δικαιοσύνης. 

Fokas
© Νικήτας Κακάκης

Το διατηρητέο του Μεσοπολέμου, ιδιοκτησίας EΦΚΑ, επί της οδού Σταδίου 41, στο οποίο στεγαζόταν το πολυκατάστημα Fokas ως το 2014, παραμένει κλειστό για πάνω από μία δεκαετία. Πρόκειται για κτίριο που αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο και 5 ορόφους µε δώµα, συνολικής επιφάνειας σχεδόν 8.500 τ.μ. Στο παρελθόν έγιναν κάποιες κινήσεις για την αξιοποίησή του, που όμως δεν προχώρησαν, ενώ αυτό το διάστημα βρίσκεται στη λίστα των κτιρίων προς αξιοποίηση μέσα από διαγωνισμό. 

Fokas
© Νικήτας Κακάκης

© Νικήτας Κακάκης

Στον ΕΦΚΑ ανήκει και το Μέγαρο Εφεσίου στη Σταδίου 28, που επίσης αναμένεται να προχωρήσει σε διαγωνισμό προς αξιοποίηση. Το πανέμορφο πενταώροφο κτίσμα οικοδομήθηκε μεταξύ 1923-1928 και θεωρείται ένα από τα πιο σπουδαία της ελληνικής αρχιτεκτονικής, ενώ έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο ως έργο τέχνης – δείγμα της βιεννέζικης σχολής του Ότο Βάγκνερ. Πέρα από την αισθητική του αξία, αποτέλεσε μια από τις πρώτες πολυώροφες οικοδομές με γραφεία στο κέντρο της πόλης και από τις πρώτες στις οποίες έγινε χρήση οπλισμένου σκυροδέματος. Ανεγέρθηκε για τον Σπυρίδωνα Εφέσιο, από τους κληρονόμους του οποίου πωλήθηκε στο ΝΑΤ το 1950. Στο ισόγειό του λειτουργεί ο ιστορικός κινηματογράφος Άστορ, ενώ για περίπου 80 χρόνια εκεί βρισκόταν το ξακουστό ξενόγλωσσο βιβλιοπωλείο Κάουφμαν, που έκλεισε μετά από πυρκαγιά το 2012. 

Το κτίριο που στεγάζει τους «δίδυμους», όπως τους αποκαλούν, ιστορικούς κινηματογράφους Απόλλων και Αττικόν, θεωρείται εδώ και δεκαετίες ανοιχτή πληγή στο κέντρο της πόλης και ενώ συχνά κυκλοφορούν ειδήσεις που θέλουν τους κινηματογράφους να επαναλειτουργούν, αυτό καθυστερεί. Για την ιστορία, το κτίριο οικοδομήθηκε μεταξύ 1870-1881, σε σχέδια του Έρνεστ Τσίλερ, για λογαριασμό του τραπεζίτη Σταμάτιου Δεκόζη Βούρου. Μέσα στο διάστημα 1914-1920 έγιναν κάποιες αλλαγές σε ρυθμό νεομπαρόκ και ξεκίνησε τη λειτουργία του το Αττικόν, για το οποίο έχει γραφτεί πως ήταν από τους πιο ωραίους και πολυτελής κινηματογράφους στην Ευρώπη, με καμπύλα θεωρεία, βελούδινα καθίσματα και σήμα κατατεθέν τον πολυέλαιο. Η πρώτη έγχρωμη ελληνική ταινία της Φίνος Φιλμ, η «Αλίκη στο Ναυτικό», έκανε πρεμιέρα στο Αττικόν το 1961, ενώ το 1960 στο υπόγειό του, εκεί που στεγαζόταν ένα τμήμα των Γενικών Αρχείων του Κράτους, εγκαινιάστηκε ο κινηματογράφος Απόλλων, στον οποίο το 1974 προβλήθηκε κατά αποκλειστικότητα η αμφιλεγόμενη ταινία «Ιησούς Χριστός σούπερ σταρ». Το Αττικόν κι ο Απόλλων αποτελούσαν μέχρι το 2012, δύο από τα πιο δημοφιλή σινεμά της Αθήνας, συνδεδεμένα με τις Νύχτες Πρεμιέρας και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης. Έπαψαν να λειτουργούν το 2012, όταν όλο το κτίριο παραδόθηκε στις φλόγες κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων. Οι αίθουσες δεν υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ωστόσο ο περιβάλλων χώρος έχει καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά. Σήμερα, το ακίνητο του Αττικόν - Απόλλων ανήκει στο Ίδρυμα Βούρου Ευταξία - Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών και η εταιρεία Ατράν του Όμιλου Άτρια έχει συμφωνία μακροχρόνιας μίσθωσης, αποκατάστασης και επαναλειτουργίας του ακινήτου. Ολοκληρώνονται οι τελευταίες κινήσεις για την άρση της επικινδυνότητας και σύντομα ξεκινούν οι μελέτες για την οριστική αξιοποίηση, οι άδειες και η εργασίες ανακατασκευής. Για να επαναλειτουργήσουν οι κινηματογράφοι χρειάζεται να αποπερατωθούν οι εργασίες που θα τους επιτρέπουν 3 εξόδους, κάτι που προς το παρόν δεν είναι εφικτό, εξαιτίας της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η πρόσοψη του κτιρίου επί της Σταδίου. Όσον αφορά τις υπόλοιπες χρήσεις, επιθυμία του διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας, Γιάννη Περρωτή, είναι το μέρος να ξαναζωντανέψει, για παράδειγμα με ένα ξενοδοχείο με συνεχόμενη ροή κόσμου, αντί για γραφεία που νεκρώνουν από το απόγευμα και μετά, και ίσως κάποια εμπορικά καταστήματα στην όψη της Σταδίου.

Χρήστου Λαδά
© Νικήτας Κακάκης

Την περασμένη χρονιά λειτούργησε και το ανακαινισμένο κτίριο της πρώτης έδρας του ΔΟΛ στην οδό Χρήστου Λαδά 1-3, πολύ κοντά στην οδό Σταδίου. Το κτίριο αποκτήθηκε από τον γερμανικό όμιλο ανάπτυξης ακινήτων Ehret+Klein, αντί 7 εκατ. ευρώ και σήμερα μισθώνεται από τη ΔΕΗ. Στα γραφεία του εκδίδονταν πολλά ιστορικά έντυπα, εφημερίδες και περιοδικά, ενώ υπήρξε σημείο συνάντησης σημαντικών προσωπικοτήτων του πνευματικού και πολιτικού κόσμου του τόπου. Λειτουργούσε ως έδρα του Δημοσιογραφικού Ομίλου Λαμπράκη μέχρι τις αρχές του 2000 και τα τελευταία χρόνια έστεκε εγκαταλειμμένο.

Το κόστος για την πρόσφατη ανάπλασή του ξεπέρασε τα 8.5 εκατ. ευρώ, ενώ για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ο καινοτόμος μηχανισμός του «καλειδοσκοπίου», ο οποίος αύξησε την αυτονομία του φυσικού φωτός σε έναν τυπικό όροφο γραφείων από το 21% στο 67%. 

Χρήστου Λαδά
© Νικήτας Κακάκης

© Νικήτας Κακάκης

Την αρχή των νέων ξενοδοχείων στη Σταδίου έκανε το πεντάστερο NYX Esperia Palace Hotel Athens στον αριθμό 22. Επαναλειτουργεί 14 χρόνια μετά το οριστικό λουκέτο λόγω κρίσης του πρώην Esperia, με αρχιτεκτονική μελέτη των Tsolakis Architects. Πρόκειται για κτίριο επιφάνειας άνω των 12.000 τ.μ., που εκμισθώθηκε με μακροχρόνια παραχώρηση από τον e-ΕΦΚΑ στον ισραηλινό όμιλο Fattal Ηotels. Για την ανακαίνισή του έχουν επενδυθεί κεφάλαια άνω των 20 εκατ. ευρώ και το νέο ξενοδοχείο, που διαθέτει 212 πολυτελή δωμάτια και σουίτες, εγκαταστάσεις για συνέδρια και εκδηλώσεις, business center, τρία εστιατόρια και δύο μπαρ, σπα, πισίνες, γυμναστήριο, έχει θέα στην Ακρόπολη και στον λόφο του Λυκαβηττού.

Από την άλλη, από την Τράπεζα Πειραιώς αποκτήθηκε το πρώην κτίριο της Εθνικής Ασφαλιστικής, για την ανάπτυξη και εγκατάσταση των νέων κεντρικών γραφείων της, στη συμβολή της Κοραή με τη Σταδίου. Το κτίριο, συνολικής επιφάνειας περίπου 15.000 τ.μ., με βάση τον σχεδιασμό πρόκειται να μετατραπεί σε ένα «πράσινο» κτίριο γραφείων, με καταστήματα λιανικού εμπορίου και εστίασης στη στοά Κοραή. Στην ίδια ιδιοκτησία εντάσσεται ο κινηματογράφος Άστυ. Στο πλάνο είναι και η αξιοποίηση ως ιστορικού μουσείου, χώρου μνήμης, η Kommandatur, δηλαδή τα κρατητήρια επί γερμανικής κατοχής. Οι νέες κεντρικές διοικητικές μονάδες της Πειραιώς θα παραδοθούν από την Dimand στην τράπεζα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026.

Η Alpha Bank προχωρά στην ανακαίνιση του κτιρίου των κεντρικών της γραφείων επί της οδού Σταδίου 40 και Πεσµαζόγλου γωνία, στο ακίνητο που στέγασε το 1924 την Τράπεζα Ελληνικής Εµπορικής Πίστεως. Την ανακαίνιση ανέλαβε η τεχνική εταιρεία ΑΤΕΣΕ, με στόχο να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο, καινοτόµο, βιοκλιµατικό κτίριο.

Μέγαρο Αλμυράντη
© Zafido Hellas ltd

Σε Βοutique ξενοδοχείο 4 αστέρων μετατρέπεται το επιβλητικό Μέγαρο Αλμυράντη στη γωνία της οδού Κολοκοτρώνη και Βουλής 2, πίσω από την Παλαιά Βουλή. Το ακίνητο ανήκει στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, έχει κηρυχθεί ως μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά κτίρια της Αθήνας, με ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά εσωτερικά αλλά και στην όψη του. Χτίστηκε περί το 1860, γνωστό ως οικία Ελένης Αλμυράντη, κι όσο λειτουργούσε η Παλαιά Βουλή ήταν το εντευκτήριο των πολιτικών, που στην πορεία μετατράπηκε σε ξενοδοχείο. Στα τέλη του 1990 έκλεισε το υαλοπωλείο Ermitage, που λειτουργούσε εκεί, κι από τότε παραμένει κλειστό. Βασικός στόχος της αρχιτεκτονικής μελέτης για το συγκεκριμένο κτίριο είναι να διατηρηθεί ο χαρακτήρας του (ξύλινα πατώματα, εσωτερικές σκάλες, διάκοσμοι και οροφογραφίες), με στόχο να αποδοθεί ένα κτίριο που όχι μόνο θα αποτελεί σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή, αλλά να είναι λειτουργικό και φιλικό προς τους χρήστες και το περιβάλλον.

Μέγαρο Αλμυράντη
© Zafido Hellas ltd

© Zafido Hellas ltd

Το νέο ξενοδοχείο θα διαθέτει 12 δωμάτια, εκ των οποίων 6 θα είναι σουίτες, ενώ στο ισόγειο θα λειτουργούν δύο επιχειρήσεις, ένα πολυτελές εστιατόριο και ένα καφέ, σύμφωνα με τη Zafido Holding Hellas Ltd. 

Αθήναιον Μέλαθρον
© Νικήτας Κακάκης

Σε εξέλιξη βρίσκονται αυτή την περίοδο οι κατασκευαστικές εργασίες και στο μεγαλοπρεπές Αθηναίον Μέλαθρον, γνωστό και ως οικία Αφεντούλη, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σταδίου και Κολοκοτρώνη, από τη Eurobank, η οποία το αγόρασε από τον Σαουδάραβα επιχειρηματία Μπαμουτζαλί. Έχει ύψος 33 μ. και αποτελείται από ισόγειους χώρους (με εμπορικές χρήσεις μέχρι πρότινος), καθώς και από 8 ορόφους γραφείων και βοηθητικών χρήσεων, συνολικής έκτασης 8.200 τ.μ. Ως το 2027 πρόκειται να στεγάζει γραφειακούς χώρους της τράπεζας, ενώ υπολογίζεται να φιλοξενήσει συνολικά 240 άτομα. 

Αθήναιον Μέλαθρον
© Νικήτας Κακάκης

© Νικήτας Κακάκης

Στο ισόγειο θα λειτουργήσει ένα κατάστημα νέας γενιάς (Future Branch) της Eurobank, σχεδιασμένο στη βάση της φιλοσοφίας Phygital. Το συγκεκριμένο ακίνητο κουβαλάει μια μεγάλη ιστορία, αφού οικοδομήθηκε το 1907 για τον Αλέξανδρο Αφεντούλη και ήταν η πρώτη κατασκευή στη χώρα στην οποία χρησιμοποιήθηκε το γνωστό μπετόν αρμέ. Λειτούργησε ως ξενοδοχείο για πολλές δεκαετίες, αλλάζοντας συχνά όνομα – Γεώργιος, Ίλιον Παλλάς, Σπλέντιτ και Ατενέ Παλλάς. Δεν ήταν λίγες οι φορές που χρησιμοποιήθηκε για τα γυρίσματα ελληνικών ταινιών. Βρίσκεται διαγωνίως απέναντι από το πρόσφατα ανακαινισθέν κτίριο των Eurobank Headquarters, στη συμβολή των οδών Ομήρου και Σταδίου, εκεί όπου στεγάζονταν κάποτε τα κεντρικά γραφεία της Φοίνιξ Ασφαλιστική, που ιδρύθηκε το 1928 σε σχέδια Ιωάννη Βικέλα. Μεταμορφώθηκε από το γραφείο Alexandros N. Tombazis & Associates Architects σε υψηλής αισθητικής συγκρότημα και πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης, που αποτελεί πλέον ένα από τα πρώτα «πράσινα» γραφεία στην καρδιά της πόλης. 

Eurobank
© Eurobank

© Eurobank

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

Δειτε περισσοτερα

Να αποσυνδεθούν οι τιμές χονδρεμπορικής από τις τιμές στο επίπεδο του καταναλωτή
Να αποσυνδεθούν οι τιμές χονδρεμπορικής από τις τιμές στο επίπεδο του καταναλωτή

Στην Ελλάδα οι καταναλωτές δεν έχουν θέση στο «τραπέζι συνομιλιών» και επομένως η τιμή χονδρεμπορικής δεν θα έπρεπε να αφορά τον καταναλωτή, γιατί δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί τον κίνδυνο

Ηλεκτροκίνηση II: Είναι επαρκές το σημερινό θεσμικό πλαίσιο;
Ηλεκτροκίνηση II: Είναι επαρκές το σημερινό θεσμικό πλαίσιο;

Από τη διεθνή εμπειρία προκύπτει ότι η στρατηγική για την ηλεκτροκίνηση θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερις κύριους πυλώνες. Δεν είναι απαραίτητο να ανακαλυφθεί ο τροχός στην Ελλάδα