Κατάνια: Ταξίδι στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Σικελία
Ταξιδια

Κατάνια: Ταξίδι σε έναν αστικό λαβύρινθο στην ποδιά της Αίτνας

Δεν είναι μια τυπική ιταλική πόλη. Ο τόπος είναι ευλογημένος με ήλιο, θάλασσα και σπουδαία ιταλική αρχιτεκτονική, αλλά όλα μοιάζουν αφημένα στην τύχη τους...
e7b99248-7ac6-41a5-9436-e73bba1b8594.jpeg
Μάκης Μυλωνάς
9’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κατάνια: Ταξίδι στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Σικελία - Τα αξιοθέατα, οι άνθρωποι και η ιστορία της μέσα στον χρόνο.

Η απόσταση που χωρίζει τα δύο νησιά είναι σχεδόν ασήμαντη. Ο πραγματικός χρόνος πτήσης ήταν μικρότερος των 20 λεπτών. Για την ακρίβεια, τις περισσότερες φορές χρειάζεται να εστιάσεις λίγο παραπάνω στον χάρτη για να εντοπίσεις τη μικροσκοπική Μάλτα. Από την άλλη, η Σικελία είναι μεγάλη - το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου. Τρεις φορές μεγαλύτερη σε έκταση από την Κρήτη, σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερη σε πληθυσμό από την Κύπρο.

Αυτό ήταν ουσιαστικά και το πρώτο από τα κομμάτια που μου έλειπαν από το παζλ κατανόησης του πόσο σημαντική είναι η Σικελία για τη σύγχρονη Ιταλία. Πέρα από τους κινηματογραφικά καταγεγραμμένους μύθους της, η Σικελία είναι μια μικρή χώρα. Κοντά στην μητέρα Ιταλία αλλά και ένα κλικ μακριά. Η οριακά δεύτερη φτωχότερη επαρχία της, μετά την Καλαβρία.

Ένα αυθεντικό… καλωσόρισμα στη Σικελία

Ο ψηφιακός πίνακας με τα επόμενα δρομολόγια των λεωφορείων για το κέντρο της πόλης λειτουργούσε κανονικά. Δεν είχε γίνει κάποιο λάθος. Πράγματι, όλα τα δρομολόγια της επόμενης ώρας είχαν ακυρωθεί. Χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος αλλά και ούτε και κάποιος υπάλληλος για να εξηγήσει τι συμβαίνει. Και τι να κάνεις; Να περιμένεις Παρασκευή βράδυ μια ώρα στο αεροδρόμιο;

Τόσα πρόθυμα ταξί ήταν εκεί για να πάρουν το… ριμπάουντ. Και το πήραν. Και για μια απόσταση 6,5 χιλιομέτρων από το αεροδρόμιο στο κέντρο της πόλης, το ταξίμετρο έγραψε 27 ευρώ. Δεν μας έκλεψαν, αυτή είναι η τιμή. Η κούρσα ξεκινάει από τα 10 ευρώ και όσο γράψει. Και πάντα σχεδόν τόσο γράφει. Διαφορετικά, με μόλις 4 ευρώ, μπορείς να πάρεις το λεωφορείο. Ή και όχι.

Ο οδηγός μάς άφησε στην γωνία μιας αστικής διχάλας και μας υπέδειξε ότι το διαμέρισμα που είχαμε νοικιάσει ήταν λίγα βήματα παρακάτω, στα αριστερά. Ο ίδιος θα συνέχιζε προς τα δεξιά. Έτσι τον βόλευε. Ας μην έχουμε την απαίτηση με μόλις 27 ευρώ να μας πάει κι ακριβώς στην πόρτα. Οι βαλίτσες ήταν μικρές, μπορούσαμε να τις κουβαλήσουμε. Νέα παιδιά, τι διάολο; Και στο εστιατόριο της προηγούμενης γωνίας τρώει συχνά με την γυναίκα του, είναι εξαιρετικό, να πάμε. Δεν πήγαμε. Από κόντρα.

Cita Nera

Η πρώτη βραδινή βόλτα στην πόλη ήταν κάπως αμήχανη αλλά και προφητική για τον χαρακτήρα της πόλης. Η ευρεία χρήση ηφαιστειακής πέτρας της έχει χαρίσει το παρατσούκλι «Μαύρη Πόλη» (Cita Nera), μια περιγραφή ακριβείας και για τη συνολική ενέργεια της πόλης, ειδικά κατά τους μη καλοκαιρινούς μήνες.

Η Κατάνια δεν είναι μια τυπική ιταλική πόλη. Δεν είναι γεμάτη με αλέγρες πιτσαρίες και φωτεινά μπαρ. Παρασκευή βράδυ και οι δρόμοι ήταν σχετικά άδειοι. Τα πιο γεμάτα εστιατόριά της ήταν βγαλμένα από ταινίες του Φελίνι, με μεγάλες ιταλικές οικογένειες να μιλούν δυνατά γύρω από ενωμένα τραπέζια. Βρήκαμε καταφύγιο σε ένα τέτοιο στην παλιά πόλη, μπροστά στα τοπικά γραφεία της CGIL, της ιταλικής ΓΣΕΕ, όπου κάποιο πολιτιστικό δρώμενο λάμβανε χώρα. Ο σερβιτόρος μας πρότεινε να μην παραγγείλουμε κάτι συγκεκριμένο κι απλά να φέρει εκείνος μια ποικιλία τοπικών ορεκτικών για δύο και μετά θα μπορούσαμε να διαλέξουμε εμείς το κρέας (μοσχάρι ή άλογο). Λίγα λεπτά αργότερα, όταν μια υπέροχη παρέα κοριτσιών μιας κάποιας ηλικίας αποχωρούσε από το πολιτιστικό δρώμενο της CGIL, εμείς προσπαθούσαμε ακόμα να βρούμε λίγο χώρο στο τραπέζι για να τοποθετήσουμε το σύνολο των ορεκτικών που, εν αγνοία μας, είχαμε παραγγείλει.

Παρά την κάπως εκτός εποχής υπερβολική χρήση αλατιού, το πρώτο δείγμα της σισιλιάνικης κουζίνας στάθηκε αντάξιο της σχετικής φήμης που απολαμβάνει το νησί ενώ αληθινά συναρπαστικό αποδείχθηκε και το τοπικό λευκό κρασί. Το κόστος του δείπνου ήταν χαμηλότερο του κομίστρου του ταξί από το αεροδρόμιο, ένα συγκριτικό μέγεθος απόλυτα ενδεικτικό των προνομίων που απολαμβάνουν συγκεκριμένες επαγγελματικές τάξεις της περιοχής για πολύ συγκεκριμένους λόγους.

Ηφαίστεια και ελέφαντες

Με το φως του πρωινού ήλιου, οι υποψίες της βραδινής βόλτας μετατράπηκαν σε βεβαιότητες. Η Κατάνια δεν είναι μια περιποιημένη πόλη, δεν φροντίζει αρκετά τις ομορφιές της, καλά-καλά μοιάζει να μην αγαπά τον εαυτό της. Για αρχή, το πρόβλημα της Σικελίας με την αποκομιδή των απορριμμάτων, το οποίο συχνά απασχολεί και τον διεθνή Τύπο, είναι κάτι παραπάνω από ορατό στο αστικό τοπίο - ακόμα και στις γειτονιές του κέντρου της πόλης.

Λίγα βήματα πιο πέρα, η ξακουστή υπαίθρια αγορά της πόλης προσθέτει στην ταυτότητα της πόλης κάτι από Μέση Ανατολή, σαν μια υπενθύμιση για όσους ξεχνούν την αξία της γεωγραφίας στην ιστορική διαδρομή κάθε τόπου. Από το 831 μέχρι το 1091 μ.Χ, η Σικελία ήταν υπό τον έλεγχο των Αράβων, γνωρίζοντας μάλιστα ιδιαίτερα μεγάλη ακμή. Η αραβική επιρροή διατηρείται ακόμα στην τοπική διάλεκτο των ιταλικών της Σικελίας και είναι ακόμα πιο έντονη στην γειτονική Μάλτα, με τα σύγχρονα Μαλτέζικα να αποτελούν σε μεγάλο βαθμό μια παραλλαγή της αραβικής καθομιλουμένης του Εμιράτου της Σικελίας.

Στρίβοντας αριστερά από την υπαίθρια αγορά, το τοπίο γίνεται επιτέλους πιο ιταλικό. Με μια πρώτη ματιά, η Piazza Duomo της Κατάνιας είναι παρόμοια με τις ανάλογες ομώνυμες πλατείες που συναντά κανείς στις περισσότερες ιταλικές πόλεις. Κλασσικά κτήρια, μια όμορφη εκκλησία, γύρω της όμορφα καφέ με μεγάλους υπαίθριους χώρους κι ένας κάθετος εμπορικός πεζόδρομος. Όχι τυχαία, η παλιά πόλη της Κατάνιας έχει αναδειχθεί σε μνημείο παγκόσμιας κληρονομίας της UNESCO, ως εξαιρετικό δείγμα baroque αρχιτεκτονικής.

Με μια δεύτερη ματιά, η ξεχωριστή ταυτότητα αυτής της ιδιαίτερης πόλης γίνεται πιο ορατή -μαζί κι ένας… ελέφαντας που ακούει στο όνομα Liotru! Οι ντόπιοι λατρεύουν να αφηγούνται την ιστορία του, κυρίως γιατί ο καθένας θα την πει και διαφορετικά. Και τι πειράζει; Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς βρέθηκε εκεί και τι ακριβώς συμβολίζει το συγκεκριμένο άγαλμα, το οποίο ήδη από το 1239 μ.Χ είχε οριστεί ως το σύμβολο της πόλης. Άλλοι λένε ότι το όνομα Liotru είναι αναγραμματισμός του ονόματος Eliodoro, ενός Σισιλιάνου ευγενούς που έζησε τον 8ο αιώνα μ.Χ. κι όταν απέτυχε να γίνει επίσκοπος, αποφάσισε να γίνει νεκρομάντης. Άλλοι λένε ότι οι χαυλιόδοντες του αγάλματος δείχνουν προς τον επιβλητικό ναό της Αγίας Αγαθής (Sant'Agata), προστάτιδας της πόλης, καθώς φέρουν μαγικές δυνατότητες που θα μπορούσαν να προστατεύσουν την πόλη από τον μεγαλύτερο εχθρό της: τις συνεχείς εκρήξεις του ηφαιστείου της Αίτνας.

Γοητευτικά παράταιρος με την κλασσική ιταλική βιτρίνα της πόλης, ο Liotru αποκαλύπτει ακόμα ένα συστατικό στοιχείο της ταυτότητας της Κατάνιας. Η μαύρη απόχρωσή του δεν είναι τυχαία, είναι κι αυτός γέννημα-θρέμμα της Αίτνας, σαρξ εκ της σαρκός της λάβας της, όλος σμιλεμένος σε ηφαιστειακή πέτρα. Η Αίτνα είναι παντού στην Κατάνια, κυριεύει κάθε απόχρωση της ζωής στην πόλη. Στα κτήρια, στους δρόμους, στα πεζοδρόμια. Όλα είναι ένα κλικ πιο σκοτεινά.

Via Etnea & Villa Bellini

Ο κεντρικός εμπορικός πεζόδρομος της πόλης δεν θα μπορούσε παρά να φέρει το όνομα του ηφαιστείου της Αίτνας (Via Etnea). Σε αντίθεση με άλλα σημεία του κέντρου της πόλης, εδώ μπορούσε κανείς να διακρίνει μια μεγαλύτερη ζωηράδα, πάντα σε φόντο γκρι. Ξανά όμως, θα ήταν αληθινά δύσκολο για κάποιον ουρανοκατέβατο επισκέπτη να μαντέψει ότι βρίσκεται στην Ιταλία.

Διασχίζοντας τη Via Etnea, στα δεξιά βρίσκεται η pasticceria Savia, με έτος έναρξης λειτουργίας το μακρινό 1897, με τα πλήθη συνήθως να σχηματίζουν ουρές για τα θρυλικά αραντσίνι της, ενώ στα αριστερά ξεπροβάλει η Villa Bellini, ο μεγαλύτερος και πιο όμορφος κήπος της πόλης.

Σε μια Κατάνια που διψά για πράσινο, η Villa Bellini αποτελεί μια αληθινή αστική όαση, χωρίς όμως να καταφέρνει να ξεφύγει από την γενικότερη μελαγχολία της πόλης. Εδώ οι άνθρωποι είναι πιο ήσυχοι αλλά όχι αναγκαία πιο ξέγνοιαστοι. Η φύση παρηγορεί αλλά μάλλον δεν καταφέρνει να θεραπεύσει τις έννοιες τους. Η λάβα απουσιάζει αλλά η σκιά της παραμένει βαριά.

Εκτός των άλλων πάντως, η Αίτνα θέτει και πολλές προκλήσεις στις προβληματικές υποδομές του ιταλικού Νότου. Σύμφωνα με με σχετικό δημοσίευμα του Guardian, το 2021 δεκάδες δήμοι της Σικελίας έφτασαν στα όρια της χρεοκοπίας καθώς αδυνατούσαν να καλύψουν το κόστος του καθαρισμού της περιοχής από την ηφαιστειακή τέφρα της προσφάτως υπερδραστήριας Αίτνας. Η ιταλική κυβέρνηση χρειάστηκε να εγκρίνει έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ, αποκλειστικά και για μόνο για τον συγκεκριμένο σκοπό.

Το ημιτελές αριστούργημα και η ξεχασμένη θάλασσα

Η εγκατάλειψη των κτηρίων και η απογοητευτική κατάσταση του οδοστρώματος καθιστούσε το όνομα της μικρής πλατείας σχεδόν ειρωνικό. Piazza Miracoli, πλατεία των θαυμάτων. Λίγα μέτρα πιο πέρα, ξεπροβάλει ένα παράξενο αρχιτεκτονικό μέγεθος, που παραπέμπει περισσότερο σε οχυρωματική κατασκευή. Στην πραγματικότητα, είναι σχεδόν και τα δυο. Πρόκειται για τον ημιτελή ναό του Αγίου Νικολάου (San Nicolò l'Arena), ο οποίος συνδέεται με το ευρύτερο αρχιτεκτονικό συγκρότημα του ομώνυμου μοναστηριού. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1687 μ.Χ αλλά ανεστάλη μετά τον φονικό σεισμό του 1693 μ.Χ -του ισχυρότερου στην ιστορία της Ιταλίας.

Παρά την πυκνή συννεφιά, από την οροφή του ναού, καταφέραμε επιτέλους να εντοπίσουμε το ηφαίστειο της Αίτνας. Η χιονισμένη κορυφή της είχε καταφέρει να υπερνικήσει τα σύννεφα, κυρίως γιατί αγγίζει τα 3.357 μέτρα υψόμετρο.

Περπατώντας περιμετρικά στην οροφή του ναού, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με κάτι σχεδόν...απρόσμενο: η Κατάνια ακουμπά στην θάλασσα, είναι ένα σημαντικό λιμάνι της Σικελίας. Δύο μέρες περιήγησης και το είχαμε πλήρως ξεχάσει, χωρίς η ευθύνη να είναι δική μας. Η πόλη έχει χτιστεί με τρόπο εχθρικό προς την θάλασσα, η ρυμοτομία της θυμίζει περισσότερο μια κλειστή ορεινή πόλη στους πρόποδες ενός μεγάλου βουνού. Αν και πέριξ του αστικού ιστού έχουν αναπτυχθεί δημοφιλή παραθαλάσσια θέρετρα, το κέντρο της πόλης έχει την πλάτη του γυρισμένη στη θάλασσα, λες και ζήλεψε τα...χούγια κάποιων δικών μας πόλεων.

Στα κόκκινα φανάρια του San Berillo

O πρωινός ήλιος του Σαββάτου δεν κατάφερε ποτέ να επικρατήσει πλήρως στη μάχη με τα σύννεφα και όταν φτάσαμε στη συνοικία San Berillo, είχε ήδη αρχίσει το καθημερινό του ταξίδι προς την Δύση. Από τα πολλά στενά που σε οδηγούν εκεί, διαλέξαμε την…επίσημη είσοδο, εκείνη που σε καλωσορίζει στο μακράν πιο ελκυστικό κομμάτι της Κατάνιας.

Κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, το San Berillo αποτελούσε έναν από τους μεγαλύτερους υπαίθριους οίκους ανοχής της Ευρώπης, κάτι σαν μια σισιλιάνικη εκδοχή των Κόκκινων Φαναριών του Άμστερνταμ. Όλα άλλαξαν στις 20 Σεπτεμβρίου του 1958, όταν η Βουλή της Ιταλίας ψήφισε τον ιστορικό νόμο Μερλίν περί πορνείας, ίσως τον αυστηρότερο σχετικό νόμο που παραμένει σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εισηγήτρια του νόμου ήταν η Λίνα Μερλίν, μια σπουδαία προσωπικότητα του φεμινιστικού κινήματος αλλά και της Σοσιαλδημοκρατίας στην γειτονική χώρα, η οποία, μεταξύ άλλων, αντιστάθηκε στο φασιστικό καθεστώς Μουσολίνι.

Στα χαλάσματα των κατεδαφισμένων οίκων ανοχής της δεκαετίας του ’60 έχουν βρει σήμερα στέγη οι πιο πολύχρωμοι κάτοικοι της Μαύρης Πόλης. Μουσικοί, εικαστικοί και κάθε λογής καλλιτέχνες που με τη δουλειά τους φωτίζουν μια σκοτεινή γειτονιά μιας ήδη σκοτεινής πόλης. Μετανάστες από την Αφρική με τεράστια χαμόγελα παρά τα τεράστια βάσανα τους -οι περισσότεροι από τη Σενεγάλη. Και πολλοί πολλοί θαμώνες και περαστικοί, που απολαμβάνουν κάτι από την υπερχειλίζουσα αυθεντικότητα του μέρους.

Αν και πλέον σε μεγάλο βαθμό ασφαλής, η συνοικία San Berillo εξακολουθεί να δικαιολογεί ένα μέρος της παλιάς κακής της φήμης. Η πορνεία δεν έχει εντελώς εξαλειφθεί και πλέον δίπλα στις πόρνες, έχουν εμφανιστεί και αρκετοί μικρέμποροι μαριχουάνας. Δεν μοιάζουν επικίνδυνοι, είναι σχεδόν ευχάριστος ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να σου πιάσουν κουβέντα στα διάφορα στενά. Δεν σε φοβίζουν. Έχουν την όψη του θύματος κι όχι του θύτη. Οι θύτες παραμένουν αόρατοι -κι ας ξέρουν όλοι το όνομα τους.

Στο αρχαίο θέατρο

Λες και η γκρίνια μας εισακούστηκε από κάποια ανώτερη δύναμη, το πρωί της Κυριακής επικράτησε μια κάποια κανονικότητα. Ο ήλιος έδιωξε τα σύννεφα, η Αίτνα εμφανίστηκε μπροστά στο μπαλκόνι μας και πλέον δεν είχαμε καμία αμφιβολία ότι είχαμε πράγματι νοικιάσει το δωμάτιο που έγραφε «με θέα στην Αίτνα».

Η τελευταία βόλτα στην πόλη περιλάμβανε μια επίσκεψη στο αρχαίο θέατρο της Κατάνιας (Teatro Greco Romano). Σύμφωνα με τις οδηγίες, το θέατρο βρισκόταν τόσο κεντρικά στην πόλη, που αναρωτηθήκαμε πως ήταν δυνατό να μην το έχουμε προσέξει μετά από τόσες βόλτες. Ακόμα κι όταν πλησιάσαμε πολύ κοντά στο σημείο που έδειχνε ο χάρτης, είμασταν σχεδόν βέβαιοι ότι είχαμε κάνει λάθος κι ότι προφανώς το θέατρο βρισκόταν κάπου αλλού.

Κι όμως. Το αρχαίο θέατρο ήταν πράγματι εκεί. Ανάμεσα στα κτήρια, πλήρως υποτελές στον μεταγενέστερο αστικό ιστό. Ακόμα και η σχετική πινακίδα έμοιαζε αλλόκοτη, λες και διαφήμιζε κάποια μικρομεσαία επιχείρηση ή την έδρα κάποιας δημόσιας υπηρεσίας. Η σημαία της Ιταλίας ανέμιζε μελαγχολικά, δίπλα σε σπασμένα τζάμια.

Ανάλογα αλλόκοτο ήταν και το εσωτερικό του χώρου. Στην ουσία, δεν πρόκειται ακριβώς για ένα «αρχαίο θέατρο», όπως το Ηρώδειο ή το Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας αλλά για έναν ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο που περιλαμβάνει τα ερείπια ενός προγενέστερου αρχαιοελληνικού θεάτρου και ένα μεγάλο διασωθέν μέρος του μεταγενέστερου ρωμαϊκού θεάτρου.

Όσο όμορφο κι αν είναι το θέατρο στη σημερινή εκδοχή του, δύσκολα το μάτι θα αγνοήσει τα μεταγενέστερα κτήρια που θεμελιώθηκαν πάνω στα αρχαία ερείπια. Σε συνδυασμό με την συνολικότερη εγκατάλειψη των υποδομών του αρχαιολογικού χώρου, ακόμα και ο πλέον καλοπροαίρετος επισκέπτης δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί για το τι συμβαίνει με την διακυβέρνηση αυτού του τόπου.

Αποφώνηση

Η ώρα της βραδινής πτήσης πλησίαζε και αυτή τη φορά οι πιθανότητες να προλάβουμε το λεωφορείο για το αεροδρόμιο ήταν μεγαλύτερες. Κατευθυνθήκαμε σε ένα σταθμό λεωφορείων, στη Piazza Paolo Bοrsellino, πίσω από το λιμάνι. Όλοι, μα όλοι, οι αυτόματοι πωλητές εισιτηρίων ήταν εκτός λειτουργίας και φυσικά ένα δίκτυο παράνομων οδηγών ταξί ήταν και πάλι εκεί για το…καλό μας. Με μόλις 1 ευρώ παραπάνω από την τιμή του εισιτήριου, ήταν έτοιμοι να μας μεταφέρουν στο αεροδρόμιο, σχολιάζοντας μάλιστα ότι «δυστυχώς, τίποτα δεν λειτουργεί εδώ». Αυτή τη φορά τουλάχιστον, οι αστυνομικές αρχές ήταν παρούσες και ευγενικά μας ενημέρωσαν ότι παρά το χάλι των αυτόματων πωλητών, μπορούμε πάντα να αγοράσουμε το εισιτήριο μας εντός του λεωφορείου.

Περιμένοντας στη στάση, σκεφτόμουν ότι η κατάσταση της πόλης με είχε αληθινά αιφνιδιάσει. Πιο πολύ κι από το πολυπαθές Σαράγιεβο, τη διχοτομημένη Λευκωσία και την εξουθενωμένη Τύνιδα. Ναι, είναι ευρέως γνωστό ότι «στη Σικελία τίποτα δεν λειτουργεί» αλλά όχι κι έτσι! Η Κατάνια δεν μπορεί να επικαλεστεί τις δικαιολογίες άλλων πόλεων. Δεν είναι ότι λείπουν οι υποδομές, απλά έχουν εγκαταλειφθεί. Δεν είναι ότι λείπει η ομορφιά, ο τόπος είναι ευλογημένος με ήλιο, θάλασσα και σπουδαία ιταλική αρχιτεκτονική. Αλλά όλα μοιάζουν αφημένα στην τύχη τους, σαν ο τόπος να κυβερνάται από κάποιο αυταρχικό καθεστώς που ενδιαφέρεται μονάχα για την επιβίωσή του.

Αναζητώντας μια κάποιου τύπου απάντηση, το όνομα της άχαρης πλατείας λειτουργεί ως πυξίδα. Paolo Borsellino λοιπόν. Παιδί της Σικελίας, γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Παλέρμο, το οποίο και υπηρέτησε ως δικαστικός λειτουργός, ερχόμενος σε σύγκρουση με την πανίσχυρη Σικελική Μαφία. Στις 19 Ιουλίου του 1992, 57 ημέρες μετά τη δολοφονία του παιδικού φίλου και συναδέλφου του Τζοβάνι Φαλκόνε, πέφτει νεκρός από έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου κοντά στο σπίτι της μητέρας του στο Παλέρμο. Μαζί του πέφτουν νεκροί και οι 5 αστυνομικοί συνοδοί του.

Το λεωφορείο είχε πια φτάσει αλλά ο πειρασμός μιας υπεραπλουστευτικής απάντησης σε ένα σύνθετο πρόβλημα ήταν πια μεγάλος: τι έχει άραγε να μας πει η ιστορία της ονοματοδοσίας μιας μικρής πλατείας για τα πανίσχυρα δεσμά που φαίνεται ότι κρατούν καθηλωμένη τη σύγχρονη Κατάνια;

Δειτε περισσοτερα