Salonica Documentarolla

Η σχέση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το αδελφάκι του, Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ (13 έως 22 Μαρτίου), μοιάζει με τη σχέση μεγαλοκοπέλας αδελφής και ζαβού αδελφού πιτσιρίκου. Η μεγαλοκοπέλα θέλει να φορά τα καλά της, να περπατά σε κόκκινα χαλιά και να συχνάζει σε κυριλέ γκαλά-βραβεύσεις, φωτογραφιζόμενη δίπλα στη διευθύντρια Δέσποινα Μουζάκη. Ή να εκλιπαρεί για ένα βλέμμα ή ένα βαλς με τον Γιώργο Χωραφά. Ή να συμμετέχει στο πηγαδάκι επωνύμων, που ακούν μαγεμένοι τον Θόδωρο Αγγελόπουλο να συνδιαλέγεται με τη σκόνη του χρόνου (όλοι εντωμεταξύ καταβροχθίζουν καναπεδάκια με σολομό και πίνουν κόκκινα κρασιά από το κτήμα Κτημολέων). Life is hard, then you die! Το αδελφάκι όμως δεν της έμοιασε!  Έχει το μαλλί τζίβα, φορά μακρύ σάλι τυλιγμένο στο λαιμό, στις τσέπες του μπουφάν του καβατζώνει μπίρες, αντί για Καραΐνδρου ακούει Φέλα Κούτι, Σαν Ρα και Μανού Ντιμπάνγκο, και ποσώς τον νοιάζει η κρίση της παγκόσμιας αριστεράς. Το ζαβό αδελφάκι καίγεται για δράση, ακτιβισμό, φόρτσα. Να σώσουμε την Αφρική, να σουλατσάρουμε παρέα με τους φτωχούς και τους κροταλίες στο Μεξικό, να αγκαλιαστούμε με τους μετανάστες χορεύοντας ένα παγκόσμιο ρέιβ αδελφοσύνης. Αυτό είναι το κλίμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: πιο χαλαρό και αντιγκλαμουράτο σε σχέση με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, πιο παιδαγωγικό, πιο χρήσιμο, πιο ανήσυχο και casual, πιο περιπετειώδες και ουσιαστικό, φεστιβάλ που απευθύνεται σε γνήσιο σινεφίλ κοινό, χωρίς υστερικές τελετές έναρξης και λήξης. Και πάνω από όλα, για 11η συνεχή χρονιά, το «παιδί» του Δημήτρη Εϊπίδη έρχεται για να δικαιώσει τις προσδοκίες του δημιουργού του. Ένα καλώδιο που ενώνει τη Θεσσαλονίκη με τον πλανήτη. Ταινίες από το Τόγκο, το Μάλι, τη Λιβερία, τη Νότια Αφρική, γυρισμένες από Αφρικανούς κινηματογραφιστές, απαλλαγμένες δηλαδή από «λευκές» ποιητικότητες, γνήσιες, χειροπιαστές, πολυσύνθετες. Μεξικάνικα ντοκιμαντέρ, επίσης φτιαγμένα από ντόπιους δημιουργούς, απαλλαγμένα, όπως λένε οι δημιουργοί τους, από στερεοτυπικές εικόνες βίας, κάψας και κάκτου. Ίδομεν! Και τη φυλή των φεστιβαλιστών θαυμάσωμεν, όπως επίλεκτοι κουλτουροπρεπείς μαχητές της θα παρελαύνουν επί «Ολύμπιον», παραλίας και λιμανιού, κόντρα στα άρματα και τις ταξιαρχίες των ανέμελων Θεσσαλονικέων φραπεδαριστών, που ο δικός τους Φώτος Λαμπρινός είναι ο Ζαφείρης Μελάς στο κέντρο “Madiam”, ενώ στις πιρουέτες και τους στίχους του Στέλιου Ρόκκου, που εμφανίζεται στο “Fix”, βρίσκουν το ίδιο συγκινητικά μηνύματα και δράση με αυτά της Τσιάπα και των Ζαπατίστας του κομαντάντε Μάρκος.

Οφθαλμόλουτρα

Τα τελευταία χρόνια χάρη στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ παρέλασαν στη Θεσσαλονίκη εξαίρετα μουσικά ταινιάκια, που ειδικά στις μεταμεσονύκτιες προβολές τους μετέτρεψαν τις αίθουσες σε πάρτι. Αν κρίνω από το φετινό πρόγραμμα, το ίδιο θα ξανασυμβεί με τα αφιερώματα στον Φιλ Σπέκτορ και τη Σέλια Κρους, το χιπ χοπ ήχο της βερολινέζικης συνοικίας Κρόιτσμπεργκ και τις αναμνήσεις από το ηδονιστικό νεοϋορκέζικο drag queen πάρτι “Squeeze box” της πλατείας Τάιμ Σκουέρ. Κάπου εδώ μπαίνουν στο πλάνο και ουρλιάζουν από τα ηχεία τα περίτεχνα, στριμμένα αλλά 100 τοις εκατό ροκ εν ρολ ακόρντα του μυθικού Θεσσαλονικιού κιθαρίστα Τέρρυ Παπαντίνα. “T 4 Trouble and The Self Admiration Society”. Στα 56 του χρόνια αυτή η αλλοπρόσαλλη πλην όμως γνήσια και αυθεντική περσόνα εξομολογείται για την τέχνη και τη ζωή του, μπροστά στην κάμερα του Θεσσαλονικιού φωτογράφου Δημήτρη Αθυρίδη.

Κι ενώ στα εξώφυλλα των περιπτέρων το ελληνικό γκλαμ θα απαθανατίζεται με νέα για το μωρό της Ράνιας Θρασκιά και υπαρξιακές ερωτήσεις περί του αν ο Sakis στη Γιουροβίζιον θα φορέσει Κωστέτσο, στις οθόνες του 11ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ θα παρελάσει μια αρμάδα από παγκόσμιους γκλάμερς: ταινίες για το μόδιστρο Βαλεντίνο και τη γλύπτρια Λουίς Μπουρζουά, για τον  Έλληνα γλύπτη Φιλό, που κατοικεί στο Παρίσι, και τη διαμάχη του στοχαστή Άλντους Χάξλεϊ με τον ψυχεδελικό γκουρού Τίμοθι Λίρι, όπως τη θυμάται μαζί με άλλες ιστορίες της κοινής ζωής τους η γυναίκα του Λόρα Χάξλεϊ. Όρεξη να ’χεις να κοιτάς και να μπαινοβγαίνεις, αλλάζοντας αίθουσες και καρέ. Αυτή ήταν, είναι και θα είναι η ουσία του φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, το ρεζουμέ του, η σημασία και η αξία του, το πάρτι εν ολίγοις για τις ανήσυχες ψυχές που βρίσκουν ευκαιρία να διακτινιστούν πέρα από τα Μάλγαρα, χωρίς ιντερέιλ ή ακριβά αεροπορικά εισιτήρια. Ψάξτε τα φυλλάδια με το πρόγραμμα, μπείτε στο κλίμα, σπάστε τα! 

➜ stefanostsitsopoulos@yahoo.gr