Την προηγούμενη Πέμπτη, όπου ένας βαρδάρης που επέλαυνε σαν Ταμερλάνος με ταξιαρχίες τεράστιων κίτρινων, σάπιων φύλλων να καταλαμβάνουν το κέντρο, είπαμε να μπούμε στο τριπάκι του Χωριού των Χριστουγέννων που στήθηκε στη ΔΕΘ. Χάρτινες ρέπλικες σπιτιών ολλανδικής αρχιτεκτονικής, ξέρεις, μακρόστενα σαν αδύνατοι λέλεκες καλόγεροι, υπερφωτισμένα, χιονισμένα, περικυκλωμένα από έλατα, έφτιαχναν ένα σκηνικό παραμυθιάρικο, εντάξει. Θέλω να πω, αν πάτε με τα παιδιά ή τα ανίψια σας, θα μαγευτούν.
Εμένα, βέβαια, με μάγεψε το μάρκετ, οι πραμάτειες που στήθηκαν εντός και όπου μπορείς να ψωνίσεις μπαλσάμικο με μέλι και ρακόμελα Χανίων, βιβλία από το stand του Ιανού, πικάντικα χοτ ντογκ και ξανθές μπίρες από το περίπτερο του «Ζύθος», μάλλινους σκούφους-λάμα από το «Σταμίων», λουκουμάδες Πολυγύρου και σφαγμένα δέντρα από το Χολομώντα. Το τελευταίο δεν με μάγεψε, τα κλαίω τα έλατα, σε ποιανής χοντρής το σπίτι θα τα πουλήσει ο δολοφόνος με το πριόνι της ορεινής Χαλκιδικής; Το Χριστουγεννιάτικο Χωριό έχει και συγκρουόμενα, καρουσέλ, αλλά το γκραν σουξέ είναι το παγοδρόμιο, όπου δαιμονισμένα πιτσιρίκια σαν να έχουν διδακτορικό στην παγοσύνη και τις πιρουέτες της, εφορμούν σαν Σουηδοί αλπινιστές στην επιφάνειά του, δεξιοτεχνικά, επικίνδυνα, ιλιγγιωδώς, όπως πρέπει δηλαδή της νιότης.
Κάθε φορά που ακούω εκδήλωση ή πρότζεκτ με υπογραφή Helexpo, περιμένω κιτσαριές και προχειράντζες, όμως το Χριστουγεννιάτικο Χωριό είναι στημένο ευγενικά, διακριτικά και γουστόζικα. Να πάτε, να τους πάτε, 3 ευρώ η είσοδος, κι όπως μπαίνεις αν χτυπήσεις παλαμάκια μπροστά από τη φάτσα του Σάντα Κλάους, κινέζικης φουτουριστικής μάλλον κατασκευής, αρχίζει ο άγιος και σας τραγουδάει πριβέ τα γνωστά σουξέ του.
Θα έχουμε πάντα το Παρίσι
Κατά τα άλλα, μιας και το ρίξαμε στα Χριστούγεννα, νομίζω ότι η μεταμοντέρνα εκδοχή του παραμυθιού «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» παίζεται μπροστά από τις βιτρίνες των ταξιδιωτικών γραφείων της Βενιζέλου, όπου προορισμοί υπάρχουν, αλλά λεφτά όχι. «Παρίσι στα 700 ευρώ και κάτι ψιλά από φόρους και είσοδο στην Ντίσνεϊλαντ, θα μας βγει μια 900άρα» είπε μία σε μιαν άλλη. Ήθελα να τους φωνάξω «και Γκοντάρ και Μποντριγιάρ, και ποπ κουλτούρ και Κοτ Ντ’ Αζούρ και, επειδή λέτε δεν έχω μία, δεν έχω φράγκο, σας λέω, κουράγιο, πάτε μια βόλτα προς τον Φράγκο»! Εννοείται πως δεν το είπα.
Ποιον Φράγκο; Τον Δημήτρη Φράγκο, που αυτές τις μέρες στο Dynamo project-space κάνει μια μικρή ανακεφαλαίωση μετά από 30 έτη ανελλιπούς εικαστικής παρουσίας. Κορίτσια παράξενης αλχημείας, πλάσματα φτιαγμένα μεταξύ ζωγραφικής και κινηματογραφικής σκηνοθεσίας, θηλυκά ψιλοσνόμπ, αποστασιοποιημένα από το κυρίαρχο μοντέλο της κοινωνικής ντερμπεντέρας και κομψής Σαλονικιάς. Κορίτσια σιωπηρά, μεταιχμιακά, που δεν κρύβουν βαμπ μυστήριο, άνετα όμως θα μπορούσαν να πρωταγωνιστήσουν σε μια διαφήμιση χλιδάτου και μποέμικου υπερμπράντ.
Ο Δημήτρης Φράγκος γεννήθηκε το 1958, σπούδασε Καλές Τέχνες στο Παρίσι, εργάστηκε για πολλά χρόνια στη Γαλλία και σήμερα είναι καθηγητής Εικαστικών Τεχνών στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Α.Π.Θ. Θα μπορούσε όμως να είναι και ταχυδακτυλουργός, εξορκιστής, κατασκευαστής εικονικών κόσμων. Τα έργα που παρουσιάζονται στο Dynamo, όπως και τότε που πρωτοεξέθεσε πριν 30 χρόνια στον Κοχλία, είναι ένα παιχνίδι χωρίς κανόνες. Είναι σαν μια μπίλια που στριφογυρνάει σε μια χρονορουλέτα. Μπορεί να κάτσει στα 80s και να γίνει εξώφυλλο στο «Girls On Film» των Duran Duran, στα 90s cover girl σε ένα δίσκο των Suede.
Σήμερα οι ηρωίδες του θα μπορούσαν άνετα να κοσμούν πολυκαταστήματα μόδας ή editorials περιοδικών. Ο ονειρικός υπερκόσμος της διαφήμισης, το φαντασιακό που προκαλεί και συνεγείρει μοιάζει με έναν τρόπο να είναι κρυμμένα στην παλέτα του. Επίμονες, ρεαλίστριες, ψυχρές, αχαρτογράφητες, οι γυναίκες του Φράγκου δεν έχουν καμία σχέση με τα κοριτσόπουλα που το σαββατόβραδο δειγματίζουν ό,τι κάλλος διαθέτουν στα μπαρ της Βαλαωρίτου, μια ανάσα δίπλα δηλαδή από το Dynamo project-space όπου εκτίθενται, χορεύοντας, με ένα δάκρυ σχεδόν να κυλάει στα μάτια όταν ξαναμπαίνει για εξηκοστή εκατομμυριοστή φορά το «Last Christmas» των Wham.
25°
