21 σημαντικοί άντρες που έγιναν mural στην Αθήνα

Περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας, κοιτώντας άλλοτε πιο ψηλά και άλλοτε χαμηλά, εκεί στους τοίχους των κεντρικών κτιρίων, πάνω σε σπίτια, σε ρολά μαγαζιών, σε κάθε σημείο της πόλης, κολλάμε πάντα στα murals. Μερικά μικρά, μελαγχολικά αλλά εντυπωσιακά, άλλα μεγάλα, εμβληματικά και πολύχρωμα, φιλοτεχνημένα με λεπτομέρεια από τους διάσημους street artists της πόλης, όλα περνούν το δικό τους κοινωνικό μήνυμα. Ποιητές, πολιτικές προσωπικότητες, αθλητές, εφευρέτες, ζωγράφοι, ηθοποιοί Έλληνες και ξένοι, πορτρέτα ανδρών που έχουν δημιουργηθεί στα πλαίσια κάποιου φεστιβάλ ή άλλης ενέργειας, ξεχωρίζουν. Ξεχωρίσαμε 21 murals με σημαντικούς άντρες και μερικές ιστορίες που «κρύβονται» πίσω από αυτά.

Όποιος έχει βρεθεί στα Σεπόλια έχει κάνει σίγουρα μια στάση στο mural με τα αδέρφια Αntetokounbros επί της οδού Δυρραχίου στην πολυκατοικία δίπλα από την οποία βρίσκεται το γήπεδο του Τρίτωνα που έκαναν τα πρώτα τους βήματα. Ο street artist Same84, σε συνεργασία με τη Νike, φιλοτέχνησε το 2019 την τοιχογραφία με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο να «πετάει» στον αέρα για να καρφώσει, ενώ οι Θανάσης, Κώστας, Φράνσις και Άλεξ βρίσκονται γύρω του λίγο πριν την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου μπάσκετ. «We are all bros», άλλωστε.

Παραμένουμε στα Σεπόλια. Η πρώτη τοιχογραφία στο πλαίσιο του προγράμματος της Urbanact «Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια - Βιβλιοτοιχογραφίες» φιλοτεχνήθηκε τον Απρίλιο στο 52ο Δημοτικό Σχολείο Αθήνας, στην οδό Λιοσίων 195 & Στενημάχου, από τον Ισπανό καλλιτέχνη Manomatic με θεματική εμπνευσμένη από το κλασικό έργο «Δον Κιχώτης» του Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Στόχος ήταν η δημιουργία ενός θέματος που να εμπνέεται από κάποιον Ισπανό συγγραφέα που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.

Στου Ψυρρή, ο Cacao Rocks δημιούργησε τον Δεκέμβριο του 2021 ένα mural φόρο τιμής στον φιλέλληνα ποιητή Λόρδο Βύρωνα στην περιοχή όπου έμεινε στην πρώτη του περιήγηση στην Ελλάδα το 1811, στη συμβολή των οδών Τομπάζη και Λεοχάρους. Η τοιχογραφία, εμπνευσμένη από το 1821 και την επέτειο των 200 χρόνων, εντάσσεται στο πρόγραμμα δημόσιων τοιχογραφιών του Δήμου Αθηναίων στο πλαίσιο ανάδειξης προσωπικοτήτων από τον χώρο της διανόησης και της λογοτεχνίας, που με τη δράση τους συνέβαλαν στη διάδοση του αγώνα για την ελευθερία των Ελλήνων. Για τη δημιουργία του mural του, ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε τεχνοτροπία που θυμίζει τη ζωγραφική των μοντερνιστών του προηγούμενου αιώνα, δημιουργώντας μια pop ζωγραφική εκδοχή της προτομής του Λόρδου. Μπλε, πράσινο, λευκό και γκρι πρωταγωνιστούν σχεδόν πάντα στα έργα του.

Ο ίδιος street artist δημιούργησε τον Σεπτέμβριο του 2022 την τοιχογραφία του Oscar Wilde, μια αναπαράσταση του εξωφύλλου του βιβλίου που έγραψε ο φιλέλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής, δραματουργός και κριτικός του «Women of Homer Hellenism». Μιας και οι ήρωες δεν πεθαίνουν ποτέ, αν συνεχίσεις τη βόλτα σου στου Ψυρρή θα συναντήσεις το mural του Κολοκοτρώνη που δημιουργήθηκε το 2021 από τον Vagos πάνω σε κτίριο.

Εξάρχεια downtown. «Μη τσι λογάτε τσι καλούς στα δύσκολα κοντά σας, άνεμος γίνονται με μιας και φεύγουν μακριά σας» ανήκουν στους περίφημους στίχους της «Κραυγής» του Ψαραντώνη. Ο Έλληνας συνθέτης, τραγουδιστής και ερμηνευτής της λύρας φιλοτεχνήθηκε το καλοκαίρι του 2010 από τον γνωστό καλλιτέχνη Αlex Μartinez (που έκανε για την Αthens Voice μαζί με τον Billy G το mural της Αθήνας στη Χ. Τρικούπη 22) με τη λύρα του στον πεζόδρομο της Κλεισόβης στον τοίχο γνωστού rock bar. Το έργο βασίστηκε στην εικόνα του εξωφύλλου της αρχικής έκδοσης του δίσκου «Ιδαίον Άντρον». Το έργο που απλώνεται στον εξωτερικό τοίχο εξαώροφης πολυκατοικίας στην οδό Σολωμού 11 ολοκληρώθηκε τοn Μάιο του 2019 και απεικονίζει τον Ζακ Κωστόπουλο. To γκράφιτι δημιούργησε η ομάδα Political Stencil σε συνεργασία με το κίνημα Justice For Zak Zackie που από την πρώτη μέρα της δολοφονίας του ακτιβιστή στην Ομόνοια έχει κινητοποιηθεί για την απόδοση δικαιοσύνης.

Στον δρόμο για Κυψέλη. «The present is theirs; the future, for which I really worked, is mine». Αυτή η φράση είναι γραμμένη δίπλα στο πορτρέτο του «πολύχρωμου» εφευρέτη και μηχανικού Nicola Tesla που δημιούργησε ο Πλάτων το 2020. Ρίχνοντας μια ματιά στους δρόμους της Κυψέλης το σίγουρο είναι ότι θα κοντοσταθείς να το απαθανατίσεις για τα insta stories σου. Spray paint on wall rocks.

Next stop… γκράφιτι στο ρολό γνωστού bar στην Κωλέττη από την Olga Mavromatti το 2017. Ο Σαμ Λάιτνινγκ Χόπκινς, ο Αμερικανός μπλουζ μουσικός, τραγουδιστής και κιθαρίστας, ένας από τους σημαντικότερους μπλουζ μουσικούς της μεταπολεμικής περιόδου, έχει σχεδιαστεί with oil on aluminum.

Στο Moναστηράκι, από τoν Απρίλιο του 2022 πάνω σε ρολό μαγαζιού στο Μοναστηράκι θα δεις το graffiti illustration του πασίγνωστου μουσικού Εric Βurdon, επίσης του Αlex Μartinez.

Στον Βύρωνα, στα πλαίσια του Vyronas street art 2nd Festival τον Μάιο του 2021 φιλοτεχνήθηκε από τον Devoidness το mural του Ελευθέριου Βενιζέλου. Αντλώντας έμπνευση από τον πολιτισμό των Μικρασιατών προσφύγων, τη μουσική, τη λογοτεχνία, τον χορό και τα έθιμά τους, ο καλλιτέχνης τίμησε την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Στον Δήμο του Βύρωνα, στο θέατρο Βράχων, θα κάνεις μια στάση και στο graffiti που φιλοτέχνησε ο Πλάτων (το 2021 έπειτα από αίτημα του Δήμου Βύρωνα με αφορμή τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά την απόφαση του Εφετείου Αθηνών που παραχωρούσε ένα μεγάλο μέρος της περιοχής αυτής σε ιδιώτες) που απεικονίζει τον Μίνωα Βολανάκη, έναν από τους πρώτους ανθρώπους που υποστήριξαν με πάθος τον θεσμό των ανοικτών θεάτρων.

Το πιο πρόσφατο mural με το πρόσωπο του αείμνηστου Αλέξανδρου Νικολαΐδη δημιουργήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2022, λίγες μέρες μετά τον θάνατό του, στον τοίχο του κολυμβητηρίου του Βύρωνα. Στην τοιχογραφία του Πλάτωνα ο ολυμπιονίκης παρουσιάζεται χαμογελαστός, με το ασημένιο μετάλλιο φορεμένο πάνω του και απόσπασμα από το «αποχαιρετιστήριο» γράμμα του ολυμπιονίκη: «Αν σωθεί έστω κι ένα παιδί, θα αξίζει κάθε κλωτσιά που έχω φάει στο κεφάλι, κάθε κάταγμα στα πόδια μου».

Στην Άνω Κφισιά, σε εγκαταλελειμμένο κτίσμα στη Βαρβάκειο Σχολή ο Dream Victim, που αγαπά τα πορτρέτα, σχεδίασε τον Salvador Dali και τον Quentin Tarantino το 2020. Τα δύο έργα, που δεν έχουν υλοποιηθεί στα πλαίσια κάποιου φεστιβάλ, εκφράζουν την ψυχοσύνθεση του καλλιτέχνη.

Στην Ηλιούπολη ο 31stillwriting, ένας από τους πιο παλιούς street artists της χώρας, απαντώντας στο πώς οι έννοιες «της κίνησης, της ταχύτητας και του δυναμισμού» αποτελούν έμπνευση για τη σύγχρονη αστική τέχνη δημιούργησε το mural με τον διακεκριμένο προπονητή Ότο Ρεχάγκελ, συμβάλλοντας στη μεταμόρφωση του πρώτου κλειστού γυμναστηρίου Ηλιούπολης. Η τοιχογραφία έγινε στα πλαίσια του «Ιlioupolis Street Art Festival 2021» που υλοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Ηλιούπολης - Γρηγόρης Γρηγορίου σε συνεργασία με την Awesome Athens Experience.

Τέλος, για να μην αναρωτιέσαι πού θα βρεις τον Πικάσο στην πόλη, υπάρχει ένα πορτρέτο του από τον Skitsofrenis, στη Λεωφόρο Ιωνίας 91 στον Άλιμο, που θα σε εντυπωσιάσει.