…Όσα όσα τα πλερώνω
να σε βλέπω μπιρ ταμάμ,
για να μπεις να κάνεις μπάνιο
να μην πέσω κι αποθάνω
τσίμπι ρίμπι γιάλα («Γυφτοπούλα στο χαμάμ», 1934, Μουσική-Στίχοι: Γιώργος Μπάτης)
Πήγαινα να συναντήσω τον Λάκη Γαβαλά επειδή είχα ακούσει ότι άνοιξε ένα χαμάμ στου Ψυρρή, αλλά ήταν λάθος πληροφορία. Το κατάλαβα με το που εμφανίστηκα στην εξώπορτα της οδού Αυλητών. Με αρπάζει απ’ το μανίκι, με οδηγεί σ’ ένα μικρό δωματιάκι και ανοίγοντας την πόρτα βροντοφωνάζει: «Να σου συστήσω τα αφεντικά μου! Από εδώ η κυρία Λούτσου, από κει ο σύντροφός της, ο Άγγελος». Έτσι ξεκίνησε αυτή η επίσκεψη. Δεν συνηθίζω να μεταφέρω αυτούσιες στο χαρτί τις διηγήσεις των ανθρώπων που συναντώ, αλλά για τον Λάκη θα κάνω μια εξαίρεση. Είναι απόλαυση να τον ακούς. Ας κάνω όμως πρώτα μερικές συστάσεις.
Το νέο χαμάμ με το όνομα «Polis Hammam» βρίσκεται στην οδό Αυλητών, ένα τρομερά μικρό και στενό και ταλαιπωρημένο από τις μουτζούρες των γκραφιτάδων δρομάκι στην καρδιά του υποβαθμισμένου Ψυρρή, αλλά που μ’ ένα εντελώς σέξι τρόπο σε φορτίζει σταθερά και επαναληπτικά με μια ανίατη γλύκα. Και ξαφνικά μέσα σ’ αυτή την απόλυτη ντεκαντάνς που τη βλέπεις να σέρνεται παντού, ξεπροβάλλει το μεγαλείο. Γκρίζοι τοίχοι γύρω-γύρω, μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι σου με ωραία σχέδια και βαμμένα στο ίδιο φουρούσια. Το Polis Hammam στεγάζεται σ’ ένα παλιό κτίριο 6 ορόφων, οικείο για αυτούς που έχουν ζήσει τα έιτις στην Αθήνα, αφού τότε στέγαζε το ιστορικό κλαμπ του Ραπτάκη. Το χαμάμ προς το παρόν εκτείνεται στον ισόγειο χώρο και στα δύο υπόγεια, αφήνοντας τους επάνω ορόφους κλειστούς μέχρι νεωτέρας. Είναι εξαιρετικά καλαίσθητα φτιαγμένο, η Ζάχα Χαντίντ θα το λάτρευε αν μπορούσε να το δει. Ξύλο, μάρμαρο και γυαλί και στη μέση ο υπέροχος θόλος να ξεπροβάλλει στο κέντρο της ρεσεψιόν. Υπάρχει μια απόλυτη ησυχία στο χώρο κι αυτό είναι το πρώτο πράγμα πιστεύω που σε βοηθά να ρίξεις γέφυρες για να ξανασυναντήσεις τον ανατολίτη εαυτό σου που κάπου έβοσκε αδέσποτος.
Aλλά πολλά έγραψα... Καιρός να δώσω το λόγο στον ξεναγό μου:
«Άκου, κούκλα μου. Ένα είναι το δόγμα σήμερα: Οφείλουμε να ξαναηδονιστούμε! Από θετικά πράγματα, όχι αρνητικά. Δηλαδή, ακούς τον υπουργό να σου λέει “άντε πηδήξου”; Εσύ το παίρνεις και λες “για κάτσε, μου είπε να πάω να πηδηχτώ. Με ποιο τρόπο μπορώ να το κάνω καλύτερα;” Και σκέφτεσαι τη θετική πλευρά της προτροπής. Είναι σίγουρο ότι στο τέλος θα τον ευγνωμονείς κι από πάνω. Άκου τώρα τι συνέβη και πού κολλάει η αφεντιά μου. Πρώτα απ’ όλα θεωρώ αυτούς τους ανθρώπους που πήραν και ανακαίνισαν αυτό το ερείπιο λατρεμένους γιατί σε μια γειτονιά η οποία καταρρέει, αυτοί την πίστεψαν πολύ και φτιάξανε αυτό το χώρο, ξοδέψανε χρήματα, χρόνο, αλλά πάνω απ’ όλα γνώση. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που τρέχουν το Polis Hammam στη Θεσσαλονίκη εδώ και 6 χρόνια, άνθρωποι δηλαδή που ξέρουν καλά την πολιτική του χαμάμ, την εξυπηρέτηση και τον ψυχισμό του πελάτη που έρχεται εδώ. Κάποια στιγμή μέσω human resources, παρακαλώ (!) επέλεξαν τον Λάκη Γαβαλά μετά από πολλές συνεντεύξεις για να τους κάνει το packaging και το creative direction. Aυτή είναι η δουλειά μου. Επειδή κι εγώ είμαι ένας άνθρωπος ο οποίος προσέχω τον εαυτό μου, λόγω του ότι έχω πέσει στη γεροντολογία εδώ και πάρα πολύ καιρό μου πήγε μια χαρά το όλο θέμα. Το ξέρω το χαμάμ διότι πήγαινα στην Τουρκία και γενικότερα όπου στον κόσμο έβρισκα χαμάμ μπούκαρα. Η αφετηρία του νέου πρότζεκτ αρχίζει από εδώ στην Αθήνα, και ήδη έχουμε πολλές προτάσεις για να γίνει σε διάφορα μέρη του κόσμου αλλά και της Ελλάδας.
Εμείς εδώ “εγκλωβίζουμε” τον πελάτη μας για μιάμιση ώρα με 35 ευρώ, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει πουθενά, και τον βοηθάμε να ξαναγαπήσει τον εαυτό του. Είμαστε ήδη sold out. Επομένως αντί να δώσουν αυτοί σε μένα το παράσημο, το δίνω εγώ σ’ αυτούς, γιατί πραγματικά το σέρβις τους, οι “θεραπευτές” τους και η όλη ιεροτελεστία, ακόμα και το αλμυρό μενού (είναι το πρώτο hammam στον κόσμο που προσφέρει αλμυρό και όχι μόνο το κλασικό λουκουμάκι), είναι καρατσεκαρισμένα. Έχουμε την Αλίκη μας που μαγειρεύει για όλους και μας κάνει ειδικές συνταγές για το πώς πρέπει να είναι το τυροπιτάκι, το σπανακοπιτάκι, το γλυκάκι, τα πάντα. Είναι ελληνοτουρκάλα μεγαλωμένη στα Πριγκιπονήσια, οπότε όλο αυτό το πράγμα στήθηκε με μια αγάπη που θα τη διαπιστώσεις τώρα που θα δεις πώς είναι στημένες οι εγκαταστάσεις.
Ισόγειο, ρεσεψιόν. Εδώ υποδεχόμαστε τον κόσμο, είναι η βιτρίνα μας. Του λέμε εδώ είναι το πεστεμάλ (το υφαντό ύφασμα που το τυλίγουμε γύρω μας), γιατί δεν κάνει κανείς ποτέ γυμνός. Κάνει ή με μαγιό ή του δίνουμε εμείς εσώρουχο μιας χρήσης. Στη συνέχεια επιλέγεις το θεραπευτή, αν θέλεις να είναι άνδρας ή γυναίκα, έτσι κι αλλιώς όλοι οι θεραπευτές είναι εξαιρετικοί, είναι “γιατροί” του είδους. Μπορεί όταν έρχονται ζευγάρια ο άνδρας να μη θέλει να αγγίζει τη σύζυγο του άλλος άνδρας, εμείς έχουμε την εναλλακτική. Είναι όλο open, δεν έχει καμία κλειστή πόρτα, ωστόσο υπάρχει και vip. Παρόλο που αυτός ο όρος δεν μου αρέσει, γιατί τα λουτρά είναι λουτρά, πρέπει όλοι μαζί να δείχνουν ότι πλένονται και εξαγνίζονται, εδώ έχουμε κάνει κι ένα vip χώρο για κάποιον που θέλει να είναι λιγάκι πιο πριβέ. Τους χώρους του ισογείου τους διαθέτουμε και για κάποιες άλλες εκδηλώσεις. Θα κάνουμε hot yoga, θα κάνουμε κάποια μαθήματα αυτογνωσίας με εξιδεικευμένους ανθρώπους. Θέλω αυτός ο χώρος πέρα από το κλασικό χαμάμ να είναι αγαπησιάρικος, να έρχεσαι και να βρίσκεις μια φωλιά που θα σε κάνει να αισθάνεσαι ωραία. Γιατί σίγουρα το χαμάμ σε κάνει και αναθεωρείς πράγματα, ξέρεις, μπαίνουν άνθρωποι εδώ που είναι προβληματισμένοι, σκυθρωποί, και όταν βγαίνουν, θέλουν να αγκαλιάσουν κόσμο.
Λειτουργεί εδώ και ενάμιση μήνα και είναι σχεδόν γεμάτο καθημερινά γιατί πραγματικά δεν κοροϊδεύουμε κανένα. Έλα τώρα προς το παράθυρο. Το βλέπεις; Είναι ο jardin arabe! Διαθέτει προς το παρόν ένα ωραιότατο μπάσταρδο δέντρο. Είναι μία πορτοκαλιά που είναι παντρεμένη με λεμονιά και βγάζει και πορτοκάλια και λεμόνια (τι πιο ωραίο για μένα αυτό το πράγμα!), είναι άφτιαχτος ακόμα, αλλά επειδή φαίνεται απ’ όλους τους ορόφους εμείς θα κάνουμε έναν αραβικό κήπο, ξέρεις, αυτούς με τις περικοκλάδες, θα είναι κάτι σαν ησυχαστήριο, θα μπορούν να κάθονται εκεί και θα είναι έτοιμος μέχρι το Πάσχα. Ο θόλος που βλέπεις, είναι το σήμα κατατεθέν από κάτω βρίσκεται το χαμάμ. Πάμε προς τα κάτω.
Υπόγεια. Τώρα αρχίζουμε και ηρεμούμε, ησυχάζουμε για να μπούμε στο φάσμα του σέρβις. Υπάρχουν κατ’ αρχήν τα δοκιμαστήρια στα οποία μπαίνεις για να αλλάξεις, υπάρχει γυναικείο και ανδρικό όλο επενδυμένο από ξύλο. Σου παίρνουν το ιστορικό σου και σου τοποθετούν ένα χρωματιστό βραχιολάκι, το ίδιο έχει και ο θεραπευτής που σε αναλαμβάνει. Σε παίρνει και σε πηγαίνει μέσα για την ιεροτελεστία σου. Υπάρχει ο χώρος του ησυχαστηρίου, όπου μπορείς αν έχεις έρθει νωρίτερα να κάτσεις εδώ και να ηρεμήσεις. Συνήθως αυτός ο χώρος είναι για μετά το χαμάμ.
Στο χαμάμ. Στον κυρίως χώρο του χαμάμ σού δίνουν τα τσοκαράκια σου ή τις παντόφλες σου, παίρνεις τα πεστεμάλ σου για να τυλιχτείς και μπαίνεις στο χαμάμ. Πλένεσαι λίγο μόνος σου στους κρουνούς και στη συνέχεια ο θεραπευτής σε τοποθετεί στο ζεστό μάρμαρο για να αρχίζει με τη λούφα να σου κάνει τρίψιμο-απολέπιση σε όλο το σώμα και το πρόσωπο, αν θέλεις. Αφού σε τρίψει, αρχίζει να σε πλένει με τα σαπούνια και ταυτόχρονα σου κάνει μασάζ σε όλο το σώμα μπρος-πίσω σε γυρίζει απ’ όλες τις πλευρές, μετά αν θέλεις λούσιμο σε λούζει, σου πλένει το πρόσωπο μετά σε ξεπλένει κι αυτό είναι. Έχει ένα πράγμα σαν τουλουπάνι ελαφρύ, όπου μέσα βάζει το σαπούνι και γίνεται μια πλούσια σαπουνάδα και σου έρχεται ένα πράγμα ζεστό με σαπουνάδα που είναι ασύλληπτο. Όλο αυτό διαρκεί μία ώρα και κάτι, μετά πίνεις το τσαγάκι σου και μετά ή φεύγεις ή συνεχίζεις. Το καλύτερο που προτείνω είναι το χαμάμ των 35 ευρώ, έρχεσαι, κάθεσαι, το απολαμβάνεις και μετά φεύγεις μια χαρά έτοιμος, καθαρός, χαλαρός και ωραίος.
Μασάζ. Μπορεί βέβαια να θέλεις μόνο μασάζ, οπότε κατεβαίνεις σε άλλο χώρο ο οποίος είναι και ο αγαπημένος μου, ο λατρεμένος μου. Κάνεις το υποχρεωτικό steam για να ανοίξουν οι πόροι του δέρματος και μετά προχωράς στον επόμενο χώρο που σε περιμένει ο θεραπευτής για να σου κάνει το μασάζ το οποίο είναι dry, δεν έχει λάδια, δεν έχει κρέμες, δεν έχει τίποτα. Φεύγεις με τριακόσια κιλά λιγότερο τίποτα».
Επίλογος. Πριν φύγω μας κερνάνε ωραίο αρωματικό σερμπέτι φτιαγμένο από μούστο, ακούω τον Λάκη να φωνάζει «χμμμμ, σερμπετιάστηκα τώρα» κι έτσι όπως είναι σερμπετιασμένος του δίνω ένα πεταχτό φιλί και φεύγω. Φεύγω, αλλά είναι σίγουρο ότι θα ξαναγυρίσω. Λάκη, ετοίμασε τα πεστεμάλ.
Ιnfo: Polis Hammam, Αυλητών 6-8 Ψυρρή, 2103212020, polis-hammam.gr
To χαμάμ δουλεύει από τις 12 το μεσημέρι μέχρι και 11 το βράδυ. Όλες τις μέρες της εβδομάδας, και Κυριακή (που έχει περισσότερο κόσμο). Με 35 ευρώ κάνεις ένα πλήρες χαμάμ για μιάμιση ώρα και μπορείς να πάρεις δωροκάρτα για να κάνεις ένα πρωτότυπο δώρο στους φίλους σου. Υπάρχει και το ομαδικό με την παρέα σου ή για μπάτσελορ, που έρχεται πιο οικονομικό.
Έχουμε φάει τόσες φάπες, τόση ανασφάλεια και πίεση πανταχόθεν, που αναζητάμε πια λίγη χαρά, λίγη χριστουγεννιάτικη τρέλα, λίγο τζέρτζελο, απ’ όπου κι αν προέρχεται
8°
