Life in Athens

Το νέο Μουσείο Μαστίχας Χίου είναι εντυπωσιακό

Ταξιδέψαμε στη Χίο για να δούμε το υπερσύγχρονο μουσείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς για το οποίο μιλούν όλοι

Ηρώ Παρτσακουλάκη
ΤΕΥΧΟΣ 575
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Για τους Χιώτες είναι το «μαστίχι» τους, η ζωή τους όλη. Για εμάς, η γεύση της Ελλάδας και το άρωμα των γλυκών μας. Μια μυρωδιά σπιτιού και παράδοσης, που ξέρεις ότι δεν τη βρίσκεις πουθενά αλλού και τη φυλάς προσεκτικά γιατί κατανοείς το βάρος, τη σημασία και την κληρονομιά της. Αυτό το φορτίο της κληρονομιάς τους και το στολίδι του νησιού τους ήθελαν να προφυλάξουν οι Χιώτες. Το δάκρυ της Μαστίχας που έκανε έναν τόπο μια σταλιά, γνωστό σ’ όλο τον κόσμο, έχει πια το σπίτι του. Το ολοκαίνουριο Μουσείο Μαστίχας Χίου του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) εγκαινιάστηκε το Σάββατο από τον ΠτΔ κ. Προκόπη Παυλόπουλο και μιλάει στην καρδιά της Χίου. Στη νότια πλευρά του νησιού, εποπτεύοντας τα Μαστιχοχώρια, το υπερσύγχρονο μουσείο είναι το νέο στολίδι του τόπου, ένα έργο πολιτισμού που «φιλεύει» τον επισκέπτη μνήμες και τον ταξιδεύει στην ιστορία ενός μοναδικού ελληνικού προϊόντος.

image

© ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης

Πλήρως εναρμονισμένο με το τοπίο, λίγα μόλις λεπτά μακριά από το γεωμετρικό Πυργί, το Μουσείο δεν θα μπορούσε να βρίσκεται αλλού. Στο χώμα που προίκισε τη γη της Χίου, στα Μαστιχοχώρια της, ξεκινά ένα ταξίδι στην ιστορία της μαστιχοκαλλιέργειας, το μόχθο και τον ιδρώτα τον ντόπιων, τη διαχείριση και την επεξεργασία της μαστίχας. Το ξύλο και η πέτρα κυριαρχούν στους χώρους ενός μουσείο που μπορεί να αποτελέσει και μόνο του κίνητρο για να ταξιδέψει κανείς στη Χίο. Η μόνιμη έκθεση μιλάει τη γλώσσα του χιώτη μαστιχοπαραγωγού, κι εσύ νιώθεις σα να μπήκες στο χωράφι. Μπορείς να αγγίξεις τα «φροκαλίδια», τα πρώτα δάκρυα δηλαδή της μαστίχας που έχουν μόλις πέσει στο χώμα. Ακούς τα τραγούδια των γυναικών, των «συντροφισσών» που έκαναν το καθάρισμα της μαστίχας γυναικεία υπόθεση, και μαθαίνεις από πρώτο χέρι όλα τα στάδια συλλογής, διαλογής κι επεξεργασίας ενός πολύ γνώριμου προϊόντος που τα χωριά της Χίου μοχθούν για να φτάσει στο τραπέζι σου.

image

© ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης

Τον κόπο του Χιώτη μαστιχοπαραγωγού θέλει να αναδείξει το νέο μουσείο, που υμνεί το μόχθο της αγροτικής Χίου. Γι’ αυτό η μόνιμη έκθεση φιλοξενεί καλογυρισμένα βίντεο με τη διαδικασία, ενώ όλα αυτά μπορεί κανείς να τα δει ζωντανά κι έξω από το μουσείο, στο μαστιχώνα. Στο χωράφι του εξωτερικού χώρου τα στάδια της συλλογής της μαστίχας αποκαλύπτονται και ακολουθούν τη διαδρομή της. Πριν η μαστίχα εγγραφεί στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2014 και πριν η ρητίνη αναγνωριστεί πέρυσι ως φυσικό φάρμακο, ο τόπος που τη γέννησε έχει περάσει πολλά. Ο επισκέπτης του μουσείου ταξιδεύει στο χρόνο και, προτού καταλήξει στην αίθουσα με τα μηχανήματα και τον εξοπλισμό παραγωγής προϊόντων μαστίχας, μαθαίνει την ιστορία της.

image

© ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης

Θα αφήσεις το νέο Μουσείο Μαστίχας που κλέβει τις εντυπώσεις, γεμάτος αρώματα, κάτι να κολλάει στα χέρια και πολλές σκέψεις. Ίσως γεμίσεις συναισθήματα. Περηφάνια για τον τόπο και τους ανθρώπους του, θαυμασμό, σεβασμό και γνώση. Η σοφία της μαστίχας θα σε συντροφεύει κοιτώντας τη μοναδική θέα που απλώνεται στα πόδια του μουσείου. Θα δεις το Πυργί, τη θάλασσα, και θα κάνεις βόλτα στους εξωτερικούς χώρους. Ό,τι πρέπει για γαλήνη και ανάπαυση. Η περιήγηση στο κοπιώδες ταξίδι της μαστίχας είναι άκρως βιωματική και παραστατική με σπάνιο φωτογραφικό υλικό, προφορικές μαρτυρίες και οπτικοακουστικές παραγωγές που σε μεταφέρουν σε κάτι γνώριμο, κάτι που μιλάει μέσα σου και μοιάζει με τα τραγούδια των παππούδων σου στα χωράφια. Δοκίμασε τα μηχανήματα της παραγωγής πατώντας ένα κουμπί, άκου τη μηχανή να παίρνει μπρος, άγγιξε και μύρισε το «μαστίχι».

image

© ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης

Ένα μουσείο εμπειρία, ένα μουσείο άρωμα, γεύση και συναίσθημα στις σπάνιες ομορφιές του τόπου μας, που αξίζει να επισκεφτούν όλοι. Μετά από μία επίσκεψη η Χίος και τα χωριά της κατέχουν άλλη θέση στην καρδιά και κάθε βήμα στα σοκάκια, στο Πυργί, τα Μεστά και τα υπόλοιπα χωριά-«πετράδια» του νησιού, φέρει άλλο βάρος και μια βαθιά συγκίνηση.

Στα εγκαίνια του Μουσείου το Σάββατο 11 Ιουνίου 2016, παρευρέθηκε πλήθος εκπροσώπων του πολιτικού, καλλιτεχνικού, πνευματικού και δημοσιογραφικού κόσμου, ενώ εκφώνησαν λόγο η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Πειραιώς κ. Σοφία Στάικου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, καθώς και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου. Χαιρετισμό απηύθυναν επίσης ο πρόεδρος της Ένωσης παραγωγών Μαστίχας Γιώργος Τούμπος και ο δήμαρχος της Χίου Μανώλης Βουρνούς.

image

Info: Το Μουσείο Μαστίχας Χίου υλοποιήθηκε από το ΠΙΟΠ, με τη συνεργασία της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και του Δήμου Χίου. Το έργο εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» ΕΠΑΝ ΙΙ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 και συγχρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Η αρχιτεκτονική μελέτη, καθώς και η μουσειολογική - μουσειογραφική μελέτη και επίβλεψη έγιναν από το Γραφείο Αρχιτεκτονικής και Design Κίζης Α.Ε.

Ωράριο Λειτουργίας:

Από 1 Μαρτίου έως 15 Οκτωβρίου: Καθημερινά (εκτός από Τρίτη) 10.00-18.00

Από 16 Οκτωβρίου έως 28 Φεβρουαρίου: Καθημερινά (εκτός από Τρίτη) 10.00-17.00

Κλειστό: 1 Ιανουαρίου, Μεγάλη Παρασκευή (έως 12.00), Κυριακή του Πάσχα, 1 Μαΐου, 22 Ιουλίου (τοπική εορτή Αγίας Μαρκέλλας), 15 Αυγούστου, 25 και 26 Δεκεμβρίου

Εισιτήριο: Γενική είσοδος €3, μειωμένο €1,5

Οργανωμένες επισκέψεις: Για την καλύτερη εξυπηρέτηση ομάδων επισκεπτών, είναι σκόπιμο να υπάρχει προσυνεννόηση με το μουσείο.

Κεντρική φωτογραφία: © ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης