Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος: Ο Μάνος Βουλαρίνος γράφει για την εξάρτηση από το τσιγάρο και την εμπειρία του από τη διακοπή του καπνίσματος.
Αυτή η συνειδητοποίηση ήταν μια από τις σημαντικότερες αιτίες, πιθανότατα η πιο σημαντική, να κόψω το κάπνισμα και σήμερα που είναι παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος είναι μια καλή μέρα να γράψω γι’ αυτό. Νόμιζα ότι ήμουν καπνιστής ενώ ήμουν ένας εξαρτημένος. Νόμιζα ότι το τσιγάρο είναι ένα απλό αξεσουάρ και ότι το κάπνισμα είναι ένα απλό κομμάτι ενός λάιφ στάιλ. Μόνο που στην πραγματικότητα το κάπνισμα είναι εξάρτηση από ουσίες. Μια light πρέζα. Ο «καπνιστής» δεν είναι ένας άνθρωπος που απλώς έχει μια συνήθεια. Είναι ένα άτομο εξαρτημένο από ουσίες. Ένας εθισμένος νικοτινομανής περιορισμένος, όπως όλοι οι εξαρτημένοι, από την εξάρτησή του. Και καμία εξάρτηση από καμία ουσία δεν έχει τίποτα το «κουλ» ή το γοητευτικό.
Δυστυχώς, ακόμα πολλοί συμπολίτες αντιμετωπίζουν το κάπνισμα ως μια απλή συνήθεια ή ακόμα χειρότερα (αλλά ευτυχώς όλο και λιγότερο) ως κομμάτι της προσωπικής τους γοητείας. Είναι τόσο μεγάλη η άρνηση της πραγματικότητας που σε πολλούς αρέσει να ποζάρουν με το τσιγάρο (ναι, προφανως το έχω κάνει κι εγώ) χωρίς να καταλαβαίνουν (όπως κι εγώ δεν καταλάβαινα) ότι μοιάζουν με αλκοολικό που ποζάρει αγκαλιά με ένα μπουκάλι βότκα ή με έναν ηρωινομανή που ποζάρει κρατώντας μια σύριγγα. Φυσικά αν πρέπει κάποιος να διαλέξει εξάρτηση από ουσίες πιθανότατα η νικοτίνη να είναι η καλύτερη επιλογή αλλά γιατί να πρέπει κάποιος να διαλέξει εξάρτηση από ουσίες; Υπάρχει εκδοχή εξάρτησης από ουσίες που να μην είναι θλιβερή;
Κακή φυσική κατάσταση, επιβαρυμένη υγεία, μπόχα, νευρικότητα και κακή διάθεση στους χώρους που απαγορεύεται το κάπνισμα (τι; τρεις ώρες πτήση;) , αγωνία μην ξεμείνεις απο τσιγάρο, μεταμεσονύχτιες εξορμήσεις για ανοιχτό περίπτερο, καμένα ρούχα και έπιπλα, άμεσο οικονομικό κόστος (όταν κάπνιζα το πακετο έκανε 4 ευρώ, ακόμα κι ένα πακέτο να κάνει κάποιος την ημέρα ξοδεύει κοντά 1.500 ευρώ τον χρόνο), οικονομικό κόστος που θα έρθει αργότερα για λόγους υγείας. Κι όλα αυτά για μια απόλαυση που για να τη νιώσεις πρέπει πρώτα να εθιστείς. Γιατί σε αντίθεση μέ όλα τα άλλα νακρωτικά που τα απολαμβάνεις από την πρώτη στιγμή κι αυτή η απόλαυση είναι που σε οδηγεί στον εθισμό, το τσιγάρο την πρώτη στιγμή είναι αηδία και παραμένει αηδία και τη δεύτερη και πρέπει να περάσουν αρκετές στιγμές για να αρχίσεις να το απολαμβάνεις. Κι αυτό όχι επειδή είναι ένα “acquired taste” αλλά επειδή έχεις εθιστεί και η «απόλαυση» είναι απλώς η ικανοποίηση του εθισμού.
Πολλοί καπνιστές αυτά που γράφω τα έχουν πλήρως συνειδητοποιήσει και οι υπόλοιποι τα ξέρουν αλλά δεν θέλουν να τα παραδεχτούν ούτε στον εαυτό τους. Μόνο που οι περισσότεροι (όπως κι εγώ πριν από χρόνια) δεν ξέρουν ότι το να κόψουν το τσιγάρο και να αφήσουν όλη αυτή τη θλίψη και την εξάρτηση πίσω τους είναι πολύ πιο εύκολο από όσο νομίζουν.
Το τσιγάρο είναι τόσο συνδεδεμένο με την καθημερινότητα των καπνιστών που τρέμουνε τις συνέπειες που μπορεί να έχει το κόψιμό του. Εγώ, ας πούμε, έγραφα πάντα με αναμένο τσιγάρο και φοβόμουν ότι αν το κόψω θα δυσκολευτώ πολύ στο γράψιμο. Τρίχες. Η μόνη διαφορά ήταν ότι τα τελευταία 5 ή 6 χρόνια (ειλικρινά δεν είμαι σίγουρος, δεν μετράω) το πληκτρολόγιο δεν είναι γεμάτο στάχτες και το γραφείο μου δεν βρωμάει. Και όλα τα άλλα στη ζωή, από το πορτοφόλι μέχρι τη στύση, είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση.
Κι αυτό είναι κάτι που θέλω να πω σε κάθε εθισμένο στη νικοτίνη συμπολίτη: το να κόψεις το τσιγάρο δεν είναι τόσο δύσκολο όσο νομίζεις. Εγώ το έκοψα πηγαίνοντας σε κλινική διακοπής γιατί πιστεύω ότι ένας ειδικός πάντα βοηθά να καταφέρουμε κάτι με τον καλύτερο και λιγότερο κοπιαστικό τρόπο. Αλλά όπως και να το κόψει κανείς, μόνο καλό είναι (αρκεί φυσικά να μην αρχίσει τίποτα θορυβώδη και εκνευριστικά μπεγλέρια, περίπτωση στην οποία καλύτερα να συνεχίσει να καπνίζει).
Όλα αυτά τα γράφω επειδή σήμερα είναι παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος, πράγμα που σημαίνει ότι είναι μια καλή μέρα να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε έναν εθισμό σε ουσία σαν μια απλή καθημερινή συνήθεια και να σταματήσουμε να χρησιμοπούμε τον κομψό όρο «καπνιστής» για να περιγράψουμε ανθρώπους εξαρτημένους. Και είναι μια καλή μέρα, όσοι έχουμε καταφέρει να απεξαρτηθούμε, να πούμε σε όσους θέλουν κι εκείνοι να απεξαρτηθούν, ότι μπορεί να μην είναι το πιο εύκολο πράγμα που θα κάνουν ποτέ, αλλά είναι σίγουρα πολύ πιο εύκολο από όσο νομίζουν. Και μπράβο τους.
