Μικροβιακή Αντοχή: Επιστήμη και τέχνη ενώνουν τις δυνάμεις τους

Η Pfizer Hellas, στο πλαίσιο της φετινής Παγκόσμιας Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική Χρήση των Αντιβιοτικών, παρουσίασε για πρώτη φορά σε ειδική δημοσιογραφική εκδήλωση την ταινία μικρού μήκους με τον τίτλο «41ο C». Η ταινία είναι μία πρωτοβουλία της εταιρείας, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας και της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα της Μικροβιακής Αντοχής και την ενημέρωση σχετικά με την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών.

Η παραγωγή της ταινίας, που βασίστηκε στο βραβευμένο ομώνυμο σενάριο που κέρδισε τον πανελλήνιο διαγωνισμό σεναρίου ταινίας μικρού μήκους “Σενάρια Ζωής” με θέμα την μικροβιακή αντοχή, ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή γνωστών Ελλήνων ηθοποιών. Η ταινία είναι προϊόν μυθοπλασίας και, μέσω της υπερβολής, επιχειρεί να αναδείξει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με εσφαλμένες αντιλήψεις και πρακτικές στη χρήση των αντιβιοτικών.

Παράλληλα, στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι των επιστημονικών εταιρειών που συνέδραμαν τη δράση αυτή, οι οποίοι κατέθεσαν την επιστημονική τους θέση σχετικά με τις διαστάσεις που λαμβάνει το φαινόμενο της Μικροβιακής Αντοχής στη χώρα μας και παγκοσμίως, καθώς επίσης, και για τις απαραίτητες δράσεις για την καταπολέμηση του προβλήματος και το ρόλο του κοινού και των επαγγελματιών υγείας στην ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών.

Ο κ. Νικόλαος Σύψας, Γ.Γ του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Υπεύθυνος Μονάδας Λοιμώξεων της Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας του Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της πανδημίας στο πρόβλημα της Μικροβιακής Αντοχής, λέγοντας ότι «Η Μικροβιακή Αντοχή αποτελεί σήμερα μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία, καθώς συσχετίζεται παγκοσμίως με 700.000 θανάτους το χρόνο. Υπολογίζεται ότι δυνητικά έως το 2050, οι λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθεκτικά μικρόβια θα ευθύνονται ετησίως για 10 εκατ. θανάτους παγκοσμίως.

Ως βασικές αιτίες του προβλήματος της μικροβιακής αντοχής θεωρούνται η κατάχρηση των αντιβιοτικών στην κοινότητα, στα νοσοκομεία, ακόμα και στην κτηνοτροφία, καθώς και οι κακές συνθήκες υγιεινής, στις οποίες οφείλεται η διασπορά των μικροβίων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το πρόβλημα και στη χώρα μας, όπου κάθε χρόνο χάνονται περισσότεροι από 1.600 συμπολίτες μας λόγω λοιμώξεων που οφείλονται σε ανθεκτικά μικρόβια! Η εξελισσόμενη πανδημία του SARS-CoV-2 επιτείνει την ανησυχία για περαιτέρω αύξηση της Μικροβιακής Αντοχής από την υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών λόγω των αυξημένων νοσηλειών ασθενών με COVID-19».

Στην ομιλία της η κα. Ευαγγελία Δούκα, Μέλος του Δ.Σ της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων, Παθολόγος-Εντατικολόγος-Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Α΄ Κλινική Εντατικής Θεραπείας Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» αναφέρθηκε στις δράσεις για την καταπολέμηση της Μικροβιακής Αντοχής εντός των νοσοκομείων. «Στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) αντιστοιχούν λιγότερο από 10% του συνολικού αριθμού των κρεββατιών ενός νοσοκομείου αλλά πάνω από 20% όλων των νοσοκομειακών λοιμώξεων οι οποίες ευθύνονται για αυξημένη θνητότητα, αυξημένη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο και αύξηση του κόστους νοσηλείας. Κατά την διάρκεια της πανδημίας η κατάσταση επιδεινώθηκε αισθητά. Με βάση πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αντιπροσωπεύουν την κύρια αιτία θανάτου στο 33% των COVID-19 ασθενών που πεθαίνουν στην ΜΕΘ.

Για τις περισσότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις ευθύνονται μικρόβια ανθεκτικά στα συνήθη αντιβιοτικά. Οι λόγοι είναι πολλοί και έχουν να κάνουν α) με το νοσοκομειακό περιβάλλον (αναλογία ασθενών/νοσηλευτών, επισκέπτες, ξενοδοχειακή υποδομή-καθαριότητα) β) με την συμμόρφωση των επαγγελματιών υγείας με τις ορθές πρακτικές όπως είναι η υγιεινή των χεριών αλλά και οι δέσμες μέτρων πρόληψης των λοιμώξεων και γ) με την μη ορθή χρήση των αντιβιοτικών. Τα τελευταία χρόνια έχουν συγκροτηθεί στα νοσοκομεία οι ομάδες των ΟΕΚΟΧΑ (Ομάδα Επιτήρησης της Κατανάλωσης και της Ορθής Χρήσης Αντιβιοτικών) με βασικό σκοπό τη βελτιστοποίηση της χρήσης των νεότερων αντιβιοτικών. Σημαντική είναι και η συμβολή των μικροβιολογικών εργαστηρίων που με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουν μπορούν να συνεισφέρουν στη γρήγορη αναγνώριση των παθογόνων μικροβίων, συμβάλλοντας άμεσα στη θεραπευτική αλλά και στην καταγραφή της επιδημιολογίας των νοσοκομείων», τόνισε η κα. Δούκα.

Αναφορικά με την Μικροβιακή Αντοχή στην κοινότητα μίλησε η κα. Ελένη Γιαμαρέλλου, Πρόεδρος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, Καθηγήτρια Παθολογίας Ε.Κ.Π.Α., Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια Α’ Παθολογικής-Λοιμωξιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «YΓΕΙΑ», Ακαδημαϊκός Academia Europaea, υπογραμμίζοντας ότι «Η μείωση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών και η ορθολογική χρήση τους είναι το σημαντικότερο μέτρο για τον περιορισμό των λοιμώξεων από ανθεκτικά βακτήρια.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), η Ελλάδα παραμένει σταθερά πρώτη στην κατανάλωση των αντιβιοτικών στην κοινότητα ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, για το 2019 και υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (32,4 έναντι 18,0 DDD/1000 κατοίκους/ημέρα αντίστοιχα). Το 2020, μια νέα νομοθετική ρύθμιση ενίσχυσε την απαγόρευση της προμήθειας αντιβιοτικών από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, όμως η λύση του προβλήματος περνά μέσα από την ευαισθητοποίηση του κοινού.

Είναι ανάγκη λοιπόν οι πολίτες να καταλάβουν ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι αναλγητικά που πρέπει να υπάρχουν στο οικιακό φαρμακείο, ως φάρμακα έχουν και αυτά ανεπιθύμητες ενέργειες (πχ αλλεργίες, διάρροιες), ότι δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση των ιώσεων αφού εξ ορισμού οι ιοί είναι ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά και ότι πρέπει να λαμβάνονται μόνο με συνταγή γιατρού για τη διάρκεια και στη δοσολογία που αυτός καθορίζει».

Ο κ. Βασίλης Τζινιέρης, Hospital Business Unit Lead - Greece Region της Pfizer Hellas Α.Ε., προλογίζοντας την παρουσίαση της ταινίας «41ο C», δήλωσε ότι «η Pfizer ηγείται της μάχης κατά του φαινομένου της Μικροβιακής Αντοχής, προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα φαρμάκων και εμβολίων για την αντιμετώπιση και πρόληψη των λοιμώξεων, συμβάλλοντας στην εκπαίδευση των ιατρών και αναπτύσσοντας συνεργασίες με τους αρμόδιους φορείς. Η ηγετική θέση της Pfizer στην αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής αναγνωρίστηκε την προηγουμένη εβδομάδα και από το Access to Medicines Foundation το οποίο στη σχετική του αναφορά (Antimicrobial Resistance Benchmark), κατέταξε τη Pfizer στις κορυφαίες θέσεις, μεταξύ των μεγάλων εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης με σχετική δραστηριότητα. Ο Σκοπός της Pfizer συμπυκνώνεται στη φράση “Καινοτομούμε για να αλλάξουμε τις ζωές των ασθενών” και η καινοτομία δεν περιορίζεται στην ανάπτυξη και παραγωγή φαρμάκων αλλά και στον τρόπο που επικοινωνούμε με το κοινό. Για το λόγο αυτό, είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για τη συγκεκριμένη δράση, για την οποία ένωσαν τις δυνάμεις τους η επιστήμη και η τέχνη, προκειμένου να στείλουμε το σημαντικό μήνυμα της αντιμετώπισης της Μικροβιακής Αντοχής δημιουργικά και αποτελεσματικά σε όλον τον κόσμο.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τις επιστημονικές εταιρείες, που υποστήριξαν από την πρώτη στιγμή αυτή την πρωτοβουλία και την έθεσαν υπό την αιγίδα τους τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά και όσους συνετέλεσαν στην επιτυχή ολοκλήρωσή της. Από πλευράς μας, δεσμευόμαστε ότι με τον ίδιο ενθουσιασμό που ξεκινήσαμε αυτή τη δράση, θα συνεχίσουμε προκειμένου η ταινία “41ο C” να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερους συνανθρώπους μας και να πετύχει τον τελικό μας στόχο, την ευαισθητοποίηση στα θέματα της Μικροβιακής Αντοχής και της ορθολογικής χρήσης των αντιβιοτικών.»

Η ταινία «41ο C» είναι διαθέσιμη στο YouTube κανάλι «Μεγαλώνουμε με Υγεία» της Pfizer Hellas, στο παρακάτω link: https://youtu.be/iLQoaGfshqQ