Ρυτίδες: αυτοί είναι οι τρόποι για να τις αποφύγετε

Αν και κανείς δεν μπορεί να σταματήσει το ρολόι του χρόνου οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν τουλάχιστον να γεράσουν με όσο το δυνατόν λιγότερα εμφανή σημάδια, όπως ρυτίδες, κηλίδες και διάφορες άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με την ηλικία. Πώς μπορεί όμως να επιτευχθεί αυτό;

«Είναι ένα από τα συχνότερα ερωτήματα που ακούνε οι δερματολόγοι και οι απαντήσεις που έχουμε να δώσουμε είναι πολύ συγκεκριμένες», λέει ο δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Τα ειδικά καλλυντικά για τις ρυτίδες, όπως οι κρέμες, τα serum και τα άλλα προϊόντα αντιγήρανσης, ασφαλώς μπορεί να τις μειώσουν έως ένα βαθμό. Δεν είναι όμως πανάκεια. Αν οι ρυτίδες ήδη έχουν αναπτυχθεί, δύσκολα μπορεί να απαλλαγεί μία γυναίκα χωρίς ιατρική ή ακόμα και χειρουργική παρέμβαση. Η πρόληψή τους είναι πιο εφικτή, αρκεί να είναι διατεθειμένη η γυναίκα να τηρήσει τα απαιτούμενα μέτρα».

Οι ρυτίδες αναπτύσσονται επειδή με την ηλικία το δέρμα χάνει την ελαστικότητά του, καθώς επιβραδύνεται η παραγωγή του κολλαγόνου. Η επιβράδυνση αυτή μπορεί να επιδεινωθεί εξαιτίας παραγόντων όπως η έκθεση στον ήλιο, η ατμοσφαιρική ρύπανση και ορισμένες συνήθειες του τρόπου ζωής.

Με την πάροδο του χρόνου, το δέρμα γίνεται επίσης πιο λεπτό και πιο ξηρό, με συνέπεια να καθίσταται ακόμα πιο επιρρεπές στις ρυτίδες.

Ένας άλλος παράγοντας που παίζει σημαντικό ρόλο είναι τα γονίδιά μας. Η εγγενής γήρανση, όπως αποκαλείται, μπορεί να επηρεάσει την ηλικία έναρξης των ρυτίδων, αλλά και τον ρυθμό της εξέλιξης και της σοβαρότητάς τους.

«Ακόμα όμως κι αν έχετε κληρονομήσει γονίδια που προδιαθέτουν στην πρόωρη εμφάνιση έντονων ρυτίδων, πάλι μπορείτε να τις αναχαιτίσετε. Αρκεί να λάβετε νωρίς στη ζωή ορισμένα μέτρα και να τα ακολουθήσετε πιστά», λέει ο κ. Μιχελάκης. Και παραθέτει επτά επιστημονικά αποδεδειγμένους τρόπους που μπορούν να προστατεύσουν το δέρμα σας από τις ρυτίδες.

1. Αποφυγή του ήλιου. Μελέτες έχουν δείξει ότι το σχεδόν 90% των σημαδιών της ηλικίας στο δέρμα οφείλονται στην έκθεσή του στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου, η οποία το γερνάει πρόωρα, προκαλώντας βαθιές, αντιαισθητικές ρυτίδες. Τα καλά νέα είναι ότι η καθημερινή χρήση αντηλιακού, όλες τις εποχές του χρόνου, μπορεί να δράσει προστατευτικά. Βεβαιωθείτε ότι το αντηλιακό που βάζετε στο πρόσωπό σας έχει δείκτη προστασίας SPF τουλάχιστον 30 και είναι ευρέος φάσματος.

2. Καλή ενυδάτωση. Η καθημερινή ενυδάτωση θρέφει το δέρμα και το βοηθά να «αντιστέκεται» στις ρυτίδες. Μελέτες έχουν δείξει πως η χρήση υδατικών προϊόντων με υαλουρονικό οξύ και βιταμίνη C μπορεί να μειώνει τη δημιουργία ρυτίδων και να τις εμποδίσει να γίνουν πιο βαθιές. Ωφέλιμες είναι επίσης οι υδατικές με κεραμίδια (ceramides) τα οποία θρέφουν το δέρμα, καθώς και με άλφα-υδροξυ-οξέα που κάνουν ήπια απολέπιση. Ωστόσο η υδατική σας δεν πρέπει να περιέχει αρώματα, τα οποία μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα. «Ο ερεθισμός προκαλεί ξηρότητα και περισσότερες βλάβες», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης. Και συνιστά να αλείφετε σε καθημερινή βάση το πρόσωπό σας με υδατική και με αντηλιακό. Η επιλογή της κατάλληλης ενυδατικής κρέμας πρέπει να γίνεται πάντα σύμφωνα με τον εκάστοτε τύπο δέρματος.

3. Θρεπτική διατροφή. Πολλές μελέτες έχουν συσχετίσει τη διατροφή με τις ρυτίδες. Μία από τις πιο πρόσφατες δημοσιεύθηκε το 2019 στο ιατρικό περιοδικό Journal of the American Academy of Dermatology. Όπως έδειξε, όσες γυναίκες τρώνε πολύ κόκκινο κρέας και ανθυγιεινά σνακ έχουν περισσότερες ρυτίδες απ' ό,τι όσες τρώνε περισσότερα φρούτα. Επιπλέον, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιφλεγμονώδη ή αντιοξειδωτικά συστατικά μπορεί να βελτιώσουν την ελαστικότητα του δέρματος και την πρόωρη γήρανση. Το ίδιο και τα τρόφιμα με ωφέλιμα λιπαρά. Μερικά από αυτά τα τρόφιμα είναι τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σαρδέλα), τα ρόδια, τα λαχανικά (π.χ. καρότα, κολοκύθια, μπρόκολα), το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί (π.χ. καρύδια) το πράσινο τσάι και το ελαιόλαδο.

4. Αποφυγή του καπνίσματος. Το κάπνισμα δεν βλάπτει σοβαρά μόνο την υγεία της καρδιάς και των πνευμόνων, αλλά καταστρέφει και το δέρμα, καθώς προκαλεί βλάβες στο κολλαγόνο και την ελαστίνη, την φυσική ουσία που προσδίδει στο δέρμα ελαστικότητα και δύναμη. Επιπλέον, η νικοτίνη των τσιγάρων προκαλεί συστολή των αιμοφόρων αγγείων, με συνέπεια να μειώνεται η ροή αίματος προς το δέρμα. Αυτό όμως μειώνει την τροφοδοσία του με οξυγόνο και πολύτιμα, αντιγηραντικά συστατικά όπως η βιταμίνη Α. Η θερμότητα που εκπέμπουν τα τσιγάρα επίσης μπορεί να προκαλέσει ρυτίδες, ενώ η χαρακτηριστική κίνηση των χειλιών κατά το κάπνισμα, προκαλεί πρόωρες ρυτίδες γύρω από το στόμα.

5. Περιορισμός της κατανάλωσης ζάχαρης και υδατανθράκων. Η ζάχαρη και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες (π.χ. λευκό ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, δημητριακά πρωινού) προκαλούν απότομη αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, που με τη σειρά τους οδηγούν σε απότομη αύξηση της ινσουλίνης (είναι η ορμόνη που διασπά το σάκχαρο). Η ινσουλίνη ευνοεί τη φλεγμονή στο δέρμα και σε όλο το σώμα, ενώ το σάκχαρο ενώνεται με τις ίνες ελαστίνης και το κολλαγόνο, προκαλώντας τους βλάβες. Έτσι δεν μπορούν να υποστηρίξουν το δέρμα και εντείνονται οι ρυτίδες, εξηγεί ο κ. Μιχελάκης.

6. Έκθεση σε καθαρό αέρα. Η συστηματική έκθεση στους ατμοσφαιρικούς ρύπους έχει συνέπειες στην εμφάνιση του δέρματος. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί ρυτίδες και πρόωρη γήρανση του δέρματος. Μάλιστα οι ατμοσφαιρικοί ρύποι που εκλύουν τα οχήματα θεωρούνται πλέον μία από τις πιο τοξικές ουσίες για το δέρμα. Για να προστατευθείτε, προσπαθήστε να κινήστε όσο περισσότερο μπορείτε μέσα σε πάρκα και χώρους πρασίνου στις πόλεις όπου ζείτε.

7. Καλός ύπνος. Η έλλειψη ύπνου συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου και προκαλεί βλάβες στο δέρμα. Η αιτία και πάλι είναι η φλεγμονώδης δράση της ινσουλίνης που προαναφέρθηκε. Να θυμάστε ότι για καλή υγεία (δερματική και μη) χρειάζεστε 7-8 ώρες ύπνο κάθε βράδυ. Προσπαθήστε επίσης να ξυπνάτε νωρίς το πρωί και να πηγαίνετε κάθε βράδυ την ίδια ώρα για ύπνο.

«Όσο περισσότερα από αυτά τα μέτρα τηρείτε απαρέγκλιτα και όσο νεότεροι ήσασταν όταν αρχίσατε την εφαρμογή τους, τόσο πιο προστατευμένο είναι το δέρμα», λέει ο κ. Μιχελάκης. «Ακόμα και στα 40 ή στα 50 σας, όμως, αν αρχίσετε να τα εφαρμόζετε, πάλι θα έχετε όφελος. Αρκεί να κάνετε υπομονή και σε μερικές εβδομάδες θα δείτε τη διαφορά στο πρόσωπό σας».