Όχι, ΔΕΝ υπάρχουν τροφές που «σκοτώνουν» τον καρκίνο

Στην ελληνική γωνιά του διαδικτύου κυκλοφορούν άρθρα που ισχυρίζονται ότι 7 συγκεκριμένες τροφές «σκοτώνουν» το καρκίνο. Οι ισχυρισμοί που γίνονται σε αυτά τα άρθρα είναι κατά κύριο λόγο ψευδείς.

ΜΙΞΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΕΩΝ

Το είδαμε στα: diaforetiko.gr, nea-news.gr

Τα προαναφερθέντα άρθρα δηλώνουν τα εξής:

«Ένα ιατρικό portal ισχυρίζεται ότι αυτά είναι τα 7 τρόφιμα που δρουν κατά των καρκινικών κυττάρων και αποτρέπουν την ανάπτυξη όγκων. Τα τρόφιμα αυτά μπορούμε εύκολα να τα εντάξουμε στο καθημερινό μας μενού, και δεν είναι άλλα από τις ντομάτες, το κόκκινο κρασί, το κάρι, τα βατόμουρα, το πράσινο τσάι, τη μαύρη σοκολάτα και τον καφέ.»

«Οι επιστήμονες είναι επίσης βέβαιοι ότι αυτά τα 7 τρόφιμα είναι πιο αποτελεσματικά από τη χημειοθεραπεία.»

Οι ντομάτες
«Μια μελέτη του Χάρβαρντ έδειξε ότι οι άνδρες που κατανάλωναν μαγειρεμένες ντομάτες ή σάλτσα ντομάτας πάνω από 4 φορές το μήνα είχαν 50% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Οι ντομάτες περιέχουν λυκοπένιο που έχει αντι-αγγειογενετικές ιδιότητες. Σε αντίθεση με τη βιταμίνη C, το ποσό του λυκοπενίου στη ντομάτα αυξάνεται όταν επεξεργάζεται σε υψηλές θερμοκρασίας ή όταν μαγειρεύεται με λάδι.»

Ένα συχνό φαινόμενο σε άρθρα αυτής της κατηγορίας είναι να αντιμετωπίζουν το καρκίνο σαν μια ασθένεια η οποία μπορεί να αποφευχθεί με κάποια ενιαία στρατηγική ή θαυματουργή λύση. Ο καρκίνος είναι ένας όρος ομπρέλα ο οποίος εμπερικλείει μια πληθώρα ασθενειών, κάθε μια με διαφορετικά διαγνωστικά κριτήρια και τρόπο αντιμετώπισης. Επιπρόσθετα πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σοβαρό και σύνθετο πρόβλημα το οποίο, ανάλογα τον τύπο και το στάδιο χρειάζεται, μεταξύ άλλων, εξειδικευμένη φαρμακευτική αγωγή.

Η ιδέα λοιπόν ότι ένα τρόφιμο ή έστω μια ομάδα τροφίμων μπορεί να έχει υπολογίσιμη επίδραση στην καταπολέμηση ή έστω στην πρόληψη κάποιας μορφής καρκίνου καλύτερα από φαρμακευτική αγωγή, όπως αναφέρουν τα σχετικά άρθρα, είναι ένας ιδιαίτερα σοβαρός ισχυρισμός ο οποίος απαιτεί την ανάλογη τεκμηρίωση.

Ξεκινώντας με τον ισχυρισμό για τις αντικαρκινικές ιδιότητες της ντομάτας πρέπει να αναφέρουμε ότι η «μελέτη του Χάρβαρντ» δημοσιεύτηκε το 2014 στο περιοδικό «Journal of the National Cancer Institute» με τίτλο «Dietary Lycopene, Angiogenesis, and Prostate Cancer: A Prospective Study in the Prostate-Specific Antigen Era». [πηγή]

Η μελέτη εξέτασε την επίδραση μιας συγκεκριμένης ένωσης που περιέχεται στις ντομάτες, του λυκοπενίου. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 49,898 άτομα και μέσα από ερωτηματολόγια, στατιστική ανάλυση των απαντήσεων καθώς και εξέταση δειγμάτων από τους συμμετέχοντες βρήκαν θετική επίδραση της κατανάλωσης λυκοπενίου μέσω της διατροφής στο ρίσκο ανάπτυξης και εξέλιξης καρκίνου του προστάτη.

Το «ρίσκο», όπως χρησιμοποιείται σε μελέτες αυτού του είδους, είναι συγκεκριμένος τεχνικός όρος και χαρακτηρίζει τη πιθανότητα εμφάνισης μιας ασθένειας αλλά όχι βεβαιότητα ότι αυτό θα συμβεί απαραίτητα. Το ρίσκο καθορίζεται από μελέτη μεγάλων ομάδων ανθρώπων και υπολογισμό της πιθανότητας εμφάνισης της ασθένειας σε βάθος χρόνου. Επιπλέον εξετάζονται οι συμπεριφορές που σχετίζονται με αύξηση ή μείωση του ρίσκου εμφάνισης της εξεταζόμενης ασθένειας. [πηγή]

Η μελέτη δημοσιεύτηκε σε ιδιαίτερα διακεκριμένο περιοδικό, με καλό δείγμα και μεθοδολογία, ωστόσο πρόκειται για μια έρευνα που αφορά την επίδραση μια συγκεκριμένης ουσίας που βρίσκεται και στις ντομάτες. Δε μπορούμε από αυτά τα δεδομένα να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση ντομάτας είναι καλύτερη από συμβατική αγωγή στο πλαίσιο αντιμετώπισης του καρκίνου προστάτη.

Οι μελέτες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής πάνω στο θέμα, παρότι συνολικά τείνουν ελαφρώς προς τη θέση ότι το λυκοπένιο έχει θετική επίδραση όσων αφορά το καρκίνο του προστάτη, εμφανίζουν αντικρουόμενες απαντήσεις. Ορισμένες δε βρίσκουν επίδραση, ή βρίσκουν πολύ αμυδρή επίδραση, ενώ άλλες βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος με τη μελέτη του 2014 που αναφέρθηκε παραπάνω. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Όπως αναφέρει και το Cancer Research UK, ένα επίσημο σώμα που δραστηριοποιείται στην έρευνα και ενημέρωση του κοινού σε θέματα καρκίνου, σε τμήμα ερωτήσεων του κοινού:

«Από τις τώρα μελέτες σε ανθρώπους είναι ασαφές αν το λυκοπένιο προστατεύει από το καρκίνο του προστάτη και χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να καταλήξουμε σε αυτό το συμπέρασμα.»

Η λίστα των τροφών που εξετάζουμε περιλαμβάνει επίσης:

Το κάρυ 
«Το μπαχαρικό που λιώνει το λίπος και είναι εξαιρετικά υγιεινό.»

Ο συσχετισμός του κάρυ με το καρκίνο αφορά μια ουσία που περιέχει, την κουρκουμίνη. Η κουρκουμίνη ωστόσο δεν έχει αποδεδειγμένη αντικαρκινική δράση. Πλην του ότι όσες κλινικές δοκιμές έχουν γίνει για να εξετάσουν την δράση της δεν έδειξαν αποτελεσματικότητα, σύμφωνα με τη μελέτη » The Essential Medicinal Chemistry of Curcumin» η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Medical Chemistry» το 2017, ο πιθανότερος λόγος για τον οποίο η κουρκουμίνη παρουσιάζονταν ως πιθανός αντικαρκινικό παράγοντας ήταν λανθασμένα αποτελέσματα που έδειχνε στις πρωταρχικές εργαστηριακές μελέτες λόγω της ιδιαίτερης χημικής δομής της και το πως αυτή αλληλεπιδρά με συγκεκριμένες πρωτεΐνες-δείκτες. [πηγή]

Το κόκκινο κρασί 
«Ο φλοιός του σταφυλιού περιέχει ρεσβερατρόλη, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που είναι γνωστό ότι μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Επιβεβαιώνεται ότι σκοτώνει τα βακτηρίδια, προλαμβάνει τον καρκίνο, αυξάνει την διάρκεια ζωής των ζώων, απομακρύνει τις επικίνδυνες ελεύθερες ρίζες, βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία, δρα ενάντια σε μύκητες και ιούς, βελτιώνει την ψυχική και σωματική υγεία, βελτιώνει τη συγκέντρωση και πολλά άλλα. Τα 225ml κόκκινου κρασιού περιέχουν περίπου 640mcg ρεσβερατρόλης.»

Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών κατατάσσεται στη κατηγορία Group 1 του IARC (παράρτημα του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας το οποίο αναλύει ουσίες και συμπεριφορές που αυξάνουν το ρίσκο για ανάπτυξη καρκίνου), δηλαδή υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να χαρακτηρίσουμε τη συμπεριφορά καρκινογόνο για τους ανθρώπους. [πηγή]

Η παρερμηνεία με τη ρεσβερατρόλη και το κρασί είναι ιδιαίτερα συχνή και γίνεται συνήθως σε άρθρα που προσπαθούν να ερμηνεύσουν επιστημονικές μελέτες που αφορούν αυτή την ουσία. Η ρεσβερατρόλη είναι μια ουσία η οποία περιέχεται, μεταξύ άλλων, στη φλούδα των σταφυλιών. Ωστόσο οι θετικές επιδράσεις που μπορεί να έχει η ρεσβερατρόλη σε σχετικές μελέτες δε μεταφράζεται σε θετική επίδραση που έχει το κρασί καθώς αυτές οι μελέτες εξετάζουν μόνο την επίδραση της συγκεκριμένης ουσίας και όχι της κατανάλωσης κρασιού.

Σε κάθε περίπτωση όμως, οι αντικαρκινικές ιδιότητες της ρεσβερατρόλης έχουν εξεταστεί κατά κύριο λόγο σε πειρατόζωα και οι κλινικές δοκιμές, παρότι ελπιδοφόρες, δεν έχουν εδραιώσει αν και σε ποιες συγκεντρώσεις έχει αντικαρκινική δράση η ουσία. [πηγή 1][πηγή 2]

Διαβάστε τη συνέχεια στα Ellinika Hoaxes.