Μόνο 2 στις 10 γυναίκες στη χώρα μας υποβάλλονται σε Τεστ Παπανικολάου τη στιγμή που η εξέταση αυτή θα μπορούσε να σώσει τη ζωή τους, όπως επισημάνθηκε σε ενημερωτική ημερίδα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Γ.Ν. Παπανικολάου, ο Δήμος Κύμης - Αλιβερίου, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και η Ένωση Καθηγητών Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΙΠΑ), σε συνεργασία με τον Ιατρικό Σύλλογο Εύβοιας και το Γ.Ν. Κύμης, με θέμα «Η δύναμη της πρόληψης στη δημόσια υγεία».
Ειδικότερα, όπως τόνισε η κυτταρολόγος, Αρχοντία Πασχάλη, εκτιμάται ότι στη χώρα μας μόνο το 20% των γυναικών υποβάλλονται τακτικά στην εξέταση, η οποία εδώ και δεκαετίες αποτελεί το «gold standard» στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας καλύπτει το 10% όλων των κακοηθειών και αποτελεί τη 2η σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο στο γυναικείο πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι κάθε μέρα χάνονται 40 γυναίκες στην Ευρώπη από τη νόσο. Το 95% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στη μόλυνση από ογκογόνους τύπους του ιού HPV.
Άλλοι παράγοντες μπορούν, επίσης, να επιδράσουν δευτερευόντως στην καρκινογένεση. Αυτοί είναι ο τρόπος ζωής της γυναίκας, η έναρξη της σεξουαλικής ζωής σε μικρή ηλικία, η πολλαπλότητα των ερωτικών συντρόφων, η προσβολή από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ενώ τελευταία ενοχοποιούνται ακόμα και διατροφικοί παράγοντες, όπως είναι η ανεπάρκεια των βιταμινών Α και Ε.
Όπως ανέφερε η Αναστασία Πουλημένου, γυναικολόγος στο Γ.Ν. - Κ.Υ. Κύμης, το συμβατικό τεστ ΠΑΠ αποτελεί μέχρι σήμερα τη σημαντικότερη ασπίδα σωτηρίας από τη μάστιγα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ωστόσο, εξήντα χρόνια μετά την ανακάλυψή του ήρθε η αναμενόμενη σύγχρονη μετεξέλιξή του: το τεστ ΠΑΠ με την τεχνική της κυτταρολογίας υγρής φάσης, το HPV dna test και το mRNA HPV test συμβάλλουν ακόμα περισσότερο στον έλεγχο της νόσου, αυξάνοντας δραστικά την ευαισθησία και την ειδικότητα της μεθόδου και περιορίζοντας τα ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα σε ποσοστό κάτω του 10%.
«Ο συνδυασμός των τεστ ΠΑΠ και HPV dna τεστ αυξάνει τη διαγνωστική ακρίβεια των εξετάσεων και παίζει σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση των ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών, ξεχωρίζοντας τις γυναίκες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα τελευταία χρόνια, συνιστάται στις γυναίκες άνω των 30 ετών να υποβάλλονται σε HPV dna test, ανεξάρτητα από το αν έχουν προσβληθεί από τον ιό», τόνισε η κ. Πασχάλη, προσθέτοντας ότι «με το συνδυασμό των εμβολίων για προστασία από τον ιό HPV, τη χρήση του τεστ ΠΑΠ και του HPV dna test, πιστεύουμε ότι πλησιάζουμε στο τέλος του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας».
Ο πρόεδρος της ΕΚΙΠΑ, Παναγιώτης Σκανδαλάκης, αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- στο ιδιαίτερα αυξημένο κόστος της θεραπείας έναντι αυτού της πρόληψης για τα συστήματα υγείας, καλώντας τους αρμόδιους να δώσουν στην πρόληψη το βάρος που της αναλογεί. «Το κόστος της εξέτασης αντιστοιχεί στο 1/10 του κόστους θεραπείας. Το ποσό που αντιστοιχεί στο κόστος της χημειοθεραπείας ενός ασθενούς, θα μπορούσε να διατεθεί για την προληπτική εξέταση (τεστ ΠΑΠ) αρκετών εκατοντάδων γυναικών», τόνισε ο κ. Σκανδαλάκης.
Τέλος, ο κ. Αριστείδης Διαμαντής, διευθυντής - κυτταρολόγος στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, αναφέρθηκε στην πατρότητα του τεστ ΠΑΠ, επισημαίνοντας ότι παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν επιχειρήθηκε από έναν κύκλο επιστημόνων (κυρίως Ρουμανικής καταγωγής) η αμφισβήτησή της, τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο «πατέρας» της σωτήριας αυτής εξέτασης δεν είναι άλλος από τον Γ. Ν. Παπανικολάου. «Ο Παπανικολάου όχι μόνο απέδειξε την αξία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, αλλά έπεισε τον επιστημονικό κόσμο για τη σπουδαιότητα του μαζικού προληπτικού ελέγχου. Η συμβολή του τεστ ΠΑΠ στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι διαχρονικά κολοσσιαία και δεν επιδέχεται πλέον καμία αμφισβήτηση».
Ο γονιδιακός έλεγχος στην πρόληψη του καρκίνου
Τη σημασία του γονιδιακού ελέγχου στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών έθιξε η Πουλημένου. Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2017 στο περιοδικό JCO Precision Oncology, αναφέρει τα τελευταία δεδομένα συσχέτισης του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών με τις γονιδιακές μεταλλάξεις. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 8 γονιδιακές μεταλλάξεις σχετίζονται σημαντικά με τον καρκίνο του μαστού. Η υψηλότερη αύξηση του κινδύνου συνδέθηκε με τη μετάλλαξη του γονιδίου BRACA1, εξαπλασιάζοντας τον κίνδυνο. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι 11 γονιδιακές μεταλλάξεις σχετίζονται με τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. Η υψηλότερη αύξηση του κινδύνου (κατά 42 φορές) συνδέθηκε με μία μετάλλαξη που ονομάζεται STK11, ωστόσο και το BRACA1 αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο (περίπου 12 φορές).
Θνησιμότητα από καρδιαγγειακά: Την πρωτιά «διεκδικούν» οι γυναίκες
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με τα παγκόσμια επιδημιολογικά δεδομένα, στη χώρα μας μεγάλη αύξηση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά αίτια εμφανίζεται στη Β. Ελλάδα, γεγονός που αποδίδεται από τους ειδικούς στις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στη Ν. Ελλάδα.
Ιδιαίτερα αυξημένη είναι, όμως, τα τελευταία χρόνια η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια στις γυναίκες. Και παρά το γεγονός ότι το 1ο καρδιακό συμβάν εμφανίζεται 7-10 χρόνια αργότερα απ’ ό,τι στους άνδρες (περίπου στην ηλικία των 65 ετών), είναι πιο θανατηφόρο.
«Ενώ μέχρι πρότινος η καρδιοπάθεια ήταν αποκλειστικά νόσος των ανδρών, τώρα φαίνεται ότι και οι γυναίκες φτάνουν στο ίδιο επίπεδο με τους άνδρες. Μάλιστα, προβλέπεται ότι σε 15-20 χρόνια η θνησιμότητα των γυναικών από καρδιαγγειακά αίτια θα ξεπεράσει αυτήν των ανδρών», τόνισε ο καθηγητής Καρδιολογίας, Δημήτριος Τούσουλης, αποδίδοντας το γεγονός στους παράγοντες κινδύνου (διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και θερμίδες, υπέρταση, αυξημένη LDL χοληστερόλη, χαμηλή HDL χοληστερόλη, καθιστική ζωή, στρες, κάπνισμα, αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, διαβήτης, παχυσαρκία), οι οποίοι πλέον εξισώνονται στα δύο φύλα και μάλιστα φαίνεται ότι είναι πιο επιβαρυντικοί όσον αφορά στο σχετικό κίνδυνο για στεφανιαία νόσο (ΣΝ) στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες:
Η παχυσαρκία σχετίζεται με μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο για στεφανιαία νόσο (ΣΝ) στις γυναίκες
Ο σακχαρώδης διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο για ΣΝ 2-3 φορές περισσότερο απ΄ ό,τι στους άνδρες
Μια καπνίστρια διατρέχει κατά 25% μεγαλύτερο κίνδυνο για ΣΝ, απ’ ότι ένας άνδρας - Ο κίνδυνος αυξάνεται περαιτέρω όταν συνδυάζεται με λήψη αντισυλληπτικών
Η προεκλαμψία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για μελλοντικά συμβάντα
Οι γυναίκες εμφανίζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό αυτοάνοσα νοσήματα που σχετίζονται με την ΣΝ
Ο κ. Τούσουλης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο παθητικό κάπνισμα, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο για ΣΝ κατά 30% σε άνδρες και γυναίκες. Μάλιστα, όπως σημείωσε, μία γυναίκα σύζυγος καπνιστή διατρέχει διπλάσιο κίνδυνο για ΣΝ, ενώ ολέθριες είναι οι συνέπειες για τα παιδιά που εκτίθενται στον καπνό του τσιγάρου. Σε κάθε περίπτωση, η μεσογειακού τύπου διατροφή, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους, η διακοπή του καπνίσματος, ο έλεγχος του στρες, η φυσική δραστηριότητα και ο τακτικός προληπτικός έλεγχος για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό συνθέτουν τον ακρογωνιαίο λίθο στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων σε άνδρες, γυναίκες αλλά και παιδιά.
Εμβολιασμός… αύριο
Στη σημασία του εμβολιασμού και ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες, αναφέρθηκε ο Γιώργος Μαρίνος, M.D, MSc, PhD, επιμελητής Α΄ Γενικής Ιατρικής - Συντονιστής Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», καθώς αφενός εισερχόμαστε στην περίοδο έξαρσης της εποχικής γρίπης, αφετέρου στη χώρα αντιμετωπίζουμε έξαρση της ιλαράς, υπογραμμίζοντας ότι αυτήν την περίοδο οι πολίτες πρέπει να παρακινήσουν όχι μόνο τον εαυτό τους αλλά και το διπλανό τους να εμβολιαστεί. Ειδικά όσον αφορά στις ευάλωτες ομάδες θα πρέπει να εμβολιαστούν κατά της γρίπης, κατά του πνευμονιόκοκκου αλλά και κατά της ιλαράς.
Ο κ. Μαρίνος, αναφέρθηκε και στο κίνημα αντιεμβολιασμού, το οποίο όπως τόνισε δεν υποστηρίζεται επιστημονικά, υπογραμμίζοντας την ευθύνη των γιατρών να πείσουν τους ασθενείς αλλά και τους απλούς πολίτες να εμβολιαστούν προκειμένου να προστατεύσουν όχι μόνο τον εαυτό τους αλλά και την κοινότητα. «Επισκεφθείτε αύριο τον οικογενειακό σας γιατρό να σας συνταγογραφήσει τα κατάλληλα για εσάς εμβόλια. Έτσι θα προστατεύσετε τον εαυτό σας, τους αγαπημένους σας, τα παιδιά σας», τόνισε ο κ. Μαρίνος.
Αυστηρά όρια στη σχέση γιατρού - ασθενούς
Τα όρια στη σχέση γιατρού - ασθενούς, στο πλαίσιο της προαγωγής υγείας (η διαδικασία μέσα στην οποία τα άτομα γίνονται ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο πάνω στην υγεία τους και να τη βελτιώσουν), έθεσε ο καθηγητής Ψυχιατρικής, Κωνσταντίνος Σολδάτος. επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια ιδιάζουσα επαγγελματική σχέση, με αυστηρά όρια. Σύμφωνα με τον κ. Σολδάτο, η σχέση γιατρού - ασθενούς είναι μεν επαγγελματική, αλλά είναι κυρίως μία ανθρώπινη επαφή, όπου ο ασθενής και ο γιατρός πρέπει να σέβονται ο ένας τον άλλον και να κρατούν ορισμένους δεοντολογικούς κανόνες. «Οι κανόνες αυτοί ισχύουν από την εποχή του Ιπποκράτη, αλλά πρέπει να έχουν εξατομικευμένη εφαρμογή. Ποτέ ένας γιατρός δεν πρέπει να βλέπει τον έναν ασθενή με τον ίδιο τρόπο που βλέπει έναν άλλον. Ο κάθε ασθενής και ο κάθε γιατρός έχει τη δική του προσωπικότητα και υπάρχει και μία ψυχοσυναλλαγή πέραν της αμοιβής που θα πρέπει να λαμβάνει ο γιατρός. Το σημείο αυτό είναι και το σημείο λήξης της σχέσης. Κάθε άλλη συναλλαγή μεταξύ γιατρού και ασθενούς είναι αν όχι ολέθρια, καταδικαστέα».
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των δράσεων του Ινστιτούτου «Γ.Ν. Παπανικολάου», που στοχεύουν στην ανάδειξη της σημασίας της πρόληψης και την ευαισθητοποίηση των πολιτών προς την κατεύθυνση αυτή.
«Ο Γ.Ν. Παπανικολάου αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην έρευνα για τη δυνατότητα των ανθρώπων στην πρόληψη και κατάφερε να σώσει εκατομμύρια γυναικών, κυρίως, σε όλο τον κόσμο. Αυτή τη δυνατότητα την αξιοποιούν σε υψηλά ποσοστά οι γυναίκες (50-70%) άλλων χωρών, ενώ στην Ελλάδα η αξιοποίηση του τεστ ΠΑΠ βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτή η εικόνα δεν μας τιμά ως χώρα, αλλά και ο Παπανικολάου αν ήταν στη ζωή, δεν θα ήταν καθόλου ικανοποιημένος αν έβλεπε τους συμπατριώτες του να μην αξιοποιούν τη σωτήρια ανακάλυψή του. Για όλους αυτούς τους λόγους, το Ινστιτούτο Γ.Ν. Παπανικολάου, έχει αποφασίσει να ασχοληθεί κυρίως με ενημέρωση για την ευαισθητοποίηση των πολιτών στην πρόληψη», δήλωσε ο Αθανάσιος Μπουραντάς, δήμαρχος Κύμης Αλιβερίου, και πρόεδρος του Ινστιτούτου, απευθύνοντας το χαιρετισμό του.
Ο Μητροπολίτης Καρυστίας - Σκύρου, κ. Σεραφείμ, απ’ την πλευρά του, τόνισε: «Η παρουσία σας εδώ σήμερα μας δίνει την ευκαιρία να τονίσουμε και να προτείνουμε να μην αρκεστούμε σε λόγους, σχεδιασμούς και τιμητικές εκφράσεις. Καλώ, προς τιμήν του Γ.Ν. Παπανικολάου, να προχωρήσουμε και σε κάποιες αποφάσεις έργων που θα αποτελούν όχι μόνο τιμή θεωρητική αλλά και ωφέλιμα πρακτική».
Την Περιφέρεια εκπροσώπησε στην εκδήλωση ο Αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ιατρός, Δημήτριος Αργύρης, ο οποίος ανέφερε: «Αυτή η εκδήλωση είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε για έναν άνθρωπο - ευεργέτη της ανθρωπότητας, ο οποίος με τα επιτεύγματά του διαχρονικά σώζει τις γυναίκες. Η Περιφέρεια είναι αρωγός και σύμμαχός σας σε κάθε ενέργεια που θέλετε να κάνετε προς την κατεύθυνση αυτή, και θεωρώ ότι κάτι πρέπει να κάνουμε γι΄ αυτόν τον άνθρωπο που είχε μία τέτοια επιτυχία και έκανε γνωστή την Εύβοια και την Κύμη στην Ιατρική Κοινότητα, σε όλο τον κόσμο».
Ο Ευάγγελος Χατζημαργαρίτης, Διοικητής Γ.Ν. - Κ.Υ. Κύμης, μίλησε για τις ενέργειες που έχει κάνει η Διοίκηση προκειμένου να ενισχύσει την πρόληψη στην περιοχή της ευθύνης της: «Ένας από τους στόχους που εξαρχής θέσαμε και έχουμε πετύχει στο νοσοκομείο μας, ήταν η ενίσχυση της πρόληψης κάτι που είναι απόλυτα σύμφωνο με το όραμα του Γ.Ν. Παπανικολάου. Σε τακτά χρονικά διαστήματα πραγματοποιούνται εξορμήσεις με κλιμάκια παρουσία ειδικευμένων γιατρών στα χωριά και στις δομές της περιοχής ευθύνης μας, με πολύ ενδιαφέροντα και σημαντικά αποτελέσματα. Επιπρόσθετα, έχουμε αναπτύξει συνεργασίες με πανεπιστημιακά νοσοκομεία και άλλους φορείς για την υποστήριξη του έργου μας και την εξειδικευμένη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Το νοσοκομείο Κύμης θα συνεχίσει να στηρίζει την πρόληψη και την προαγωγή υγείας και να συμμετέχει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο συνολικό πρόγραμμα του υπουργείου Υγείας για τη χώρα μας».
Το ομαδικό πνεύμα μπορεί να οδηγήσει στην ευόδωση των στόχων του Ινστιτούτου, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο Εμμανουήλ Σκουλάκης, τ. υπουργός, Εντεταλμένος Σύμβουλος του Ινστιτούτου. «Αυτή η εκδήλωση πρέπει να σηματοδοτήσει μία προσπάθεια με αφετηρία το Πανεπιστήμιο Αθηνών και τους εμπλεκόμενους φορείς και πρόσωπα, για τη δημιουργία κουλτούρας πρόληψης στην Ελλάδα. Δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα πρόληψης. Οι καιροί είναι δύσκολοι, αλλά στους δύσκολους καιρούς πιάνει τόπο η πρόληψη. Όλοι μαζί, ενωμένοι, μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα», δήλωσε ο κ. Σκουλάκης.
Κατά το χαιρετισμό του, ο Ευστράτιος Πατσούρης, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ινστιτούτου, κοσμήτωρ της Σχολής Επιστημών Υγείας, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο πεδίο της πρόληψης αλλά και της περίθαλψης: «Η διεθνής οικονομική κρίση, με τις συνεχείς μειώσεις των προϋπολογισμών πολλών χωρών για την υγεία, την κοινωνική πρόληψη και την περίθαλψη, απόρροια ανεπάρκειας πολιτικής με τη συνοδό φτώχεια και το αυξανόμενο χρέος που αντιμετωπίζει η χώρα μας, και όχι μόνο, οδηγεί σε μείωση της προσφοράς υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής προστασίας, με άμεσες συνέπειες στην ψυχική και σωματική υγεία του πολίτη. Το τεστ Παπανικολάου παραμένει ακόμα και σήμερα, στη σύγχρονη εποχή της Μοριακής Βιοϊατρικής, μία αξιόπιστη, όχι ακριβή εξέταση, που συνεχίζει να σώζει ζωές. Το δε χαμηλό της κόστος την αναδεικνύει ακόμα πιο πολύτιμη αν αναλογιστεί κανείς και τη διεθνή, αλλά και την εγχώρια οικονομική κρίση», ανέφερε ο κ. Πατσούρης.
Τις ευχαριστίες του προς του διοργανωτές γι’ αυτή τη συνεργασία εξέφρασε ο Κωνσταντίνος Βράκας, γυναικολόγος, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Εύβοιας (ΙΣΕ): «Ευχαριστώ πολύ την Ένωση των καθηγητών του ΕΚΠΑ για τη μεγάλη τιμή που έκαναν στον Ιατρικό Σύλλογο Εύβοιας να ζητήσουν, αλλά κυρίως να αποδεχθούν τη συνεργασία μας, η οποία θα είναι και μελλοντική».
Τέλος, ο Ευάγγελος Στάμου, πρόεδρος Εταιρίας Ευβοϊκών Σπουδών ανακοίνωσε την έκδοση από την Εταιρία Ευβοϊκών Σπουδών, του έργου του Γ.Ν. Παπανικολάου «Άτλαντας της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας», σε ψηφιακή μορφή, ενώ υπενθύμισε ότι ο μεγάλος ερευνητής είχε ανακηρυχθεί επίτιμο μέλος της Εταιρίας. «Ο Γ. Παπανικολάου, αυτή η τεράστια παγκοσμίως Κουμιώτικη μορφή, είχε ανακηρυχτεί επίτιμο μέλος της Εταιρίας Ευβοϊκών Σπουδών, όταν ακόμα στον κόσμο αμφισβητούταν το τεστ ΠΑΠ. Και είναι γνωστό ότι η Εταιρία, ιδρυθείσα το 1939, σοβαρό πνευματικό ίδρυμα, ήταν φειδωλή σε τέτοιου είδους ανακηρύξεις», δήλωσε ο κ. Στάμου.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης απονεμήθηκαν από τον πρόεδρο της ΕΚΙΠΑ, τιμητικές πλακέτες στον μητροπολίτη Καρυστίας - Σκύρου κ. Σεραφείμ, στο δήμαρχο Κύμης - Αλιβερίου Αθανάσιο Μπουραντά, στον τ. υπουργό κ. Εμμανουήλ Σκουλάκη, στον εκπρόσωπο της Περιφέρειας, Αντιπεριφερειάρχη Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Δημήτριο Αργύρη, στον πρόεδρο του ΙΣΕ Κωνσταντίνο Βράκα και στη χήρα του αείμνηστου καθηγητή Πέτρου Καρακίτσου, πρώην προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του Ινστιτούτου και εμπνευστή αυτής της εκδήλωσης.
Σχετικά με το Ινστιτούτο Γ.Ν Παπανικολάου
Το Ινστιτούτο «Γ.Ν. Παπανικολάου» ιδρύθηκε το 1998 στη γενέτειρα του μεγάλου Έλληνα γιατρού και ερευνητή, την Κύμη Ευβοίας, ύστερα από πρόταση του Υπουργείου Υγείας-Πρόνοιας (υφυπουργός Μανώλης Σκουλάκης) για την ίδρυση ενός πολυδύναμου φορέα προς τιμήν του διακεκριμένου επιστήμονα, με αντικείμενο την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων νεοπλασματικών νόσων.
Την πρόταση συνυπέγραψαν, ως πρωτόκολλο συνεργασίας, οι τότε: υφυπουργός Υγείας, Μανώλης Σκουλάκης, Νομάρχης Εύβοιας, Θανάσης Μπουραντάς, πρόεδρος του ΚΕΣΥ, Βασίλης Γολεμάτης, πρόεδρος του ΠΙΣ, Μανώλης Καλοκαιρινός, πρόεδρος του Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνης Κουτσελίνης.
9°
