«Είναι κρίμα, που πετάμε τόσο φαγητό κάθε μέρα!» λέει φίλη η οποία μαγειρεύει μεν, μόνη της δε. «Εμείς» πάλι, όχι μόνο δεν πετάμε τίποτα, όλο και κάποιος διαμαρτύρεται ότι του φάγανε το μερντικό. «Εμείς» είμαστε έξι άτομα, τα τέσσερα από τα οποία, τρώνε, όχι αηδίες – στο τσακ είναι να φάνε τα δύο όχι-φαγανά άτομα. Μαγειρεύω κυρίως εγώ, αλλά και όποιος βρεθεί, πεινασμένος, στην κουζίνα με ένα τηγάνι/ τσουκάλι πρόχειρο. Τα μικρότερα παιδιά ξέρουν να φτιάχνουν ομελέτες και τα μεγαλύτερα, ξέρουν τα πάντα όλα (ας είναι καλά το ίντερνετ).
Όταν συγκατοικείς με κόσμο ή έχεις μεγάλη/ εναλλακτική οικογένεια, δεν πετιέται τίποτα – εκτός από ένα τυρί διαίτης που αγοράστηκε κατά λάθος, ξέμεινε (ως ανοστιά) σε ράφι ψυγείου και έπιασε μαρμάγκα. Πετιέται ένα ξερό κρεμμύδι που γλίστρησε σε σκοτεινή γωνία, κι όταν ψάχναμε ένα κρεμμύδι για τη ρέγκα δεν έβγαλε κιχ, με αποτέλεσμα να χαλάσει, αλλά ως εκεί. Τα φαγητά μαγειρεύονται σε ποσότητες και παρόλα αυτά, όλο και κάποιος τρώει στη ζούλα κάτι παραπάνω, με αποτέλεσμα να διαμαρτύρεται έτερος κάποιος που φτάνει στην κουζίνα τελευταίος, και να φτιάχνει («πάααααλι!») τοστ, ελαφρώς παρεξηγημένος.
Δεν μαγείρευα πάντοτε για μισό λόχο, για την ακρίβεια, ΔΕΝ μαγείρευα: ως φοιτήτρια και ως εργαζόμενη νέα, είχα στο ψυγείο μου ένα κουτί με φιστίκια. Έφτιαχνα τοστ. Έτρωγα παξιμάδια, μπισκότα, και τοστ. Όπως οι περισσότεροι πιτσιρικάδες: το τοστ είναι αυτό που κρατάει στη ζωή τον μέσο φοιτητή.
Εργένικο μαγείρεμα: Όταν είσαι 18-28 ετών, εργένισσα/ης, ΔΕΝ μαγειρεύεις – τσιμπάς κάτι έξω, έχεις ένα σωρό δουλειές, εξόδους, πάρτι, δεν έχεις κατσαρόλι, ξεχνάς να φας, κάπου είδες μισό τηγάνι, τρως στο πόδι, στον δρόμο, στη δουλειά. Το Εργένικο Μαγείρεμα μέχρι κάποια ηλικία εξαντλείται σε μισό πακέτο μακαρόνια ή ρύζι, ξερό. Μετά τα τριάντα, ο εργένης άνθρωπος τηλεφωνεί στη μαμά να μάθει επιτέλους πώς μαγειρεύονται οι φακές επειδή στουμπώνει. Καταλαβαίνει ότι το κόστος του να τρως έξω είναι τσιμπημένο, και ότι έτσι όπως τρώει, το σκορβούτο πλησιάζει καλπάζοντας, άρα ο εργένης άνθρωπος αρχίζει να μαγειρεύει, κουτσά στραβά. Μικρές ποσότητες: έξι αυγά φτάνουν για μια βδομάδα. Μισό κιλό κιμάς φτάνει… δεν ξέρει ακριβώς για τι πράγμα, ο εργένης, μια στιγμή να βρει καμιά συνταγή σε ένα από τα ΧΙΛΙΑΔΕΣ κουζινικά σαιτ.
Ερωτευμένο μαγείρεμα: ξαφνικά, εκεί που πέταγε αϊτό, το εργένικο άτομο δαγκώνει τη λαμαρίνα. Άλλο άτομο μπαίνει στο σπίτι, και ρωτάει μετά το σεξ αν έχει τίποτα να φάει, και το εργένικο άτομο αγχώνεται γιατί έχει δύο σούπες-σκόνη, ληγμένες. Σκοτώνεται να πάει σουπερμάρκετ, βρίσκει συνταγές και φτιάχνει… φιλέτο με πράσινο πιπέρι, χοιρινό με ανανά, κοτόπουλο παρμεζάνα, βετζετάριαν μπιφτέκι, κινέζικο ρύζι με λαχανικά – όμορφα και νόστιμα πιάτα που υποψιάζεται ότι θα κάνουν το άλλο άτομο να πει «ουάου!», αλλά κυρίως, να επανέλθει.
Όλα αυτά μαγειρεύονται σε δύο μερίδες, συνήθως παρουσία του άλλου ατόμου – δεν χρειάζονται οκτακόσιες ώρες στο φούρνο, για να μην βαρεθεί ούτε το ένα ούτε το άλλο άτομο. Πετιέται κάτι μόνον αν το άλλο άτομο δεν χτυπήσει κάρτα ή έρθει φαγωμένο… παρόλο που, το άτομο το οποίο μαγείρεψε, είναι πλέον σε φάση να φυλάξει την έξτρα μερίδα στο ψυγείο.
Οικογενειακό μαγείρεμα: ξεκινάει από τη μικρή οικογένεια (υπό την αιγίδα της Φαρίν Λακτέ). Το ζευγάρι με μωρό, φτιάχνει ανάλατα φαγητά, τα οποία «περνάει από το μίξερ» για να γίνουν νιανιά, για το μωρό. Όλα είναι βιολογικά, μαγειρεμένα στον ατμό, και το ζητούμενο δεν είναι ο εξωτισμός ή η νοστιμιά αλλά η θρεπτική αξία. Το μωρό είναι ο βασιλιάς της κουζίνας. Παίζει πολλή (βιολογική) πατάτα, καρότο, αλανιάρικο κοτόπουλο, τραχανάς και πουρές λαχανικών. Ό,τι δεν τρώει το μωρό, το τρώνε οι γονείς. Ιδίως την Φαρίν Λακτέ, το στάνταρ επιδόρπιο γονιών που μόλις απέκτησαν σπλάχνο.
Προχωρημένο οικογενειακό μαγείρεμα: το άτομο που μαγειρεύει, ζει με δύο ως έξι παιδιά, με άλλο άτομο, ίσως με γιαγιά ή παππού, με έξτρα παιδιά που μπαινοβγαίνουν και τσακίζουν τα τσιπς, γενικά με πόπολο. Το άτομο, λίγο τσιγαρισμένο, στοκάρει το ψυγείο με τσίκεν-νάγκετς, έτοιμα μπιφτέκια κοτοπούλου που δεν αλάνιασε ποτέ του, κατεψυγμένα «μπαστουνάκια» λαχανικών ή μπακαλιάρου, πατάτες κομμένες που ψήνονται στον φούρνο σε 20’, μακαρονο-ειδή από τις προσφορές «στα τρία, το τέταρτο μείον 10%!», κέτσαπ οικογενειακού μεγέθους (=σε σκάφη), 30 αυγά την εβδομάδα, και ρύζι σε σακουλάκια που βράζει σε 10’. Το άτομο επίσης φτιάχνει σπανακόρυζο και ντοματόρυζο με ρύζι Καρολίνα Σερρών, επειδή φτουράει. Αγοράζει τα κοτόπουλα δύο-δύο, συχνά ήδη ψημένα, τάχα μου ότι τα έψησε με τα χεράκια του. Φτιάχνει φασόλια φούρνου, τραχανά Θάσου, χυλοπίτες Πάτρας, γενικά ό,τι του χαρίζουν ή αγοράζει από μακρινές επαρχίες της Ελλάδας και είναι υγιεινό με οικογενειακό/οικονομικό τρόπο.
Στις μεγάλες οικογένειες, λίγα πράγματα «πετιούνται». ΑΝ περισσέψει κάτι, μπαίνει στην κατάψυξη ή μετατρέπεται σε άλλο φαγητό την επόμενη. Οι γιαγιάδες μας το έκαναν αυτό κέντημα, κανονικά, σε δύσκολες εποχές, ορίστε που ήρθε η σειρά μας…
Ξεκίνησα λοιπόν το άτομο ως σκέτο άτομο, με τα φιστίκια μου κομπλέ, και κατέληξα σε καθημερινό μαγείρεμα ή σχεδόν-μαγείρεμα (κλέβω με το ψημένο κοτόπουλο, που όμως γίνεται πανέ τη δεύτερη μέρα…). Έμαθα λάου-λάου να φτιάχνω κέικ, πίτες με έτοιμο φύλο, μηλόπιτες και κουλουράκια. Θυμάμαι ακόμα την εβδομάδα, προ εκατονταετίας, που την έβγαλα με ένα κουτί κουραμπιέδες, δώρο από Νέα Καρβάλη, επειδή βαριόμουν να ψωνίσω, πόσο μάλλον να μαγειρέψω. Δεν ξέρω αν τη θυμάμαι με νοσταλγία εκείνη την κουραμπιεδο-βδομάδα, μάλλον όχι. Αλλά ακόμα και τώρα, επιστρέφω εύκολα στο Φοιτητικό ή Εργένικο (μη) μαγείρεμα, δηλαδή στο αγαπημένο ΤΟΣΤ, όποτε λείπει η οικογένεια…
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Πλάκας είναι οι πολυάριθμες ταβέρνες της, με μερικές εξ’ αυτών να κουβαλάνε στην πλάτη τους πολλά χρόνια ιστορίας
8°
