Με τον τραγικό απολογισμό των 100 νεκρών, οι δραματικές ανεπάρκειες του μηχανισμού προστασίας προκαλούν απορίες.
Το πόρισμα-φωτιά που εκπόνησε η ανεξάρτητη επιτροπή για τη διαχείριση πυρκαγιών, η οποία συστάθηκε μετά την τραγωδία στο Μάτι, καταδεικνύει μεταξύ άλλων ότι υπάρχουν όχι ένας, όχι δύο, αλλά 45 συναρμόδιοι φορείς που συμμετέχουν στην πρόληψη δασικών πυρκαγιών.
Η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη στο σκέλος της κατάσβεσης πυρκαγιών, όπου δραστηριοποιούνται 17 φορείς, οι οποίοι όμως υπάγονται σε έξι διαφορετικά υπουργεία και ασκούν 11 διαφορετικές αρμοδιότητες.
Διαπιστώνεται ακόμη η παντελής έλλειψη ενιαίου εθνικού σχεδίου προστασίας, που θα θέτει το πλαίσιο για τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Πέραν της απουσίας σχεδιασμού, όμως, οι εμπειρογνώμονες καταγράφουν και «έλλειψη κλίματος και πνεύματος συνεργασίας» ανάμεσα στις υπηρεσίες, ειδικά μεταξύ της Πυροσβεστικής και της Δασικής Υπηρεσίας.
Τονίζουν ακόμη πως υπάρχει έλλειψη επαγγελματικής εκπαίδευσης του προσωπικού εμπλεκόμενων φορέων, η οποία συνοδεύεται από υπερβολική εξάρτηση από τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης ενώ επισημαίνουν και μια ακόμη αστοχία: Η Πυροσβεστική εφαρμόζει σε δασικές πυρκαγιές πρακτικές που κανονικά είναι χρήσιμες σε αστικές φωτιές.
Άναρχη δόμηση, ανεπαρκής φροντίδα των δασικών εκτάσεων αλλά και απουσία αντιπυρικών σχεδίων από τους τοπικούς άρχοντες μέσα στα εξόφθαλμα λάθη του κρατικού μηχανισμού ενώ παράλληλα το πόρισμα, στηλιτεύει την ελληνική πρακτική που δίνει έμφαση στην καταστολή και όχι στην πρόληψη, επισημαίνοντας τη μεγάλη «δυσαρμονία» στα σχετικά κονδύλια και τονίζεται πως οι «πολλαπλάσιες» επενδύσεις τις τελευταίας 20ετίας στο σκέλος της καταστολής δεν έχουν ενισχύσει αναλόγως την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού.
Οι εμπειρογνώμονες καλούν την πολιτεία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πυρκαγιών «μέσα από ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πλαίσιο διαχείρισης» και «όχι με μεμονωμένες και ασύνδετες υπηρεσίες και δράσεις πρόληψης ή καταστολής».
Παράλληλα, ζητούν να ανατεθούν σε ένα φορέα τα επιστημονικά, συμβουλευτικά και συντονιστικά καθήκοντα για την συνολική αντιμετώπιση των φωτιών στα δάση και στην ύπαιθρο χωρίς τον οποίο «δεν θα είναι δυνατό να επιτευχθεί, ούτε η συνεχής και ουσιαστική προσπάθεια για την πρόληψη, ούτε το απαραίτητο κλίμα και πνεύμα συνεργασίας ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς».
Τα επιστημονικά, συμβουλευτικά και συντονιστικά καθήκοντα θα πρέπει να ανατεθούν σε έναν οργανισμό, σημειώνουν, προσθέτοντας πως αυτός ο φορέας-εγκέφαλος θα πρέπει να είναι τράπεζα γνώσεων και βηματοδότης για την συνολική αντιμετώπιση των φωτιών στα δάση και στην ύπαιθρο.
«Χωρίς ένα τέτοιο μηχανισμό δεν θα είναι δυνατό να επιτευχθεί, ούτε η συνεχής και ουσιαστική προσπάθεια για την πρόληψη, ούτε το απαραίτητο κλίμα και πνεύμα συνεργασίας ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς», καταλήγουν.
