Προσοχή, κατεδάφιση

Ο Κώστας είναι μαθηματικός. Με λίγα λόγια, ξέρει να διατυπώνει τα πράγματα με σαφήνεια και ακρίβεια. Αποφάσισε πως οι οικονομέτρες με τα μαθηματικά μοντέλα τους αδυνατούν να αποδώσουν την εικόνα της σημερινής κρίσης. Σκέφτηκε λοιπόν και κατέληξε στη διατύπωση του «Δείκτη των Φτωχών», μίας απλής μεθόδου που άντεξε στο χρόνο.

Δίπλα στο ποτάμι, πάνω από τη rue de l’ Observatoir στο Στρασβούργο και δίπλα από τον Klein, ενδεχομένως το καλύτερο χασάπικο της κοιλάδας του Ρήνου, υπάρχει ένα καπνοπωλείο. Ο Κώστας προχθές πήρε αλά μπρατσέτα τον καπνοπώλη και τον ρώτησε για τις δουλειές του. Η απάντηση τον άφησε εμβρόντητο. Τους τελευταίους δύο μήνες διπλασιάστηκε ο τζίρος του κρατικού τζόγου. Λότο, Κίνο, Ξυστό και τα συναφή. Στο Λότο παίζουν οι φτωχοί κι αυτό έχει διαπιστωθεί εδώ και δεκαετίες. Αυτό σημαίνει πως διπλασιάστηκαν αυτοί που χάνουν, έστω και μικροποσά, αλλά και πως διπλασιάστηκαν τα έσοδα του κράτους από το φόρο στον κρατικό τζόγο. Αυτός είναι ο ένας δείκτης.

Ο Κώστας είναι επίμονος επιστήμονας. Οδηγώντας στον αυτοκινητόδρομο για τον Βορρά, διαπίστωσε πως οι νταλίκες ήταν άφαντες. Τηλεφώνησε στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Μεταφορών της Γαλλίας. Η απάντηση ήταν αποστομωτική. Η κυκλοφορία των φορτηγών TIR μειώθηκε κατά 40% τους τελευταίους δύο μήνες. Η εξήγηση είναι απλή. Μειώθηκε η ζήτηση βιομηχανικών προϊόντων λόγω κρίσης και άρα μειώθηκε η βιομηχανική παραγωγή. Η μείωση αυτή προκάλεσε τη μείωση στις παραγγελίες πρώτων υλών. Λιγότερες νταλίκες σημαίνει λιγότερα πλοία στα λιμάνια, λιγότερα βαγόνια στις ράγες, λιγότεροι φορτοεκφορτωτές, λιγότεροι εργάτες στην αλυσίδα παραγωγής. Σημαίνει ανεργία.

Την Κυριακή που μας πέρασε η Μερσεντές ανακοίνωσε πως κλείνει εργοστάσια της για 2,5 μήνες και η BMW ακολούθησε ανακοινώνοντας τη διακοπή παραγωγής του εργοστασίου της στη Λειψία. Το βράδυ της Κυριακής η L’Oréal ανακοίνωσε πως βάζει λουκέτο το εργοστάσιό της στη Μεγάλη Βρετανία.

Το τελευταίο ταξίδι του Μπράιαν

Στο Παρίσι διακόπηκαν οι μεγάλες και ακριβές θεατρικές παραστάσεις. Οι Γάλλοι δεν πηγαίνουν στο θέατρο εδώ και δύο μήνες. Δεν έχουν χρήματα για να τα ξοδέψουν σε μια έξοδο που θα κατέληγε και στο γωνιακό μπιστρό για ένα κρασί. Ο Μπράιαν στο Ντιτρόιτ ήταν ευχαριστημένος τα τελευταία χρόνια. Η σταθερή δουλειά στην General Motors του διασφάλιζε τα έξοδά του και αυτά της οικογενείας του. Δανείστηκε 100.000 δολάρια και επιτέλους έβαλε ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. Ξέρετε, αυτά τα ξύλινα σπίτια τα βαμμένα με έντονη λαδομπογιά στα περίχωρα των αμερικανικών πόλεων του Βορρά με το μικρό κηπάκι και την αλέα για το παρκάρισμα του αυτοκινήτου. Η G.M. ανακοίνωσε πως κλείνει τις αλυσίδες παραγωγής της. Η Κράισλερ το ίδιο. Η αυτοκινητοβιομηχανία πνέει τα λοίσθια. Το σπίτι του Μπράιαν κοστίζει πια 3.000 δολάρια μόνο. Πήρε των ομματιών του, φόρτωσε το φορτηγάκι με τους μπόγους, φόρτωσε και την οικογένεια και τράβηξε για τον Νότο. Του είπαν πως εκεί θα βρει δουλειά. Ακόμη και το μικροαστικό όνειρο πάει περίπατο.

Το Μαξίμου στη χώρα των θαυμάτων

Το τσουνάμι ξέβρασε πια στην ευρωπαϊκή ακτή του Ατλαντικού. Η ορμή του γίνεται αισθητή στο Βερολίνο και την Πράγα. Τα σούπερ μάρκετ της Μόσχας είναι άδεια, όπως τότε επί υπαρκτού σοσιαλισμού. Στην Κωνσταντινούπολη το ένα ευρώ έφθασε να ανταλλάσσεται με τρεις τουρκικές λίρες, όταν πριν από δύο μήνες η ισοτιμία ήταν σταθερή στο 1,20.

Στη χώρα των θαυμάτων, ο πρωθυπουργός ασχολείται με τον πρώην υπουργό του Επικρατείας. Για το εάν στεναχωρήθηκε, πόσο στεναχωρήθηκε και το εάν θα πρέπει να ξεκουραστεί. Στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός ασχολείται μόνο με το πόσος χρόνος τού μένει στο Μαξίμου. Το ίδιο κάνουν και οι υπουργοί του. Ο Κώστας Καραμανλής ξέρει πως η οικοδομή πάγωσε, πως οι πραγματικές αξίες των ακινήτων θα ξεφουσκώσουν δραματικά, πως οι τράπεζες μείωσαν απότομα κατά 50% την έκδοση δανείων για τους μικρομεσαίους. Ξέρει πως τα Δημόσια Έργα του Γιώργου Σουφλιά δεν πηγαίνουν καλά. Πως ο αριθμός των μεροκάματων στην οικοδομή μειώθηκε στο μισό και πως θα μειωθεί κι άλλο. Υποθέτουμε πως θα του έχουν πει πως στα μαγαζιά σκοτώνουν μύγες και πως οι τιμές αγροτικών προϊόντων στην παραγωγή έχουν καταρρεύσει, ζήτημα που απασχολεί τουλάχιστον 500.000 οικογένειες.

Θα θυμούνται οι πολίτες το ύφος του πρωθυπουργού όταν δήλωνε με περισσή σιγουριά πως το τσουνάμι της κρίσης θα πλήξει λιγότερο την ελληνική οικονομία και πως το τραπεζικό σύστημα της χώρας είναι θωρακισμένο. Ο πρωθυπουργός προφανώς ανήκει στην κατηγορία των αισιόδοξων ανθρώπων. Καλά κάνει. Αλλά όχι σαν πρωθυπουργός.

Τα ασφαλιστικά ταμεία απώλεσαν συνολικά σε ένα μήνα όσα δισεκατομμύρια ευρώ προσφέρει ο Αλογοσκούφης στις τράπεζες για να τις στηρίξει. Δηλαδή περίπου 28 δισεκατομμύρια ευρώ. Βλέπετε, τα είχαν επενδύσει σε μετοχές και ομόλογα. Δεν το ομολογούν ούτε θα το ομολογήσουν εύκολα. Η Ελλάδα δανείζεται.

Το καζάνι της παρακμής

Σε εποχές παρακμής οι κοινωνίες αναβαπτίζονται. Άλλοτε καταλήγουν στο ναζισμό, όπως τότε στη μεγάλη πείνα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Άλλοτε καταλήγουν σε επαναστάσεις, όπως στην Ισπανία το ’36. Μερικές φορές κάνουν θαύματα, όπως με τη νίκη του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία με τον Λεόν Μπλουμ. Σε εποχές παρακμής και κατάρρευσης των μοντέλων οι κοινωνίες αναστενάζουν, αλλά αναπνέουν, αρκεί να υπάρχουν ιδέες και προτάσεις. Να υπάρχουν ποιητές και φαντασία. Προχθές στην Ιταλία του Μπερλουσκόνι, πέρασε ένα νόμος για την παιδεία που επαναφέρει τις ποδιές στο σχολείο και τη βαθμολογία της αγωγής στα πανεπιστήμια. Ξέρετε, εκείνα της άθλιας δεκαετίας του ’50 και του ’60, με τα κοσμία, κοσμιοτάτη και τα συναφή. Σε εποχές παρακμής, το «αυγό του φιδιού» ζεσταίνεται και σκάει, και μαζί του σκάνε οι φοβίες, ο πανικός και η μιζέρια των ανθρώπων. Ο Μπερλουσκόνι κάνει το χατίρι στο φασισταριό του ιταλικού Βορρά, στο σύμμαχό του Φίνι, και επαναφέρει την αθλιότητα στα σχολεία της χώρας του. Ήδη έχει βγάλει το στρατό στους δρόμους για να ελέγχουν του μετανάστες, με το πρόσχημα της πάταξης της εγκληματικότητας. Σε εποχές παρακμής όλα μπορεί να τα περιμένει κανείς. Τα καλύτερα και τα χειρότερα. Προς το παρόν βλέπουμε μόνο τα χειρότερα. Ίσως γιατί και οι λίγοι εναπομείναντες ποιητές είναι ακόμη μεθυσμένοι.