Για το δυστύχημα στα Τέμπη έχουν όλοι ευθύνη. Το θέμα είναι τι φταίμε εμείς οι πολίτες που κινδυνεύουμε με πολιτική αστάθεια και επανάληψη πρόσφατων εφιαλτών.
Νομίζω ότι αξίζει να προσπαθήσουμε να βάλουμε δυο πράγματα στη θέση τους, πριν αποτρελαθούμε σ’ αυτό το διαμάντι της Γης, όπου κατοικούμε. Κατά τη γνώμη μου, το δυστύχημα των Τεμπών εμφανίζει πλέον τρεις συνιστώσες:
Η σφαίρα της φωτιάς από την έκρηξη μετά τη σύγκρουση και η ενδεχόμενη μεταφορά λαθραίων, εύφλεκτων και εκρήξιμων υλικών.
Η μη ολοκλήρωση του έργου της τηλεδιοίκησης, οι συνεχείς παρατάσεις της σύμβασης 717 και η εμπλοκή της Ευρωπαίας εισαγγελέως.
Η σύγκρουση αυτή καθαυτή και τα βασικά της αίτια.
Πάμε να τις δούμε μία-μία; Αντέχουμε σε μια λογική προσέγγιση, έστω και διαφωνούντες στα σημεία; Αν ναι, ορίστε.
1. Η έκρηξη
Σίγουρα είναι πολύ κακό που η Πυροσβεστική δεν αξιολόγησε το βίντεο και δεν μίλησε για έκρηξη. Είναι εξωφρενικό αν τελικά η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, υπό τη χαλαρή ιταλική διοίκηση, συνεχίζει τις γνωστές πρακτικές των δημοσίων υπαλλήλων και των συνδικαλιστών του παλαιού ΟΣΕ, μεταφέροντας, για ίδιον όφελος φορτία για εμπόρους, λαθρεμπόρους και μαφιόζους των συμμοριών των βενζινάδικων (με τα γνωστά φονικά μεταξύ αντίπαλων «οικογενειών»). Η ιστορία την οποία υπαινίσσεται η αντιπολίτευση είναι ότι το λαθραίο φορτίο ανήκε σε γνωστούς τίγρεις και άγνωστους δράκους, τους οποίους ο κ. Μητσοτάκης καλύπτει για λόγους επιχειρηματικών ή οικογενειακών συμφερόντων. Φαίνεται πάντως ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν δίστασε να συγκρουστεί με ισχυρό άνθρωπο των ΜΜΕ, πιθανώς διότι δεν του έκανε κάποια χατίρια, με αποτέλεσμα να αποκτήσει μερικά ακόμα εχθρικά έντυπα. Δεν ξέρω αν αυτό σημαίνει κάτι, αλλά νομίζω ότι έτσι βγήκε στον αέρα και το θέμα της έκρηξης. Εφόσον αποδεικνύεται ότι αληθεύει, καλά έκανε ο εν λόγω επιχειρηματίας.
Επειδή ως αεροναυπηγός είμαι λιγάκι της δουλειάς, ξέρω για τις θερμοβαρικές βόμβες (fuel air bombs) που θεωρούνται κάτι μεταξύ των κλασικών βομβών και των πυρηνικών. Αυτές ψεκάζουν ένα αναφλέξιμο αέριο σε κάποιον χώρο, δημιουργούν εκρήξιμη ατμόσφαιρα, την πυροδοτούν και η έκρηξη που ακολουθεί είναι τρομακτική. Το εκρηκτικό μανιτάρι τέτοια εντύπωση μου δίνει, προσωπικά τουλάχιστον· όχι κάτι που μπορεί να προκύψει από υγρό καύσιμο. Αλλά ας ελπίσουμε ότι σύντομα οι έρευνες θα καταλήξουν σε ακριβή συμπεράσματα.
Σύμφωνα πάντως με τη λογική, ακόμα και να μη γινόταν η έκρηξη, θα υπήρχαν νεκροί σε μια μετωπική σύγκρουση τρένων. Λιγότεροι; Ναι, λιγότεροι. Η τραγικότητα μετριέται με τον αριθμό των θυμάτων; Πράγματι, αλλά η έκρηξη δεν είναι ΤΟ δυστύχημα. Το δυστύχημα είναι η σύγκρουση. Εξάλλου, ΔΕΝ είναι παράνομο να μεταφέρουν τα τρένα καύσιμα, εύφλεκτα και εκρήξιμα χημικά. Θα μπορούσαν στα πρώτα βαγόνια να υπήρχαν νόμιμα βυτιοφόρα με τέτοια υλικά, αντί για ανοικτά βαγόνια με χαλυβδόφυλλα (ίσως μαζί και με λαθραία χημικά): αλλά, σε τέτοια περίπτωση η έκρηξη θα είχε σκοτώσει και κάποιους στον διπλανό αυτοκινητόδρομο για να μην πω στο διπλανό χωριό. Υπενθυμίζω την έκρηξη ενός και μοναδικού βυτιοφόρου με υγραέριο στον παλιό περιφερειακό των Καμένων Βούρλων που σκότωσε 5 άτομα και τραυμάτισε 14.
Νομίζω ότι βιάστηκε ο πρωθυπουργός να αφήσει ανοιχτό το αφήγημα της λαθρεμπορίας. Έτσι κι αλλιώς, τέτοια θέματα είναι προς διερεύνηση από την αστυνομία και δεν αφορούν άμεσα την κυβέρνηση, περισσότερο από όσο την αφορά η πάταξη των κυκλωμάτων λαθρεμπορίας υγρών καυσίμων στη χώρα μας από την Greek Mafia, στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου και της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος.
Φοβάμαι ότι η οδύσσεια με τη σύμβαση αυτή δεν διαφέρει από όλες τις παρόμοιες με τα δημόσια έργα στην Ελλάδα:
Πολυδιάσπαση των αναθέσεων (το ρεκόρ κατέχει ο κ. Σπίρτζης, με την κατάτμηση στα 5 του έργου του αυτοκινητόδρομου Πατρών Πύργου, χάριν του γνωστού ιδιοκτήτη βοσκοτόπων).
Συνεχείς προσφυγές κατά των αναθέσεων από τις κακομαθημένες ελληνικές εταιρείες.
Και τελικά τεχνική ανικανότητα και η απειρία , με συγκεκριμένο αποτέλεσμα στο έργο της τηλεδιοίκησης την αδυναμία συνεργασίας μεταξύ των συστημάτων των δύο αναδόχων. Προστίθεται η φθοροποιός δραστηριότητα των «ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων», που δρουν ανενόχλητες.
Το αποτέλεσμα ήταν πέντε παρατάσεις επί του κ. Σπίρτζη, μία επί του κ. Καραμανλή (του Γ’).
Η εν λόγω σιδηροδρομική γραμμή αυτή χρονολογείται από την εποχή του Τρικούπη. Στον 20ό αιώνα είχε γίνει μόνο ένα σοβαρό σιδηροδρομικό δυστύχημα: πριν από 52 χρόνια στον Δοξαρά, κοντά στη Λάρισα, με 21 νεκρούς. Σαφώς έφταιγε τότε η κακή συνεννόηση των σταθμαρχών αλλά δεν βγήκε κανείς να ισχυριστεί ότι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθούν τέτοια δυστυχήματα ήταν ο διπλασιασμός της γραμμής. Στη συνέχεια, η γραμμή έγινε διπλή, στήθηκε και τοπικό σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου, αλλά ο συγκεκριμένος σταθμάρχης, αν και το χρησιμοποίησε τις προηγούμενες ημέρες, το παρέλειψε το μοιραίο βράδυ, αφού νωρίτερα κατάφερε να βάλει σε λάθος γραμμή και μια τοπική επιβατική αμαξοστοιχία. Ευτυχώς χωρίς συνέπειες, αφού ο μηχανοδηγός το αντιλήφθηκε και έκανε όπισθεν, αποφεύγοντας τη συμφορά. Το γιατί και το πώς οι νεκροί μηχανοδηγοί της τραγικής επιβατικής αμαξοστοιχίας δεν μπόρεσαν να κάνουν το ίδιο, δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Η ευρωπαία εισαγγελέας δεν ασχολήθηκε με το δυστύχημα, όπως αφήνεται να εννοηθεί από τους αριστεροδεξιούς αντιπολιτευόμενους, απλώς ζήτησε εξηγήσεις για τη μη ολοκλήρωση του έργου, άσχετα από το δυστύχημα, λόγω της ευρωπαϊκής του χρηματοδότησης.
3. Το δυστύχημα καθαυτό.
Ο σταθμάρχης έχει κάποια ευθύνη. Μόνο αυτός; Όχι φυσικά. Υπάρχουν σοβαρές κυβερνητικές ευθύνες. Δεν αφήνεις τον ΟΣΕ κρατικό μεν αλλά χωρίς μόνιμους και καλά εκπαιδευμένους σταθμάρχες. Κανένα σύστημα τηλεδιοίκησης δεν μπορεί να μας γλιτώσει από την ανικανότητα και την ανευθυνότητα. Μέχρι να αναλάβουν να κυβερνάνε τον πλανήτη τα ρομπότ, η ανθρώπινη ανικανότητα θα βρίσκει τρόπο να κάνει τη ζημιά. Υπήρχε, εκτός από τον πρώην αχθοφόρο, και δεύτερος σταθμάρχης, όπως προβλέπει ο Κανονισμός του ΟΣΕ, αλλά αυτός ήταν με ΣΟΧ (σύμβαση ορισμένου χρόνου) και χωρίς σιδηροδρομική συνείδηση, οπότε αποχώρησε από τη δουλειά στις 11, «επειδή η σύμβασή του δεν προέβλεπε αμοιβή για την επιπλέον μία ώρα». Υπήρχε και ο προϊστάμενος, ένας αυθεντικός πασόκος —όχι ότι αυτό έχει σημασία— που φρόντισε να τοποθετήσει τον καινούργιο στη βάρδια, για να απολαύσουν ένα τριήμερο αργίας οι άλλοι, έσπευσε μετά να παραποιήσει το βιβλίο με τις βάρδιες και να ζητήσει αναρρωτική «για τη μέση του» από τον υποψήφιο βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, γιατρό του Βόλου. Δεν έχω κάτι κατά του ΠΑΣΟΚ πέραν του ότι ήταν το κόμμα που εισήγαγε τον άμετρο συνδικαλισμό στις ΔΕΚΟ, με τη διαβόητη «κοινωνικοποίησή» τους, ευθυγραμμιζόμενο με την άκρα αριστερά κατά των ιδιωτικοποιήσεων (οι οποίες, αν δεν είχαν γίνει, ακόμη θα περιμέναμε τρία χρόνια για μια γραμμή του ΟΤΕ), καθώς και κατά της αξιολόγησης του προσωπικού στον Δημόσιο και τον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα.
Αλλά δεν φταίει μόνο η πασοκική και αριστερή νοοτροπία. Η ΝΔ έχει εφαρμόσει ως γενικό κανόνα το προσωπικό με ΣΟΧ (Συμβάσεις Ορισμένου Χρόνου) που μου φαίνονται ρουσφετάκια για ψηφαλάκια. Μάλλον δεν πρόκειται ούτε για ιδεολογική υπερβολή κατά του «κρατισμού», ούτε επειδή υπάρχουν ακόμη μνημονιακοί περιορισμοί. Όμως με ΣΟΧ σε στρατηγικούς τομείς, όπως για παράδειγμα, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, ή στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, δεν μπορούν να αναβαθμίζονται τα F-16 και να συντηρούνται τα C-130 χωρίς να τρέμει το φυλλοκάρδι σου, μήπως στην επόμενη πτητική δοκιμή κάποιο πετούμενο βρεθεί με πάταγο σε τίποτα στέγες. Εξάλλου, με το να στελεχώνεται με ΣΟΧ το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης κινδυνεύει η χώρα να γίνει ρεζίλι στην ΕΕ —χώρια τα δυστυχήματα που περιμένουν να συμβούν. Παρ’ όλ’ αυτά, στην Ελλάδα αφού ψηφίσαμε νόμο «περί μετατάξεων στον Δημόσιο και τον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα», με σκοπό, υποτίθεται, την κάλυψη κενών θέσεων από πλεονάζον προσωπικό σε κάποιον άλλο τομέα, η εφαρμογή του κατέληξε στην άνευ ορίων και λογικής μετακίνηση των πάντων με βάση την αρχή της «ήσσονος προσπαθείας». Είναι κορόιδο ο άλλος να ανεβοκατεβαίνει 70+70 χλμ. καθημερινά στην Τανάγρα, όταν μπορεί με τον ίδιο μισθό να ξύνει τον πίθηκα για λίγες ωρίτσες στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου δίπλα στο σπίτι του;
Το Δημόσιο ήταν μπάχαλο και μπαχαλοποιείται όλο και περισσότερο. Παράδειγμα η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Έχωσαν προσωπικό και Διοίκηση ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ χωρίς να ασχοληθούν με το τι κάνουν αυτοί οι άνθρωποι. Δεν έχουν ευθύνη αυτοί, μαζί με την κυβέρνηση, για το δυστύχημα; Προφανώς έχουν. Αλλά και η Hellenic Train, που όπως αποδεικνύεται παραμένει όπως ο παλιός ΟΣΕ, δεν θα έπρεπε να επιτηρείται από τη Ρυθμική Αρχή Σιδηροδρόμων, ώστε να έχει μηχανοδηγούς οι οποίοι θα κάνουν τον κόπο να αναρωτηθούν γιατί που να πάρει η ευχή κινούνται στη λάθος γραμμή και να επικοινωνήσουν, μήπως και σώσουν την ίδια τη ζωή τους; Με τέτοια πολιτική στο Δημόσιο και με τέτοιες επιλογές προσώπων, ο κ. Μητσοτάκης θα έπρεπε να περιμένει ένταση από την πλευρά της αντιπολίτευσης και άνοδο των άκρων στο Κοινοβούλιο και έξω από αυτό. Το θέμα είναι τι φταίμε εμείς οι πολίτες που κινδυνεύουμε με πολιτική αστάθεια και επανάληψη πρόσφατων εφιαλτών.
14°
