Αξίζει να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη;

 Το 2010 η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να παραχωρήσει τμήμα της εθνικής κυριαρχίας στους εταίρους της στην Ευρωζώνη σε αντάλλαγμα για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας από την άτακτη χρεοκοπία. Στα πέντε χρόνια που ακολούθησαν ο ελληνικός λαός κατάφερε να πετύχει τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή στην πρόσφατη οικονομική ιστορία και να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα από το 15,4% του ΑΕΠ στο 2,5% το 2014. Το κόστος όμως ήταν τρομερό: οι μισθοί των Ελλήνων μειώθηκαν κατά περίπου 35%, η ανεργία έφτασε το 27% και στην ελληνική βουλή εδραίωσε τη θέση του ένα κόμμα ναζί.

Πολλοί συμπολίτες μας έχουν την άποψη ότι η ελληνική κρίση προκλήθηκε ακριβώς από το Μνημόνιο, άποψη που καλλιέργησαν λιγότερο ή περισσότερο όλα τα ελληνικά κόμματα με εξαίρεση τα μικρά φιλελεύθερα κόμματα. Η άποψη ότι το Μνημόνιο έφερε την κρίση και όχι το αντίστροφο είναι βολική. Περιέργως ισχύει κιόλας. Για μερικούς. Για αυτούς που απολάμβαναν παχυλούς μισθούς στο δημόσιο και εφάπαξ μεγαλύτερο από το σύνολο των συνταξιοδοτικών τους εισφορών. Αλλά και για όσους είχαν καλομάθει να ληστεύουν το ελληνικό δημόσιο μέσω απευθείας αναθέσεων, μιζών και δωροδοκιών. Ίσως να ισχύει για το 1,3 εκατομμύρια απολυμένους του ιδιωτικού τομέα που νομίζουν ότι απολύθηκαν εξαιτίας του Μνημονίου και όχι εξαιτίας της φορολογικής πολιτικής του ελληνικού κράτους. Όλοι επιλέγουν να ξεχάσουν πως το ελληνικό κράτος είχε πρωτογενές έλλειμμα, δηλαδή χωρίς να υπολογίζεται το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, 24 δισ. ευρώ το 2009.

Στην αρχή της κρίσης νόμισα ότι υπό τον έλεγχο του Eurogroup τα πράγματα θα εξελίσσονταν καλύτερα για την ελληνική οικονομία και τελικά για την ελληνική κοινωνία. Διάολε, σκέφτηκα, δεν μπορεί να είναι χειρότεροι από πολιτικούς όπως οι κύριοι Καραμανλής, Παυλόπουλος, Αλογοσκούφης, αργότερα Παπανδρέου, Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλος, Σαμαράς. Σκέφτηκα ότι δεν μπορεί οι Έλληνες πολίτες να είναι ικανοποιημένοι με αυτό το αναποτελεσματικό, ανεύθυνο (δηλαδή χωρίς λογοδοσία), ληστρικό, παράλογο, καταστροφικό και κυρίως άδικο για τους πολλούς μηχανισμό που κατ’ ευφημισμό ονομάζουμε στην Ελλάδα κράτος.

Έκανα λάθος και στα δύο. Η πολιτική που εφαρμόστηκε υπό την επίβλεψη του Eurogroup και των διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων ήταν τόσο κοντόφθαλμη, αντιφατική και παράλογη ώστε συχνά είχα την εντύπωση πως οι Έλληνες πολίτες υφίστανται συλλογική τιμωρία και μάλιστα διπλή. Για ποιο λόγο τελικά χρειαζόμαστε την τρόικα; Για να μας πει να αυξήσουμε την έμμεση φορολογία; Αυτό το κάναμε παραδοσιακά και μόνοι μας. Πώς γίνεται να έχουμε το ΔΝΤ πέντε χρόνια στην Ελλάδα και να μην έχει γίνει μια προοδευτική μεταρρύθμιση του φορολογικού νόμου (δηλαδή η φορολογική επιβάρυνση να αυξάνεται ανάλογα με τα εισοδήματα με στόχο τη μείωση της εισοδηματικής ανισότητας); Όσο για την αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας στην κρίση είχα ξεχάσει ότι οι κοινωνίες αλλάζουν με αργό ρυθμό. Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία παραμένει μέχρι σήμερα βαθύτατα δογματική, δηλαδή συντηρητική. Νομίζω ότι η άποψή μου δικαιολογείται, αν παρατηρήσει κανείς πόσο διαδεδομένη είναι η μισαλλοδοξία που κυριαρχεί σε ολόκληρη την κοινωνία (ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για αυτό τα τελευταία χρόνια).

Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, ο ελληνικός λαός ανέδειξε στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος υποσχέθηκε να κυβερνήσει αλλάζοντας ριζικά την οικονομική πολιτική. Κυρίως υποσχέθηκε να καταργήσει το Μνημόνιο ή τέλος πάντων να το αλλάξει σε μεγάλο βαθμό. Δηλαδή στην ουσία ο κ. Τσίπρας δεσμεύτηκε να ακυρώσει την παραχώρηση της εθνικής κυριαρχίας. Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει πολύ απλά ότι το Μνημόνιο απέτυχε πολιτικά. Σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να ασκήσει το κυριαρχικό της δικαίωμα να ορίσει αυτή την οικονομική πολιτική που θα εφαρμοστεί στη χώρα.

Δεν έχει τόση σημασία αν συμφωνεί κανείς ή όχι με τις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ (προσωπικά διαφωνώ με τις περισσότερες). Στη δημοκρατία οι πολίτες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης οφείλουν να συμμορφώνονται με το αποτέλεσμα των εκλογών, με τη βούληση της κυβέρνησης που ανέδειξε ο λαός. Οφείλουν βεβαίως να ασκούν κριτική στις αποφάσεις της κυβέρνησης και να ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται την εξουσία που της παραχώρησε ο λαός. Θα πρέπει όμως να περιμένουν τις επόμενες εκλογές για να πείσουν το λαό για την ορθότητα των επιχειρημάτων τους. Κυρίως όμως οι πολίτες και τα κόμματα οφείλουν, για λόγους αρχής, να υπερασπιστούν το δικαίωμα (ή καλύτερα την υποχρέωση) της εκλεγμένης κυβέρνησης να ορίζει αυτή και όχι το Eurogroup την ασκούμενη πολιτική. H E.E. παραμένει μια ένωση κυρίαρχων δημοκρατικών κρατών. Όσο ζηλότυπα περιφρουρεί (και δικαίως) η γερμανική κυβέρνηση τα κυριαρχικά δικαιώματα του γερμανικού κοινοβουλίου, άλλο τόσο ζηλότυπα πρέπει να το κάνει και η ελληνική κυβέρνηση.

Αν μετά από πέντε χρόνια άγριας λιτότητας και εντυπωσιακής δημοσιονομικής προσαρμογής οι εταίροι της Ευρωζώνης δεν θέλουν να συμβιβαστούν με τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την οικονομία και τις μεταρρυθμίσεις, τότε θα πρέπει να σκεφτούμε πολύ σοβαρά αν αξίζει να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη. Στο κάτω κάτω αυτή είναι η πρώτη ελληνική κυβέρνηση από την αρχή της κρίσης που θέλει να κάνει κτήμα της το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Βεβαίως ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών θα πρέπει να αφήσει κατά μέρος τις οικονομικές διαλέξεις στο Eurogroup και να παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις το συντομότερο δυνατό και όχι του χρόνου.

Αν οι εταίροι μας έχουν την άποψη ότι οι εκλογές δεν αποτελούν ικανό λόγο για να αλλάξει η ασκούμενη πολιτική σε μια χώρα (τουλάχιστον μερικώς, όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν κ. Γίρκι Κάταϊνεν), τότε δεν αξίζει να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη. Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τολμήσει να επαναλάβει, και μάλιστα όσο διαρκούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εκλεγμένων κυβερνήσεων, τον αισχρό εκβιασμό που έκανε σε βάρος της Ιρλανδίας και της Κύπρου όταν απείλησε να τινάξει στον αέρα τις τράπεζές τους, τότε πάλι δεν αξίζει να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη. Αν η Ευρωζώνη δεν μπορεί να αποδεχτεί ότι ο ελληνικός λαός της παραχώρησε κυριαρχικά του δικαιώματα επί πέντε χρόνια αλλά πλέον αρνείται να το κάνει, τότε καλύτερα να αποχωρήσουμε από την Ευρωζώνη. Ίσως ήρθε η ώρα ο ελληνικός λαός να αποφασίσει μέσω δημοψηφίσματος αν θέλει να ακολουθήσει τις πολιτικές επιλογές της Ευρωζώνης. Ίσως ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε το ελληνικό παράδοξο να θέλουμε το ευρώ αλλά να μη θέλουμε την πολιτική που το συνοδεύει.

Βεβαίως ο ΣΥΡΙΖΑ και τα κόμματα της αντιπολίτευσης οφείλουν να προειδοποιήσουν τον ελληνικό λαό ότι αν εγκαταλείψουμε το ευρώ τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα στη συνέχεια. Ότι μετά θα πρέπει να εφαρμόσουμε το πραγματικό Μνημόνιο. Οι δημοκρατίες δεν παίρνουν πάντοτε σωστές αποφάσεις, όπως προπαγανδίζουν βλακωδώς οι πολιτικοί και τα σχολεία μας. Όμως το σωστό είναι οι αποφάσεις να λαμβάνονται δημοκρατικά, ακόμη και αν πρόκειται για λανθασμένες αποφάσεις.

Υ.Γ. Αν, αγαπητοί Ευρωπαίοι συμπολίτες μας, αναρωτιέστε γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να χάσετε τα χρήματα που δανείσατε στην Ελλάδα, ρωτήστε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και κυρίως την καγκελάριο κ. Άνγκελα Μέρκελ γιατί επέλεξε τον Μάιο του 2010 να μεταφέρει τα ελληνικά ομόλογα από τις πλάτες των ιδιωτών επενδυτών στις δικές σας αντί να προχωρήσει τότε σε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Μπορείτε να κατηγορήσετε τους Έλληνες για πολλά πράγματα, αλλά όχι για αυτή την απόφαση.