Πολιτικη & Οικονομια

Ο Ερντογάν έπαιξε και κέρδισε μέσα στην έδρα του ΝΑΤΟ

Άμεση ανάλυση: Η τουρκική διπλωματική επίθεση στην Μαδρίτη και οι πρώτες αντιδράσεις

Νίκος Γεωργιάδης
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σύνοδος ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη: Η συμφωνία Τουρκίας για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας, οι κινήσεις του Ερντογάν, οι αντιδράσεις για το μνημόνιο συνεργασίας.

Ο Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να αισθάνεται ευτυχής και με το δίκιο του. Κατάφερε με εκβιασμούς, απειλές και μεθόδους θεσμικού υποκόσμου να αναγκάσει την Φινλανδία και την Σουηδία να υπογράψουν ένα κείμενο όπου επισημαίνονται τα εξής:

  • Το ΠΚΚ είναι τρομοκρατική οργάνωση
  • Τρομοκρατικές είναι και οι οργανώσεις που σχετίζονται πολιτικά με το ΠΚΚ όπως το PYD και το στρατιωτικό του σκέλος YPG που δρουν στη Συρία, εντός των αμιγώς κουρδικών περιοχών οι οποίες βρίσκονται είτε υπό καθεστώς κατοχής είτε υπό την απειλή επίθεσης από τον τουρκικό στρατό.
  • Οι δύο χώρες δεσμεύονται να παρεμποδίσουν αποτελεσματικά τις δραστηριότητες των παραπάνω οργανώσεων.
  • Η Σουηδία και η Φινλανδία δεσμεύονται να εκδώσουν στην Τουρκία, το συντομότερο δυνατόν και με συνοπτικές διαδικασίες πρόσωπα τα οποία κατηγορούνται για τρομοκρατικές δραστηριότητες από την Τουρκία και που διαβιούν στις δύο αυτές χώρες. Συγκεκριμένα και όπως καταγράφεται στο επίσημο τρισέλιδο έγγραφο «Memorandum» το περιεχόμενο του οποίου αναδημοσιεύεται από την «Le Monde» την Τετάρτη 29 Ιουνίου οι απελάσεις μελών των οργανώσεων αυτών θα στηριχθούν σε πληροφορίες και αποδείξεις που έχουν συλλέξει και μεταβιβάσει (στις σουηδικές και φινλανδικές αρχές) οι τουρκικές αρχές ασφαλείας. Δηλαδή η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι δέχτηκαν την αυθεντικότητα και την ορθότητα των πληροφοριών των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (MIT) ως απόλυτο θέσφατο.
  • Φινλανδία και Σουηδία δεσμεύθηκαν να διακόψουν κάθε βοήθεια ή στήριξη στο κίνημα και τα στελέχη της οργάνωσης του Ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.
  • Στο τέλος της παραγράφου που αφορά τις εκδώσεις και απελάσεις τούρκων πολιτών προς την Τουρκία επισημαίνεται πώς οι δύο χώρες Σουηδία και Φινλανδία δεσμεύονται να άρουν αμέσως το εμπάργκο όπλων που έχουν επιβάλει στην Τουρκία από το 2019 μετά την εισβολή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στην Συρία.

Είναι ξεκάθαρο. Η Άγκυρα πέτυχε όλους τους στόχους της που καταγράφονται και περιγράφονται σε τρεις μόλις σελίδες Α4 και ανάγκασε δύο χώρες με μακρά παράδοση στην θεσμική στήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών, να καταθέσουν τα όπλα και να αποδεχθούν όλους τους όρους του Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου να αρθεί το τουρκικό βέτο για την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ.

Είναι προφανές, όπως επισημαίνει και η Le Monde, πώς οι πρώτες αντιδράσεις που ήδη καταγράφονται στις πρωτεύουσες των δύο αυτών χωρών θα ενισχυθούν. Οι πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών που αποδέχτηκαν όρους ασυμβίβαστους με το ευρωπαϊκό κεκτημένο (όπως στην υπόθεση των οπαδών και στελεχών του Ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν) θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις. Ενδεχομένως να υπάρξει και πολιτικό κόστος. Άλλωστε ήδη κυριαρχεί στους διπλωματικούς διαδρόμους της Ευρώπης η αίσθηση πώς η Σουηδία και η Φινλανδία επέδειξαν μία ασυνήθιστη υποχωρητικότητα αλλά και μία ακόμη πιο ασυνήθιστη βιασύνη στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκαν το θέμα ένταξης στο ΝΑΤΟ. Εντύπωση δε προκαλεί το γεγονός των υπερβολικά διογκωμένων αμυντικών δαπανών τις οποίες προωθούν οι δύο αυτές χώρες (ιδιαίτερα η Φινλανδία) η οποία προβαίνει και σε μία αγορά αμερικανικών αεροσκαφών F35 της οποίας το εύρος και το ύψος της δαπάνης δεν ανταποκρίνεται στα ορθολογικά όρια των αμυντικών αναγκών της χώρας αυτής ούτε συνάδει με την πολιτική παράδοση των Φιλανδών.

Για κάποιο ανεξήγητο λόγο τα ελληνικά ΜΜΕ επιχείρησαν από το βράδυ της Τρίτης να μορφοποιήσουν την αντίδραση της Αθήνας με έναν ταυτόσημο τρόπο που παραπέμπει σε κάποιο  Non Paper ή κάποιο briefing από συγκεκριμένο στέλεχος της ελληνικής αποστολής. Αξίζει δε ιδιαίτερης επισήμανσης το γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν των ελληνικών ΜΜΕ  επί τριήμερο τώρα επιχειρεί να ερμηνεύσει τα της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ ως μία «ελληνοτουρκική υπόθεση». Εκτός πάσης πραγματικότητος δηλαδή.

Έτσι η τουρκική διπλωματική επίθεση στην Μαδρίτη υποβαθμίστηκε και η αποδοτικότητα του τουρκικού εκβιασμού μετριάζεται ενώ απαξιώνεται ο βαθμός υποχωρητικότητας των δύο σκανδιναβικών χωρών καθώς και η σημασία των ανταλλαγμάτων που έλαβε η Άγκυρα.

Πολύ σύντομα θα αντιληφθούν στην Αθήνα και τις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες πώς οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν αυτοτελές ζήτημα που ο Ερντογάν έχει εντάξει στην προεκλογική του ατζέντα και πώς η νέα στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην Συρία θα είναι το τίμημα της υποχωρητικότητας του ΝΑΤΟ στον τουρκικό εκβιασμό της Μαδρίτης. «Αντέχει το ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία;» ήταν το ερώτημα που κατέθεσε ο Ταγίπ Ερντογάν με πονηρό χαμόγελο ανατολίτη πραματευτή στους δημοσιογράφους πριν αναχωρήσει για την Μαδρίτη. Όχι λοιπόν, δεν αντέχει είναι το συμπέρασμα μετά την 1η ημέρα της Συνόδου Κορυφής. Αν μάλιστα ο Τζo Μπάιντεν του υποσχεθεί (όπως έχει ανεπισήμως μεν, αρμοδίως δε, ειπωθεί)*τα F16 και κάνει τα στραβά μάτια σε έναν νέο πόλεμο στη Συρία, αν του παραχωρήσει δε και ρόλο κύριου διαμεσολαβητή για την διακίνηση και εμπορία ουκρανικών δημητριακών μέσω Οδησσού με την άδεια της Ρωσίας προφανώς επ’ αμοιβή, τότε ο Ταγίπ Ερντογάν θα είναι ιδιαίτερα ευτυχής. 

* «Θα δώσουμε τα F16 στην Τουρκία αλλά θα δώσουμε F35 στην Ελλάδα». Αυτή είναι η ανεπίσημη αλλά από αρμόδια χείλη τοποθέτηση της αμερικανικής πλευράς η οποία έγινε γνωστή κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον.