Ευρωπαίος πρόεδρος σε μια αντιευρωπαϊκή Γαλλία

Ευτυχώς ο Μακρόν, έστω και με μικρή διαφορά, θα επανεκλεγεί. Εκτός απροόπτου, την ερχόμενη Κυριακή θα συνεχίσει ως δέκατος πρόεδρος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας.

Αθροίζοντας όμως τα ποσοστά των κομμάτων που εκφράζουν έναν έντονο αντιευρωπαϊσμό αναρωτιέται κανείς για ποια Γαλλία μιλάμε. Και επιπλέον, για ποιο πολιτικό όραμα των Γάλλων που ξεπερνά το 54% του εκλογικού σώματος;

Ο Μελανσόν προέτρεψε ήδη τους ψηφοφόρους του να μην ψηφίσουν την Λεπέν. Από την άλλη όμως, δεν τους ζήτησε να ψηφίσουν τον Μακρόν. Κάτι που πιθανότατα θα ενισχύσει την αποχή και στον δεύτερο γύρο των εκλογών.

Είναι γενικότερα φανερό ότι οι Γάλλοι κινούνται περισσότερο ως «διαμαρτυρόμενοι αρνητές» παρά ως συνειδητοποιημένοι ψηφοφόροι που εμπιστεύονται την επιλογή τους. Ειδικότερα, αν πρόκειται για την ταύτιση ενός υποψηφίου με την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας τους, όπως είναι ο Μακρόν.

Είναι άραγε το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας που ευνοεί μία «υποκριτική» αμφισβήτηση αλλά στο τέλος καταλήγει σε ασφαλή ψήφο επιβεβαίωσης; Ή μήπως, η ίδια η πραγματικότητα που ωθεί τους ευρωπαίους πολίτες σε αποδοκιμασία του ευρωπαϊκού οράματος;

Υπάρχει κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην απάντηση του ερωτήματος. Οι τελευταίες προσπάθειες του Μακρόν να αποτρέψει την εισβολή στην Ουκρανία ή στη συνέχεια, να περιορίσει τις ορέξεις του Πούτιν συσπείρωσαν περισσότερο τους υποστηρικτές του. Η αποτυχία του όμως να φέρει αποτελέσματα αποθάρρυναν πολλούς άλλους να τον επιλέξουν συνειδητά ως βέβαιη διέξοδο στην ηγεσία της χώρας.

Αν επομένως, θέλουμε να μιλήσουμε για πολιτική ουσίας και όχι για φωτογραφίες ενός «ξενυχτισμένου» προέδρου, τότε είμαστε αναγκασμένοι να παραδεχτούμε την αδυναμία του Εμμανουέλ Μακρόν να διαμορφώσει ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στις επιδιώξεις της Ρωσίας. Για τον απλούστατο λόγο, που θέλει την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην διαθέτει, μέχρι πρόσφατα, κανέναν σοβαρό μηχανισμό για μία τέτοια πολιτική!

Είναι βέβαια γεγονός ότι οι ψηφοφόροι στην Γαλλία, όπως και σε άλλες χώρες, θυμώνουν περισσότερο από την εθνική τους καθημερινότητα, σε σχέση με την ακρίβεια, την ανεργία ή την γενικότερη ποιότητα ζωής που τους προσφέρεται. Υποσυνείδητα όμως, δεν εμπιστεύονται τις δυνάμεις που πασχίζουν να συντηρήσουν το ευρωπαϊκό όραμα. Ακόμα κι αν αυτές βασίζουν την ιδεολογία τους στις ρεαλιστικές βάσεις που τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξασφαλίζουν για την ευημερία τους.

Σε κάθε περίπτωση, η βραδυφλεγής βόμβα του αντιευρωπαϊσμού βρίσκεται πάντα στα θεμέλια της Ευρώπης. Μπορεί αυτή τη φορά να μην εκραγεί αλλά η απειλή της θα ενθαρρύνει συνεχώς τον λαϊκισμό και την τυχοδιωκτική πολιτική των ακραίων κομμάτων σε όλες τις χώρες.

Για άλλη μία φορά, ζητούνται επειγόντως ώριμοι ηγέτες που  θα κληθούν να αφυπνίσουν τους Ευρωπαίους. Κι αυτή η αφύπνιση μπορεί να προσανατολιστεί σε τρία επίπεδα: 1. Στην σοβαρή σύνδεση των πακέτων στήριξης που χρηματοδοτούν τις κοινωνίες τους, απευθείας με τις Βρυξέλλες. Να πάψουν οι εθνικές κυβερνήσεις να θριαμβολογούν, αλιεύοντας ψήφους, όταν ανοίγουν τα ταμεία της ΕΕ. 2. Στην στρατηγική αυτονομία της Ένωσης (εξωτερική πολιτική, ενέργεια, άμυνα) και 3. Στην ενίσχυση της «ευρωπαϊκής συνείδησης» με την άρση του εθνοκεντρικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Μόνο έτσι θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων στους θεσμούς της Ένωσης και στις αξίες του ευρωπαϊκού οράματος. Διαφορετικά, στο επόμενο «–exit» ακόμα και κάποιας μικρής χώρας, θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για ολόκληρη την Ένωση.

Κι όσοι νομίζουν ότι έτσι θα δοθούν ευκαιρίες για περισσότερη εθνική αυτονομία στις αποφάσεις, πολύ γρήγορα θα ικετεύουν να επιστρέψουν στην προηγούμενη κατάσταση και δεν θα μπορούν. Γιατί η διάλυση της Ευρώπης θα ανατρέψει ολοκληρωτικά, το οικοδόμημα της ασφάλειας που έκτισαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί τις προηγούμενες δεκαετίες, οδηγώντας σε πόλεμο. 

Ας ελπίσουμε ότι σε μία εβδομάδα ο Μακρόν θα είναι και πάλι πρόεδρος της Γαλλίας…