Πού διαφέρουν οι Σαουδάραβες επενδυτές από τους Ρώσους ολιγάρχες;

Το Σάββατο 12/3 η Σαουδική Αραβία εκτέλεσε 81 ανθρώπους. Ολόκληρο το 2021 είχε εκτελέσει 69.

Αυτές τις ημέρες διεξάγεται στο Ριάντ το Saudi-Greek Investment Forum. Σε αυτό συμμετέχουν αρκετοί Έλληνες επιχειρηματίες, όπως επίσης και στελέχη της κυβέρνησης. Στόχος είναι η προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα καθώς και διερεύνηση δυνατοτήτων επέκτασης των ελληνικών επιχειρήσεων στη σαουδαραβική αγορά.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, η Σαουδική Αραβία βρίσκεται στο θλιβερό top-5 των χωρών σε πλήθος εκτελέσεων ανά έτος – μετά την Κίνα (για την οποία δεν υπάρχουν ωστόσο επίσημα δεδομένα), το Ιράν, την Αίγυπτο και το Ιράκ. Ακολουθείται από τις ΗΠΑ. Διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις αναφέρουν ότι η δικαιοσύνη δεν λειτουργεί σωστά στην Σαουδική Αραβία, ωστόσο η χώρα αρνείται την κατηγορία.

Η επόμενη ιστορία είναι όμως ενδεικτική για την ποιότητα της δικαιοσύνης:

Το 2017 ο πρίγκιπας και ντε φάκτο αρχηγός του κράτους Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν είχε διατάξει να συλληφθούν σχεδόν 400 από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους της χώρας, ανάμεσά τους πρίγκιπες, επιχειρηματίες και υπουργοί, και να κρατηθούν στο ξενοδοχείο Ritz-Carlton. Οι άνθρωποι αυτοί κρατήθηκαν για μέρες, βασανίστηκαν και ανακρίθηκαν, χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί συγκεκριμένες κατηγορίες, στο πλαίσιο μίας μεγάλης διαδικασίας εκκαθάρισης για την εδραίωση της κυριαρχίας του πρίγκηπα. Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις του βασιλείου, «ανακτήθηκαν» περισσότερα από €100 εκατ. που είχαν αποκτηθεί παράνομα, από συνολικά 87 άτομα.

Το γεγονός ότι η κίνηση αυτή δεν δημιούργησε ιδιαίτερο πρόβλημα εσωτερικά για τον πρίγκηπα, ούτε διατάραξε τις σχέσεις του με τη Δύση, ενδέχεται να τον ενθάρρυνε να προχωρήσειμε το σχέδιο της δολοφονίας του Σαουδάραβα αντιφρονούντα δημοσιογράφου και τότε αρθρογράφου της Washington Post Τζαμάλ Κασόγκι.

Ο Τζαμάλ Κασόγκι δολοφονήθηκε το 2018 από πράκτορες της σαουδαραβικής κυβέρνησης, στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη,όπου είχε πάει να παραλάβει το επίσημο έγγραφο του διαζυγίου του. Η σύντροφός του Χαντίς Τζενγκίζ τον περίμενε για ώρες να βγει με το έγγραφο το οποίο θα τους επέτρεπε να παντρευτούν. Η Τουρκία είχε παγιδεύσει το προξενείο με μικρόφωνα, ενώ γύρω από αυτό υπήρχαν κάμερες ασφαλείας. Από αυτά στη συνέχεια οι τουρκικές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα ανατριχιαστικά ντοκουμέντα για την κρατική αυτή δολοφονία.

Από το 2015 η σιιτική Σαουδική Αραβία εμπλέκεται στον εμφύλιο πόλεμο που διεξάγεται στην Υεμένη, μεταξύ της κυβέρνησης της χώρας και της μειονότητας Χούθι, που (σύμφωνα με τον ΟΗΕ) υποστηρίζεται από το σιιτικό Ιράν. Πρόκειται για μία διαμάχη «δια πληρεξουσίου» (by proxy) με στόχο την επέκταση της επιρροής των δύο χωρών, που εκπροσωπούν διαφορετικούς κλάδους του Ισλάμ. Ο πόλεμος αυτός έχει οδηγήσει στη μεγαλύτερη σύγχρονηανθρωπιστική κρίση, για την οποία δυστυχώς πολύ λίγα μαθαίνουμε. Η Σαουδική Αραβία έχει μπλοκάρει την πρόσβαση στα λιμάνια της Υεμένης, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η προσέγγιση σε ανθρωπιστικές οργανώσεις για την παροχή βοήθειας.

Τέλος, διαχρονικά, η Σαουδική Αραβία είναι μία από τις πιο οπισθοδρομικές χώρες όσον αφορά τις πολιτικές ελευθερίες και τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι γνωστοί οι περιορισμοί που υφίστανται οι γυναίκες εκεί, αλλά και οι άνδρες στερούνται αυτονόητες ελευθερίες που έχουμε στη Δύση.

Αυτή λοιπόν είναι η χώρα με την οποία επιδιώκουμε να αναπτύξουμε επιχειρηματικές συνεργασίες και από την οποία προσδοκούμε επενδύσεις.

Ας σκεφτούμε τώρα πόσοι από εμάς επιβραβεύσαμε την αποχώρηση των δυτικών εταιρειών από τη ρωσική αγορά, με αφορμή την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Και ας κάνουμε τον παραλληλισμό: Ξέρουμε ποια είναι η Σαουδική Αραβία (όπως ξέραμε και ποια είναι η Ρωσία του Πούτιν). Όπως αποδεικνύεται αυτές τις μέρες, η συνεργασία με μια χώρα για την οποία υπάρχουν πολλές ενδείξεις (εν προκειμένω, αδιάσειστα γεγονότα) ότι γίνονται σημαντικές εκπτώσεις σε θέματα βασικών αρχών δημοκρατίας, δικαιοσύνης και ελευθερίας, όπως τις αναγνωρίζουμε στον σημερινό δυτικό κόσμο, ενέχει πολλούς κινδύνους (και απαιτεί μία κάποια ηθική αμβλύνοια, όπως την περιέγραψε ο κ. Χ. Τσούκας σε άρθρο του στην Καθημερινή).

Ενίοτε οδηγεί και σε σημαντική οικονομική ζημιά.

Από την άλλη, το χρήμα λένε δεν μυρίζει και διαχρονικά η ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών ήταν και είναι ένας τρόπος επηρεασμού και ανταλλαγής ιδεών. Αν και δεν είναι σαφές σε τι διαφέρουν οι Ρώσοι ολιγάρχες από τους Σαουδάραβες επενδυτές, ας ελπίσουμε ότι μακροπρόθεσμα το στοίχημα θα έχει καλύτερη κατάληξη σε αυτή την περίπτωση από ό,τι στης Ρωσίας.