Το τελευταίο αντίο στον Χρήστο Σαρτζετάκη

Με τιμές αρχηγού κράτους, «ως ελάχιστο φόρο τιμής για τις εξαιρετικές υπηρεσίες που προσέφερε στον Λαό, στην Πατρίδα και στο Έθνος», τελέστηκε η κηδεία του πρώην Πρόεδρου της Δημοκρατίας, Χρήστου Σαρτζετάκη, o οποίος έφυγε από τη ζωή την περασμένη Πέμπτη σε ηλικία 93 ετών.

Σύσσωμη η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας, ο πρόεδρος της Βουλής, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και του δικαστικού Σώματος, συγγενείς, συνεργάτες και φίλοι αποχαιρέτησαν τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη Μητρόπολη Αθηνών, ενώ η ταφή του, λόγω των υγειονομικών μέτρων, αλλά και κατόπιν επιθυμίας της οικογένειάς του, θα πραγματοποιηθεί σε στενό οικογενειακό κύκλο στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Τους επικήδειους εκφώνησαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαρόπουλου, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Μαρία Γεωργίου και ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Θεόδωρος Παναγόπουλος.

Επιπλέον, από το πρωί της Δευτέρας, καθώς και αύριο Τρίτη, στην είσοδο του Προεδρικού Μεγάρου τηρείται βιβλίο συλλυπητηρίων.

Είσοδος από την οδό Βασιλέως Γεωργίου Β’, αριθ. 2 και ώρες προσέλευσης 10.00 έως 14.00 και 17.00 έως 20.00.

Στεφάνια έστειλαν, μεταξύ άλλων, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης και ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης.

Σακελλαροπούλου: Αποχαιρετάμε έναν άξιο λειτουργό της Δικαιοσύνης και αφοσιωμένο υπηρέτη της πατρίδας

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι «ο βίος του Χρήστου Σαρτζετάκη υπήρξε άρρηκτα συνδεδεμένος με σημαντικές στιγμές του τόπου μας» και σημείωσε: «Τέκνο της Μακεδονίας, με καταγωγή κρητική, άνθρωπος της ευθύνης, της νομιμότητας και της αλήθειας, αποτέλεσε διαχρονικό υπόδειγμα και σύμβολο δικαστικού λειτουργού».

Μάλιστα, τόνισε ότι έγινε μέρος και της δικής της παιδικής μνήμης, λόγω της φιλικής και συναδελφικής σχέσης που τον συνέδεε τότε με τον πατέρα της στη Θεσσαλονίκη.

«Την ταραγμένη δεκαετία του '60, η υπόθεση Λαμπράκη τον ανέδειξε σε προσωπικότητα διεθνούς ακτινοβολίας, χάρη στο ήθος και την αδιαπραγμάτευτη ανεξαρτησία που επέδειξε στην άσκηση των καθηκόντων του», επεσήμανε η κ. Σακελλαροπούλου.

Όπως ανέφερε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «η ηρωική φιγούρα του νεαρού ανακριτή με το καθαρό και αποφασισμένο βλέμμα πήρε τη θέση που της άξιζε στη σύγχρονη πολιτική μας ιστορία, τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο. Δίδαξε την αξία της προσωπικής ηθικής, της αμερόληπτης κρίσης και της άκαμπτης αντίστασης απέναντι σε κάθε πίεση, τιμώντας όχι μόνο το λειτούργημά του, αλλά την ίδια τη Δημοκρατία, ως μια κοινότητα δικαιοσύνης. Την αρετή του αυτή την πλήρωσε με βαρύ τίμημα στα χρόνια της Δικτατορίας. Απολύθηκε από το δικαστικό Σώμα, βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και φυλακίστηκε χωρίς δίκη».

Επίσης, σημείωσε πως «η Μεταπολίτευση αντάμειψε τον Χρήστο Σαρτζετάκη με το ανώτατο αξίωμα και εκείνος μετέγραψε σε αυτή του την πορεία, στην Προεδρία της Δημοκρατίας, την ευσυνειδησία και την προσήλωση του δικαστή στην ορθή εφαρμογή του κανόνα. Λειτούργησε συναινετικά και θεσμικά σε περιόδους υψηλής πολιτικής έντασης, σεβόμενος την αποστολή και τα συνταγματικά όρια της θέσης του.

»Έμεινε πιστός στο γράμμα και τον τύπο του νόμου, στην πιο βαθιά πεποίθησή του, που τον ενέπνευσε και τον καθοδήγησε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Καταδεικνύοντας, με την έμπρακτη στάση του, τη θεμελιώδη σημασία της ευθυκρισίας και της αυστηρής αναφοράς μας στο δίκαιο, ιδίως όταν αυτό δοκιμάζεται. Ο Χρήστος Σαρτζετάκης επιτέλεσε το καθήκον του, ατομικά και με αυτάρκεια, όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά ανέφερε, και πέρασε στην ιστορία».

«Αποχαιρετάμε σήμερα με συγκίνηση έναν άξιο λειτουργό της Δικαιοσύνης και αφοσιωμένο υπηρέτη της πατρίδας. Καλό του ταξίδι!», κατέληξε η κ. Σακελλαροπούλου.

Χρήστος Σαρτζετάκης: Η δολοφονία Λαμπράκη και τα βασανιστήρια από την ΕΑΤ- ΕΣΑ

Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός της Χωροφυλακής, καταγόμενος από τα Χανιά. Η μητέρα του, το γένος Γραμμενόπουλου, ήταν από το Σκλήθρο Φλώρινας, κόρη του Μακεδονομάχου Κοσμά Γραμμενόπουλου. Ήταν πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εισήλθε στον δικαστικό κλάδο το 1955. 

Το 1956 υπηρέτησε ως Ειρηνοδίκης στην Κλεισούρα Καστοριάς Το 1963 υπηρέτησε στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, και έγινε γνωστός ως ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς, Γρηγόρη Λαμπράκη. Διεξήγαγε την ανάκριση χωρίς να υποκύψει σε πολιτικές πιέσεις που δέχτηκε από την τότε πολιτική και δικαστική εξουσία.

Το 1968, επί Χούντας, απολύθηκε από το δικαστικό σώμα και στη συνέχεια συνελήφθη δύο φορές, βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και φυλακίστηκε, χωρίς δίκη. Απολύθηκε από τις φυλακές της Χούντας μετά από διεθνή κατακραυγή το 1971. Με την πτώση της δικτατορίας αποκαταστάθηκε στην υπηρεσία του τον Σεπτέμβριο του 1974 με τον βαθμό του Εφέτη.

Το 1976 συμμετείχε στη σύνθεση του Συμβουλίου Εφετών η οποία απέρριψε το αίτημα της Γερμανίας για την έκδοση του Ρολφ Πόλε, καταζητούμενου για τρομοκρατική δράση, με το σκεπτικό ότι τα εγκλήματά του είναι πολιτικά και ως εκ τούτου η έκδοσή του απαγορεύεται από το ελληνικό Σύνταγμα. Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου άσκησε πειθαρχική δίωξη κατά των τριών πλειοψηφησάντων δικαστών (Κ. Αλεξόπουλος, Σ. Βάλλας, Χ. Σαρτζετάκης) γι' αυτή την απόφαση, γεγονός που θεωρήθηκε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη δικαστική ανεξαρτησία.

Το 1981 προήχθη στον βαθμό του Προέδρου Εφετών και το 1982 στον βαθμό του Αρεοπαγίτη.

Χρήστος Σαρτζετάκης: Η εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας και τα δύο προβλήματα

Κατά την προεδρική εκλογή του 1985 ο Χρήστος Σαρτζετάκης προτάθηκε από το ΠΑΣΟΚ και εξελέγη από αυτό και τα κόμματα της αριστεράς στις 29 Μαρτίου 1985 Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 5 Μαΐου 1990.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η εκλογή του συνδέθηκε με δύο προβλήματα Συνταγματικού Δικαίου, τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» και τη «ψήφο Αλευρά». Για την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος για κάθε υποψήφιο, κάτι που η τότε αξιωματική αντιπολίτευση (Νέα Δημοκρατία) κατήγγειλε ως απόπειρα ακύρωσης του μυστικού χαρακτήρα της ψηφοφορίας, επειδή, όπως υποστήριξε, το χρώμα του κάθε ψηφοδελτίου διακρινόταν από τον ημιδιαφανή φάκελο.

Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ο τότε Πρόεδρος της Βουλής, Γιάννης Αλευράς, δεν έπρεπε να λάβει μέρος στην ψηφοφορία ως εκτελών χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας μετά την πρόωρη παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας έγινε γνωστός για τη δήλωσή του «είμαστε έθνος ανάδελφον», που γνώρισε μεγάλη αποδοχή, και από την αφοσίωσή του στην τήρηση του Συντάγματος, ιδιαίτερα στο διάστημα 1989-1990.

Στις 21 Δεκεμβρίου 2018, βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Είχε παντρευτεί την Έφη Αργυρίου και έχουν μία κόρη.