Το «μαγικό ραβδί» της Jihad

Λίγα μόλις εικοσιτετράωρα πριν την έναρξη της επέλασης των τζιχαντιστών (φανατικών μουσουλμάνων) στο κεντρικό Ιράκ, στην ντάτσα του Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι κατέφθανε ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Φαϊζάλ. Ήταν 3 Ιουνίου του 2014. Την ώρα που σερβιριζόταν ο πρώτος καφές εμφανίστηκε κάπως ταλαιπωρημένος και ο Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος έπρεπε να τακτοποιήσει στο μεταξύ ένα επείγον ραντεβού του στη ρωσική πρωτεύουσα.

H συζήτηση κράτησε αρκετές ώρες. Περίπου ένα χρόνο πριν, σε μία μυστική τοποθεσία της Μόσχας, το ρωσικό δίδυμο Πούτιν-Λαβρόφ συζητούσαν επί μακρόν με τον τότε αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών της Σαουδικής Αραβίας Μπαντάρ Μπιν Σουλτάν. Στη συζήτηση ήταν παρών και ο επικεφαλής της ρωσικής FSB. Όπως και τότε, έτσι και τώρα οι συνομιλίες είχαν μεν σαν επίκεντρο τις εξελίξεις στο Ιράκ, αλλά υπό το πρίσμα του καθορισμού των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Οι Ρώσοι, όπως πάντα, ζητούσαν πολλά. Και να αυξηθούν οι τιμές αλλά και να «συγκρατηθούν» οι φανατικοί μουσουλμάνοι ώστε να μην εκπαιδεύονται στις τάξεις τους οι Τσετσένοι αυτονομιστές και οι ισλαμιστές που αλωνίζουν στην Κεντρική Ασία της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή τη φορά επήλθε συμφωνία. Η μέση τιμή του βαρελιού θα έπρεπε να σταθεροποιηθεί στα 100 δολάρια το βαρέλι. Τους τελευταίους μήνες η τιμή είχε κατρακυλήσει κάτω από τα 90 δολάρια. Καταστροφή για τα κρατικά ταμεία της Μόσχας μεσούσης της κρίσης στην Ουκρανία και ενώ οι οικονομικοί δείκτες της Ρωσίας είναι πλέον για κλάματα.

Ο πρίγκιπας Φαϊζάλ επέστρεψε στο Ριάντ. Δύο ημέρες αργότερα υπήρξε και μία επιπλέον τηλεφωνική συνομιλία με τον Σεργκέι Λαβρόφ. Αμέσως μετά άρχισε η επέλαση των τζιχαντιστών της ISIL, του «Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε», της πλουσιότερης και ισχυρότερης τρομοκρατικής οργάνωσης του Ισλάμ. Μπροστά της η Αλ Κάιντα σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Τον περασμένο Απρίλιο η οικογένεια Ιμπν Σαούντ έστελνε το εκλεκτό τέκνο της και αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών του βασιλιά «στο σπίτι του για να ξεκουραστεί», όπως επισημαινόταν χαρακτηριστικά στην επίσημη βασιλική ανακοίνωση. Ο Μπαντάρ Μπιν Σουλτάν ήταν ο άνθρωπος που συνέβαλε τα μέγιστα στο «στήσιμο» της οργάνωσης «Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε», με τη σύμφωνη γνώμη των Αμερικανών, της Ιορδανίας, της Τουρκίας, του ΝΑΤΟ και των άλλων συνιστωσών στο παιχνίδι αναδιάρθρωσης της Μέσης Ανατολής.

Η τελευταία συμφωνία για την περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής είχε υπογραφτεί το 1916 μετά την επέλαση των Λόρενς της Αραβίας. Ο Κεμάλ Ατατούρκ ήταν ο τελευταίος ανώτερος αξιωματικός του οθωμανικού στρατού που πέρασε τα σύνορα με τη Συρία και στάθηκε για να ξαποστάσει στην Ούρφα αναλογιζόμενος την καταστροφή. Η συνθήκη διαμελισμού της Μέσης Ανατολής πήρε το όνομα των συντακτών του σχεδίου, «Sykes-Picot».

Έφθασε πια η ώρα επαναχάραξης των συνόρων του πρώην Χαλιφάτου στη βάση των σύγχρονων γεω-οικονομικών αναγκών. Άλλωστε, τα σύνορα ήταν και είναι τεχνητά. Το 2007 είχε δημοσιευτεί στις ΗΠΑ ένας χάρτης με τις νέες υπό διαμόρφωση χώρες στη Μέση Ανατολή. Τη νέα χωροταξική δομή, δηλαδή. Διακρίνονται οι νέες κρατικές οντότητες, όπως του Κουρδιστάν, η τριχοτόμηση του σημερινού ΙΡΑΚ, η συρρίκνωση της Συρίας και της Τουρκίας, η διαμόρφωση ενός διαφορετικού τοπίου μεταξύ ΙΡΑΝ και Σαουδικής Αραβίας.

Η Περσία και το «τσάμικο» του Λευκού Οίκου

Γύρω στα μέσα Ιουνίου κατέστη πλέον εμφανής η πρόθεση των ΗΠΑ να «εισάγουν» στο νέο χάρτη της Μέσης Ανατολής ένα εκ των «τέκνων του σατανά», το Ιράν. Η επίθεση των φανατικών σουνιτών και η επέλασή τους προς τη Βαγδάτη ξεκαθάριζε την κατάσταση. Οι Κούρδοι του Βορρά εγκατέστησαν το στρατό τους, τους Πεσμεργκά, στο Κιρκούκ με τις πετρελαιοπηγές. Στο κέντρο της χώρας σχηματιζόταν μία σουνίτικη οντότητα. Στον Νότο οι σιίτες του Ιράκ θα έπρεπε να αποκτήσουν τη δική τους κρατική στέγη. Οι «επαναστατικοί φρουροί» των αγιατολάδων θα έπρεπε με τη σειρά τους να μπουν στο πολεμικό παιχνίδι. Ήδη τρία τάγματα περσών μαχητών «προστατεύουν» σημαντικούς στρατηγικούς θύλακες στο κεντρικό Ιράκ. Θα καταφθάσουν και ενισχύσεις. Η Ουάσινγκτον κάνει ό,τι μπορεί προς αυτή την κατεύθυνση. Από «σατανάς» η Τεχεράνη καθίσταται σύμμαχος στο όνομα της νέας γεω-οικονομίας.

Στη Μόσχα και το Ριάντ χαμογελούν. Η τιμή του πετρελαίου πέταξε στα ύψη, έφθασε τα 115 δολάρια το βαρέλι και θα σταθεροποιηθεί εκεί γύρω στα 100-105 δολάρια, που είναι και το ζητούμενο.

Στις 17 Ιουνίου, το Think Tank «Stratfor» δημοσιοποιεί το πρώτο πόρισμα με τον τίτλο «Η ίντριγκα πίσω από την εξέγερση των τζιχαντιστών στο Ιράκ».

Στη έκθεση της Stratfor διαπιστώνεται η αλλαγή της στρατηγικής που υιοθετεί η Τουρκία η οποία συζητά πλέον ανοιχτά με τους Κούρδους, αφού, αν και δεν το επιθυμεί, το ενδεχόμενο ίδρυσης κουρδικής οντότητας στο Βόρειο Ιράκ είναι πλέον ορατό. Είναι καλύτερα να συνεργαστείς με τους Κούρδους και να πάρεις ένα μερίδιο από την εκμετάλλευση και διακίνηση υδρογονανθράκων στο Κιρκούκ, έστω και αν στο μέλλον υπάρξει πρόβλημα με τη διαχείριση των Κούρδων της Τουρκίας και των περιοχών τους.

Ο Άσαντ κοιμάται ήσυχος

Πριν από ένα χρόνο ο πρόεδρος Ομπάμα παρέα με τον Ντέιβιντ Κάμερον και τον Φρανσουά Ολάντ ρεζιλεύονταν διεθνώς όταν το Κογκρέσο των ΗΠΑ, το Βρετανικό Κοινοβούλιο και η Γαλλική Εθνοσυνέλευση τους απαγόρευσαν να εξαπολύσουν επίθεση κατά της Συρίας του Άσαντ. Θα θυμάστε την περίεργη ιστορία με τα χημικά όπλα. Τότε η παγκόσμια κοινότητα μιλούσε για ρωσικό διπλωματικό θρίαμβο. Οι υπηρεσίες του ΝΑΤΟ, η Τουρκία και οι ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία άρχισαν να εξοπλίζουν με βαρέα όπλα τους φανατικούς σουνίτες μουσουλμάνους που μάχονταν κατά του συριακού καθεστώτος τάχα μου. Το λάθος είχε επαναληφθεί πριν από δεκαετίες στο Αφγανιστάν για να αντιμετωπιστεί η ρωσική εκστρατεία. Τότε στήθηκαν οι πυρήνες των ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα. Το ίδιο σενάριο εκτυλίσσεται σήμερα στην ανατολική Συρία και το κεντρικό Ιράκ. Ο χάρτης αλλάζει διότι η πραγματικότητα επί του εδάφους και επί της παραγωγής και διακίνησης υδρογονανθράκων προσαρμόζεται στις νέες ενεργειακές ανάγκες. Ζούμε την ιστορική περίοδο των «Αγωγών ενέργειας». Πιθανόν αυτός ο όρος να επικρατήσει στο μέλλον για να περιγράψει τη σημερινή ιστορική περίοδο.

Η χάραξη των συνόρων και το Çμαγικό ραβδίÈ

Αιφνιδίως τη Δευτέρα 23 Ιουνίου ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι προσγειώθηκε στη Βαγδάτη. Στόχος η ανασύνθεση της κυβέρνησης του Ιράκ με τις προσθήκες σουνιτικών και κουρδικών στοιχείων. Πρόκειται για μεταβατικό στάδιο. Η «μηχανή» έχει πάρει μπροστά και κινείται με καταιγιστικές ταχύτητες. Η Σαουδική Αραβία παρακολουθεί αμήχανα και το Ισραήλ κάνει ό,τι μπορεί για να ακυρώσει την ένταξη του Ιράν στα σχέδια επαναχάραξης των συνόρων της περιοχής. Ο πόλεμος στο Ιράκ διαρκεί δέκα χρόνια ήδη και οι δυτικοί πρωταγωνιστές έχουν κουραστεί. Οι Αμερικανοί επιθυμούν να απαγκιστρωθούν από τη Μέση Ανατολή και να αφήσουν το Ισραήλ, την Τουρκία και το Ιράν να κάνουν παιχνίδι. Η διαμόρφωση της νέας κατάστασης θα απαιτήσει πάνω από δέκα χρόνια. Σύνολο είκοσι. Το Κυπριακό, οι υδρογονάνθρακες της ανατολικής Μεσογείου, οι αγωγοί ΤΑΡ και South Stream αποτελούν στοιχεία του υπό διαμόρφωση παζλ. Στη Λευκωσία το έχουν αντιληφθεί. Στην Ελλάδα συζητούν ακόμη για την προσωπική τακτική του Λοβέρδου, τις ανάγκες του Ντινόπουλου και τους μορφασμούς του Γιακουμάτου, με ολίγη Σακοράφα στην… Ευρωβουλή(;) και Καϊλή στα πρωτοσέλιδα των τουρκικών εφημερίδων με τον τίτλο «Η μπάρμπι του Ευρωκοινοβουλίου». Η Ελλάδα παράγει πολιτική, στρατηγική και σχέδια.

n.georgiadis1@yahoo.com