Το κοινωνικό και αναπτυξιακό μοντέλο της Σκανδιναβίας και η παραγωγική, οικονομική και αναπτυξιακή υστέρηση της Ελλάδας
Οι σκανδιναβικές χώρες θεωρούνται, εδώ στην Ελλάδα και όχι μόνο, αρκετά ελκυστικές εξαιτίας του κοινωνικού και αναπτυξιακού τους μοντέλου. Ωστόσο, μολονότι, τις εκθειάζουμε δεν φαίνεται να θέλουμε να τις ακολουθήσουμε.
Η εξήγηση είναι μάλλον απλή. Την έδωσε πριν από χρόνια ο Ούλοφ Πάλμε, ο οποίος έκανε πάντα τις καλοκαιρινές του διακοπές στον Μοχό Ηρακλείου. Είχε δε αποκτήσει και δικό του σπίτι. Ο αείμνηστος Σουηδός πρωθυπουργός, συνομιλώντας, όπως συνήθιζε, στο καφενείο του χωριού με κατοίκους, αναρωτήθηκε γιατί δεν αξιοποιούμε τον άφθονο στον τόπο μας ήλιο, καθώς και τον άνεμο.
Μάλιστα, λίγο πριν από τη δολοφονία του το 1986, βρέθηκε ξανά στο αγαπημένο του κρητικό χωριό. Εκεί τον επισκέφθηκε κι ο Ανδρέας Παπανδρέου, μαζί με μια παρέα πολιτικών του φίλων, πανεπιστημιακών και δημοσιογράφων. Στην κουβέντα τους ο Ούλοφ Πάλμε σχολίαζε τις διαφορετικές αντιλήψεις μεταξύ της Ελλάδας και των σκανδιναβικών χωρών. Εμείς -είπε- δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στα καθημερινά προβλήματα. Διότι έτσι επιλύουμε και τα μεγάλα.
Όταν η συζήτηση άναψε, έγινε περισσότερο σαφής. Πρώτα φροντίζουμε –εξήγησε- τα σκουπίδια μας για να μην επιβαρύνουμε το περιβάλλον και να βελτιώσουμε και την ποιότητα της ζωής μας. Το ίδιο κάνουμε και για τα λύματα προκειμένου να διατηρήσουμε καθαρό τον υδροφόρο ορίζοντα. Ταυτόχρονα, κοιτάζουμε πώς θα απεξαρτηθούμε από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα.
Τα λόγια αυτά, ειπωμένα τριάντα έξι χρόνια πριν, ερμηνεύουν γιατί ακόμη δεν έχουμε ξεμπερδέψει με την παραγωγική, οικονομική και αναπτυξιακή υστέρηση. Το ερώτημα παραμένει διαχρονικό και επίκαιρο.
Μόλις πρόσφατα διάβασα στον ελληνικό Τύπο ότι στη Δανία κατασκευάζουν ένα τεχνητό «πράσινο» νησί με υπεράκτιες ανεμογεννήτριες. Το νησί θα παράγει, θα αποθηκεύει και θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια για τρία εκατομμύρια ευρωπαϊκά νοικοκυριά. Αλλά και «πράσινο» υδρογόνο για χρήση στη ναυτιλία, την αεροπορία, τη βιομηχανία και στις βαριές μεταφορές.
Την ίδια στιγμή η χώρα μας δυσκολεύεται να κάνει πράξη τις δεσμεύσεις της για την απολιγνιτοποίηση. Είτε γιατί οι αγκυλώσεις και οι στρεβλώσεις είναι βαθιά ριζωμένες. Είτε διότι οι αυτόκλητοι υπερασπιστές του λαού δεν μπορούν να διακρίνουν πέρα από τη μύτη τους.Έτσι βλέπουμε να συνηγορούν υπέρ μικρών ομάδων που αρέσκονται να διατυμπανίζουν «καθαρά βουνά χωρίς αιολικά». Δυστυχώς, δεν είναι λίγοι οι αξιωματούχοι της πολιτικής και της αυτοδιοίκησης που συντάσσονται μαζί τους ή σφυρίζουν αδιάφορα.
Όπως πολύ σωστά έγραψε πρόσφατα ο Στέλιος Ράμφος, οι πολιτικοί συνήγοροι της υστέρησης αυτοεπιβεβαιώνονται, ανάγοντας το χαοτικό συναίσθημα σε συγκολλητική ουσία διαφόρων αντικοινωνικών ομάδων.
Τελικά, η μάχη με τον χρόνο είναι ένα διαρκές στοίχημα. Η απόσταση που χρειάζεται να διανύσουμε δεν έχει γραμμική ροή. Χαρακτηρίζεται από συνέχειες και αναστροφές. Προσμετράται με την ασυμμετρία και την υστέρηση. Και πρωτίστως, με τις νεκρές ιδεολογίες και τον ανορθολογισμό. Εύλογα η αξιοποίηση των ευκαιριών και των δυνατοτήτων μας, μεταθέτει στο διηνεκές την εναρμόνισή μας με τον σύγχρονο κόσμο.
Και για να επανέλθω στον αυθεντικό σοσιαλδημοκράτη Ούλοφ Πάλμε, με τη στροφή μας στα αποκαλούμενα «μικρά» κερδίζουμε τα μεγάλα, τα σημαντικά.
8°
