Σχόλιο για τη χιονοστιβάδα αποκαλύψεων και καταγγελιών περί σεξουαλικής παρενόχλησης
Συνήθως οι δονήσεις από τη μετακίνηση των κοινωνικών τεκτονικών πλακών στην Αμερική γίνονται αισθητές στην Ευρώπη μετά από παρέλευση κάποιων ετών και στην Ελλάδα μετά από μία δεκαετία. Το ίντερνετ συνετέλεσε στο να επιταχυνθούν αυτές οι διαδικασίες. Στην Ελλάδα διαπιστώθηκε η ύπαρξη και ενός άλλου απαρχαιωμένου μηχανισμού αντίστασης στις εξελίξεις. Πρόκειται για την κοινωνικά πολυεπίπεδη αντίθεση και αντίσταση διαφόρων ομάδων και προσωπικοτήτων στο λεγόμενο politically correct. Τελικά οι κοινωνικές δυναμικές επικρατούν, θέλει δεν θέλει ο κάθε σκεπτικιστής. Έτσι και μετά την αποκάλυψη βόμβα στη Γαλλία περί του συστηματικού βιασμού του ανήλικου πρόγονού του από το ιερό τέρας της Πολιτικής Επιστήμης και γκουρού των ανώτατων θεσμών της γαλλικής πολιτικής ελίτ, τον Olivier Duhamel, άρχισαν να καταρρέουν τα οχυρά που αντιστέκονταν ακόμη στην Ευρώπη, πόσο δε μάλλον και στην Ελλάδα. Επιτέλους, γυναίκες κυρίως και καταφανώς λιγότεροι άνδρες στη συνέχεια άρχισαν να μιλούν, διστακτικά έστω, για το όσα αναγκάστηκαν να υπομείνουν στη ζωή τους. Είτε υπό τη μορφή συστηματικού επαγγελματικού bulling είτε υπό τη μορφή συστηματικής σεξουαλικής παρενόχλησης σε επαγγελματικό περιβάλλον, είτε τέλος υπό την ακραία μορφή της σεξουαλικής κακοποίησης.
Άνθρωποι του καλλιτεχνικού κόσμου, άτομα που κινήθηκαν και κινούνται στους χώρους της δημοσιογραφίας, επιστήμονες ή φοιτητές που βίωσαν νοσηρές, προσβλητικές αλλά και ακραία εγκληματικές καταστάσεις στον πανεπιστημιακό χώρο. Τέλος, γνωστές ή άγνωστες αθλήτριες που έδωσαν κάθε ικμάδα της ζωής τους για μια διεθνή προβολή της χώρας, κατήγγειλαν τη βαρβαρότητα και την αθλιότητα των παραγόντων του σάπιου και βίαιου αθλητικού κατεστημένου. Όλα αυτά συνέβαιναν εν κρυπτώ και ατιμωρητί επί δεκαετίες. Οι ψυχές των θυμάτων παρέμεναν εγκλωβισμένες στις ιδιότυπες προσωπικές φυλακές τους, στα αόρατα κελιά τους που επιβλήθηκαν από την εξουσία των διαφόρων ελίτ στα θύματά τους. Τα καλά κρυμμένα μυστικά της άρρωστης πλευράς αυτής της άριστα δομημένης κοινωνίας με στεγανά ώστε να προστατεύονται οι ισχυροί πολιτικά και κοινωνικά εγκληματίες. Ένα θαύμα αρχιτεκτονικής ενός συστήματος προστασίας βιαστών, εξουσιομανών, εγκληματιών του κοινού ποινικού δικαίου οι οποίοι επιβίωσαν και παρέμειναν στο απυρόβλητο λόγω της σε ανώτερο και ανώτατο πια επίπεδο συντεχνιακής αποδοχής του νόμου της σιωπής. Του νόμου της σιωπής των ανδρών, κυρίως, χωρίς να σημαίνει πως η ομερτά δεν ίσχυε και για τις γυναίκες θύματα, για τις γυναίκες θύτες (υπάρχουν και αυτές), για τις οικογένειες που υπέμεναν για να μην εκτεθούν, για την πλειοψηφία μιας κοινωνίας που έμαθε (της επέβαλαν) να μη βλέπει και να μην ακούει, κυρίως να μην αντιδρά κι ας ήξερε. Η ευθύνη, λοιπόν, για όσα αποκαλύπτονται είναι και ατομική αλλά και συλλογική.
Όπως πάντα, τη μερίδα του λέοντος στην προσβολή, την κακοποίηση, την παρενόχληση και τέλος την απαξίωση, τη γεύτηκαν μέχρι και την τελευταία σταγόνα σε διάφορες περιπτώσεις οι γυναίκες. Αυτές μίλησαν. Αυτές εκτέθηκαν. Αυτές κατέθεσαν και καταθέτουν στοιχεία που οδηγούν, όχι πάντα δυστυχώς, σε κάποια αποκάλυψη ενός τμήματος της συνολικής σαπίλας.
Ήταν πολύ φυσικό σε μια κοινωνία δομημένη πάνω στο δόγμα της ψευδούς συνείδησης σχεδόν από την πρώτη στιγμή της οργάνωσης μιας αυτόνομης πολιτικής κοινωνίας μέσα από τις στάχτες ενός ξεσηκωμού (1821), να χρειαστούν δεκαετίες ώστε να ανοίξουν τα στόματα. Εδώ δεν άνοιγαν στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία, το Παρίσι και το Βερολίνο. Παρ' όλα αυτά, το κύμα της σταδιακής και λυτρωτικής απελευθέρωσης από τον φόβο, άργησε πολύ.
Όπως συνέβη και στην αμερικανική κοινωνία, από αυτή τη δυναμική θα ξεπηδήσουν και εκτρώματα. Θα διαπιστωθούν υπερβολές. Θα γίνουν αδικίες. Θα καταγγελθούν αθώοι και θα γλιτώσουν ένοχοι. Αυτά συμβαίνουν πάντα και παντού. Όμως αυτά τα «ατυχήματα» σε αυτή την περιπετειώδη διαδρομή αφορούν ελάχιστες περιπτώσεις μπροστά στην αποκάλυψη της σκοτεινής πλευράς των σύγχρονων κοινωνιών μας. Αυτή η dark side της ζωής μας διατηρήθηκε με θρησκευτική προσήλωση στη «συλλογική κρύπτη της απόλυτης σιωπής».
Άραγε σε αυτή τη σύγχρονη μεταπολιτευτική κοινωνία έμεινε έστω και κάποιος τομέας, θεσμός ή δραστηριότητα που να ξέφυγε από το πλιάτσικο των ανθρώπινων ψυχών; Μάλλον όχι. Απλά για τη μεγάλη μερίδα των ανθρώπων η αποκρουστική και βάναυση, έστω και εάν δεν ήταν πάντα βίαιη, συμπεριφορά απέναντι σε κάθε αδύνατο ή διαφορετικό, απέναντι στις γυναίκες ή σε απροστάτευτες κοινωνικές ομάδες, ήταν απλά μία «συνηθισμένη πρακτική». Αυτό το «σύνηθες» αποκαλύπτεται τώρα.
Κάποιοι, ιδιαίτερα στα ΜΜΕ, με μια περίτεχνα δομημένη υποκριτική διάθεση παριστάνουν τους έκπληκτους μπροστά στις αποκαλύψεις για τον βίο και την πολιτεία επωνύμων. Κάποιοι κουνούν το κεφάλια με δυσπιστία. Είναι οι ίδιοι που έκλειναν τα μάτια, χρόνια τώρα, στις κατάφωρες προσβολές και την επαγγελματική κακοποίηση που συνέβαινε μπροστά στα μάτια τους. Αυτοί που «ξέχναγαν» τις καταγγελίες με το περίφημο «Ωχ αδερφέ». Είναι εκείνοι που αποθάρρυναν κάθε γυναίκα, ή νέο, ή απλά διαφορετικό, ο οποίος τρομαγμένος ζητούσε ένα στήριγμα για να αρθρώσει την καταγγελία του. Μάταια.
Η σημερινή χιονοστιβάδα αποκαλύψεων και καταγγελιών δεν θα οδηγήσει απαραίτητα σε ολικά κάθαρση. Όσο υπάρχουν οργανωμένες και δομημένες ελίτ, που πάντα θα υπάρχουν έστω με διαφορετικές μορφές, θα υφίστανται οι μηχανισμοί αναπαραγωγής της καταπίεσης. Το ζήτημα είναι, εν είδει αντίβαρου, να υπάρχουν θεσπισμένα μέσα εξισορρόπησης των αδικιών. Μηχανισμοί καταφυγής των θυμάτων κοινωνικής και ατομικής κακοποίησης. Να λειτουργεί νομικό πλαίσιο ώστε να είναι δυνατή η απομόνωση των ηχηρών τουλάχιστον περιπτώσεων. Ούτε αυτό το αυτονόητο δεν συνέβαινε.
Ακούγεται πως κάποιοι «νομικοί κύκλοι» επεξεργάζονται σκέψεις σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει να αποφευχθεί η μαζική καταγγελία περιστατικών στη δημόσια σφαίρα (μέσω social media κ.λπ.) διότι καταστρατηγείται το τεκμήριον της αθωότητος. Οι ίδιοι «νομικοί κύκλοι» ποτέ δεν αντέδρασαν όταν συστηματικά καταστρατηγήθηκε συστηματικά το απλό δικαίωμα των θυμάτων κακοποίησης, βιασμού, σεξουαλικής παρενόχλησης, επαγγελματικού bulling. Προφανώς διότι οι περισσότεροι εκ των θυτών ήταν πελάτες αυτών των «νομικών κύκλων» οι οποίοι με προκλητική άνεση εκδίδουν τα τελευταία 24ωρα εξώδικα, με μοναδικό επιχείρημα «το τεκμήριο της αθωότητας».
