Παίδες εν «καμίνω»

Αν και πέρασε το Πάσχα, αν και η Ανάσταση δόξασε το φως και τον Λόγο, η ζωή παραμένει «εν τάφω». Η Πόλις βυθισμένη στο σκοτάδι και στο κάθε βήμα του πολίτη παραμονεύει η παγίδα της λακούβας. Η πόλη βαδίζει και παραμιλά, μαζί της οι πολίτες «παίδες εν καμίνω».

Κάποιος ποιητής είχε πει: «ό,τι έγινε μπορεί να ξαναγίνει, αδέρφια». Η ρήση αντέχει σε πολλές αναγνώσεις, σε πολλές ερμηνείες. Ας δούμε μερικές.

Καταρχάς, ο αόριστος μας φέρνει στο παρελθόν, τότε που το άστυ ήταν ακόμα κλεινόν, δηλαδή δοξασμένο και δεν υπήρχε προαστιακός. Αστεία πράγματα. Όμως, το συμβάν που καταγράφει η Ιστορία, είναι εκείνο που έχει την αξία του στο επίπεδο της πολιτικής υπακοής ή ανυπακοής. Κάποτε έγιναν πράγματα. Κάποτε κάποιοι χάραξαν την πορεία της αλλαγής σκηνικού και κάποτε το έργο παίχτηκε ολόκληρο πάνω στη σκηνή. Ύστερα, η ρώτα άλλαξε και πάλι την πορεία της και ήρθαν χρόνια δίσεκτα. Απ' έξω «μαυροφόρα απελπισιά» και σιγά-σιγά το μαύρο και η σιωπή απλώθηκαν παντού υπογραμμίζοντας το life style του ανελεύθερου ανθρώπου. Έγιναν βέβαια πολλά. Άλλος πήρε το καράβι και βρέθηκε στα ανοιχτά και άλλος πήρε τα βουνά με τον κούκο και το αηδόνι. Ο κούκος μίλησε μία φορά την Άνοιξη και μετά σώπασε. Το αηδόνι συνεχίζει το τραγούδι του θλιμμένο, ηρωικό και πένθιμο. Τραγουδάει το τραγούδι του χαράματα, την ώρα που οι άνθρωποι κοιμούνται. Βλέπετε το αηδόνι συμπονά τον άνθρωπο και αρνείται να του θυμίσει περασμένα μεγαλεία.

Η Πόλις εν τούτοις, είναι πάντα έτοιμη από καιρό και όπου και αν βρίσκεσαι σε ακολουθεί και σου θυμίζει εκείνη την στιγμή την μία και μοναδική στιγμή που έγινε το θαύμα ή που έγινε το λάθος. Η ιστορία καταγράφει και τα δύο. Το θαύμα έδωσε έστω και μία σύντομη χαρά και εδώ βρίσκεται το παράδοξο.  Το λάθος έγινε μία φορά, διαρκεί όμως για πάντα. Το θαύμα κρατάει τρεις ημέρες λέει ο λαός. Το λάθος όμως είναι λάθος και σε ακολουθεί, όπως μία πράξη που στιγματίζει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον σου. Η Πόλις σου δείχνει τους δρόμους, τις πλατείες, τις λεωφόρους, τα δένδρα, τους ανθρώπους, τα τσιμεντένια της σπίτια, τα γκέτο αυτών που χωρίζουν και αποτυπώνουν το χρώμα της κόκκινης γραμμής.

Το στίγμα του λάθους, η πληγή του πάθους ταυτίζονται με την ύπαρξή σου, εσένα που ψάχνεις να βρεις μία ήρεμη γωνιά. Το λάθος δεν σε αφήνει. Για σένα δεν υπάρχει τίποτα πια. «έτσι που την ζωή σου χάλασες εδώ στην κόχη τούτη την μικρή σ' όλη τη γη την ρήμαξες». Τα χρόνια είναι άλλοτε δίσεκτα και άλλοτε ευοίωνα. Ο καιρός παλαιώνεται και η πόλη σου ζητά να παρέμβεις. Ό,τι έγινε πάει να ξαναγίνει. Επιλέγουμε την εποχή των καταφάσεων. Η άρνηση μπορεί να περιμένει. Η κατάφαση όμως πρέπει να εξορκίσει επειγόντως τις παλιές αμαρτίες και τα ψευδή διλήμματα των άλλοθι. Άλλοθι, να μία λέξη που ταιριάζει στο μουντό και στο σκοτάδι, στην σιωπή και στην βουβαμάρα. Κατά τ'άλλα, εμείς πάντα «παίδες εν καμίνω».

Μην ξεχνιόμαστε. Κάποιος μας κορόιδεψε, κάποιος μας παγίδεψε. Όλο και κάποιος μας πουλάει, μας ξεπουλάει και μας ξαναπουλάει. Συναλλαγή, μία τεράστια συναλλαγή που χωρίζει την πόλη ανάμεσα στον πωλητή και στον αγοραστή ανάμεσα στον ντήλερ και στον πελάτη. «Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την άρνηση του πελάτη ». είπαμε. Επιλέγουμε την αποτύπωση του πάθους της καθημερινής ζωής με όρους καταφατικούς, με εικόνες που υπόσχονται το καλό και την ευδαιμονία. Ίσως να ήρθε η ώρα της ανάγκης, που αναγκάζει τους θεούς να στρατευτούν στο πλευρό του θνητού. Η Πόλις χρειάζεται το φως της ημέρας και της νύχτας. Η γλώσσα δεν επαρκεί για να το πεις, η φωνή δεν φθάνει για να ουρλιάξεις, ο ύπνος δεν φθάνει για να ονειρευτείς, δεν φθάνει για να δεις τον εφιάλτη. «Παίδες εν καμίνω» παντού και δεν υπάρχει πια η υψικάμινος που θα ωθούσε την ύπαρξη στην υπέρβαση.

Η Πόλις χρειάζεται την γλώσσα και την φωνή. Κάποιος πρέπει να μιλήσει χωρίς χτυπήματα στο ξύλο, χωρίς τα σήμαντρα της μέγιστης ελπίδας. Όχι, δεν πρέπει να καούμε. Δεν είναι παρά μία παρτίδα πόκερ. Κάποιος πρέπει να μιλήσει γιατί παραμονεύει η σιωπή. Παγιδευμένοι στην κάμινο, περιμένουμε στο χώρο, κεκλεισμένων των θυρών, μία ευκαιρία για την απόδραση. Και όλο σιγομουρμουρίζουμε, «η Κόλαση είναι οι άλλοι». Πόσες φορές θα το γυρίζουμε στα χείλη το απόφθεγμα; Πόσον καιρό χρειαζόμαστε για να οργανώσουμε μία αξιοπρεπή απόδραση από την κάμινο; Μόνο μία στιγμή. Και ας είναι η στιγμή αυτή το θαύμα και όχι το λάθος. Θα κάνουμε ένα θαύμα διαρκείας, για την υστεροφημία τη συλλογική.