Οι μασκοφόροι που σέβονται τη ζωή

Περπατούσα ρεμβάζοντας στη μικρή πλατεία των Φηρών μπροστά στη Μητρόπολη της Σαντορίνης. Ήταν ένα ζεστό απόγευμα του Ιουλίου, αρκετά νωρίτερα από την ώρα του περίφημου ηλιοβασιλέματος που έχει γίνει διάσημο σε όλο τον κόσμο. Έκανα τη συνηθισμένη, αγαπημένη βόλτα μου που κάνω κάθε χρόνο στο ίδιο μέρος εξαιτίας της τύχης μου να έχω καταγωγή από αυτό το νησί. Ξαφνικά σε λίγη απόσταση από εμένα ξεφυτρώνει μια καλοντυμένη οικογένεια Ασιατών. Γονείς με δύο παιδιά, σίγουρα προσχολικής ηλικίας. Ήταν μια συνηθισμένη οικογένεια Ασιατών υψηλού εισοδήματος από αυτές που κανονικά τέτοια εποχή έχουν κατακλύσει το νησί. Τα μικρά τους ζουζούνιζαν γύρω από τους γονείς τους κυνηγώντας το ένα το άλλο και γελώντας δυνατά. Οι γονείς τους ταυτόχρονα περπατούσαν μισοαμέριμνοι με το ένα μάτι να κοιτάζει τη θέα και το άλλο τα μικρά τους, όπως κάθε γονιός σε όλο τον κόσμο που έχει παιδιά αυτής της ηλικίας. Θα μπορούσε να ήταν ένα συνηθισμένο καλοκαιρινό απόγευμα στην Καλντέρα της Σαντορίνης. Αλλά δεν ήταν. Η πλατεία ήταν άδεια. Και όλη η οικογένεια, ακόμα και τα προνήπια παιδιά τους, φορούσαν μάσκα. Η αλήθεια είναι ότι κυρίως λόγω της δουλειάς μου ακόμα και στο πανέμορφο αυτό τοπίο η πανδημία δεν έφευγε τελείως από το μυαλό μου. Αλλά η εικόνα της κατά τα άλλα εντελώς φυσιολογικής χαρούμενης οικογένειας δίπλα στα γραφικά κυκλαδίτικα σπίτια με ξένισε. Ωστόσο δεν θα έπρεπε.

Περίπου από τον Μάρτιο του 2020, στην αρχή της πανδημίας, όταν αρκετοί στη Δύση μιλούσαν για μια γρίπη, είδα μια συνέντευξη του «Κορεάτη Τσιόδρα», του καθηγητή Kim Woo Ju, ο οποίος έχει περάσει 3 επιδημίες του Sars 1 το 2002, του Mers το 2015 και του Sars cov 2 το 2020, που αναρωτιόταν τι στο καλό κάνουμε στον δυτικό κόσμο και δεν χρησιμοποιούμε εκτενώς μάσκες.

Και ήρθε η ώρα, λοιπόν, που ο δυτικός κόσμος, μετά από πολλές παλινωδίες είναι αλήθεια, μετά από πολλά ναι μεν αλλά, αναγκάστηκε μπροστά στο επερχόμενο τσουνάμι να ενστερνιστεί τη σοφία και εμπειρία των Ασιατών στην αντιμετώπιση της επιδημίας.

Καταλήξαμε, λοιπόν, πια σε όλον τον κόσμο ότι οι μάσκες προστατεύουν. Αυτή τη στιγμή δε, και με τα πιο αισιόδοξα σενάρια για τη νόσο, ακόμα και με τα καλύτερα διαθέσιμα φάρμακα, ακόμα και με τα καλύτερα νοσοκομεία, τρία στα χίλια άτομα που θα κολλήσουν τη νόσο θα πεθάνουν.

Ας μη γελιόμαστε, λοιπόν, και ας σας φαίνεται παράξενο. Η μεγαλύτερη μάχη δεν δίνεται στο πόσοι θα βγουν ζωντανοί από τις εντατικές, αλλά στο πόσοι θα μπουν σε αυτές. Η μεγαλύτερη μάχη δεν γίνεται στα νοσοκομεία, αλλά στον δρόμο. Γιατί μεγαλύτερη σημασία έχει να κολλήσουν όσο το δυνατόν λιγότεροι μέχρι το εμβόλιο. Και οι μάσκες -μετά το lockdown φυσικά, το οποίο πλήττει την οικονομία μας και την ψυχολογία μας- είναι η καλύτερη, η φθηνότερη και η πιο αποτελεσματική διαθέσιμη ιατρική παρέμβαση που έχουμε αυτή τη στιγμή για να σώσουμε τις ζωές μας και την οικονομία μας.

Στους ενήλικες έχουμε εμπειρία. Κάθε μέρα εμπιστευόμαστε τις ζωές μας στα χέρια χιλιάδων έμπειρων χειρουργών με συνολικά δισεκατομμύρια ώρες χειρουργείων που έγιναν όλα μα όλα με την πολύωρη χρήση μάσκας.

Αλλά στα παιδιά; Το αμερικανικό CDC, ο πιο έγκυρος υγειονομικός οργανισμός στον κόσμο, θεωρεί τη μάσκα αποτελεσματική και ασφαλή και στα παιδιά άνω των δύο ετών. Όλες οι ασιατικές χώρες έχουν ξεκινήσει ήδη τις σχολικές τους δραστηριότητες με την εκτεταμένη χρήση μάσκας. Το ίδιο και πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ήδη εκατοντάδες εκατομμύρια μαθητές έχουν μπει στα μαθήματά τους φορώντας μάσκες.

Ταυτόχρονα μας ήρθαν και οι πρώτες μελέτες στα παιδιά σχολικής ηλικίας από τη Σιγκαπούρη. Οι επιστήμονες μέτρησαν τόσο το οξυγόνο και το διοξείδιο μέσα στις μάσκες όσο και στα παιδιά. Κανένα πρόβλημα σε καμία μέτρηση.

Ταυτόχρονα μια ενδιαφέρουσα πληροφορία μου ήρθε μόλις προχθές από έναν φίλο, διεθνή προπονητή σκάκι. Από τον Ιούνιο έχουν γίνει στην Ελλάδα τρία διεθνή τουρνουά σκάκι για παιδιά άνω των 8 ετών και αυτή τη στιγμή γίνεται το πανελλήνιο πρωτάθλημα. Σε όλα τα τουρνουά ήταν υποχρεωτική η χρήση μάσκας. Μιλάμε για παρτίδες πολλές φορές τριών με πέντε ωρών που η πνευματική κόπωση ξεπερνά ακόμα και τον πιο δύσκολο μαθηματικό διαγωνισμό. Εκατοντάδες παιδιά έλαβαν μέρος. Κανένα δεν παραπονέθηκε ούτε παρουσίασε πρόβλημα.

Ρωτούν όμως μανάδες με ειλικρινή ανησυχία. «Καλά, γιατρέ, οκ. Οι μάσκες προστατεύουν, αλλά τι γίνεται με την ψυχολογία τους; Είναι φυσιολογικό ένα παιδί να φοράει μάσκα;»

Ας κάνουμε λοιπόν μια υπόθεση. Ας υποθέσουμε ότι ο κορωνοϊός δεν χτυπούσε κυρίως ηλικιωμένους, αλλά παιδιά. Τι θα λέγαμε τότε; Θα φορούσαμε μάσκες στα παιδιά μας ή όχι; Ας υποθέσουμε ότι στην περιοχή μας παθαίνει βλάβη ένα εργοστάσιο χημικών και βγάζει τοξικό νέφος. Και μας έλεγαν ότι πρέπει να φορέσουμε μάσκες για ένα χρονικό διάστημα μέχρι να διαλυθεί το νέφος. Θα φορούσαμε τότε μάσκες στα παιδιά μας; Και από την άλλη πώς θα ένιωθε λέτε ένα παιδί που θα έφερνε τον κορωνοϊό στο σπίτι και κολλούσε τον παππού του;

Το φυσιολογικό ως έννοια δεν υφίσταται. Δεν είναι φυσιολογική η θερμοκοιτίδα που σώζει τα πρόωρα. Ούτε η καισαρική που σώζει το παιδί και τη γυναίκα με δύσκολο τοκετό. Δεν είναι φυσιολογική η ζώνη ασφαλείας και ο αερόσακος στο αυτοκίνητο που σε δένουν με τη ζωή. Δεν υπάρχει τίποτα «φυσιολογικό» σε μια μονάδα Εντατικής που ένα μηχάνημα δίνει αναπνοή με ένα σωλήνα που από το στόμα σου πάει στον πνεύμονα. Αλλά όλα αυτά τα μη «φυσιολογικά» δημιουργήματα του σύγχρονου ανθρώπινου πολιτισμού είναι που έκαναν το προσδόκιμο ζωής από 22 χρόνια στην αρχή της Βιομηχανικής Επανάστασης στα 75 χρόνια τώρα.

Είναι καθήκον μας λοιπόν να εξηγήσουμε την ωφέλεια της μάσκας. Να τους πούμε ότι οι μάσκες βοηθούν τα ίδια αλλά κυρίως τους παππούδες τους. Έτσι τα κάνουμε κοινωνούς της προσπάθειάς μας και της επιτυχίας μας. Και τους δίνουμε μάθημα ζωής. Ενώ ταυτόχρονα δίνουμε μαζί τους έναν σιωπηρό όρκο. Ορκιζόμαστε ότι στις κοινωνίες μας όλες οι ζωές έχουν σημασία. Από το πρόωρο νεογνό των 500 γραμμαρίων έως και τον παππού των 100 χρονών. Και ότι θα φυλάμε τις ζωές τους και θα τις σεβόμαστε έως τη στιγμή που και τα ίδια αποκτήσουν υποκείμενα νοσήματα ή φτάσουν σε βαθιά γεράματα.