Τα meetings στο Μαξίμου διαδέχονται το ένα το άλλο. Ο «λοχαγός» Βερναρδάκης έχει επωμιστεί ρόλο συντονιστή θαλάμου επιχειρήσεων. Λαμβάνει τις μετρήσεις, τις διαβάζει, εξάγει συμπεράσματα και τα κοινοποιεί στην προϊστάμενη αρχή. Την τελευταία εβδομάδα δύο είναι τα σενάρια που βρίσκονται πάνω στο τραπέζι. Το πρώτο φέρει στην προμετωπίδα μία ημερομηνία: 12η Μαΐου. Το δεύτερο αναφέρεται σε έναν μήνα του χρόνου: «Ιούνιος».
Κάπου δύο χιλιόμετρα μακρύτερα, κατά μήκος της Βασιλίσσης Σοφίας, τρεις Πρεσβείες καταλήγουν σε ένα τρίτο σενάριο το οποίο αποκαλείται και αυτό με το όνομα ενός μηνός: «Σεπτέμβριος». Γιατί όχι «Οκτώβριος» διερωτάται ο συνομιλητής, για να εισπράξει την ελάχιστα πειστική απάντηση: «Ο κόσμος θα είναι χαλαρός ακόμη μετά τις διακοπές». Στην ουσία οι Πρεσβείες δεν ξέρουν τίποτε παραπάνω. Απλά διότι και το Μαξίμου δεν έχει ακόμη αποφασίσει. Δεν έχει φτάσει η στιγμή για να δοθεί το σύνθημα «Ο κύβος ερρίφθη».
Πώς ακριβώς γίνονται οι μετρήσεις που απευθύνονται στο ευρύ κοινό;
Τα επιτελεία στο Μαξίμου και την Πειραιώς, καθώς και οι σοβαροί δημοσκόποι, αντιλαμβάνονται πως ανιχνεύεται μία τιμωρητική τάση των ψηφοφόρων που διοχετεύεται χωρίς να ομολογείται προς μη συστημικές πολιτικές εκφράσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά τις Ευρωεκλογές. Υπ’ αυτή την έννοια ο εντοπισμός της μη συστημικής - τιμωρητικής ψήφου είναι εξαιρετικά δυσχερής, αν δεν χρησιμοποιηθούν ειδικά εργαλεία τόσο στο ερωτηματολόγιο όσο και στην ανάλυση των απαντήσεων. Ιδιαίτερα όσον αφορά στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, του 2012 και του 2015. Το ίδιο ισχύει και για ένα τμήμα των δεξιών ψηφοφόρων οι οποίοι έλκονται από μη συστημικές εκδοχές. Τα δημοσκοπικά αυτά εργαλεία, που θα επέτρεπαν μία ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση των μετρήσεων, επιβαρύνουν εκθετικά το κόστος των δημοσκοπήσεων. Η αγορά των ΜΜΕ δεν σηκώνει τέτοια κόστη. Μόνο οι ισχυροί κομματικοί μηχανισμοί, ελάχιστοι επιχειρηματίες και ενδεχομένως μία ή δύο πρεσβείες θα είχαν θεωρητικά τη δυνατότητα να ζητήσουν τέτοιες αναβαθμισμένες μετρήσεις. Ακόμα και έτσι, τα αποτελέσματα πιθανόν να μην ήταν τα αναμενόμενα. Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ κατέδειξαν το πρόβλημα ασφαλούς μέτρησης της αντισυστημικής ψήφου. Το ίδιο ακριβώς φαινόμενο παρατηρήθηκε και με το δημοψήφισμα για το BREXIT.
Πάμε λίγο πίσω. Στο ημίφως του Μαξίμου το επιτελείο του Τσίπρα έχει καταθέσει δύο ημερομηνίες. Ας αρχίσουμε εξετάζοντας το σενάριο του Ιουνίου. Η υλοποίηση αυτής της εκδοχής εξαρτάται άμεσα από το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών. Αν η διαφορά είναι σχετικά μικρή και η Νέα Δημοκρατία είναι πρώτη, τότε ο Τσίπρας θα προκηρύξει άμεσα εκλογές για να προλάβει να μαζέψει ό,τι μπορεί και κυρίως για να μην αφήσει ελεύθερο πεδίο ελιγμών στον Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια του θέρους.
Πάμε στο πρώτο σενάριο με ημερομηνία 12 Μαΐου. Αυτό εξαρτάται από τις μετρήσεις και την optimum διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων. Αν η διαφορά παλεύεται στα σοβαρά και οι τάσεις συσπείρωσης το επιτρέπουν (θα εξαρτηθεί και από το πώς θα καταλήξει η διαπραγμάτευση με τους δανειστές για την πρώτη κατοικία και τα επιχειρηματικά κόκκινα δάνεια), κι αν οι προοπτικές καταδεικνύουν πως στην πορεία ο ΣΥΡΙΖΑ οδεύει σε καταστροφή, τότε ο Τσίπρας θα προκηρύξει βουλευτικές εκλογές πριν την Ευρωκάλπη. Ποιο είναι το πρόβλημα με αυτό το σενάριο; Το χρονοδιάγραμμα. Για να διεξαχθούν εκλογές τη 12η Μαΐου πρέπει να προκηρυχθούν ένα μήνα πριν. Μεσολαβεί και το Πάσχα. Το Μαξίμου πρέπει να έχει αποφασίσει μέσα στις δύο επόμενες εβδομάδες. Δεν υπάρχουν δηλαδή χρονικά περιθώρια για ελιγμούς ούτε υπάρχει χρόνος αναμονής.
Γιατί όμως οι Πρεσβείες επιμένουν στο τρίτο σενάριο, αυτό του Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου; Διότι απλά σκέπτονται ορθολογικά. Εκτιμούν δηλαδή πως ο Τσίπρας χρειάζεται χρόνο ώστε οι κινήσεις του να αποδώσουν καρπούς. Ποιες είναι αυτές οι κινήσεις; Χορηγίες, παροχές, διορισμοί, εναγκαλισμός με Κεντροαριστερούς, ανταλλαγές ψηφοφόρων με τοπικά σχήματα στις Δημοτικές εκλογές, μερική λήθη όσον αφορά στις Πρέσπες. Οι Πρεσβείες κατά μήκος της Βασιλίσσης Σοφίας σκέπτονται ορθολογικά. Η ελληνική πολιτική σκηνή λειτουργεί ανορθολογικά. Εκεί εντοπίζεται το πρόβλημα ερμηνείας των πολιτικών προθέσεων.
Ο ECONOMIST, το κώνειο και ο «παρεοκρατικός καπιταλισμός» του Μητσοτάκη
Στα τέλη της εβδομάδας που μας πέρασε ο βρετανικός «Economist», όστις απηχεί παραδοσιακά τη συντηρητική ερμηνεία των πραγμάτων του City του Λονδίνου, προχώρησε σε μία εκτίμηση ως προς το ελληνικό πολιτικό σκηνικό. Ο Τσίπρας προετοιμάζεται να πιει το κώνειο σε κατάσταση ηρεμίας και νηφαλιότητας και ο Μητσοτάκης προετοιμάζεται να αναλάβει την εξουσία με την «παρέα» του, η οποία λόγω καταγωγής και πολιτικής παράδοσης δεν ικανοποιεί τους κύκλους του City. Προφανώς στις ελληνικές εκλογές δεν ψηφίζουν οι «κουστουμάτοι» του χρηματοπιστωτικού κέντρου του Λονδίνου. Συνήθως ο «Economist» είναι προσεκτικός. Αποφεύγει να εκτεθεί ως προς τα μελλούμενα επιχειρώντας να τα έχει καλά με όλες τις πιθανές εκδοχές. Αυτή τη φορά το βρετανικό περιοδικό προχώρησε και σε έκδοση χρησμού.
Μήπως λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας ολοκλήρωσε τον κύκλο «υποχρεώσεων» που είχε αναλάβει και ως εκ τούτου έφθασε η ώρα να αποχωρήσει; Ο «κύκλος» περιελάμβανε την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του ελληνικού προγράμματος διάσωσης, τη διευθέτηση εκκρεμοτήτων στα Δυτικά Βαλκάνια (επιτεύχθηκε το μείζον με τις Πρέσπες αλλά όχι το έλασσον με την Αλβανία) καθώς και τη διαχείριση του σημαντικού ζητήματος που είναι η οικοδόμηση του «Μίνι ΝΑΤΟ» στην Ανατολική Μεσόγειο με Ισραήλ και Κύπρο, αργότερα και Αίγυπτο υπό τη στρατιωτική ομπρέλα των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Όλα τα παραπάνω ολοκληρώθηκαν ή βρίσκονται πια σε στάδιο υλοποίησης. Τώρα χρειάζεται να βρεθεί κάποιος άλλος για να «τρέξει» τα επόμενα στάδια. Η συντηρητική Ευρώπη και το Λονδίνο «βλέπουν» Μητσοτάκη, αν και γνωρίζουν πως το κόμμα του ούτε εκσυγχρονίστηκε ούτε επιδιώκει να εκσυγχρονιστεί. Το City βλέπει τη Νέα Δημοκρατία ως μία ανομοιογενή παράταξη «παρεοκρατικού καπιταλισμού» που έρχεται στην εξουσία περισσότερο με αρπακτικές διαθέσεις παρά με νεωτεριστικές επιδιώξεις. Τι υπονοούν; Πως στην Αθήνα το πολιτικό προσωπικό είναι πεπερασμένο και παλαιάς κοπής. Προφανώς η διαπίστωση είναι ακριβής. Θα «δουλέψουν», λοιπόν, με τα «εργαλεία» που διαθέτουν. Έστω και αν δεν πολυπιστεύουν στην αποτελεσματικότητά τους.
11°
