Ο μεγάλος πόλεμος των «Κ» στον Ελλάκτωρα

Η μεγαλύτερη παρτίδα επιχειρηματικού σκακιού που έχει παιχτεί ποτέ στην Ελλάδα θα διεξαχθεί τις επόμενες ημέρες, με «τρόπαιο» τον έλεγχο μιας εκ των μεγαλύτερων
κατασκευαστικών εταιρειών της χώρας: της Ελλάκτωρ. Μιας εταιρείας με αξία άνω των 3 δισ. ευρώ, αλλά και με συνολικές υποχρεώσεις που ξεπερνούν το 1,3 δισ. Το παρασκήνιο, αν και άγνωστο στους περισσότερους Έλληνες, έχει φέρει αντιμέτωπους δύο μεγάλους επιχειρηματικούς πόλους του κλάδου: τις οικογένειες Μπόμπολα και Κούτρα (του παλιού Άκτωρα) από την μία πλευρά, και τους αδελφούς Αναστάση και Δημήτρη Καλλιτσάντση (της Ελληνικής Τεχνοδομικής) από την άλλη. Οι δύο είχαν συνασπιστεί το 1999 για να διαμορφώσουν τον μεγαλύτερο ελληνικό όμιλο στους τομείς των κατασκευών και της ενέργειας, αλλά μετά από σχεδόν 20 χρόνια «γάμου», όπως συμβαίνει σε πολλά ζευγάρια, ο κλονισμός της «συζυγικής σχέσης» τους φέρνει στα χαρακώματα.

Η κρίση σοβούσε από το 2014 στις σχέσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων μετόχων του Ελλάκτωρα. Οι διαφωνίες είχαν να κάνουν τόσο με την κεντρική εταιρική στρατηγική όσο και τις επιλογές σε κρίσιμες mega-business του πολυσχιδούς ομίλου. Εδώ και περίπου δύο χρόνια, η κάθε πλευρά αναζητούσε κεφάλαια και συμμάχους για να εξαγοράσει τα ποσοστά της άλλης και να προσφέρει μια πρόταση εξόδου. Κάτι τέτοιο όμως δεν στάθηκε εφικτό να γίνει με κοινή συναίνεση. Κι έτσι, μετά από πολύμηνες κόντρες και διεργασίες, οι αδελφοί Καλλιτσάντση αποφάσισαν να κινηθούν, με την πρωτοβουλία Change4Ellaktor, ζητώντας την «έξωση» Μπόμπολα και Κούτρα από την ηγεσία της εταιρείας. Κάτι που επιδιώκουν να γίνει μέσω του ελέγχου της γενικής συνέλευσης που είναι προγραμματισμένη για τις 29 Ιουνίου-αλλά οδεύει προς αναβολή για τα τέλη Ιουλίου. Η κίνηση φυσικά και συνάντησε την αντίδραση του Λεωνίδα Μπόμπολα και του Δημήτρη Κούτρα που απάντησαν εξίσου δυναμικά με την πρωτοβουλία The New Ellaktor. Στην εμφύλια σύρραξη που ήδη έχει ξεκινήσει, τη «λύση» θα δώσουν οι ξένοι κυρίως μέτοχοι του ομίλου, που καλούνται να αποφασίσουν με ποιο στρατόπεδο θα συμπαραταχθούν ή και ποιο θα εξαγοράσουν. Κάθε πλευρά έχει ήδη ολοκληρώσει την προετοιμασία της, αναζητώντας συμμάχους μεταξύ Ελλήνων και ξένων μετόχων, αλλά και εναποθέτοντας την τακτική της σε ένα πρόσωπο: Τον Δημήτρη Κούτρα από τη μία και τον Αναστάση Καλλιτσάντση, από την άλλη.

Ο «διανοούμενος των εργοταξίων»

Ο Δημήτρης Κούτρας είναι ίσως η πλέον εμβληματική προσωπικότητα του κλάδου των κατασκευαστών. Είναι ο μηχανικός που είναι δεμένος όσο κανένας άλλος με τον Άκτωρα και εδώ και  40 χρόνια είναι το δεξί χέρι της οικογένειας Mπόμπολα. Πολυτάλαντος και πολυσύνθετος, μπορεί το πρωί να φορέσει τη φόρμα για να επιθεωρήσει ένα εργοτάξιο, το μεσημέρι να αναλύσει στο πιο απαιτητικό ακροατήριο τις πιο σύνθετες πτυχές των έργων και το βράδυ να αναλάβει αποστολές lobbying για λογαριασμό του ομίλου του σε συζητήσεις με κυβερνητικά στελέχη ή ξένους παράγοντες. Με την ίδια άνεση χορεύει τσάμικο, όπως εκείνο με τον πρώην υπουργό Δημοσίων Έργων της NΔ, Γιώργο Σουφλιά, την περίοδο που υπογράφονταν τα έργα της Εγνατίας, προκαλώντας έντονες συζητήσεις. Για τους λόγους αυτούς συχνά τον αποκαλούν «διανοούμενο των εργοταξίων». Πιο γνωστό όμως είναι το χαρακτηριστικό παρατσούκλι ο «άνθρωπος από ατσάλι», δηλαδή στα ρώσικα… Στάλιν. Ο ίδιος άλλωστε δεν έκρυψε τις αριστερές του καταβολές, ως θαυμαστής του Τσε Γκεβάρα, διακοσμώντας άλλωστε και το παλιό γραφείο του στον Άκτωρα με μια φωτογραφία του θρυλικού επαναστάτη.  

Ανδρωμένος στις δύσκολες μετεμφυλιακές εποχές, ο μηχανικός Δημήτρης Kούτρας έκανε τα πρώτα του βήματα στις κατασκευές, περνώντας περνώντας την πύλη της EΔOK- ETEP. Της μεγάλης τεχνικής εταιρείας που υπήρξε «σχολείο» για τους περισσότερους κατασκευαστές στην δεκαετία του ’70. Λίγο πριν το γύρισμα του ’80, κάνει το μεγάλο άλμα στον Άκτωρα, που άρχιζε τότε να λαμβάνει υπολογίσιμες διαστάσεις, αναλαμβάνοντας διευθυντής έργων. Πολύ σύντομα, ο πατριάρχης της εταιρείας, Γιώργος Μπόμπολας, αναγνωρίζει τα ταλέντα του και τον βοηθά στην αναρρίχησή του στην ιεραρχία του ομίλου. Οι σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο ανδρών σύντομα ανέδειξαν τον Δημήτρη Κούτρα σε Νο 2 του ομίλου, αλλά και σημαντικό μέτοχο του Άκτωρα όπως και μετέπειτα του Ελλάκτωρα. Παρά τη στενή του σχέση με το ονομαζόμενο «Μπομπολέικο», ο Κούτρας δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του όταν ομιλεί για κατασκευές. Ο ίδιος δεν δίστασε να μιλήσει …γαλλικά όταν κάποτε ένας δημοσιογράφος υπαινίχθη ότι ο Άκτωρας «κερδίζει έργα» χάρη στην υποστήριξη του (άλλοτε) εκδοτικού βραχίονα του ομίλου Μπόμπολα, του Έθνους, ενώ έχει οδηγήσει εκτός γραφείου και με συνοπτικές διαδικασίες, μεγαλοστέλεχος του ίδιου εκδοτικού ομίλου, επειδή διαφώνησε μαζί του.

Ήταν ο ίδιος που έπεισε την οικογένεια Μπόμπολα να ασχοληθεί με τα μεταλλεία Κασσάνδρας στη Χαλκιδική, τις περίφημες Σκουριές, τα οποία αποκτήθηκαν αντί μόλις 11.000.000 ευρώ, τρεις μήνες πριν από τις εκλογές του 2004. Μέσα σε δέκα χρόνια, τόσο η ΕΛΛΑΚΤΩΡ όσο και ο ίδιος ο Κούτρας αποκόμισαν υπεραξίες άνω των 200.000.000 ευρώ.

Με την ίδια μαχητικότητα και ορμή, ο Δημήτρης Κούτρας αντιμετωπίζει και τη σημερινή κρίση στον Ελλάκτωρα απέναντι στους αδελφούς Καλλιτσάντση, οι οποίοι άλλωστε για τους γνωρίζοντες έχουν αποτελέσει και κατά το παρελθόν «στόχο» του μηχανικού με τον έντονο χαρακτήρα, ακόμη και στην έβδομη δεκαετία της ζωής του…

Ένας «ακραίος ρεαλιστής» της γενιάς του Πολυτεχνείου

Ο 65χρονος, σήμερα, Αναστάσης Καλλιτσάντσης δεν μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά με τον Κούτρα. Και πλέον τον χωρίζει από τον ισχυρό άνδρα του Άκτωρα μια ολόκληρη φιλοσοφία διοίκησης και διαχείρισης. Χαμηλών τόνων ο ίδιος, αλλά με έντονο παρεμβατισμό και υψηλή μεθοδικότητα, κινούσε ανέκαθεν τα νήματα ώστε να φέρει τα πράγματα στα μέτρα του. Και η συμμαχία του το 1999 με τον Γιώργο Μπόμπολα έδειχνε για πολλούς κατασκευαστές την προοπτική συνδυασμού του δυναμισμού και της ορμής του ομίλου του Άκτωρα, με την εφευρετικότητα και τη συστημικότητα των αδελφών Καλλιτσάντση της Τεχνοδομικής.  

Άνθρωπος με δεκαετίας εμπειρίας στην κατασκευαστική αγορά, αλλά και με τις προσλαμβάνουσες της προσωπικής διαδρομής σε μια πορεία παράλληλης «ενηλικίωσης» με τη μεταπολιτευτική Ελλάδα, ο Καλλιτσάντσης θεωρείται από πολλούς ένας ακραίος ρεαλιστής, ένας άνθρωπος του no nonsense, όπως λένε οι αγγλοσάξονες. Γεννημένος το 1953, ο εκ ων σημερινών αντιπροέδρων του ΣΕΒ προέρχεται από μία γενιά που έζησε τις σαρωτικές αλλαγές στο πολιτικό και προσκήνιο της μεταπολεμικής Ελλάδας. Βαθύτατα πολιτικοποιημένος στα φοιτητικά του χρόνια ακόμη στο Πολυτεχνείο, συμμετείχε στις αλλαγές και έγινε μέρος τους. Χάρη στην προσαρμοστικότητα του στα νέα δεδομένα, εκμεταλλεύθηκε τις νέες συνθήκες, και μαζί με τον αδελφό του Δημήτρη, μέσα από ένας σκληρό, μοναχικό δρόμο, ίδρυσαν και οδήγησαν την Ελληνική Τεχνοδομική στην επιτυχία. Και αργότερα στο «γάμο» με τον Άκτωρα.

Το «χαρτοφυλάκιο» Καλλιτσάντση, δίνει έμφαση στα ενεργειακά και για τον λόγο αυτό ο Αναστάσης Καλλιτσάντσης βρίσκεται επικεφαλής σε κάθε δραστηριοτητα της Ελλάκτωρ που έχει σχέση με αυτά. Ανάμεσά τους, η ΕΛΤΕΧ ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε. (της οποίας κατέχει και σημαντικό μερίδιο, προσωπικά), της ELPEDISON (αντιπρόεδρος), αλλά και της REDS, της θυγατρικής του ομίλου που δραστηριοποιείται στον τομέα των αιολικών πάρκων, των θερμοηλεκτρικών σταθμών και του real estate.

Οι ισχυρές πολιτικές διασυνδέσεις υπήρξαν ανέκαθεν ένας καθοριστικός παράγοντας στην «συνταγή Καλλιτσάντση», με πλέον ενδιαφέρον σημείο, ότι η κεντρική της πολιτική είναι αυτή των ίσων αποστάσεων. Το 2009 σε μία παρέκκλιση ο Αναστάσης (και ο Δημήτρης) Καλλιτσάντσης, παραβρέθηκε στο λεγόμενο «δείπνο των ισχυρών» της Eκάλης, στο σπίτι του Nίκου Kαραμούζη προς τιμήν του Γιώργου Παπανδρέου, τον ταύτισε τότε για πολλούς με το ΠΑΣΟΚ. Η πραγματικότητα παραμένει ότι οι αδελφοί Kαλλιτσάντση διατηρούν ίσες αποστάσεις. Ίσως και γι’ αυτό απέφυγαν οιαδήποτε εμπλοκή στις συγκρούσεις που είχε η οικογένεια Μπόμπολα με τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν το κυβερνών κόμμα ανέβηκε στην εξουσία. Η πραγματικότητα, δε, όπως αναφέρουν άτομα τους περιβάλλοντος Καλλιτσάντση, είναι ότι η οικογένεια ενοχλήθηκε από της σφοδρότητα της αντιπαράθεσης, εκφράζοντας και την ανησυχία της για τις επιπτώσεις που θα είχε στην πορεία του Ελλάκτωρα.