Ας υποθέσουμε ότι μας προέκυψε ένα δύσκολο πρόβλημα, τόσο μεγάλο που μας ξεπερνάει. Ένα πρόβλημα δυσθεώρητο, χρόνιο, φλέγον, πουόσο παραμένει άλυτο απειλεί την ύπαρξή μας. Τόσο σύνθετο, με τόσο πολλές παραμέτρους και δύσκολες σχέσεις να τις συνδέουν, ώστε δεν ξέρουμε από πού να το πρωτοπιάσουμε. Επιπλέον, ας υποθέσουμε ότι η πρώτη αντίδρασή μας στις μεγάλες δυσκολίες είναι η άρνηση, όπως των περισσότερων ανθρώπων. Για χρόνια, για όσο νομίζαμε ότι μας έπαιρνε, πορευόμασταν παριστάνοντας ότι το πρόβλημα δεν υπάρχει. Μέχρι που πλέον δεν μας παίρνει άλλο. Τώρα τι κάνουμε;
Πριν ακόμη ξεκινήσουμε, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αν το πρόβλημα είναι από αυτά που επιδέχονται ανθρώπινη παρέμβαση ή αν είναι από εκείνα που απαιτούν άνωθεν βοήθεια. Αν αποκλείσουμε τη δεύτερη περίπτωση, στην οποία κανείς δεν μπορεί να κάνει οτιδήποτε πέρα από το να δεχτεί το πεπρωμένο, η λύση είναι με κάποιον τρόπο στο χέρι μας. Πώς πορευόμαστε;
Πρώτα πρέπει να δούμε το πρόβλημα στην ολότητά του, να διαβάσουμε καλά την εκφώνηση, όπως μας προέτρεπαν πάντοτε οι δάσκαλοι στις δύσκολες εξετάσεις. Προς τούτο χρειαζόμαστε ανοιχτά μάτια και καθαρό μυαλό. Αυτά τα δύο είναι τα βασικότερα προαπαιτούμενα της λύσης.
Όταν το πρόβλημα δεν αφορά μόνο το άτομό μας, ένα ακόμη προαπαιτούμενο είναι μια στοιχειώδης συναίνεση και συνεννόηση όλων των εμπλεκομένων: χρειαζόμαστε κοινές παραδοχές για να συνεννοούμαστε. Αυτό πρακτικά σημαίνει να ακούμε, να βλέπουμε και να αναζητούμε τη λύση από κοινού με τις άλλες εμπλεκόμενες πλευρές. Χωρίς κλειστές πόρτες και οπωσδήποτε όχι με το έτσι θέλω.
Παρατήρηση 1: Είπαμε ότι το πρόβλημα είναι επείγον. Όταν δεν έχουμε χρόνο, εστιάζουμε στη λύση – δεν σπαταλούμε χρόνο αναζητώντας τα αίτια! Ασφαλώς, τα αίτια έχουν μεγάλη αξία και εισφέρουν σημαντικές πληροφορίες ώστε να μην ξαναγίνουν τα ίδια λάθη. Όταν όμως ο χρόνος πιέζει, το στάδιο αυτό αναγκαστικά πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα, έστω και ελλιπώς. Διαφορετικά κινδυνεύουμε να καταστραφούμε έχοντας πλήρη γνώση των αιτίων…
Παρατήρηση 2: Πολύ περισσότερο, δεν είναι ώρα να ψάχνουμε ποιος φταίει (περισσότερο) ή να αποδώσουμε ευθύνες! Κι αυτό μπορεί να γίνει αλλά σε δεύτερο χρόνο. Αν παρασυρθούμε στην απόδοση ευθυνών, χώρια που δεν πρόκειται ποτέ να βγάλουμε άκρη, θα έχουμε τελειώσει όλοι μαζί πολύ πριν ο πρώτος ένοχος λογοδοτήσει.
Αν καταφέρουμε να μην ενδώσουμε στις Σειρήνες που μας καλούν να μελετήσουμε σε απύθμενο βάθος, να απονείμουμε δικαιοσύνη ή με οποιονδήποτε τρόπο να ξοδέψουμε χρόνο που δεν έχουμε, είμαστε πια μπροστά στο πρόβλημα. Στο σημείο αυτό, εφόσον έχουμε κάνει τα σωστά βήματα, γνωρίζουμε τις πραγματικές διαστάσεις του, τα επιμέρους τμήματα που το συγκροτούν, τις παραμέτρους του. Και μόνη η παραδοχή του πολυσύνθετου χαρακτήρα του προβλήματος, μας οδηγεί στο επόμενο βήμα.
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Το τεμαχίζουμε σε αυτοτελή τμήματα που μπορούμε να διαχειριστούμε διεξοδικά. Καθορίζουμε την προτεραιότητα των επιμέρους τμημάτων με γνώμονα την υπέρτερη ανάγκη.
Ζητούμε τις γνώσεις των ειδικών. Αν δεν πάσχουμε από πεποιθήσεις παγκόσμιας μοναδικότητας, κοιτούμε να μάθουμε πώς αντιμετώπισαν άλλοι παρόμοια προβλήματα. Άλλωστε η επαλήθευση είναι βασικό εργαλείο απλής αριθμητικής.
Βρισκόμαστε πια μπροστά σε μια μεγάλη απόφαση, μια μεγάλη δική μας απόφαση: πρέπει να αποφασίσουμε, καθένας και όλοι μαζί, να υπερβούμε τον εαυτό μας και να τα βάλουμε με το θηρίο.
Στην τελική ευθεία αρκεί να μείνουμε προσηλωμένοι στην υλοποίηση όσων από κοινού αποφασίσαμε. Αν δεν δειλιάσουμε, αν δε λοξοδρομήσουμε, αν δεν παρασυρθούμε άλλη μια φορά από τις φωνές που θα μας λένε να κοιτάξουμε τον εαυτό μας, στο τέρμα του κοινού δύσκολου δρόμου θα μας περιμένει η λύση.
Έτσι δεν προσεγγίζουμε όλα τα δύσκολα που αντιμετωπίζουμε στον ιδιωτικό μας βίο; Έτσι δεν βγαίνουμε νικητές από συγκρούσεις, ακόμη και με ζητήματα ζωής ή θανάτου; Κάπως έτσι οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε και τα συλλογικά μας προβλήματα, ιδίως όταν πρόκειται για ζητήματα ζωής ή θανάτου.
«Βλέποντας τη σπουδαία δουλειά που γίνεται σε αυτές δομές, θα έλεγα ότι αυτή η επίσκεψη ήταν για μένα ένα δώρο Χριστουγέννων» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
12°
