Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας παρουσίασε την ετήσια έκθεση για το έτος 2013, όπου αναλύονται τα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα της καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας από τις οργανώσεις που συμμετέχουν στο Δίκτυο. Η έκθεση περιέχει επίσης βασικές μεθοδολογικές διασαφηνίσεις σχετικά με τα εγκλήματα μίσους, καθώς και τις θέσεις του Δικτύου σχετικά το νομικό πλαίσιο και τις θεσμικές και άλλες ελλείψεις. Παρατίθεται επίσης μία συγκεκριμένη δέσμη συστάσεων προς την Πολιτεία για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους.
Στις εισαγωγικές του παρατηρήσεις, ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γιώργος Τσαρμπόπουλος, επισήμανε πως οι εκθέσεις και τα συμπεράσματα του Δικτύου ανέδειξαν την εκρηκτική διάσταση της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Το Δίκτυο αποτέλεσε σημείο αναφοράς, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, σχετικά με την ανάδειξη των εγκλημάτων μίσους, ακριβώς γιατί η δράση του ήρθε να καλύψει ένα σημαντικό κενό της Πολιτείας: την απουσία ενός επίσημου και αποτελεσματικού συστήματος καταγραφής των περιστατικών και τάσεων της ρατσιστικής βίας στη χώρα. Αναφερόμενος στα θετικά βήματα που έχουν σημειωθεί το τελευταίο διάστημα, δεν παρέλειψε να τονίσει πως βασικό ζητούμενο παραμένει η προστασία των θυμάτων και ουσιωδών μαρτύρων.
Αναλύοντας τα αποτελέσματα του Δικτύου, η βοηθός συντονίστρια του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, Ελένη Τάκου, ανέφερε ότι, για το έτος 2013, το Δίκτυο κατέγραψε, μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα, 166 περιστατικά ρατσιστικής βίας με τουλάχιστον 320 θύματα: τα 143 περιστατικά αφορούν μετανάστες ή πρόσφυγες, ενώ τα υπόλοιπα 22 ήταν κατά ΛΟΑΤ ατόμων και 1 εναντίον υπερασπίστριας ανθρωπίνων δικαιωμάτων (συνηγόρου θυμάτων). «Ο αριθμός των θυμάτων παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένος, λόγω της καταγραφής του περιστατικού Νέας Μανωλάδας, όπου καταγράφηκαν 155 θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης με ρατσιστικό κίνητρο, κατά των οποίων πυροβόλησαν οι επιστάτες και τραυμάτισαν 35 από αυτά».
«Τα ποιοτικά στοιχεία σχετικά με τη φύση των επιθέσεων που προκύπτουν από την καταγραφή των περιστατικών καταδεικνύουν τη συνέχιση του modus operandi των οργανωμένων ομάδων ρατσιστικής βίας εντός του 2013: τα θύματα αναφέρουν τη χρήση όπλων κατά τη διάρκεια των επιθέσεων, όπως ρόπαλα, σιδηρολοστοί, πτυσσόμενα γκλομπ, σπρέι, αλυσίδες, σιδηρογροθιές, μαχαίρια και σπασμένα μπουκάλια, χρήση μεγαλόσωμων σκύλων».
Σημειώθηκε επίσης ότι, το κρίσιμο τρίμηνο μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και την προφυλάκιση ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής με την κατηγορία ότι έχουν συγκροτήσει εγκληματική οργάνωση (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013), το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε 18 περιστατικά ρατσιστικής βίας.
Η σημαντική μείωση των κρουσμάτων ρατσιστικών επιθέσεων σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα του 2013, πέραν της θετικής διάστασης που φέρει, έρχεται προς επίρρωση των δεδομένων του Δικτύου για την ύπαρξη ταγμάτων εφόδου, για τα οποία η ελληνική Πολιτεία άργησε δυστυχώς πολύ να λάβει μέτρα.
Επισημάνθηκε με ιδιαίτερη ανησυχία η αύξηση των περιστατικών όπου η αστυνομική συνδέεται με τη ρατσιστική βία, γεγονός που καταδεικνύει ότι η μη υιοθέτηση της διάταξης για προστασία των θυμάτων στον Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης, αλλά και η προτεινόμενη τροπολογία που εξαιρεί ουσιαστικά τους δημόσιους λειτουργούς από τη λογοδοσία σε περίπτωση άσκησης βίας κατά αλλοδαπού χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, δεν είναι μόνο άστοχη αλλά και επικίνδυνη.
Παρουσιάζοντας τις εξελίξεις εντός του έτους 2013 σχετικά με την αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας από τις αρμόδιες αστυνομικές και δικαστικές αρχές, η Βοηθός Τομέα Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Δάφνη Καπετανάκη, αναφέρθηκε στη συμβολή των Τμημάτων και Γραφείων αντιμετώπισης ρατσιστικής βίας στο σώμα της Ελληνικής Αστυνομίας αλλά και στις ελλείψεις που παραμένουν: «Παρόλα τα θετικά βήματα της Πολιτείας, υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν ώστε τα άτομα που πέφτουν θύματα ρατσιστικών επιθέσεων να ενθαρρύνονται να καταγγέλλουν τα περιστατικά στις αστυνομικές αρχές. Το πιο σημαντικό είναι η δυνατότητα αναστολής της απόφασης κράτησης και απέλασης των θυμάτων και ουσιαστικών μαρτύρων ρατσιστικής βίας που δεν διαθέτουν νομιμοποιητικά έγγραφα, καθώς και η δυνατότητα χορήγησης άδειας διαμονής σε αυτούς, προκειμένου να έχουν πραγματική δυνατότητα πρόσβασης στη δικαιοσύνη». Η κ. Καπετανάκη τόνισε επίσης τη σημασία διασφάλισης διερεύνησης του ρατσιστικού κινήτρου ήδη από το στάδιο της προκαταρτικής εξέτασης και ανεξάρτητα από την επιβαρυντική περίσταση που αφορά μόνο το στάδιο της επιμέτρησης της ποινής.
Στην παρέμβασή του, ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, κ. Κωστής Παπαϊωάννου, σημείωσε: «Επιτέλους παρακολουθούμε θετικές εξελίξεις: την διερεύνηση ρατσιστικών εγκλημάτων και την ποινική αντιμετώπιση υποθέσεων στις οποίες φέρονται να εμπλέκονται μέλη της Χρυσής Αυγής. Οι εξελίξεις αυτές δεν αναιρούν όμως την μακροχρόνια θεσμική ανοχή απέναντι στο ρατσιστικό έγκλημα. Στην ίδια κατεύθυνση, της ανοχής ή και συγκάλυψης, κινείται και η πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην θεσμική θωράκιση της ατιμωρησίας κρατικών οργάνων και στον εκφοβισμό των θυμάτων βίας με ρατσιστικό κίνητρο. Επισημαίνουμε ακόμα πως το επόμενο διάστημα στις δίκες ρατσιστικών εγκλημάτων και εγκληματικών οργανώσεων που εμπλέκονται σε αυτά, θα χρειαστεί ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία των θυμάτων ρατσιστικής βίας και των υπερασπιστών τους, έτσι ώστε όλοι οι παράγοντες των δικών να είναι και να νιώθουν απόλυτα ασφαλείς».
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, Γιονούς Μοχαμαντί, σημείωσε: «Παρόλο που έχουν πέσει οι αριθμοί των επιθέσεων, ο φόβος των θυμάτων ότι δεν προστατεύονται είναι υπαρκτός και αυξάνεται. Τα θύματα φοβούνται ότι δεν θα είναι κανείς εκεί να τους υπερασπιστεί».
Η πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών, Μαρίνα Γαλανού, αναφέρθηκε ειδικά στο γεγονός ότι από τα 166 περιστατικά, τα 22 ήταν κατά ΛΟΑΤ ατόμων, και κυρίως στο ότι τα 16 κατά τρανς ανθρώπων. Έμφαση δόθηκε στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν αυθαιρεσίες και ρατσιστική συμπεριφορά από κρατικούς λειτουργούς.
Υποθέτω ότι μια στο τόσο πρέπει και οι αρμόδιες διωκτικές αρχές να προσποιούνται αποτελεσματικότητα ώστε να μπορούν να συνεχίζουν να είναι αναποτελεσματικές χωρίς άγχος
16°
