Σε ένα μικρό γραφείο, με μίνιμαλ διακόσμηση και γαλήνια χρώματα, ξεφεύγεις από την υπερένταση της πλατείας Μεταξουργείου. Εκεί γνώρισα την ομάδα των Νημάτων της Ελπίδας. Την ομάδα τρέχουν η Έβα-Λίνα, η γενική διευθύντρια, ο Γιώργος στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού, ο Κωνσταντίνος, ο οποίος ασχολείται με τα λογιστικά και η Amanda, η οποία ασχολείται με την επικοινωνία.
Το πρότζεκτ γεννήθηκε στα πλαίσια των δράσεων της Νέας Ζωής, ενός οργανισμού που προσεγγίζει γυναίκες θύματα trafficking στην Αθήνα και τους προσφέρει την τεχνική και ψυχολογική υποστήριξη που είναι απαραίτητη ώστε να επανενταχθούν ομαλά στην κοινωνία. Η Νέα Ζωή έρχεται σε επαφή κατ’επανάληψη με αυτές τις γυναίκες στον χώρο εργασίας τους, ωσότου διαμορφώσει μαζί τους σχέσεις εμπιστοσύνης. Ο σκοπός είναι να τις βοηθήσει να εξερευνήσουν εναλλακτικές και να χτίσουν σταδιακά μία καινούργια ζωή.
Το 2012 η Νέα Ζωή πραγματοποίησε μία σειρά εργαστηρίων ραπτικής, στα πλαίσια ενός προγράμματος για την γενική ανάπτυξη των ικανοτήτων αυτών των γυναικών. Τα εργαστήρια αποδείχτηκαν επιτυχή, με αποτέλεσμα υπεύθυνοι από την Νέα Ζωή να προχωρήσουν στην δημιουργία ενός καινούργιου, ξεχωριστού πρότζεκτ, το οποίο να επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στη διαδικασία της ραπτικής. Και έτσι το 2014 γεννήθηκαν τα Νήματα της Ελπίδας. Κάθε νέα γυναίκα που συμμετέχει στην ομάδα περνάει τους πρώτους μήνες μαθαίνοντας να ράβει, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει πρακτική βοήθεια που αφορά σε πολλές άλλες πτυχές της ζωής της, όπως βασικά μαθήματα γραφής και ανάγνωσης καθώς και οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη.
Ο σκοπός των Νημάτων της Ελπίδας είναι να δημιουργήσει ένα φυσιολογικό εργασιακό περιβάλλον με κανονικούς ρυθμούς παραγωγής, όχι μόνο για να επεκταθεί επιχειρηματικά (και άρα να διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του πρότζεκτ), αλλά και για να δημιουργήσει μία αίσθηση ομαλότητας και σταθερότητας για τις γυναίκες.
«Οι γυναίκες αυτές έχουν βιώσει τρομερά τραυματικές εμπειρίες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν δημιουργήσει ένα γενικό αίσθημα αστάθειας στις ζωές τους», εξηγεί ο Γιώργος. «Έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στους ανθρώπους γενικότερα, και ιδιαίτερα προς τους άντρες, απέναντι στους οποίους νιώθουν πλέον απολύτως αναλώσιμες. Στεκόμαστε δίπλα σε αυτές τις γυναίκες με συνέπεια και σταθερότητα, κάποιες φορές για χρόνια, μέχρι να νιώσουν ότι μπορούν να μας εμπιστευτούν και να ανοιχτούν σε εμάς. Και τότε τις καλούμε να συμμετάσχουν στα Νήματα της Ελπίδας».
«Χρειάζεται εντατική φροντίδα και υποστήριξη ώστε αυτές οι γυναίκες να ξανασταθούν στα πόδια τους. Χαρακτηριστικά θυμάμαι μία γυναίκα την ημέρα που έφευγε από το πρόγραμμά μας η οποία μου έδειξε το τατού με το οποίο την είχαν μαρκάρει οι απαγωγείς της. Όσο και να αλλάξουμε τις ζωές τους προς το καλύτερο, κάποιες από τις εμπειρίες τους θα τους στοιχειώνουν για πάντα. Αναρωτιέσαι πως ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο σε κάποιον άλλο», συμπληρώνει η ‘Εβα-Λίνα.
«Η ζωή έχει στερήσει πολλά από αυτές τις γυναίκες. Θέλουμε να τους δώσουμε κάτι πίσω»
«Οι περισσότερες γυναίκες με τις οποίες δουλεύουν τα Νήματα της Ελπίδας προέρχονται από άλλες χώρες. Έχουν αφήσει τα πάντα πίσω κυνηγώντας ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά και τις οικογένειές τους. Με την υπόσχεση μιας καλοπληρωμένης δουλειάς στην πολυπόθητη Ευρώπη οι γυναίκες αυτές εξαπατώνται και καταλήγουν θύματα trafficking. Η διαφυγή είναι δύσκολη για πολλούς λόγους. Αρχικά, πολλές φορές αυτές οι γυναίκες πρέπει να ξεπληρώσουν ένα χρέος στους απαγωγείς τους, καταλήγοντας να δουλεύουν για χρόνια. Φυσικά επικρατεί και το κοινωνικό στίγμα της ‘ντροπής’, καθώς νιώθουν πως οι ίδιες ευθύνονται για την κατάστασή τους», συνεχίζει η Έβα-Λίνα.
Δεν υπάρχουν κατάλληλες κρατικές δομές για την ανάκαμψη και επανένταξη αυτών των γυναικών στην κοινωνία. Αντίθετα, ο κόσμος τις αντιμετωπίζει με περιφρόνηση, καταδικάζοντάς τις για την «αφέλειά» τους. «Είναι σαν να βρίσκονται στην μέση του Αμαζονίου και εμείς ασφαλείς στην όχθη να φωνάζουμε ‘κολύμπα προς την ελευθερία’ ενώ δεν μπαίνουμε καν στον κόπο να τους πετάξουμε ένα σωσίβιο», σημειώνει ο Γιώργος. «Για εμένα αυτές οι γυναίκες είναι ηρωίδες. Σκεφτείτε το θάρρος και την επιμονή που χρειάζεται κάποιος για να ανακάμψει μετά από μία τέτοια εμπειρία. Δεν νομίζω να μπορούσα να τα καταφέρω ποτέ», συμπληρώνει η Έβα-Λίνα.
Μία γυναίκα δεν χρειάζεται υποστήριξη μόνο μέχρι να ξεφύγει, αλλά ιδιαίτερα μετά. Εκεί δραστηριοποιούνται τα Νήματα της Ελπίδας εξασφαλίζοντας νόμιμη καλοπληρωμένη απασχόληση.
Γιατί είναι σημαντική η δουλειά των Νημάτων της Ελπίδας σήμερα στην Ελλάδα;
Τα επίσημα στοιχεία για την Ελλάδα τοποθετούν τον αριθμό των γυναικών θυμάτων trafficking κοντά στις 20.000. «Θεωρώ πως αυτοί οι υπολογισμοί είναι εξαιρετικά συντηρητικοί. Δεν υπάρχουν τα μέσα ούτε το ανθρώπινο δυναμικό για να διεξαχθούν ενδελεχώς και με ακρίβεια αυτές τις έρευνες. Χωρίς να μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά, εσωτερικοί υπολογισμοί τοποθετούν αυτό το νούμερο πιο κοντά στο 80.000», εξηγεί ο Γιώργος.
Υπάρχουν success stories σε μία κατά τ’ άλλα τόσο ζοφερή πραγματικότητα;
«Κάθε γυναίκα που περνάει το κατώφλι μας είναι ένα success story, αλλά μας δίνει ιδιαίτερη χαρά όποτε μαθαίνουμε ότι γυναίκες που κάποτε βοηθήσαμε έχουν πλέον εγκατασταθεί μόνιμα σε κάποια Ευρωπαϊκή χώρα με την οικογένεια και τα παιδιά τους. Τους προσφέρουμε ένα σταθερό, ασφαλές σημείο αναφοράς στη ζωή τους. Φυσικά βρισκόμαστε δίπλα τους σε κάθε βήμα αυτής της μακριάς διαδρομής, παρατηρώντας τις αλλαγές αλλά και την πρόοδο τους. Και καθώς περνάει ο καιρός και βλέπουμε στις κινήσεις, αλλά και τη συμπεριφορά τους να χαμηλώνουν τις άμυνές τους, να επιτρέπουν στον εαυτό τους να ξαναεμπιστευτούν έναν άλλον άνθρωπο (και ειδικά έναν άντρα), αυτό γίνεται για εμάς το μεγαλύτερο δώρο».
«Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις έναν άνθρωπο να επανακτά τον έλεγχο της ζωής του. Να μπορεί να πάρει βασικές, πρακτικές αποφάσεις για το μέλλον του. Μία γυναίκα με ιδιαίτερα νοσηρή ιστορία έρχεται στο γραφείο κάθε μέρα εξηγώντας μας πώς της δώσαμε έναν λόγο για να συνεχίσει να ζει» εξιστορεί η Έβα-Λίνα.
«Ξύπνησα σήμερα και έβαλα το αγαπημένο μου τζιν. Έβαλα και make-up. Νιώθω ξανά σαν άνθρωπος.
Και τι επιφυλάσσει για εσάς το μέλλον;
«Αυτή τη στιγμή τρέχουμε το “Leadership Development Program” το οποίο αποσκοπεί στην ενδυνάμωση αυτών των γυναικών, ωσότου αυτές επανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους συνολικά», εξηγεί ο Γιώργος. «Ταυτόχρονα προσπαθούμε να διευρύνουμε το επιχειρηματικό κομμάτι της οργάνωσής μας, ώστε να μπορέσουμε και να επεκταθούμε και να υποδεχτούμε περισσότερες γυναίκες στην οργάνωσή μας», συμπληρώνει η ‘Εβα-Λίνα. «Έχουμε ήδη επαφή με αγοραστές στο εξωτερικό, άρα μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα να γίνουμε πιο γνωστοί στις Ελληνικές αγορές. Ακόμα βασιζόμαστε κυρίως σε εξωτερικές δωρεές. Θέλουμε όμως να αρχίσουμε να λειτουργούμε ως μια επιτυχημένη, αυτάρκης κοινωνική επιχείρηση».
Καθώς ο αριθμός των γυναικών που τους προσεγγίζουν αυξάνεται, τα Νήματα της Ελπίδας προσπαθούν να δημιουργήσουν μία ‘ομάδα φροντίδας’ η οποία αποτελείται από έναν ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτές και κοινωνικούς λειτουργούς στα πλαίσια μίας ολιστικής προσέγγισης που θα βελτιώσει τη ζωή αυτών των γυναικών συνολικά.
Τα Νήματα της Ελπίδας ψάχνουν έναν μεγαλύτερο χώρο για να μετακομίσουν το γραφείο τους και άρα να επεκτείνουν και την ομάδα τους. «Είναι από τις πιο βασικές αρχές μας να μην κλείσουμε ποτέ την πόρτα σε μία γυναίκα που αποζητά την βοήθειά μας. Γι αυτό και είναι επείγον να βρούμε αρχικά έναν μεγαλύτερο χώρο», εξηγεί ο Γιώργος.
Καθώς ο φόρτος της εργασίας είναι πάντοτε μεγάλος ψάχνουν και εθελοντές για μαθήματα Ελληνικών/Αγγλικών, μαθήματα γραφής και ανάγνωσης αλλά και υποστήριξη για την γενική ανάπτυξη ικανοτήτων των γυναικών που φιλοξενούν.
Στοιχεία Επικοινωνίας
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τα Νήματα της Ελπίδας και να αναζητήσετε τις δημιουργίες τους στην ιστοσελίδα τους. Μπορείτε επίσης να τους ακολουθήσετε στο Facebook και το Instagram.
13°
