Εάν ένας σεισμός πάνω από επτά βαθμούς προκαλέσει ένα τσουνάμι στο Αιγαίο, ο χρόνος αντίδρασης θα είναι μόνο δέκα έως δεκαπέντε λεπτά, εωσότου το κύμα χτυπήσει τις ακτές, προειδοποίησε ο νέος ακαδημαϊκός Κώστας Συνολάκης, καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης, σε ομιλία του κατά την αποψινή συνεδρίαση στην Ακαδημία Αθηνών για την υποδοχή του ως του 45ου τακτικού μέλους της.
«Επειδή δεν θα έχουμε αρκετό χρόνο», όπως είπε, πρέπει εκ των προτέρων να υπάρχουν έτοιμα διάφορα «σενάρια» αντίδρασης και να έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία, έτσι ώστε από τη στιγμή που το τσουνάμι γίνει αντιληπτό, να αξιοποιηθεί σωστά ο διαθέσιμος χρόνος από την Πολιτική Προστασία και από τις άλλες αρμόδιες υπηρεσίες (καθορισμός συγκεκριμένων οδών εκκένωσης μιας περιοχής κ.α.).
Ο κ. Συνολάκης τόνισε ότι, δυστυχώς, σε πολλά μέρη της χώρας μας δεν υπάρχουν χάρτες επικινδυνότητας για τσουνάμι και, όπου υπάρχουν (π.χ. Κρήτη), τείνουν σύντομα να ξεχνιούνται. Τόνισε ότι απώτερος σκοπός των προσπαθειών όλων πρέπει να είναι «να μη δούμε ποτέ στην Ελλάδα σκηνές όπως της Ταϊλάνδης μετά το τσουνάμι του 2004».
Ο νέος ακαδημαϊκός ανέφερε ότι «μετά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, θα εισπράττουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής». Αλλά, από την άλλη, τόνισε ότι συχνά ο όρος «βιβλική καταστροφή» απλώς «συγκαλύπτει τις ευθύνες των αρμοδίων».
Αφού έκανε διαχρονική παρουσίαση των σεισμών, πλημμυρών και τσουνάμι που από την αρχαιότητα έχουν πλήξει τη χώρα μας, ανέφερε ότι το μεγαλύτερο τσουνάμι που έχει πλήξει την ευρύτερη περιοχή μας, συνέβη το 365 μ.Χ., μετά από ένα σεισμό 8,7 βαθμών, το οποίο είχε συνέπεια, μεταξύ άλλων, την καταστροφή της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. Το μεγαλύτερο τσουνάμι της σύγχρονης εποχής ήταν αυτό του Ιουλίου 1956, μετά από σεισμό 7,7 βαθμών, το οποίο έπληξε πολλά νησιά του Αιγαίου.
Αναφερόμενος στις πλημμύρες, με αφορμή και την πρόσφατη περίπτωση της Μάνδρας, έκανε λόγο για «εγκληματική άγνοια των επιπτώσεων» από τις αρχές και επεσήμανε ότι σε μια πλημμύρα το χειρότερο μέρος για να βρίσκεται κανείς, είναι μέσα σε ένα αυτοκίνητο.
Το έργο του κ. Συνολάκη, που τυγχάνει διεθνούς αναγνώρισης, παρουσίασαν και εξήραν ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Λουκάς Παπαδήμος και ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός. Στην τελετή υποδοχής του νέου ακαδημαϊκού παρέστη ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Μητσοτάκης, καθώς επίσης πρώην υπουργοί και βουλευτές, μεταξύ των οποίων η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Νικήτας Κακλαμάνης, ο Θεόδωρος Φορτσάκης, ο Γιάννης Μανιάτης και η Άννα Διαμαντοπούλου.
O Κώστας Συνολάκης διετέλεσε καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) και από το 2004 είναι καθηγητής Φυσικών Καταστροφών της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης. Η έρευνά του για τις επιπτώσεις των σεισμών, τσουνάμι και ακραίων θαλασσίων πλημμυρών είναι παγκόσμια, καθώς έχει οργανώσει ή συμμετάσχει σε 31 αποστολές πεδίου σε 20 χώρες, σε όλες τις θάλασσες και τους ωκεανούς της Γης.
Το υπολογιστικό μοντέλο προσομοίωσης τσουνάμι MOST, που ανέπτυξε με τους φοιτητές του στις ΗΠΑ και μετά στο Πολυτεχνείο Κρήτης χρησιμοποιείται επιχειρησιακά από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ - National Oceanic and Atmospheric Administration) για την έγκαιρη πρόγνωση της διάδοσης των τσουνάμι στον Ειρηνικό, Ινδικό και Ατλαντικό και στην Καραϊβική. Όλες οι παγκόσμιες προγνώσεις από τα δύο κέντρα προειδοποίησης στην Αλάσκα και στη Χαβάη βασίζονται στους υπολογισμούς του MOST, ενώ το μοντέλο του ήδη χρησιμοποιείται και από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Ο Κ. Συνολάκης ανέπτυξε επίσης τα θεωρητικά μαθηματικά μοντέλα που επεξηγούν γιατί μερικές φορές τα τσουνάμι προκαλούν πρώτα γρήγορη απόσυρση της ακτογραμμής και μετά αναρρίχηση του κύματος, ενώ άλλες φορές παρουσιάζουν πρώτα αναρρίχηση και μετά απόσυρση. Επεξήγησε για πρώτη φορά τις διαφορές μεταξύ θαλασσίων κυμάτων που προξενούνται από κατολισθήσεις και εκείνων που προξενούνται από σεισμούς. Έχει, μεταξύ άλλων, εργαστεί στην ανάλυση των επιπτώσεων της προϊστορικής έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης στον Μινωικό πολιτισμό.
Ακόμη, ο ίδιος και το Εργαστήριο Φυσικών Καταστροφών του Πολυτεχνείου Κρήτης έχουν συμμετάσχει στην παραγωγή και προβολή πολλών ντοκυμαντέρ σχετικών με τις έρευνες πεδίου για σεισμούς, τσουνάμι και παραλίες από τους τηλεοπτικούς σταθμούς National Geographic, Smithsonian, Discovery, Nova, BBC, ZDF, History και Weather Channel.
12°
